SOORTEN BELASTINGEN AANGIFTE, BEREKENING EN

FISCALE FRAUDE
Fiscale fraude is het niet naleven van voorschriften en regels inzake de aangifte en/of betaling van
belastingen. Diverse Belgische overheden die belastingen kunnen innen zijn onder andere de
federale Staat, de regionale en lokale overheden (gemeenschappen, gewesten, provincies, steden en
gemeenten).
SOORTEN BELASTINGEN
De best gekende federale belastingen zijn de inkomstenbelastingen. In het wetboek van de
inkomstenbelastingen komen meerdere categorieën belastingen naar voor, waaronder:
• de personenbelasting (de jaarlijkse belasting die elke Belgisch burger dient te betalen en
waarvoor de belastingbrief moet worden ingevuld);
• de vennootschapsbelasting (de belastingen die bedrijven betalen);
• de rechtspersonenbelasting (de belasting die bepaalde verenigingen zonder winstoogmerk
betalen) ;
• de belasting voor niet-ingezetenen (dit zijn de belastingen voor niet-Belgen die in België
wonen en er inkomen verwerven of nog buitenlandse ondernemingen met een zetel in
België);
• de belasting op de toegevoegde waarde (btw);
• de federale belasting.
De meest gekende gewestbelasting zijn de successierechten, de belastingen die men betaalt op de
goederen en gelden die men verkrijgt bij erfenis na het overlijden van een persoon. Daarnaast is er
bijvoorbeeld ook de inschrijvingstaks op voertuigen, de gewone gewestbelasting.
De steden en gemeenten heffen ook belastingen. Het grootste gedeelte ervan wordt geïnd via de
gemeentelijke opcentiemen die samen met de federale inkomstenbelasting worden geïnd.
AANGIFTE, BEREKENING EN BETALING VAN DE BELASTINGEN
In principe dient de belastingplichtige een aangifte te doen (waarin de verworven inkomsten en de
aftrekbare bestedingen worden opgenomen) die binnen een voorgeschreven termijn dient te
gebeuren. De bevoegde belastingadministratie kan daarna overgaan tot de berekening (aan de hand
van de diverse belastingtarieven) van de te betalen belasting.
Voor de personenbelasting gebeurt een deel van de betaling vooraf, bijvoorbeeld door de
bedrijfsvoorheffing, die de werkgever bij de werknemer inhoudt en rechtstreeks doorstort aan de
belastingdienst. De jaarlijkse afrekening (na de aangifte) waarbij de belastingplichtige ofwel dient bij
te betalen ofwel een bedrag zal terugkrijgen volgt nadien.
ONDERZOEK EN CONTROLE VAN DE BELASTINGAANGIFTE DOOR DE
BELASTINGADMINISTRATIE
De administratie (FOD Financiën) heeft het recht om de belastingaangifte te controleren. De
belastingdienst kan dus nagaan of de opgegeven inkomsten overeenstemmen met de werkelijkheid
en of de eventuele kosten die in mindering worden gebracht (aftrek hypothecaire lening, aftrek
pensioensparen, aftrek energiebesparende maatregelen,…) juist zijn. De belastingdienst kan de
informatie inwinnen bij de belastingplichtige, maar ook bij derden. De administratie heeft de
mogelijkheid om dit onderzoek tot drie jaren na de aangifte te voeren en in geval van fraude zelfs tot
zeven jaren.
Let wel: de belastingdiensten zijn geen politiediensten en kunnen niet overgaan tot bepaalde
onderzoeksmaatregelen die een dwang inhouden, zoals bijvoorbeeld het uitvoeren van een
huiszoeking en/of het aanhouden van personen. Toch hebben de belastingdiensten ook
onderzoeksmogelijkheden.
De meeste fraudegevallen worden door de belastingdiensten zelf afgehandeld. Dit kan gebeuren door
de gewone belastingcontroleur, maar ook door de gespecialiseerde fraudedienst, de bijzondere
belastinginspectie (of BBI). Bij de ontdekking van fraude kan een belastingplichtige verplicht worden
tot het betalen van de verschuldigde belasting maar ook tot het betalen van belastingverhogingen
en/of administratieve geldboeten, die door de belastingadministratie zelf worden opgelegd.
POLITIONEEL OPTREDEN INZAKE BELASTINGFRAUDE
Elke belastinginbreuk kan theoretisch ook worden bestraft met een gevangenisstraf en/of een
strafrechtelijke geldboete. Deze kunnen echter alleen door een onafhankelijke (straf-) rechter worden
opgelegd. Deze aanpak eerder weinig wordt gebruikt en wordt voornamelijk voor de gevallen waar
sprake is van zeer ernstige en/of georganiseerde fiscale fraude.
In dit geval wordt het onderzoek gevoerd onder leiding van het openbaar ministerie (of een
onderzoeksrechter) en wordt het onderzoek door de politie gevoerd. De meeste van deze
onderzoeken vragen een gespecialiseerde kennis, waardoor deze politiezorg voornamelijk door de
federale politie wordt uitgevoerd, in het bijzondere door Federale gerechtelijke politie die
georganiseerd is per gerechtelijk arrondissement en bovendien is er een nationale eenheid, de
Centrale Dienst voor de bestrijding van de Georganiseerde Economische en Financiële Delinquentie
(een operationele eenheid op het nationale niveau).
HOE KAN DE BURGER BIJDRAGEN?
Het correct innen van de belastingen start uiteraard bij een correcte aangifte van de belastingen door
de belastingplichtige. De belastingplichtige kan ook weigeren om anderen hun belastingfraude te
vergemakkelijken. Wanneer een ondernemer voorstelt om een dienst in het “zwart” te leveren, zal de
belastingplichtige dus geen btw betalen aan de ondernemer (die dit bedrag normaal doorstort aan de
btw-diensten) wat fraude inhoudt. Maar de ondernemer zal bovendien een deel van zijn
bedrijfsinkomsten niet aangeven in zijn vennootschapsbelasting.
Door het niet correct betalen van belastingen, derft de overheid inkomsten, waarna extra besparingen
dienen te worden genomen (of nieuwe inkomsten moeten worden geïnd, hetzij door het opleggen van
nieuwe belastingen, hetzij door het verhogen van de belastingtarieven).
De belastingen worden bijvoorbeeld gebruikt om openbare werken uit te voeren, om de ambtenaren
te betalen (onderwijzers, politiepersoneel, brandweerpersoneel, rechters,…) om de pensioenen mee
te betalen of om uitkeringen te betalen (werkloosheidsuitkering), maar ook om subsidies toe te
kennen aan bedrijven of instellingen (gehandicapteninstellingen, kinderziekenhuizen,…).
NUTTIGE LINKS
•
Website van FOD Financiën - http://financien.belgium.be/nl
•
Website van de Administratie van de bijzondere belastinginspectie http://www.fiscus.fgov.be/interfbbinl/nl/index.htm