Verwijzingsmogelijkheden bij psychosociale problemen, indeling

Verwijzingsmogelijkheden bij psychosociale problemen,
indeling naar toenemende zwaarte
Zuiver huisvestingsproblemen
Zuiver financiële problemen
Zuiver werk gerelateerde problemen
Klachten zonder persoonlijkheidsstoornissen waarvan de
klachten < 6 maanden bestaan
en die grote invloed hebben op
de kwaliteit van leven
- Depressie
- Fobieën
- Angsten
- Psychotraumata
- Relatieproblemen
- Opvoedingsproblemen
Psychische klachten met
persoonlijkheidsstoornissen
waarvan de klachten > 6
maanden bestaan en die zeer
grote invloed hebben op de
kwaliteit van leven
- Persoonlijkheidsstoornissen
- Mensen met een complexe
psychische problematiek
met effecten op relatie,
werk en andere leefsituatie
- Automutilatie,
zelfverwaarlozing, neiging
tot suïcide
POH en/of SPV-er in de
huisartsenpraktijk, of maatschappelijk
werk
Generalistische basis-GGZ
- POH: (korte interventies)
- GZ-psycholoog
- SPV: (korte interventies)
- Orthopedagogisch generalist
Gespecialiseerde GGZ
- Vrijgevestigde psychotherapeut
- Klinische neuropsycholoog
- Psychiater
Schizofrenie, manisch depressiviteit en
andere ziektebeelden die
psychofarmaca behoeven
Verslavingsproblematiek
Praktijk voor Psychotherapie Amsterdam e.o.
Parnassusweg 207, 1077 DG Amsterdam
www.psychotherapieamsterdam.nl
telefoon: 020 – 67 30 282
Psychiater
Klinieken toegerust op verslavingszorg
z.o.z. voor meer uitleg
Het verschil tussen generalistische basis-ggz (GBGGZ)/eerstelijns behandeling en
specialistische ggz (SGGZ)/tweedelijns behandeling
Het verschil tussen GBGGZ en SGGZ behandeling is dat er bij GBGGZ (voorheen eerstelijns) hulpverlening
minder ernstige psychische klachten worden behandeld (klachten zijn licht tot matig). Deze klachten bestaan
nog niet zo lang. Doormiddel van kortdurende therapie met een beperkt aantal sessies worden de klachten
behandeld. Het doel van GBGGZ behandeling is om de klachten van de cliënt te verminderen. De onderliggende
oorzaken worden niet of slechts beperkt behandeld.
Bij SGGZ (voorheen tweedelijns) hulpverlening is er sprake van ernstiger en complexe problematiek, waarbij de
klachten vaak al lange tijd bestaan en waarvoor een langdurige behandeling noodzakelijk is. Bij deze complexe,
langdurige klachten is (meestal) sprake van onderliggende terugkerende persoonlijkheidsproblematiek die zich
o.a. uit in de sociale relaties met anderen. Het doel van SGGZ behandeling is een structurele verandering in de
persoonlijkheid teweeg te brengen, waardoor de kans sterk verminderd dat de klachten die de cliënt ervaart
terugkomen.
De definitie van een persoonlijkheidsstoornis
We spreken van een persoonlijkheidsstoornis wanneer bij een persoon sprake is van een duurzaam en star
patroon van disfunctionele denk-, belevings- en gedragspatronen die tot uitdrukking komen in een groot aantal
persoonlijke en sociale situaties en die duidelijk afwijken van de verwachtingen
binnen de (sub)cultuur van de betrokkene. Dit duurzame, inflexibele patroon leidt tot omvangrijke beperkingen
in het persoonlijke en sociale functioneren.
De hulpvraag van cliënten met persoonlijkheidsstoornissen
De hulpvraag van mensen met een persoonlijkheidsstoornis kan van zeer diverse aard zijn. Vaak komen
persoonlijkheidsstoornissen en andere symptomen zoals bijvoorbeeld een angststoornis, depressie, dwang,
psychotische stoornis of verslaving gelijktijdig voor.
De aard en ernst van de persoonlijkheidsstoornis kunnen sterk verschillen. Zo kan een antisociale
persoonlijkheidsstoornis de oorzaak vormen van ernstig crimineel gedrag. Maar iemand met een ontwijkende
persoonlijkheidsstoornis kan zijn angsten soms zo goed verbergen dat hij ogenschijnlijk 'normaal' functioneert.
Mede daarom heeft de hulpvraag in eerste instantie vaak niet zozeer betrekking op de aanwezigheid van de
persoonlijkheidsstoornis, maar staan klachten voorkomend uit de symptomen op de voorgrond. In veel
gevallen kan een persoonlijkheidsstoornis beschouwd worden als een onderliggende stoornis die het optreden
van andere symptomen mede veroorzaakt.
Diagnosticeren van een persoonlijkheidsstoornis
Of sprake is van een persoonlijkheidsstoornis kan men pas zeggen na een grondig diagnostisch onderzoek door
een psychiater, psycholoog of psychotherapeut.
De algemene definitie van de persoonlijkheidsstoornis volgens de DSM-IV-TR
(die van toepassing is bij elk van de in totaal 10 specifieke persoonlijkheidsstoornissen)
luidt als volgt:
A. Een duurzaam patroon van innerlijke ervaringen en gedragingen die duidelijk binnen de cultuur van
betrokkene afwijken van de verwachtingen. Dit patroon wordt zichtbaar op twee (of meer) van de
volgende terreinen:
(1) cognities (dat wil zeggen de wijze van waarnemen en interpreteren van zichzelf, anderen en
gebeurtenissen)
(2) affecten (dat wil zeggen de draagwijdte, intensiteit, labiliteit en de adequaatheid van de
emotionele reacties)
(3) functioneren in het contact met anderen
(4) beheersing van de impulsen
B. Het duurzame patroon is star en uit zich op een breed terrein van persoonlijke en sociale situaties.
C. Het duurzame patroon veroorzaakt in significante mate lijden of beperkingen in het sociaal en
beroepsmatig functioneren of het functioneren op andere belangrijke terreinen.
D. Het patroon is stabiel en van lange duur en het begin kan worden teruggevoerd naar tenminste de
adolescentie of de vroege volwassenheid.
E. Het duurzame patroon is niet eerder toe te schrijven aan een uiting of de consequentie van een
andere psychische stoornis.
F. Het duurzame patroon is niet het gevolg van de directe fysiologische effecten van een middel
(bijvoorbeeld drugs, geneesmiddelen) of een somatische aandoening (bijvoorbeeld schedeltrauma).