Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Geen Sint Lucas Andreas Ziekenhuis Kun je een Fatale shuntbloeding voorkomen ? Margreet ter Meer Afdeling dialyse Sint Lucas Andreas Ziekenhuis Afdeling dialyse Sint Lucas Andreas Ziekenhuis Afdeling dialyse Sint Lucas Andreas Ziekenhuis Afdeling dialyse Sint Lucas Andreas Ziekenhuis Fatal exsanguination from hemodialysis vascular access site • • • • 1-1-2003 tot 15-8-2011. N=100. Leeftijd 62,4 jaar (mean 21-92). Reden voor Dialyse. – – – – ASCVD/hypertensie. DM. Cystenieren. HIV geassocieerde nefropathie . – of combinatie van deze Afdeling dialyse . Sint Lucas Andreas Ziekenhuis Genoemde doodsoorzaak • • • • • therapeutische complicatie 93% ongeluk 5% suïcide 2%. 81% start thuis en 44% overleed ook thuis Locatie shunt – shunt in linker arm 64% – rechts 27% – gevolgd door bovenbeen 8% Afdeling – dialyse vena jugularis 1%. Sint Lucas Andreas Ziekenhuis Drie factoren • De hoeveelheid bloedverlies. • De snelheid van het bloedverlies. • De gezondheidstoestand van het individu. Afdeling dialyse Sint Lucas Andreas Ziekenhuis What you need to Know Bleeding from Your Access • Warning Signs: – Bleeding AVF-AVG > 20 min after your dialysis – Any bleeding from a catheter site or catheter tube. • Steps to Take: – Bleeding AVF-AVG, gently press your access with a clean gauze pad to stop the blood; – if bleeding > 20 minutes, call your doctor or dialysis • For bleeding from a catheter site or tube, – call your doctor or dialysis at once, or go to the emergency room at your local hospital. Afdeling dialyse Sint Lucas Andreas Ziekenhuis Fatale bloeding of plaats delict? Afdeling dialyse Bron; J.R. Gill, Forensic Sci Med Pathol (2012)8:260 Sint Lucas Andreas Ziekenhuis Vascular access hemorrhages contribute to deaths among hemodialysis patients Afdeling dialyse Sint Lucas Andreas Ziekenhuis Casus • Een 56 jarige man was thuis in zijn badkamer toen zijn arterioveneuze graft vanuit zijn bovenbeen hevig begon te bloeden. Hij probeerde de bloeding te stelpen door af te drukken en riep zijn moeder toe dat deze 112 moest bellen. De patiënt werd naar de SEH vervoerd, maar bij aankomst dood verklaard. Twee weken eerder was er een stenose in zijn graft gedocumenteerd Hij was 2 dagen geleden voor het laatst gedialyseerd. In die tussen tijd had zich een stolsel op de graft gevormd wat mogelijk bij het begin van dialyse was opgemerkt. De lijkschouwer stelde vast dat de graft uitgehold (erosie) en gescheurd was. Afdeling dialyse Sint Lucas Andreas Ziekenhuis Gescheurde fistel Ulcus van fistel Fatale bloeding fistel Afdeling dialyse Bron; K.D.Ellingson Kidney International (2012) 82, 687 Sint Lucas Andreas Ziekenhuis Is het een onderschat probleem? • 2000-2006 1654 overleden shuntbloeding USA. • 71 met als doodsoorzaak bloeding van het dialyse circuit. • 1581 bloeding van de vaattoegang en 2 werden in beiden gecodeerd. • 0.4% heeft fatale bloeding als doodsoorzaak. Afdeling dialyse Sint Lucas Andreas Ziekenhuis Karakteristieken (N) N of median % of range District ( N=88) Colombia Maryland Virginia 9 54 25 10.2 61.4 28.4 Leeftijd in jaren (N=88) 64 28-89 Maanden in HD behandeling (N=55) 60 4-277 Geslacht (N=88) Man vrouw 55.7 44.3 Afdeling dialyse 49 39 Sint Lucas Andreas Ziekenhuis Karakteristieken (N) Gebruik van anticoagulantia of plaatjesremmer( N=88) Aspirine Warfarine Ander Eventueel bovenstaande (3) Druggebruik Mentale gezondheidsstatus (N=64) Dementie of verwardheid Depressie of angst Andere psychische stoornissen Eventueel bovenstaande Medische non-compliance (N=64) Afdeling dialyse N of median % of range 16 12 9 28 8 18.2 13.6 10,2 31,8 9,2 12 12 7 26 35 18,8 18,8 10,9 40,6 54,7 Sint Lucas Andreas Ziekenhuis Karakteristieken (N) Type vaattoegang bij overlijden (N=86) CVK AVF AVG Locatie bij start bloeding Thuis of verpleeghuis Ziekenhuis Dialysecentrum Anders -auto Locatie bij het overlijden Thuis of verpleeghuis Ziekenhuis Dialysecentrum Afdeling dialyse N of median % of range 18 21 47 20,9 24,4 54,7 64 7 10 1 78,1 8 12,2 1,2 24 64 1 27,6 71,3 1,2 Sint Lucas Andreas Ziekenhuis Vergelijking tussen FSB - andere doodsoorzaken Afdeling dialyse Sint Lucas Andreas Ziekenhuis Fatal Vascular Access hemorrhage reducing the odds • Risicofactoren – Infectie. – Priktechniek. L.K. Ball N.N.J jul-aug-2013 V40 No 4 298 Afdeling dialyse Sint Lucas Andreas Ziekenhuis Aneurysma of pseudoaneurysma Wanneer te verwijzen bij aneurysma’s of pseudoaneurysma’s Aneurysma’s De huid over de AVF is gespannen en glanzend Risico voor ruptuur Beschikbare punctie plaatsen zijn beperkt Pseudoaneurysma’s 2 x > dan Ø graft Moeilijke hemostase na de behandeling Spontane bloedingen van de punctieplaatsen Afdeling dialyse L.K. Ball N.N.J jul-aug-2013 V40 No 4 298 Sint Lucas Andreas Ziekenhuis Educatie • • • • Preventie van verdere schade. Signalen van infectie. Oefenen, oefenen en oefenen. Maandelijkse teach-back techniek. L.K. Ball N.N.J jul-aug-2013 V40 No 4 298 Afdeling dialyse Sint Lucas Andreas Ziekenhuis Hoe te handelen • • • • • • Direct afdrukken Boven het hart 10 minuten Geen handdoek Bel 112 1-2 uur observatie Afdeling dialyse L.K. Ball N.N.J jul-aug-2013 V40 No 4 302 Sint Lucas Andreas Ziekenhuis Priktechniek is van invloed! • Ladder techniek • Buttonhole • Area techniek Afdeling dialyse Sint Lucas Andreas Ziekenhuis Risico inventarisatie Afdeling dialyse Bron; www.edtnaerca.org Sint Lucas Andreas Ziekenhuis Afdruk klem-band Afdeling dialyse Sint Lucas Andreas Ziekenhuis Aanbevelingen • • • • Train de patiënt om zelf af te drukken. Ontwikkel informatie materiaal/protocol. In nood Hansje Brinker. Ouderwetse RR meter. Afdeling dialyse Sint Lucas Andreas Ziekenhuis Aantal Fatale bloedingen 40000 35000 30000 25000 0,0000007 bloeding/1000 VA dagen 0 bloedingen bij AVF-AVG 0,00001 CVK bloedingen/1000 CVK dagen dagen 20000 cvk 15000 10000 5000 0 2007 Afdeling dialyse 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Sint Lucas Andreas Ziekenhuis Afdeling dialyse Sint Lucas Andreas Ziekenhuis Afdeling dialyse Sint Lucas Andreas Ziekenhuis