Mentale functies

Lichaam en geest: een
wankel evenwicht
Hersentumoren en mentale functies
Esther Habets
Psycholoog MC Haaglanden, Den Haag
Mentale functies
- Cognitie:
- aandacht, geheugen
- taalvermogen
- planning
- snelheid van informatieverwerking
- Stemming en emoties
- Gedrag
Mentale functies in de hersenen (1)
Bepaalde functies zijn gerelateerd aan bepaalde hersengebieden
–
–
–
–
Frontaal: plannen, stemming
Temporaal: taal, geheugen
Occipitaal: visuele waarneming
Parietaal: ruimtelijke oriëntatie
Tumor op een locatie heeft invloed op die functie
Mentale functies in de hersenen (2)
Netwerken van functies
• Meerdere hersengebieden zijn
betrokken bij een mentale functie
• Een hersentumor verstoort deze
netwerkverbindingen, waardoor
problemen in cognitieve functies
kunnen ontstaan
Hersentumor en mentale functies
• Veel mensen met een hersentumor ervaren problemen in een of
meerdere mentale functies
• Grote variatie in beperkingen
• ‘Onzichtbare’ gevolgen
• Steeds meer aandacht in wetenschappelijk onderzoek en praktijk
Oorzaken
Tumor
Epilepsie
Antiepileptica
Operatie
Chemotherapie
Mentale functies
Overige
medicatie
Persoonlijkheid
Bestraling
Vermoeidheid
Sociale
omstandigheden
Maar ook…
• Diagnose heeft impact, gevoelens van angst en somberheid
• Rondom de MRI
• Na de behandeling: wat nu…?
• Vermoeidheid
• Gevolgen voor werk, hobby's, sociaal leven
• Soms heeft (alleen) partner/naaste hulpvraag
Hoe ga ik om met…
• Het bespreekbaar maken van problemen
– praat erover met naasten
– praat met behandelend specialist en verpleegkundige
• Medische psychologie, neuropsychologie
• Revalidatie, ergotherapie, logopedie
• Thuiszorg
Omgaan met problemen in mentale functies
• Neuroplasticiteit: hersenen hebben vermogen om te leren en te herstellen
van schade
• Vooral echter: leren omgaan met beperkingen
Wetenschappelijk onderzoek
• Cognitieve revalidatie, gericht op verbeteren aandacht en geheugen
• Invloed van bewegen op cognitieve functies
• Internettherapie bij depressie
Wat zelf te doen
• Externe geheugensteuntjes gebruiken
• Dagstructuur
• Rust en tijd nemen voor activiteit
• Fysiek actief blijven
• Evenwicht tussen zelf doen en laten overnemen
• Creatieve oplossingen