Taal- en stijlfouten Uitleg Oef Antw Bestand

Formuleren
Taal- en stijlfouten moet je vooral niet maken als je schrijft en spreekt. De fouten die je kunt maken,
zijn eindeloos, maar hieronder doen we een poging ze te noemen en uit te leggen. Ook zijn er
oefeningen om te leren de fouten te herkennen.
De taal- en stijlfouten worden voorafgaand aan de eerste schrijfopdracht van het jaar getoetst. De
toetsvorm is gelijk aan de laatste oefeningen (20 en 21): in een aantal zinnen moet je de taal- of
stijlfout benoemen en verbeteren. Om te voorkomen dat je gaat staren, kun je het beste het
stappenplan hieronder volgen.
1. Je begint altijd met het zoeken naar de congruentiefout. ‘Congruentie’ betekent
‘overeenstemming’, in dit geval van het onderwerp (on) en de persoonsvorm (pv). Een
congruentiefout maak je als on en pv niet in hetzelfde getal staan, dus beide in het
enkelvoud (ev) of meervoud (mv).
Zoeken en vinden:
- Je zoekt de pv (bijvoorbeeld door de zin in een andere tijd te zetten, het woord dat van
tijd verandert, is de pv).
- Je kijkt of dat in het ev of mv staat.
- Je zoekt het on (wie/wat + pv?).
Je kijkt of dat ook in het ev of mv staat.
Verbeteren: je past het getal van de pv aan het getal van het on aan.
Voorbeeld:
- De 4 havo-leerlingen van mijnheer Harries heeft zin in de les.
Pv = heeft (ev); on = de 4 havo-leerlingen van mijnheer Harries (mv).
o De 4 havo-leerlingen van mijnheer Harries hebben zin in de les.
Let op:
- Een aantal leerlingen heeft/hebben zin in de les.
- Een groot aantal leerlingen heeft zin in de les.
- Een klein percentage leerlingen heeft zijn huiswerk gemaakt.
- De media hebben veel invloed op de gebeurtenissen.
- Auto- en vliegverkeer zorgt voor de grootste CO2-uitstoot.
2. Een fout die ook met het on en de pv te maken heeft, is foutieve inversie. Inversie betekent
dat de gewone volgorde wordt omgedraaid. Bij deze fout wordt de volgorde van het on en de
pv omgedraaid. Normaal gesproken is die volgorde: eerst het on, dan de pv. Als de zin met
een bijwoordelijke bepaling begint (een aanduiding van bijvoorbeeld waar, wanneer,
waarmee, waardoor, hoe lang et cetera), dan wordt die volgorde omgedraaid: bijwoordelijke
bepaling, pv, on. Als een zin uit meerdere zinnen (hoofdzinnen of hoofd- en bijzinnen)
bestaat en als de eerste zin met een bijwoordelijke bepaling begint, dan zetten mensen vaak
de tweede pv ook achter het on, terwijl dat niet mag.
Zoeken en vinden:
- Je kijkt of je met twee hoofdzinnen of een hoofd- en bijzin te maken hebt (dus met
meerdere pv’s, vaak worden deze zinnen met elkaar verbonden door een voegwoord,
voor het voegwoord staat vaak een komma).
- Je zoekt de pv (bijvoorbeeld door de zin in een andere tijd te zetten, het woord dat van
tijd verandert, is de pv) en het on (wie/wat + pv?).
- Je kijkt in welke volgorde die staan.
- Als de standaardvolgorde is omgedraaid, dus als de pv voor het on staat, dan kijk je of er
voor de pv een bijwoordelijke bepaling staat.
Verbeteren: je zet het on voor de pv.
Voorbeeld:
- Gisteren kwam het formulier binnen via de fax en delen wij u mee dat de gegevens zullen
worden opgenomen in het klantenbestand.
Twee hoofdzinnen: 1. Gisteren kwam het formulier binnen via de fax; 2. en delen wij u
mee dat de gegevens zullen worden opgenomen in het klantenbestand.
In de eerste hoofdzin staat de pv voor het on vanwege de bijwoordelijke bepaling
‘gisteren’. In de tweede zin staat de pv ook voor het on terwijl er geen bijwoordelijke
bepaling is.
o Gisteren kwam het formulier binnen via de fax en wij delen u mee dat de
gegevens zullen worden opgenomen in het klantenbestand.
Let op: vaak wordt deze fout in combinatie met fout 7 gemaakt.
3. Nu we toch met werkwoorden bezig zijn, is de volgende fout die je zoekt, de dubbele
ontkenning. De naam zegt het al: je ontkent iets dubbel, terwijl dat niet je bedoeling is. Veel
Afro-Amerikanen gebruiken de dubbele ontkenning bewust (Kanye West: ‘Mitt Romney don’t
pay no tax.’) maar in het Nederlands kennen we dat niet.
Zoeken en vinden:
- Je zoekt een ontkennend woord, bijvoorbeeld ‘niet’ of ‘geen’.
- Je kijkt of er nog een ontkennend woord in de zin staat.
Verbeteren: je verwijdert ‘niet’ of ‘geen’.
Voorbeeld:
- We moeten voorkomen dat de leerlingen niet afkijken.
‘niet’ en ‘voorkomen’ zijn beide ontkennend.
o We moeten voorkomen dat de leerlingen afkijken.
Let op de ontkennende werkwoorden: voorkomen, beletten, verhinderen, verhoeden, ervoor
waken en ervan afhouden.
4. Een andere fout die met werkwoorden te maken kan hebben, maar ook met zelfstandige
naamwoorden (znw), bijwoorden envoegwoorden, is de foutieve tautologie. Bij een
tautologie gebruik je verschillende woorden die hetzelfde betekenen. Soms doen mensen
dat als stijlfiguur of om iets meer nadruk te geven, denk bijvoorbeeld aan ‘vast en zeker’,
maar vaker gebruiken mensen de tautologie foutief.
Zoeken en vinden:
- Je zoekt alle werkwoorden en kijk of ze hetzelfde betekenen.
- Je zoekt alle znw’s en kijk of ze hetzelfde betekenen (znw’s zijn mensen, dieren, dingen
of woorwerpen en je kunt er ‘de’ of ‘het’ voor zetten).
- Je zoekt alle bijwoorden en kijk of ze hetzelfde betekenen (bijwoorden zeggen iets over
een werkwoord of een bijvoeglijk naamwoord (bnw), een bnw zegt iets over een znw).
- Je zoekt alle voegwoorden en kijk of ze hetzelfde betekenen (voegwoorden verbinden
zinsdelen met elkaar, ze staan vaak na een komma).
Verbeteren: je verwijdert een van die woorden.
Voorbeeld:
-
-
Van de directeur hebben de leerlingen toestemming gekregen om een feest te mogen
organiseren.
De werkwoorden ‘toestemming krijgen’ en ‘mogen’ betekenen hetzelfde.
o Van de directeur hebben de leerlingen toestemming gekregen om een feest te
organiseren.
Mijnheer Harries houdt van zijn werk, maar hij werkt echter te hard.
De voegwoorden ‘maar’ en ‘echter’ betekenen hetzelfde.
o Mijnheer Harries houdt van zijn werk, maar hij werkt te hard.
Let op: bij een foutieve tautologie hebben de woorden die hetzelfde betekenen, dezelfde
grammaticale functie.
5. Het foutieve pleonasme lijkt op de vorige taalfout, dus dat zoek je hierna. Bij een pleonasme
zit de betekenis van een bnw of bijwoord al in het znw of werkwoord waar het bij hoort,
opgesloten, waardoor het overbodig wordt.
Zoeken en vinden:
- Je zoekt de znw’s in de zin en kijkt of er bnw’s voor staan die hetzelfde betekenen.
- Je zoekt de werkwoorden in de zin en kijkt of er bijwoorden voor staan die hetzelfde
betekenen.
-
Verbeteren: je verwijdert het overbodige bnw of bijwoord.
Voorbeeld:
- Mevrouw Melker vraagt aan de leerlingen om zachtjes te fluisteren.
De betekenis van het werkwoord ‘fluisteren’ is ‘zachtjes praten’ dus het bijwoord
‘zachtjes’ zit al in ‘fluisteren en is overbodig.
o Mevrouw Melker vraagt aan de leerlingen om te fluisteren.
- Sinterklaas reed voorbij op zijn witte schimmel.
De betekenis van het znw ‘schimmel’ is ‘wit paard’ dus het bnw ‘witte’ zit al in ‘schimmel’
en is overbodig.
o
Sinterklaas reed voorbij op zijn schimmel.
Let op: bij een foutief pleonasme hebben de woorden die hetzelfde betekenen, verschillende
grammaticale functies.
6. Terug naar de werkwoorden: zie je ‘te’ plus een heel werkwoord (te lopen), een onvoltooid
deelwoord (het hele werkwoord eindigend op –nd: lopend) of een voltooid deelwoord
(gelopen), dan heb je waarschijnlijk te maken met een foutief beknopte bijzin. Een beknopte
bijzin wordt ‘beknopt’ genoemd, omdat zo’n bijzin geen on en pv bevat. In plaats daarvan
bevat het een werkwoord in een van de drie hiervoor genoemde vormen, dus ‘te’ plus het
hele werkwoord, een onvoltooid of een voltooid deelwoord. Omdat de beknopte bijzin geen
onderwerp bevat, slaat die bijzin op het onderwerp van de hoofdzin. Het onderwerp van de
hoofdzin moet in staat zijn om de bijzin uit te voeren. Als dat niet het geval is, is er sprake
van een foutief beknopte bijzin.
Zoeken en vinden:
- Je kijkt of je te maken hebt met een hoofd- en een bijzin.
- Je kijkt of de bijzin een beknopte is: staat het werkwoord in de vorm van ‘te’ plus het
hele werkwoord, een onvoltooid of een voltooid deelwoord?
- Je zoekt het onderwerp van de hoofdzin (wie/wat + pv?).
- Je kijkt of het onderwerp van de hoofdzin (het werkwoord van) de bijzin uit kan voeren.
Verbeteren:
- Het is in principe niet de bedoeling iets aan de hoofdzin te veranderen (de pv staat in de
hoofdzin)!
- Je maakt van de beknopte bijzin een gewone bijzin, dus een met een on en pv.
- Het werkwoord dat in een van de drie eerder genoemde vormen staat, wordt de pv.
- Je zet de pv in de bijzin in dezelfde tijd als de pv in de hoofdzin.
- Je haalt het onderwerp uit de hoofdzin of je verzint zelf een onderwerp. Dat moet dan zo
algemeen mogelijk zijn, dus ‘men’, ‘ik’ of ‘wij’.
- De nieuwe bijzin begin je met een voegwoord, bijvoorbeeld ‘toen’, ‘terwijl’of ‘nadat’.
- Plaats een komma tussen de bij- en de hoofdzin.
Voorbeeld:
- Door hard te lopen haalde ik nog net de tram.
Hoofdzin: haalde ik nog net de tram; beknopte bijzin: door hard te lopen.
On hoofdzin: ik  Kan ‘ik’ hard lopen?
- Hard lopend haalde ik nog net de tram.
Hoofdzin: haalde ik nog net de tram; bijzin: hard lopend.
On hoofdzin: ik  Kan ‘ik’ hard lopen?
- Hard gelopen miste ik helaas net de tram.
Hoofdzin: miste ik helaas net de tram; bijzin: hard gelopen.
On hoofdzin: ik  Kan ‘ik’ hard lopen?
- Luid schreeuwend en toeterend vertrok de bus met Feijenoord-supporters.
Hoofdzin: vertrok de bus met Feijenoord-supporters; bijzin: luid schreeuwend en
toeterend.
On hoofdzin: de bus met Feijnoord-supporters  Kan ‘de bus met Feijenoord-supporters’
luid toeteren en schreeuwen?
o Terwijl de Feijenoord-supporters luid schreeuwden en toeterden, vertrok de
bus met hen.
Let op: alle informatie uit de oude zin moet ook in de nieuwe zin staan.
7. Een andere fout waarbij het om hoofdzinnen en bijzinnen gaat, is de foutieve samentrekking.
Het samentrekken slaat op een zinsdeel dat in beide hoofdzinnen of in de hoofd- en de bijzin
voorkomt. Om een saaie herhaling te voorkomen wordt dat zinsdeel maar een keer genoemd.
Dat weglaten in de tweede hoofdzin of de bijzin mag echter alleen als er aan een aantal
voorwaarden is voldaan: de zinsdelen moeten in beide zinnen
- dezelfde functie hebben;
- in hetzelfde getal staan;
- dezelfde betekenis hebben.
Zoeken en vinden:
- Je kijkt of je met twee hoofdzinnen of een hoofd- een bijzin te maken hebt.
- Je kijkt of er in de tweede hoofdzin of de bijzin iets is weggelaten uit de (eerste) hoofdzin.
- Je kijkt of er wel aan de drie voorwaarden voldaan is.
- Deze fout hoor je gemakkelijk als je de zin hardop voorleest.
Verbeteren:
- Je plaatst het weggelaten zinsdeel in de tweede hoofdzin of bijzin terug.
- Soms plaats je het niet letterlijk terug maar gebruik je een verwijswoord (zie fout 10).
Voorbeeld:
- Hij heeft zonder jas in de wind gelopen en daarom griep.
Deze zin bestaat uit twee hoofdzinnen: 1. Hij heeft zonder jas in de wind gelopen; 2. en
daarom griep. In de tweede hoofdzin is ‘hij heeft’ weggelaten. ‘Hij’is twee keer on ev, dus
dat mag weggelaten worden. ‘heeft’ is in de eerste hoofdzin echter hulpwerkwoord en in
de tweede hoofdzin zelfstandig werkwoord.
o Hij heeft zonder jas in de wind gelopen en heeft daarom griep.
- Uw parkeerbon is geprint en kunt u uit het vakje nemen.
- Wederom twee hoofdzinnen: 1. Uw parkeerbon is geprint; 2. en kunt u uit het vakje
nemen. In de tweede hoofdzin is ‘uw parkeerbon’ weggelaten: in de eerste hoofdzin is
dat on, maar in de tweede lv.
o Uw parkeerbon is geprint en die kunt u uit het vakje nemen.
Let op: plaats geen zinsdelen terug die gewoon weggelaten mogen worden want dan zorg je
voor een saaie woordherhaling.
8. Laatste werkwoordfout: het verkeerd gebruik van de lijdende vorm. De lijdende vorm wordt
ook wel de passieve vorm genoemd en herken je aan een vorm van het werkwoord ‘worden’
of ‘zijn’ gecombineerd met een voltooid deelwoord. Een nadeel van deze vorm is dat de lezer
niet meteen ziet om wie het gaat in de zin, terwijl dat voor het begrijpen van een zin wel
nodig is. Soms kun je niet anders dan de lijdende vorm gebruiken, maar als het wel anders
kan, dan moet het anders. Politici en ambtenaren gebruiken vaak de lijdende vorm expres,
om hun taal enigszins vaag te houden (vergelijk: Er moet bezuinigd worden op de sociale
zekerheden. – De minister van Sociale zaken moet bezuinigen op de uitkeringen.)
Zoeken en vinden:
- Je kijkt of je een vorm van het werkoord ‘worden’ of ‘zijn’in de zin ziet.
- Je kijkt met welk voltooid deelwoord deze vorm van ‘worden’ gecombineerd wordt.
- Je kijkt of er ook een zinsdeel is dat begint met ‘door’.
Verbeteren:
- Je verwijdert de vorm van ‘worden’ of ‘zijn’.
- Het voltooid deelwoord wordt de pv.
- Je verwijdert ‘door’ uit het desbetreffende zinsdeel en wat overblijft, wordt het on.
- Het on uit de foutieve zin wordt het lijdend voorwerp (lv) in de verbeterde zin (wie/wat +
pv + on?).
Voorbeeld:
- Het proefwerk was door de leerlingen al twee weken geleden gemaakt.
Door de pv ‘was’ wordt de zin passief (verwijderen); ‘was’ wordt gecombineerd met
‘gemaakt’ (wordt de pv); het ‘door’-gedeelte = door de leerlingen (‘de leerlingen’ wordt
het on); on = het proefwerk (wordt lv).
o De leerlingen maakten het proefwerk al twee weken geleden.
9. De fout die je gaat zoeken na al deze werkwoorden, is geen symmetrie. Als iets niet
symmetrisch is, dan zijn de verschillende onderdelen niet gelijk. Dat geldt ook voor de taal:
als je iets opsomt, moeten alle onderdelen van die opsomming op dezelfde manier
geformuleerd worden.
Zoeken en vinden:
- Je kijkt of er een opsomming in de zin staat.
- Je kijkt of alle onderdelen van die opsomming op dezelfde manier geformuleerd zijn.
Verbeteren: je past het afwijkende deel aan de rest aan.
Voorbeeld:
- Wat niet is inbegrepen, zijn de overige maaltijden, entreegelden, facultatieve excursies
en wat u uitgeeft aan fooien.
De opsomming bestaat uit vier delen. De eerste drie delen worden gevorm door een znw,
maar het vierde deel wordt gevormd door een on en pv.
o
Wat niet is inbegrepen, zijn de overige maaltijden, entreegelden, facultatieve
excursies en fooien.
Let op: in bovenstaand voorbeeld kun je ‘wat u uitgeeft aan’ weglaten omdat het overbodig
is, maar let bij deze fout goed op of je geen informatie weglaat die wel nodig is.
10. Een andere makkelijke fout om te vinden is losstaand zinsgedeelte. Een zin die begint met
een voegwoord of verwijswoord (zie ook fout 12) is geen volledige zin en mag niet op zichzelf
staan.
Zoeken en vinden:
- Je kijkt of je te maken hebt met twee zinnen (van elkaar gescheiden door een punt).
- Je kijkt of de tweede zin begint met een voegwoord of verwijswoord.
Verbeteren: je verandert de punt in een komma en laat het voegwoord of verwijswoord met
een kleine letter beginnen.
Voorbeeld:
- Iedere arts zal je adviseren om in de winter niet zonder jas naar buiten te gaan. Omdat je
dan snel een verkoudheid oploopt of misschien wel griep krijgt.
De tweede zin is geen volledige zin en moet dus verbonden worden aan de eerste zin.
o Iedere arts zal je adviseren om in de winter niet zonder jas naar buiten te gaan,
omdat je dan snel een verkoudheid oploopt of misschien wel griep krijgt.
Let op: een zin die met een voegwoord begint, is niet automatisch fout. Vergelijk: Omdat je in
de winter snel een verkoudheid oploopt of misschien wel griep krijgt, zal iedere arts je
adviseren om dan niet zonder jas naar buiten te gaan.
11. En de laatste makkelijke fout om te vinden, is de dat/als-constructie of tussengeschoven
bijwoordelijke bijzin van voorwaarde. Een voorwaarde herken je aan het voegwoord ‘als’of
‘wanneer’. Voor de duidelijkheid wordt die voorwaarde aan het begin of het einde van de zin
geplaatst. Als je de voorwaarde middenin de zin zet, is de zin minder gemakkelijk te
begrijpen.
Zoeken en vinden:
- Je kijkt of je in de zin het woordje ‘als’ of ‘wanneer’ ziet staan.
- Je construeert de hele voorwaarde.
Verbeteren: je plaatst deze voorwaarde voor- of achterin de zin.
Voorbeeld:
- Het is best mogelijk dat je als je via Wormerveer en de A9 rijdt, eerder thuis bent.
‘als’ hoort bij de voorwaarde ‘als je via Wormerveer en de A9 rijdt’.
o
Het is best mogelijk dat je eerder thuis bent, als je via Wormerveer en de A9
rijdt.
Let op: vergeet de komma voor het voegwoord ‘als’ niet.
12. Een fout die hierop lijkt maar iets lastiger te vinden is, is de tangconstructie. Een tang heeft
twee uiteinden die je naar elkaar toe kunt bewegen om iets vast te knijpen, bijvoorbeeld een
spijker. Een zin met een tangconstructie heeft ook twee uiteinden, twee woorden,
waartussen te veel woorden staan, waardoor de zin moeilijk leesbaar wordt. Bij zo’n zin knijp
je ook de uiteinden naar elkaar, je zet dus bij elkaar wat bij elkaar hoort, en plaatst de
woorden die overblijven in de vorm van een bijvoeglijke bijzin na het ene uiteinde.
Zoeken en vinden: je hoort deze fout goed als je de zin hardop leest. Je merkt dan dat het
uitspreken van de zin vermoeilijkt wordt door bijvoorbeeld te veel woorden tussen een
lidwoord en het bijbehorende znw.
Verbeteren:
- Je zet de woorden die bij elkaar horen naast elkaar.
- Je maakt van de woorden die tussen die twee woorden stonden, een bijvoeglijke bijzin
die begint met ‘dat’ of ‘die’ en die meteen op het tweede woord volgt waar die woorden
eerst tussen stonden.
- Aan de rest van de zin verander je zo weinig mogelijk.
Voorbeeld:
- De door de meeste vliegtuigmaatschappijen aan de klant in rekening gebrachte
brandstoftoeslag is de laatste jaren door de snel stijgende olieprijzen flink opgelopen.
‘de’ en ‘brandstoftoeslag’ horen bij elkaar, maar er staan te veel woorden tussen,
namelijk ‘door de meeste vliegtuigmaatschappijen aan de klant in rekening gebrachte.
Van die woorden maak je een bijvoeglijke bijzin.
o De brandstoftoeslag die door de meeste vliegtuigmaatschappijen aan de klant
in rekening wordt gebracht, is de laatste jaren door de snel stijgende olieprijzen
flink opgelopen.
Let op: vaak eindigt de bijvoeglijke bijzin met een werkwoord en volgt daarna de pv,
waardoor er dus een komma ingevoegd moet worden.
13. Geen symmetrie, losstaand zinsgedeelte en dat/als-constructie zijn makkelijke fouten, dus
hierna zul je een wat lastigere moeten zoeken: de verwijsfout. Verwijswoorden zijn
aanwijzende (die man, dat paard), betrekkelijke (de man die, het paard dat), persoonlijke (ik,
jij/je, het, hij/hem, zij/ze, u, wij/we, jullie) en bezittelijke (mijn/m’n (‘me’ is een wederkerend
voornaamwoord!), jouw/je, zijn/z’n, haar, uw, ons/onze, jullie) voornaamwoorden (vnw) die
verwijzen naar een antecedent. Voor dat verwijzen zijn regels: het verwijswoord moet
bijvoorbeeld in het zelfde getal staan en van hetzelfde geslacht zijn als het znw waarnaar het
verwijst.
Dat znw’s een geslacht kunnen hebben (mannelijk, vrouwelijk of onzijdig) kennen we uit het
Duits en Frans. In het Nederlands merk je daar over het algemeen weinig van, behalve dus bij
het verwijzen. In een woordenboek staat achter een znw of het mannelijk (m), vrouwelijk (v)
of onzijdig (o) is, maar je wordt ook geacht de volgende regels te kennen:
Het-woorden
Persoonlijk vnw: het.
Bezittelijk vnw: zijn.
Landen en steden zijn onzijdig.
Verkleinwoorden zijn onzijdig.
Betrekkelijk vnw: dat.
De-woorden ev
Persoonlijk vnw mannelijk: hij/hem.
Persoonlijk vnw vrouwelijk: ze/zij.
Bezittelijk vnw mannelijk: zijn.
Bezittelijk vnw vrouwelijk: haar.
In het algemeen kun je zeggen dat vage znw’s
vaak vrouwelijk zijn (vrouwen zijn vaak vaag
) en dat concrete znw’s vaak mannelijk zijn
(als je het kunt vastpakken, is het mannelijk
).
Woorden die eindigen op –(i)e, -e of –ing zijn
ook vaak vrouwelijk.
Betrekkelijk vnw: die.
De-woorden mv
Persoonlijk vnw zaken: ze.
Persoonlijk vnw personen on: ze/zij.
Persoonlijk vnw personen lv: ze/hen.
Persoonlijk vnw personen meewerkend
voorwerp: ze/aan hen/hun.
Wat
Na een hele zin.
Bart heeft een stripboek gekocht. Het heet
‘De klippende klepper’. Hij gaat het
onmiddellijk lezen.
Het muziekkorps heeft zijn repertoire
vernieuwd.
Maar: Het meisje zoekt haar schoenen.
Frankrijk heeft toegezegd zijn tarieven te
zullen aanpassen.
Maar: De Verenigde Staten juichten deze
toezegging toe.
Het zakdoekje is vuil, het moet gewassen
worden.
Het meisje dat daar loopt, ken ik niet.
De bokser haalde uit naar zijn tegenstander.
Hij raakte hem stevig.
De serveerster pakte haar mobieltje, waarna
zij/ze het opgegeven nummer intoetste.
De waarde van een huis is van belang, omdat
ze de basis vormt voor diverse soorten
belasting.
De Amerikaanse marine heeft moeten
toegeven dat ze in het gebied aanwezig was
met twee van haar onderzeeërs.
De jongen die daar loopt, ken ik niet.
Hij had de computers al aangezet, zodat ze
direct gebruikt konden worden.
De toeristen gingen het VVV-kantoor binnen.
Daar vroegen zij/ze om informatie over de
streek. De baliemedewerkster stond ze/hen
te woord.
Mijn ouders waren in de tuin toen de
postbode eraan kwam. Hij gaf ze/aan
hen/hun een pakje.
De kinderen keken naar het programma
‘Goede tijden slechte tijden’, wat de moeder
goed vond.
(Vergelijk: De kinderen keken naar de
programma ‘Goede tijden slechte tijden’, dat
de moeder goed vond.
Na de overtreffende trap.
Bellen met de Wegenwacht is het beste wat
je bij autopech kunt doen.
Aan wie/waaraan, voor wie/waarvoor enzovoort
Personen: aan wie, voor wie, met wie et
De personen voor wie de regeling bedoeld is,
cetera.
maken er nauwelijks gebruik van.
Zaken: waaraan, waarvoor, waarmee et
Het goede doel waarvoor hij collecteert, is
cetera.
het Rode Kruis.
Zoeken en vinden:
- Je bekijkt alle betrekkelijke, persoonlijke en bezittelijke vnw.
- Je zoekt het antecedent dat hierbij hoort.
- Je kijkt of verwijswoord en antecent in hetzelfde getal staan en hetzelfde geslacht
hebben.
Verbeteren: je verbetert het verwijswoord volgens de hierboven uitgelegde en geleerde
regels.
Voorbeeld:
- De regering wil extra bezuinigen. Hij maakt zijn beloften niet waar.
‘hij’ verwijst naar’regering’, maar dat znw eindigt op –ing en is vrouwelijk.
o De regering wil extra bezuinigen. Zij maakt zijn beloften niet waar.
14. Vervolgens zoek je storend figuurlijk taalgebruik: een spreekwoord of uitdrukking die in
verband met (de betekenis van) de rest van de zin ongepast of niet netjes is. Vaak moet je
om zo’n zin een beetje grinniken.
Zoeken en vinden:
- Je zoekt naar een spreekwoord of een uitdrukking.
- Je kijkt of die in verband met de rest van de zin wel gepast is.
Verbeteren: je verandert het spreekwoord of de uitdrukking in de letterlijke betekenis ervan.
Voorbeeld:
- De dokter vertelde de anorexiapatiënte dat zij maar een mager succes geboek had.
‘een mager succes boeken’ is de uitdrukking. Het woord ‘mager’ is bij een
anorexiapatiënte niet zo netjes, dus verander je deze uitdrukking in de letterlijke
betekenis ervan.
o De dokter vertelde de anorexiapatiënte dat zij maar weinig succes geboek had.
15. We komen nu aan bij de laatste vijf soorten fouten. Die bewaar je in het stappenplan voor
het laatst, omdat de zin er weinig of lastige aanwijzingen voor geeft. De eerste is van naam
erg simpel: woord(en) te weinig. In de zin ontbreken een of meerdere woorden, waardoor
die niet meer klopt. Als er zo veel woorden ontbreken dat er geen normale zin meer
overblijft, dan noem je dat telegramstijl. Die zie je vaak bij reclameuitingen: ‘NS is een
verbindende factor in de maatschappij. Verbindt mensen met hun bestemming. Mensen met
mensen. Van deur tot deur. Veilig en efficiënt. Liefst op tijd en comfortabel.’
Zoeken en vinden:
- Je kijkt of er in de zin twee zaken met elkaar vergeleken worden: is het tweede deel van
die vergelijking volledig?
- Je kijkt of er in de zin een vragend voornaamwoord (wie, wat, welke, waar et cetera)
staat.
- Je kijkt of de zin begint met een voorwaarde (‘als’).
- Je kijkt of de zin werkwoorden bevat waarbij vaste voorzetsels horen.
Verbeteren:
- Je voegt het ontbrekende woord in het tweede deel van de vergelijking toe.
- Je noteert voor het vragende voornaamwoord ‘de vraag’.
- Je voegt ‘dan’ toe aan het tweede gedeelte van de voorwaardezin (‘als …, dan …’).
- Je voegt het onbrekende vaste voorzetsel toe.
Voorbeeld:
- De organisatie van de Nederlandse neonazi’s kan niet vergeleken worden met de Duitse
neonazi’s.
o De organisatie van de Nederlandse neonazi’s kan niet vergeleken worden met
die van de Duitse neonazi’s.
- Hamid is eindelijk bezig met welke vervolgopleiding hij gaat doen.
o Hamid is eindelijk bezig met de vraag welke vervolgopleiding hij gaat doen.
- Als u van lekker pittig houdt, moet u ons huismerk proberen.
o Als u van lekker pittig houdt, dan moet u ons huismerk proberen.
- Wil je me helpen herinneren dat ik zo mijn postvak leeg?
o Wil je me eraan helpen herinneren dat ik zo mijn postvak leeg?
Let op: er zijn ook nog fouten die onder woorden te weinig vallen, die hierboven niet
besproken zijn.
16. Verkeerd woord/verkeerde uitdrukking: deze fout (en de volgende) kun je niet benaderen
volgens een bepaalde strategie, maar zie je of zie je niet. Je kunt er wel veel voor uit je hoofd
leren, bijvoorbeeld onderstaand schema, maar ook alle voorbeelden in de oefeningen.
aansprakelijk
verantwoordelijk
als
dan
blijkbaar
schijnbaar
daardoor
zodoende
te danken
bij schade of verlies
bij een opdracht of
verplichting
bij een gelijkheid
bij een ongelijkheid
zichtbaar zijn
niet werkelijk
oorzaak
reden
bij iets positiefs
hun
zij
nooit onderwerp
kan onderwerp zijn
met behulp van
met hulp van
mits
tenzij
niet het minst
niet in ’t minst
onderschatten
bij werktuigen
bij personen
op voorwaarde dat
behalve als
vooral
helemaal niet
te laag schatten
te wijten’
toe te schrijven
doordat
omdat
hen
hun
bij iets negatiefs
neutraal
oorzaak: vanzelf
reden: bewust
lijdend voorwerp
meewerkend
voorwerp
overschatten
te hoog schatten
rede
reden
twijfelen
weifelen
toespraak
argument
onzeker zijn
niet weten wat je
zult doen
17. Modewoord of –uitdrukkking: soms is een woord of uitdrukking fout omdat dat woord of
die uitdrukking een cliché geworden is. Hieronder vind je de modewoorden en –
uitdrukkingen die je moet kennen:
- Het advies van de bejaarde artiest naar de jeugdige zanger toe was: blijf volhouden.
o Het advies van de bejaarde artiest aan de jeugdige zanger was: …
- Naar de leerlingen toe moet duidelijk worden gemaakt dat het gooien van sneeuwballen
naar surveillerende docenten niet past.
o Aan de leerlingen moet duidelijk worden gemaakt dat …
- ‘De ontdekking van de hemel’ is best wel een interessante film, maar er zitten te veel
langdradige scènes in.
o ‘De ontdekking van de hemel’ is best/wel een interessante film, maar …
- De schrijvers van de open brief hebben gemerkt dat de eigen boodschap slecht is
gecommuniceerd.
o … dat de boodschap slecht is overgekomen.
18. Contaminatie: woorden of uitdrukkingen die wat betreft hun betekenis op elkaar lijken,
worden met elkaar vermengd. Je kunt ook hiervoor geen strategie inzetten, maar ze alleen
uit je hoofd leren. Je hoeft nooit beide woorden of uitdrukkingen te kennen, eentje is genoeg.
19. Woord(en) op de verkeerde plaats: er staan een of meerdere woorden op de verkeerde
plaats waardoor de zin van betekenis verandert of niet lekker loopt.
Het stappenplan samengevat: 1. pv en on  congruentiefout en foutieve inversie; 2. werkwoord en
‘niet’  dubbele ontkenning; 3. dubbele werkwoorden, znw’s, bnw’s en voegwoorden  foutieve
tautologie; 4. lijkt erop: bijwoord en bnw of werkwoorden / bnw en znw  foutief pleonasme; 5.
terug ww  foutief beknopte bijzin: ‘te’ + heel werkwoord, (on)voltooid deelwoord; 6. andere fout
hoofd- en bijzin: foutieve samentrekking; 7. laatste ww-fout  verkeerd gebruik van de lijdende
vorm: ‘worden’; 8. makkelijk: geen symmetrie: opsomming; losstaand zinsgedeelte: twee zinnen met
punt; dat/als-constructie: als; tangconstructie: lijkt erop; 9. kleine woordjes  verwijsfout; 10.
uitdrukking  storend figuurlijk taalgebruik; 11. moeilijk: woor(en) te weinig, verkeerd(e)
woord/uitdrukking, modewoord/-uitdrukking, contaminatie, woord(en) op de verkeerde plaats.
Oefeningen
1. Congruentiefout
1) Een groot aantal blikken sperziebonen waren gedeukt of bevatten geen etiket.
2) Je krijgt dan de receptie van het hotel aan de lijn, die natuurlijk niet de talen spreken die jij
beheerst.
3) De jongen die aangifte van mishandeling had gedaan, had letsel opgelopen aan zijn hoofd en
de andere plaatsgenoot werd enkele tanden uit zijn mond geslagen.
4) Vliegtuigbouwer Boeing claimt dat dankzij een uitgekiend design en een grotere vlieghoogte
de brandstofkosten per passagier in dezelfde orde van grootte zal liggen als bij meer
conventionele vliegtuigtypes.
5) De conciërge woont in een van de huizen die gerenoveerd is.
6) Het grootste deel van de klanten zijn tevreden over de service die de zaak hun biedt.
7) In de gemeente is de laatste jaren veel beeldende kunst geplaatst, die gemaakt zijn door hier
woonachtige kunstenaars.
8) Deze omvangrijke groep kinderen, die samen acht procent van de Nederlandse bevolking
uitmaken, hadden gezamenlijk ruim 200 miljoen te besteden.
9) De land- en tuinbouw gebruikten vorig jaar meer gif dan de twee jaren ervoor. Dat blijkt uit
een rapport van de brancheorganisatie van de bestrijdingsmiddelensector.
10) Toen de politie optrad tegen ruziënde dronken barbezoekers, stroomde de straat vol met
uitgaanspubliek, dat zich tegen de agenten keerden.
11) Het gebruik van alcohol, drugs en medicijnen vormen een groter gevaar op de weg dan
oudere weggebruikers.
12) Waar men zich het meest aan ergert, is de luchtverontreiniging en de geluidsoverlast.
13) 83 procent van de ondervraagden bleken zich te ergeren aan loslopende honden op de
ligweiden.
14) De graffiti die hier en daar op de rotsen is aangebracht, houdt verband met aanslagen van
nationalisten.
15) Het duo van vijftien en zestien jaar reden op een rode scooter in de richting van het
bedrijvenpark.
16) Achter de stalen boorkop zit een machine die betonnen bogen tegen de versgeboorde tunnel
plaatsen.
17) Deze bejaarde man is een van de sportievelingen die aan de Vierdaagse heeft meegedaan.
18) Waar veel mensen zich het meest aan storen, is de hondenpoep op de stoep en de
verkeersoverlast.
19) Zowel de goedkopere als de duurde uitvoering van de bestelwagen zijn standaard uitgerust
met een routeplanner.
20) Een steeds groter aantal producten zijn tegenwoordig huismerk en deze producten zijn
daarom lager geprijsd dan A-merkartikelen.
21) De Nederlandse Spoorwegen hebben te kennen gegeven te willen overleggen met de
ondernemingsraad, maar de NS vinden wel dat werktijden flexibeler moeten worden.
22) Sneeuwval en bevriezing van natte weggedeelten heeft het afgelopen weekeinde gladheid
veroorzaakt in grote delen van het land.
23) Deelnemers aan de stille tocht worden verzocht om half acht aanwezig te zijn bij het
gemeentehuis aan het Raadhuisplein.
24) De militaire machthebbers moeten aan het verstand worden gebracht dat de belangen van
de bevolking compromissen en medeleven vereisen.
25) De antirookcampagne had tot gevolg dat veel mensen gestopt zijn met roken en de kwalijke
gevolgen van het meeroken meer aandacht heeft gekregen.
26) De opleiding moet verder veel aandacht geven aan de ontwikkeling van studievaardigheden,
omdat die van belang is voor succes in het hoger onderwijs.
27) Vanuit het confessioneel onderwijs kwam de opmerking dat een zo nauwkeurige
omschrijving van de eindtermen zich niet lieten combineren met de vrijheid van onderwijs.
2. Foutieve inversie
1) Begin april starten we met het project en oefenen we tot het einde van het schooljaar om
mogelijke fouten in de organisatie op te sporen.
2) Helaas moeten wij u mededelen dat wij op dit moment de nota niet kunnen betalen en
vragen wij u of het akkoord is dat wij in het volgende kwartaal betalen.
3) Deze week heeft mijn moeder de slaapkamers behangen met bloemetjesbehang en schildert
ze volgende week de deuren in een zachtroze tint.
4) De eerste nacht van het zomerkamp had Kim van de spanning nauwelijks kunnen slapen en
kwam zij daardoor ’s morgens met een nogal slaperig gezicht uit haar slaapzak.
3. Dubbele ontkenning
1) Fred drinkt nooit geen bier, maar altijd sinaasappelsap of Rivella.
2) Door een paar keer hard te roepen ‘kom hier!’ probeerde de baas van de waakhond te
voorkomen dat het dier niet tegen de bezoeker zou opspringen.
3) Controle-instanties en ethische commissies moeten ervoor waken dat de televisie het
gezinsleven niet schaadt en dat alleen constructieve programma’s worden uitgezonden.
4) Er moet worden vermeden dat het sluipverkeer in de woonbuurten door de
verkeersmaatregelen niet verder toeneemt.
5) Niemand wilde nooit naar de puberende jongen luisteren, wat hem altijd erg dwars heeft
gezeten.
4. Foutieve tautologie
1) De kunstmestkorrels mogen nu niet worden uitgestrooid, want het gras is namelijk nat.
2) De burgermeester dringt erop aan dat de rust rondom het gedooggebied moet worden
hersteld.
3) Sommige mensen zijn analfabeet, doordat ze bijvoorbeeld slecht onderwijs hebben gevolgd,
doordat ze vaak verhuisd zijn, veel spijbelden et cetera.
4) Zo kun je bijvoorbeeld beter een artikel schrijven over vandalisme in je eigen omgeving dan
over vandalisme in Nederland.
5) Voor het vaarverkeer is het tot 1 april onmogelijk om vanaf de Mayersloot naar het
Oosterdelgebied te kunnen varen.
6) Wij verzoeken u dringend om aan dit soort wantoestanden op zo kort mogelijke termijn een
einde te willen maken.
7) Als u af wilt vallen, zult u in staat moeten zijn de gebruikelijke tussendoortjes te kunnen laten
staan.
5. Foutief pleonasme
1) Wie uit gewetens- of andere bezwaren protesteert tegen het nieuwe werk moet kiezen:
alsnog hiermee akkoord gaan of overgeplaatst worden naar elders.
2) Zo’n combinatie van stevig drinken en xtc-pillen slikken kan soms de dood tot gevolg hebben.
3) Lekkende kranen hebben een nutteloze verspilling van drinkwater tot gevolg.
4) Wegens nascholing zijn de volgende huisartsen afwezig op donderdag 22 juni a.s.
5) De school onderscheidt zich vooral van andere scholen door de hechte onderlinge
samenwerking tussen de leerkrachten.
6) Wij wensen Claudia en Dennis heel veel succes in de toekomst met hun nieuwe zaak.
7) Mijn oom en tante zijn op 19 september samen alweer twintig jaar getrouwd en dat willen
we vieren!
8) Nieuwsgierig gluurde de buurvrouw vanachter de vitrage naar de overkant om te zien wat er
aan de hand was.
9) In de slotzin sprak de sollicitant de hoop uit dat zijn schriftelijke sollicitatie zou worden
gevolgd door een mondeling sollicitatiegesprek.
10) Een sportdag organiseren voor de hele school lijkt me bepaald geen eenvoudige sinecure.
11) De minister-president prees de onderlingen afspraken die politie, justitie en volksgezondheid
de afgelopen maanden hebben gemaakt over de bestrijding van drugs.
12) Volgende week dinsdag zullen we deze kwestie mondeling bespreken met de vakgroep
Engels.
13) Zal je broer in de haast misschien een verkeerd nummer hebben gedraaid?
14) Vanwege het tekort aan grotere woningen in deze buurt betekent dat in de praktijk
verhuizen naar elders.
15) Door loslippigheid van de publieksvoorlichter was het nieuws al uren van te voren uitgelekt.
16) De brand in de bedrijfskantine schijnt moedwillig aangestoken te zijn door een onlangs
ontslagen medewerker.
6. Foutieve beknopte bijzin
1) Hoewel gunstig gelegen in het centrum en dichtbij het station wil onze buurman toch
uitkijken naar een andere woning.
2) De milieuproblematiek bekijkend blijkt dat de plannen voor een windmolenpark momenteel
de milieubeweging de meeste zorgen baren.
3) Zonder een schot te hoeven lossen gaf de overvaller, die ‘gewapend’ was met een
speelgoedpistool, zich over aan de politie.
4) Aangkomen op de luchthaven van Istanbul werd een taxi genomen.
5) Wachtend op de trein naar Amsterdam werd in de wachtruimte een beker koffie gedronken.
6) Direct na geland te zijn kwamen de koffers er al aan.
7) Bij de uitgang de kassabon nakijkend bleek de korting niet in mindering te zijn gebracht.
8) Hoewel schitterend gelegen aan de Oosterplas moet de eigenaar zijn kapitale villa verkopen
om zijn speelschulden te kunnen betalen.
9) Op het opgegeven adres aangekomen bleek er niemand thuis te zijn om het pakket aan te
nemen.
10) Op de bovenste etage aangekomen met de lift werd het restaurant opgezocht voor de lunch.
11) Laat thuisgekomen van het werk moet het eten nog klaargemaakt worden en de daarna de
afwas gedaan.
12) Tijdens de jaarlijkse vakantie op Ameland verblijvend heeft God van ons weggenomen onze
geliefde Jan.
7. Foutieve samentrekking
1) De terreinfiets had meer versnellingen en wilde hij daarom graag hebben.
2) Deze werknemer is van oorsprong Portugees en is getrouwd met een Nederlandse.
3) De Dominicaanse Republiek is een betrekkelijk onbekend vakantieland en gelegen in
Midden-Amerika.
4) Volgens haar vriendin was de wintergids net uit en wilde ze daarom meteen gaan ophalen bij
het reisbureau.
5) Een aantal boeken van Adriaan van Dis zijn bestsellers en in diverse talen uitgegeven.
6) Vader zette de radio aan en daarna koffie voor moeder en mij.
7) De minister van Justitie vindt dat de hoogbejaarde oorlogsmisdadiger geen clementie
verdient, want voor de slachtoffers is het leed enorm en ook niet verjaard.
8) De medewerkers van de supermarkt waren verontwaardigd over het gedrag van de
winkeldief, die er snel vandoor was gegaan, en de man achternagerend.
9) Parttime banen komen in ons land veel vaker voor en vinden veel tweeverdieners beter
passen bij het leven in deze tijd.
10) We verwachtten dat de intercity in Castricum zou stoppen, maar reed in een keer door naar
Amsterdam-Sloterdijk.
11) De motorrijder raakte de achterkant van de caravan en vervolgens in een slip.
12) De margarine bevat onverzadigede vetzuren die samen helpen je hart en bloedvaten gezond
te houden en vinden veel consumenten daarom een verantwoord product.
13) In dit gezellige Bredase kroegje tappen ze heerlijk helder Heineken en keurig nette moppen.
8. Verkeerd gebruik van de lijdende vorm
1) De cursus wordt gehouden in het wijkgebouw aan de Dorpsstraat. De kosten worden zo laag
mogelijk gehouden. Er wordt ook informatie verstrekt op papier, die thuis nog eens kan
worden nagelezen.
2) In een van de garageboxen werden door de politie gestolen fietsen en onderdelen
aangetroffen.
3) Korter werken betekende ook minder verdienen en daarom werd door de doktersassistente
de auto weggedaan.
4) Na afloop van het volleybaltoernooi wordt direct vertrokken. Het busje wacht niet op
degenen die er dan niet zijn.
9. Geen symmetrie
1) De aanleg van het vliegveld heeft minstens drie belangrijke gevolgen gehad voor de
omgeving: toenemende geluidsoverlast, luchtvervuiling en het is op de wegen in de regio
veel drukker geworden.
2) De media besteden veel aandacht aan mensen met allerlei ziekten. Voor camera en
microfoon komen deze vertellen wat ze mankeert, wat ze voelen of juist niet voelen, en over
de therapie.
3) Kort samengevat zijn de argumenten tegen het invoeren van de doodstraf: het definitieve
karakter ervan, het moeglijke misbruik ervan door totalitaire regimes en ten slotte kan het
nieuw geweld oproepen.
4) Het werk in het magazijn beviel me slecht: je werkt meestal alleen, het werk is zwaar en ten
slotte het gebrek aan afwisseling.
10. Losstaand zinsgedeelte
1) Lesgeven is een intensieve activiteit. Waardoor de tijd omvliegt.
2) Het liefst gaan we met vakantie naar een zonnig eiland. Wat niemand die ons goed kent, zal
verbazen.
3) Nogal wat mannen gaan uitsluitend naar de sportschool om imposante biceps, borstspieren
en een wasbordje te kweken. Waar natuurlijk niets op tegen is.
4) Sporen van antibiotica kunnen soms in ons lichaam terechtkomen zonder dat we daar erg in
hebben. Bijvoorbeeld via het eten van vlees.
5) Het voorprogramma duurde een stuk langer dan was aangekondigd. Zodat pas om tien uur
het optreden begon waarvoor we gekomen waren.
11. Dat/als-constructie
1) Denk je dat je als je wilt voorkomen dat je fiets door iemand anders wordt meegenomen, het
voldoende is hem op slot te zetten?
2) Wist je dat je als je je tanden wekelijks poetst met tandpasta waarin xylitol zit, ze extra
beschermt tegen tandplaque?
3) Misschien is het beter dat je als je naar de voor- en nadelen kijkt en ziet wat voor onzeker
toekomstperspectief je hebt, toch maar een andere baan zoekt.
4) De dokter heeft tegen mijn moeder gezegd dat als de klachten na het afmaken van de
penicilinekuur niet zijn verdwenen, ze terug moet komen op het spreekuur.
5) Het is aan te raden als je van plan bent weg- en waterbouwkunde te gaan studeren aan een
technische hogeschool je een vakkenpakket kiest met veel exacte vakken.
6) Een cursist die automonteur wil worden, moet de Nederlandse taal zodanig beheersen dat
hij als hij bij een garagebedrijf werkt, een opdracht kan aannemen van zijn baas.
12. Tangconstructie
1) De nonchalante medewerker maakte tussendoor nooit, ook niet wanneer hij voor langere
tijd weg moest of aan het einde van een werkdag, een back-up, wat zijn chef ergerlijk vond.
2) Op een door de actievoerders tijdens de demonstratie meegvoerd spandoek stond: ‘Vrede
nu!’
3) De overvallers zijn waarschijnlijk van het feit dat de geldwagen die morgen al om tien uur bij
de bank was om het geld af te leveren, niet op de hoogte geweest.
4) De chauffeur van de personenauto bemerkte te laat dat de voor hem in de file rijdende en
door een inwoner van Veendam bestuurde vrachtwagen plotseling remde.
5) De sectaresse heeft de uitslag van de herkansingen meteen aan de coördiantor, die de
kandidaten zo snel mogelijk op de hoogte wilde brengen, doorgegeven.
6) Het tot en met maart aan abonnementskosten verschudligde maar nog niet ontvangen
bedrag moet binnen veertien dagen bij onze administratie binnen zijn.
7) De aan de medewerkster van de garderobe afgegeven jassen bleken per ongeluk bij een
verkeerd nummer te zijn opgehangen.
8) De geregeld met een snelheid van zeker 80 kilometer per uur over het trottoir scheurende
scooterrijder is eindelijk door de politie aangehouden en bekeurd; zijn scooter is in beslag
genomen.
9) De in zijn eentje naar zijn in Hongkong wonende ouders reizende twaalfjarige jongen heeft
twee maanden gelogeerd bij zijn grootouders, die een Chinees restaurant runnen.
10) De in het hal van het museum in de parablubak gezette natte paraplu bleek na het bezoek bij
vergissing door iemand anders te zijn meegenomen.
11) De politie moet allang van de illegale hennepkwekerij die zich op een zolder van een oude
bollenkwekerij bevond, op de hoogte zijn geweest.
13. Verwijsfout
1) Je kunt als directie het personeel niet van je vervreemden, want die moeten wel lol in hun
werk blijven houden.
2) Als de vaatwasmachine zijn werk heeft gedaan, moet hij direct worden leeggehaald.
3) Omdat de gemeentelijke inspraakprocedure van toepassing is, mag de bevolking hun mening
geven over de verkeersplannen.
4) Ik vind de benamingen witte school en zwarte school stigmatiserend, want het impliceert
een kwalificatie: wit is goed, zwart is slecht.
5) De Verenigde Staten hebben op haar beurt gewaarschuwd dat Europese vleesimporten met
100 procent zullen worden belast.
6) Volgens het ministerie van Economische Zaken, dat de cijfers maandag bekendmaakte, is de
stijging vooral te danken aan de hogere uitvoer.
7) De Kamer is tot het voorstel gekomen uit zorg over de volgens haar toenemende
ongerustheid onder de bevolking over zedendelicten.
8) Omdat vitamine C in water oplosbaar is, kan het lichaam haar niet voor langere tijd opslaan
en wordt overdaad afgevoerd met de urine.
9) De winkelstraat in Medemblik wordt zodanig aangepast dat het aantrekkelijk wordt voor
wandelend publiek.
10) Vanochtend is er sprake van laaghangende bewolking, maar in de loop van de dag drijven ze
naar het westen en wordt het zonnig.
11) Van een gast mag je verwachten dat hij zich houdt aan de huisregels. Doet hij dat niet, dan
overtreden ze de fatsoensregels.
12) Samegaan van de beide gemeenten Baarle-Nassau zal niet gaan, want de Belgen zeggen: ‘Wij
blijven Belgen!’ En de Nederlanders zeggen dat ook.
13) Als blijkt dat er geen draagvlak is bij de winkeliers voor het uitstallingsverbod moet deze dus
snel worden versoepeld.
14) Door de Franse liberalen was de Amerikaanse ambassadeur Thomas Jefferson (van 17841789) gevraagd om Frankrijk te ondersteunen in hun streven naar democratie.
15) Iedereen die in het bezit is van deze garnalen, wordt dringend afgeraden die te consumeren
en verzocht ze terug te brengen naar de zaak waar het is gekocht.
16) Een mobieltje is een handig ding. Men belt bijvoorbeeld uit de supermarkt om te vragen wat
voor vlees ze moeten meenemen.
17) Ondertussen zaten de Amerikanen ook niet stil. Daar bestonden al langer plannen om dwars
door Nicaragua een kanaalverbinding tussen beide oceanen aan te leggen.
18) Op de school waar de docente Engels werkte, zaten veel jongeren wiens ouders problemen
hadden.
19) De hoofdrolspeler, waarvan bekend is geworden dat hij een Oscar heeft gekregen voor de
beste acteerprestatie, zal ook in de nieuwe film een belangrijke rol krijgen.
20) Bij de automobilist moet het besef terugkeren dat ze andere levens in gevaar brengen, als ze
te hard rijden.
21) In het gebouw op de hoek wat wordt opgeknapt, zal een reisbureau worden gevestigd.
22) Cyprus is enkele jaren geleden over de hele wereld begonnen met rechtszaken tegen hun
kunstverzamelaars en – handelaren om hun erfgoed terug te krijgen.
23) Brieven van de Belastingdienst kan ik gewoon naar hun doorsturen en hun verwerken dat
dan verder.
24) Als men vindt dat we meer om het milieu moeten denken, moet je de asbak niet achteloos
leeggooien als je bij een stoplicht staat.
25) Ik heb mijn gsm meegegeven aan Chantal, want ze kan het onderweg nodig hebben, als de
motor weer eens afslaat.
26) Een brommer mag binnen de bebouwde kom maar 30 kilometer per uur rijden, maar vaak
rijden ze veel harder.
27) De wet die horecaondernemers moet beschermen tegen meeroken, is inconsequent: het
beschermt alleen werknemers en niet de klant.
28) U moet de kassabon goed bewaren, want u heeft haar nodig, als het apparaat binnen een
jaar kapot gaat.
29) De minister hoopte dat ze de Tweede Kamer zover kon krijgen dat zij zou instemmen met de
beursgang van de luchthaven.
30) Iedereen zet pas zijn richtingaanwijzer aan op het moment dat ze afslaan.
31) De presentator van het radioprogramma vroeg de luisteraar die gebeld werd, naar de hoogte
van het bedrag dat in de kluis zat.
32) Ook het Biermuseum annex café zet haar beste beentje voor tijdens het nationaal
museumweekeinde. Zij is beide dagen namelijk open van tien uur ’s morgens tot
middernacht.
33) Aan Frankrijk ligt het niet dat de uitstoot van CO2-gassen zo hoog is, want hun energiepark
bestaat grotendeels uit kernenergiecentrales.
34) Heb je nog naar de naam gevraagd van degene waarmee je gesproken hebt?
35) De Amerikanen werken niet met cijfers; daar gebruikt men letters om de prestaties van de
leerlingen te beoordelen.
36) Lothar stapte uit en gaf hen de autosleutels en de boodschappentas.
37) Rotterdam met haar grote containeroverslag heeft groot economich belang bij de aanleg van
de Betuwelijn.
38) Tien procent van de Japanse beroepsbevolking werkt in de bouw en zij vormen een
belangrijke steunpilaar voor de Liberaal Democratische Partij.
39) De winkeliers willen de inkomstenderving, die volgens hun het gevolg is van het afsluiten van
de Middenweg, verhalen op de gemeente.
40) Een van de Nederlandse producenten ging er in de jaren ’50 zelfs prat op dat zij de grootste
pastafabriek van Noordwest-Europa bezaten.
41) De knotwilg hoort thuis is een gebied met veel sloten. Je ziet ze tegenwoordig ook vaak in
tuinen van particulieren.
42) De ambassadeur schreef zijn brief op verzoek van het parlement. Je kunt je afvragen: hebben
die niets beters te doen?
43) De samenwerking tussen de twee gefuseerde scholen verloopt op papier redelijk, maar in de
praktijk valt dat toch tegen.
44) Iedereen moet natuurlijk zelf bepalen of men gehoor geeft aan de oproep geen wenskaarten
meer te versturen met Nieuwjaar.
45) De generale repetitie zou aanvankelijk plaatsvinden op maandagavond, maar omdat enkele
leden dan verhinderd zijn, wordt dit verschoven naar dinsdagavond.
46) Hun hebben hun werkstuk toch ook nog niet ingeleverd!
47) Als je voornamelijk junkfood naar binnen werkt, loopt men kans dat men gaat vervetten en
op den duur allerlei lichamelijke klachten krijgt door overgewicht.
48) De luchthaven zegt wel naar naleving te streven, maar ze zeggen ook dat ze worden
afgerekend op de overschrijding van de vastgestelde geluidszones.
49) De wethouder denkt op korte termijn een alternatief aan te kunnen geven, maar welke dat is,
wil hij nog niet zeggen.
50) China stond nooit bekend vanwege de bijdrage die ze hebben geleverd aan het vliegverkeer.
51) De meesten hebben een baantje, maar in de meeste gevallen wordt dit weer snel uitgegeven
aan bijvoorbeeld kleding, games en uitgaan.
52) Ik ben dus een van die bankklanten die er ineens mee worden geconfronteerd dat een fors
bedrag van mijn rekening wordt afgeschreven door onbekenden.
53) Het Productschap Vee en Vlees laat de krant weten dat ze bedenkingen heeft tegen het
onderzoek.
54) De Kamer van Koophandel vraagt de provincie om bij de verdere ontwikeling van het
bedrijventerrein met de door hen geleverde kritiek rekening te houden.
55) Velen vinden het stoer om in de les niet mee te doen en slechte cijfers te halen. Iedereen
dwingt elkaar om mee te doen.
14. Storend figuurlijk taalgebruik
1) De alleenwonende bejaarde vrouw kreeg kort na elkaar twee beroertes, wat natuurlijk
beroerd is.
2) Wat echt zwaar is, zijn de aanrijdingen en bijna-omgelukken, die iedere treinmachinist kent:
je schrikt je dood.
3) Als Nederland zijn functie van distributieland blijft benadrukken, komen er nog meer
vrachtwagens op de wegen. Ik noem dit een heilloze weg.
4) Slagerijen die het niet zo nauw nemen met de samenstelling van hun gehakt, snijden zich op
den duur in de vingers.
5) De internust van het streekziekenhuis zat danig in zijn maag met de verkeerde diagnose.
6) Het starten van een onderneming is voor de aankomende ondernemer op zich al een hele
onderneming.
7) De beleidsadviseur van het ministerie legde zijn publiek uit dat de overheid streeft naar
minder blik in de straten en meer ruimte, frisse lucht en speelgelegenheid op straat.
8) Aan de uitbreiding van ons assortiment met de wat betere vrijetijdskleding hangt een
prijskaartje van tienduizenden euro’s.
9) De bestuurder zag kan uit zijn totaal vernielde wagen te kruipen en bleek er wonder boven
wonder zonder kleerscheuren vanaf te zijn gekomen.
10) De hongerstaakster eet al zes dagen niet, want zij heeft haar buik vol van al het onrecht dat
haar is aangedaan.
11) Bij de constructie van de balkons is een grove fout gemaakt, die twee mensen het leven
heeft gekost. ‘We weten niet wie of hoe, maar we willen de onderste steen boven hebben’,
aldus P. Smeets van het gelijknamige bouwbedrijf.
12) De rolstoelrijders stonden te trappelen van ongeduld om de ‘Henry Dunant’, het
vakantieschip van ‘De zonnebloem’, te mogen betreden.
13) Het kan voor een timmerman die vooruit wil komen, geen kwaad als hij zijn kennis van het
Engels eens wat bijspijkert.
14) In het weerbericht staat dat de bewolking vanmiddag in het zuiden van het land voet aan de
grond krijgt.
15) We zullen voor een stukje scharrelvlees meer geld moeten neertellen, maar dat is de prijs die
we moeten betalen voor onze gezondheid.
16) Vooral de Van Dobben-kroketten gaan als warme broodjes over de toonbank.
17) Het aantal verkeersslachtoffers in Ierland steekt met kop en schouders boven dat in de rest
van de Europese landen uit.
18) De thermometer zou komende week wel eens fors onderuit kunnen glijden.
19) ‘Mocht u niets meer horen, dan is het goed’, zei de assistente van de keel-, neus- en oorarts.
15. Woorden te weinig
1) We weten hoe gemakkelijk je meegaat in ‘Ach, goh, pak toch een sigaret!’
2) De aandelenkoersen op het Damrak stijgen al vier jaar sneller dan de rest van Europa.
3) Al sinds mei van het vorig jaar staat iedere bestuursvergadering het onderwerp
‘brandpreventie’ op de agenda.
4) Als u vragen hebt over het product, kunt u bellen met de speciale gratis informatielijn.
5) Bij de provincie wordt onderzoek gedaan of een transferium een mogelijkheid is om de
verkeersdruk op de kustplaatsen te verminderen.
6) De nieuwe spelling is al weer enige jaren ingevoerd; toch hebben nog veel mensen moeite
met ‘is groentesoep nu met of zonder tussen-n?’
7) Hierna volgt een boeiende presentatie door Frank Rijnveld, Staatsbosbeheer.
8) Wilt u zo vriendelijk zijn de leerlingen voor in het klassenboek te noteren?
9) De werkeloosheid onder jongeren van Marokkaanse afkomst is het dubbele van Nederlandse
jongeren.
10) Kamerleden scoren liever met populaire onderwerpen dan dat ze zich buigen over hoe de
ministers het in de afgelopen jaren hebben gedaan.
11) Mijn ervaring is dat onder menig hoofddoekje meer verstand en humaniteit zit dan velen van
die zich daarover steeds zo druk maken.
12) Het gestegen vertrouwen is een nieuw signaal dat de Amerikaanse economie sneller
opkrabbelt dan in Europa.
13) Onder etenstijd belde iemand op of we het proefabonnement op ‘Elsevier’ wilden omzetten
in een halfjaarabonnement.
14) In alle lokalen is nu een lijst aanwezig wie er op een bepaalde dag de laatste les geeft.
15) Als u verhinderd bent, vernemen wij dat graag bijtijds van u.
16) De zaak ging akkoord dat de nota in maandelijkse termijnen zal worden betaald.
17) Geen van de aanwezigen in het buurtcafé bleek bereid met de journalisten te praten hoe de
ruzie ontstaan was.
18) Door de geringen overheadkosten is het uurtarief dat het tekstverwekingsbureau hanteert,
lager dan bureaus in de regio.
19) De serie speelde voornamelijk af in en rond de villa van de familie Brinkhorst te Laren.
20) Clarissa is de een na oudste van de kleinkinderen, want Benno is nog een jaartje ouder.
21) Een voorbeeld hoe het niet moet, is het krokettenloket op de hoek van de Kerkstraat en de
Botersteeg.
22) Het verzekeren van een grote groep is per persoon immers altijd goedkoper dan een kleine
groep.
23) Als er gemiddeld dit jaar een loonsverbetering van vier procent uitkomt, moeten de
werknemers weer genoegen nemen met een ‘nulronde’.
16. Verkeerd woord / verkeerde uitdrukking
1) De politie wijdde het ongeluk aan het feit dat de fietser zonder licht reed.
2) Om een te hoog waterpeil te voorkomen zal het gebied waarin de nieuwe weg ligt,
permanent moeten worden bemaald.
3) Op het bord stond: ‘Uitsluitend parkeren voor houders van een parkeerkaart. Overtreders
worden weggesleept.’
4) Een van de voorgestelde maatregelen was een verlaging van de BTW op arbeidsintensieve
diensten, zoals kappers en schoenmakers.
5) De opruimwerkzaamheden duren de hele ochtend.
6) Dat ze te toegeeflijk was ten op zichte van de kinderen, wijtte de actrice aan haar snel
verslechterde gezondheidstoestand.
7) Als je een aangetekend stuk afhaalt op het postkantoor, vraagt de loketbeambte aan je om je
te legimiteren.
8) Door de hogere snelheid van het toestel duurt een ritje van New York naar Tokio bijna twee
onaangename uren minder.
9) Toen de regeringstroepen de aanval inzetten tegen de guerilla’s, vluchtten deze het gebergte
in met achterlating van een hoeveelheid kalsjnikovs.
10) De OV-taxi is door zijn lagere tarief een concurrent voor de gewone taxi’s.
11) Het dilemma van astma is dat een astmapatiënt er niet ziek uitziet, in tegenstelling tot
bijvoorbeeld iemand die in een rolstoel zit.
12) Door de enorme geldontwaardig wil niemand meer aan elkaar Turkse lira lenen.
13) De betrokkenen wilden eindelijk eens een streep zetten achter het gebeurde.
14) Deze supermarkt zet in zijn advertenties altijd dat de klant de goedkoopste prijzen betaalt
voor de producten.
15) Er zij meer ruimte moeten worden geschept om je eigen mogelijkheden te ontdekken.
16) Bij het pesten gaat het er in eerste instantie om hoe diegene eruitziet.
17) Volgens de wet moeten aan beide kanten van de voorransgweg fietsstroken komen, en dat is
fysiek onmogelijk.
18) Men wil bereiken dat jagers alleen zwanen mogen vermoorden, als er belangrijke schade
dreigt.
19) Op het bordje staat dat de directie niet aansprakelijk/verantwoordelijk is voor wat er met de
kleding in de garderobe gebeurt.
20) Deborah is langer als/dan jij, maar even lang als/dan haar moeder.
21) De film was blijkbaar/schijnbaar afgelopen, want grote aantallen mensen verlieten de
bioscoop.
22) De autogordel was niet goed vastgemaakt; daardoor/zodoende bleef het
waarschuwingslampje op het dashboard branden.
23) Volgens een woordvoerder van het ministerie van Financiën is het grote overschot op de
begroting te danken/wijten aan diverse belastingmeevallers.
24) Doordat/omdat de brug openstond, kwamen ze te laat op hun werk.
25) De parkeerwachter vroeg hen/hun of ze de auto op een andere plek wilden neerzetten.
26) ‘Hun/zij hebben zich niet aan de afspraak gehouden, maar ik wel!’ reageerde de jongen
verontwaardigd.
27) Met behulp van/met hulp van de toevallig langsrijdende wegenwachter lukte het de motor
weer aan de praat te krijgen.
28) Het overdekte zwembad is geopend, mits/tenzij de buitentemperatuur meer dan twintig
graden bedraagt.
29) Het Nederlandse voetbal is juist door de grote successen achteruitgegaan, niet het
minst/niet in ’t minst doordat veel goede spelers voor grof geld naar buitenlandse clubs zijn
vertrokken.
30) D trainer wees de leden van de schaatsploeg erop dat zij hun tegenstanders zeker niet
moesten onderschatten/overschatten.
31) De rede/reden dat ik mijn verjaardag niet vier is dat we dan met vakantie zijn in Italië.
32) Na lang twijfelen/weifelen belde de bezorger aan op nummer 204B.
33) Vroeger of later zul je je vader dankbaar zijn voor zijn opstelling.
34) We hebben gekeken naar de oudejaarsconferentie van cabaretier Freek de Jonge.
35) Een 26-jarig meisje uit Venlo is maandagavond lichtgewond geraakt bij een aanrijding op de
Populierenlaan.
36) 36) De stap van de Israëlische regering om de controleposten op te heffen is door de
Palestijnen afgedaan als een reclamestunt.
37) De verhoging van de toegstane maximumsnelheid is iets waar je vraagtekens over kunt
hebben.
38) Het is nog niet duidelijk waarom de raket voortijdig explodeerde.
39) Voordat de bouwplannen gerealiseerd worden, zal er nog heel wat water door de wijn
moeten stromen.
40) Josef Mengele is een van de beroemdste artsen die in de Duitse concentratiekampen
medische proeven op mensen uitvoerden.
41) Hoewel de dertigjarige playboy het vrijgezellenleventje dat hij leed, best plezierig vond,
dacht hij er toch over te gaan trouwen.
42) De bewoners van de nabijgelegen woningen hebben bezwaar aangetekend over de hoogte
van de geluidswal.
43) Sinds mijn moeder een wok voor haar verjaardag heeft gekregen, eten we vaker
roergebakken groentemix.
44) De meest goede kindertekeningen zijn aangebracht op tegels die een deel van de
achterwand van het zwembad dekken.
45) Van de zeventigduizend kinderen in Rakai in Uganda is een op de drie één of beide ouders
kwijt; ze worden daarom gemakkelijkheidshalve ‘wezen’ genoemd.
46) Door de aanhoudende droogte zijn de prijzen van zomergroenten zodanig gestegen dat ze
voor veel gezinnen te duur zijn geworden.
47) De wasmachine fungeerde niet meer naar behoren, doordat er knopen in de pomp waren
terechtgekomen.
48) Het is nog te vroeg om te verwachten dat deze Marokkaanse jongeren van huis uit een
genuanceerder beeld zullen krijgen over de wereld en andersgelovigen dan op het ogenblik
vaak het geval is.
49) ‘Quo vadis’ lijkt mij Latijns maar wat deze spreuk betekent, zou ik niet weten.
50) De kijkers konden zien hoe de leider van de LPF met zijn snerende opmerkingen zout in de
wonde smeerde.
51) Na tien jaar op een flat te hebben gewoond zijn ze naar een eensgezinswoning verhuisd in de
Spoorbuurt.
52) Met zijn kritische opmerking over de reeds afgesloten CAO’s gooide de
werkgeversvoorzitters olie op de golven.
53) De gemeentelijke plantsoenendienst wilde aanvankelijk rondondendrond plaatsen middenin
de rontonde.
54) Omdat het schilderwerk echt nodig was, besloten de docenten van basisschool De
Dobbelsteen zelf de kwast in de hand te nemen.
55) De winkelier hoopt met zijn milieuactie meer klanten te trekken; daarin zit voor hem de jus.
56) De raadsleden Vink en de zijnen van Dorpsbelang bezweken niet voor het verbale geweld van
de andere kant van de twijfel Zij hebben zich voorgenomen hun huid duur te verkopen onder
het mom van ‘we maken er wat van’.
57) De werkgroep Vrouwenswing organiseert wegens groot succes wederom een bijzondere
avond onder de naam: een Tropische Verassing. Met opzwepende klanken van de salsa, de
lambada en ga zo maar door.
58) Het geneesmiddel dat de arts heeft voorgeschreven, verwijdert volgens de bijsluiter de
bloedvaten.
59) Het onderzoeksbureau constateerde dat een groeiend aantal Nederlanders een afkeer heeft
tegen ‘exhibitionistische’ programma’s als ‘Big Brother’.
60) Tijdens de afwezigheid van de directeur is de adjunct-directrice, mevrouw Koster,
aansprakelijk/verantwoordelijk voor de goede gang van zaken in de school.
61) Die sportfiets van het merk Gazelle is wel een stuk duurder als/dan de mijne, maar hij heeft
wel veel meer versnellingen.
62) Ze verlopen blijkbaar/schijnbaar geen alcoholhoudende dranken meer, want ik zie geen
flessen wijn liggen in het rek.’
63) Het vliegtuig vertrok twee uur te laat van Schiphol; daardoor/zodoende kwamen wij ook
twee uur later aan in ons hotel op Tenerife.
64) Dat Ronald is blijven zitten, is te danken/wijten/toe te schrijven aan zijn gebrek aan inzet
gedurende de laatste twee maanden.
65) Er is hen/hun gevraagd als zijinstromer te komen werken in het voortgezet onderwijs.
66) ‘Hun/zij konden gebruikmaken van de lift maar ik niet!’ riep Berry verontwaardigd uit.
67) Met de hulp van/met behulp van de brandweermannen kon de onfortuinlijke zweefvlieger,
wiens neergestorte toestel in een boom was blijven hangen, uit zijn benarde positie worden
bevrijd.
68) Je mag op dit landgoed vrij rondwandelen, mits/tenzij je je niet buiten de paden begeeft.
69) De rijschoolhouder was niet het minst/niet in ’t minst verbaasd dat Sandra in één keer
slaagde, want ze heeft een goed verkeersinzicht.
70) Je moet de sterkte van de tegenstander zeker niet onderschatten/overschatten, omdat hij
kort geleden nog van twee sterke spelers heeft gewonnen.
71) Door een onbekende oorzaak/om een onbekende reden schoot het busje met bouwvakkers
van de weg en kwam tot stilstand tegen een boom, waarbij echter niemand gewond raakte.
72) In zijn rede/reden voor de Verenigde Naties pleitte de president voor een wereldwijde
aanpak van het aidsprobleem.
73) De kermisgangers stonden te twijfelen/weifelen of ze nog een keer in de botsautootjes
zouden gaan of de schiettent zouden opzoeken.
74) Het loont zich om bij verschillende schilderbedrijven een prijsopgave te vragen.
75) De trainer beweerde dat we heel veel plezier van deze jeugdige voetballer gaan beleven.
17. Modewoord: zie uitleg.
18. Contaminatie
1) De klassenvertegenwoordiger vraagt zijn medeklasgenoten geld mee te nemen voor een
afscheidscadeau voor de lerares Frans.
2) U zult nog even geduld moeten hebben, maar het mooie weer komt in aantocht.
3) Het onderzoek van de milieugroep heeft aangewezen dat het vissen op kokkels voor veel
vogels de dood kan betekenen.
4) Voor een paar maanden geleden is het gezin geëmigreerd naar Canada.
5) Volgens mijn mening zullen de koersen van de aandelen over enkele maanden stijgen.
6) Het onderdeel grammatica behoort volgens de docent tot een van de lastigste onderdelen
van het vak Nederlands.
7) Zodra jullie zijn aangekomen in het recreatiepark, moeten jullie even naar huis optelefoneren.
8) Het maakt geen verschil uit of je wel of niet je rijbewijs bij je hebt, want op deze tijd is er
zeker geen verkeerscontrole te verwachten.
9) Ze vertrekt niet van ganser harte, want Nellie van Baaren had het liefst tot haar zeventigste
achter de toonbank willen staan om haar mededorpsgenoten van dienst te zijn.
10) Het blijft een besluit waar je vraagtekens bij kunt hebben.
11) Een kamelentocht naar de rand van de woestijn kost me veel te duur!
12) Het kersverse Kamerlid vindt dat de onderste steen boven tafel moet komen.
13) De moedige strandwacht heeft zijn leven voor de bijna verdronken zwemmer in de
waagschaal gezet.
14) De verontwaardigde politicus veegde de journaliste die almaar bleef doorvragen over
hetzlefde onderwerp, de pan uit.
15) Vooral dankzij de mond-op-mondreclame heeft de viskraam zo’n grote klantenkring.
16) Mijn vader irriteert zich eraan dat de buurman zijn auto regelmatig voor ons huis paerkeert,
terwijl er even verderop in de straat voldoende parkeerruimte is.
17) Het Nederlands heeft zo veel woorden ontleend uit het Engels, dat sommigen het als
bedreiging van de eigen taal beschouwen.
18) We willen zo optimaal mogelijk gebruikmaken van mogelijkheden die het betreffende terrein
ons biedt.
19) Het wordt tijd dat er een einde komt aan de mistoestanden in de Rotterdamse woonwijk.
20) Het verslaafdenproject kan niet zonder subsidie, maar de gemeentelijke overheid houdt al
een tijdje de knip op de beurs.
21) Er zitten voor- en nadelen verbonden aan het afschaffen van de vrijstellingsregeling.
19. Woord(en) op de verkeerde plaats
1) Tot zijn geluk was door de kinderen alle melk niet opgemaakt; er stond nog een halve fles in
de koelkast.
2) Winst van de euro betekent verlies van de dollar. Daarom is de vrees voor deze munt van de
Amerikanen niet ongegrond.
3) Deze internationale creditcard is een handig ding. Bijvoorbeeld je kunt er over de hele wereld
geld mee opnemen.
4) Alle radiofrequenties zullen rond die tijd niet zijn toegewezen.
5) Toeristen met een paspoort dat bij vertrek nog zes maanden geldig is, mogen alleen het land
binnen.
6) ‘Als je de omslag van het boekenweekgeschenk alleen al ziet, heb je absoluut geen zin meer
om het te gaan lezen’, zei ze zuchtend.
7) De jaarlijkse sirenetest om taalf uur ’s middags is overal niet vlekkeloos verlopen.
8) Marjan van Lieshout van het medisch centrum vertelt: ‘Vrouwen maken het mannen steeds
lastiger. Pas geleden kreeg ik een nogal onzekere jongeman die geen zin meer had in seks op
mijn spreekuur.’
9) Vergeet bij het verlaten van het vliegtuig uw handbagage niet mee te nemen.
10) Als bijvoorbeeld iemands fiets gestolen is, is dat voor de betrokkene een beroerde situatie.
20. Door elkaar: benoem en verbeter de fout.
Je kunt kiezen uit: congruentiefout – foutieve inversie – dubbele ontkenning – foutieve
tautologie – foutief pleonasme – foutief beknopte bijzin – foutieve samentrekking – verkeerd
gebruik van de lijdende vorm – geen symmetrie – losstaand zinsgedeelte – dat/alsconstructie – tangconstructie – verwijsfout – storend figuurlijk taalgebruik – woord(en) te
weinig – verkeerd(e) woord/uitdrukking – modewoord/-uitdrukking – contaminatie –
woord(en) op de verkeerde plaats
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
8)
9)
10)
11)
12)
13)
14)
15)
16)
17)
18)
19)
20)
21)
22)
De politie zette de aanval in tegen de zakkenrollers die de spoorlijn onveilig maakten.
De gemeente wilde na de herdenkingsdienst een streep zetten achter het gebeurde.
De grijns op het gezicht van de brutale leerling werkte bij de docent als olie op de golven.
Toen de vader op het stadhuis aangifte deed van de geboorte van zijn dochter, moest hij zich
legimiteren.
Hij is schijnbaar geslaagd voor zijn examen, want de vlag hangt uit bij zijn huis.
Na lang twijfelen besloot Brigitte toch met haar ouders op reis te gaan.
90 procent van de leerlingen bleken te zijn geslaagd voor het examen, hoewel het beslist niet
gemakkelijk was.
Voor een paar maanden geleden schreef Jan me dat hij binnenkort van baan zal veranderen.
De Verenigde Staten heeft na de aanslag op het World Trade Center de oorlog verklaard aan
het terrorisme.
Mijn vader heeft een bod gedaan op het huis tegenover het park wat al maanden te koop
staat.
De vrouw diende een klacht in bij de Commissie Gelijke Behandeling. Omdat zij vanwege
haar sekse niet was aangenomen als vrachtwagenchauffeur.
Na jarenlang in Rotterdam te hebben gewoond werd een verhuizing naar Drenthe
overwogen.
Een groot aantal leerlingen waren niet op de hoogte van de mogelijkheid om een
faalangstreductietraining te volgen op school.
Als blijkt dat de resultaten van het onderzoek negatief uitpakken voor de gezondheidsraad,
dan moet het zijn beleid direct bijstellen.
Ik denk niet dat de genodigde studenten allemaal aanwezig zullen zijn bij het afscheid van de
hoogleraar.
Scholen moeten ervoor waken dat de extra financiële middelen niet alleen worden
aangewend voor kinderen met een taalachterstand.
In de afgelopen jaren werden door de overheid miljoenen geïnvesteerd in
voorlichtingscampagnes, maar de boodschap werd niet opgepikt door de jeugd.
Hij is lange tijd verslaafd geweest aan alcohol en nu in een afkickcentrum in het oosten van
het land.
De door de minister van Volksgezondheid gevoerde kruistocht tegen alcohol en drugs zet de
nieuwe regering niet voort.
Jarenlang heeft zij meegewerkt aan een zorgproject dat moeizaam van de grond kwam en
hielp zij met het zoeken van sponsors.
Hij heeft een oude scooter van een klasgenoot overgenomen en heeft er veel pech mee.
Sinds ik op een boerderij buiten het dorp woon, heb ik een onbeschrijflijke hekel aan
boodschappen doen en zou het liefst voor een maand tegelijk inslaan.
23) Westerse landen vinden het belangrijk dat ze, als ze geld geven aan projecten in Afrika,
kunnen rekenen op goed bestuur en respect voor mensenrechten.
24) Naast de nadelige gevolgen voor de prijs, de investeringen in groene stroom en dat er minder
verbruikers zullen komen, geeft de overheid een verkeerd signaal af met de belasting op
groene stroom.
25) Iris heeft best wel hard gewerkt dit jaar; hopelijk wordt zij bevorderd naar klas vijf.
26) Veel leerlingen beschouwen het maken van huiswerk als een nutteloze verspilling van
energie.
27) Voor zijn vertrek naar het buitenland wil hij zijn post hebben doorgenomen, bovendien moet
hij ook nog een nieuw e-mailadres doorgeven aan zijn vrienden.
28) Pieter werd gebeld of hij een proefabonnement op het regionale dagblad wilde nemen.
29) Als u nog vragen heeft, kunt u contact opnemen met de klantenservice.
30) De rector vergeleek de resultaten van de havoafdeling nauwkeurig met vorig jaar.
31) De journalist had geen goed verweer tegen de kritiek over zijn werk. Hij moest toegeven dat
hij weinig onderzoek had verricht voor zijn artikel.
32) Na de doorbraak van de dijk eisten de bewoners van het getroffen gebied een
schadevergoedng, omdat zij de overheid aansprakelijk stelden voor het onderhoud van de
dijken.
33) Dit project is niet goed verlopen en daarom zullen we het achteraf uitvoerig evalueren.
34) De tarieven van de notariële akten zijn tegenwoordig vrij. Bij aankoop van een woning loont
het zich om bij verschillende kantoren te vragen welk bedrag er gerekend wordt voor een
koopakte.
35) Nadat de sollicitant op de hoogte was gesteld van de zeer gunstige arbeidsvoorwaarden, ging
hij akkoord dat hij geen salarisverhoging zou krijgen en accepteerde de baan.
36) Vanwege de bosbranden werd een groot deel van de Spaanse Rivière geëvacueerd. Er zijn
vermoedens dat de branden moedwillig zijn aangestoken.
37) Na de verhuizing bleek dat het kopieerapparaat niet meer naar behoren fungeerde. Er moest
een monteur komen om het defect te verhelpen.
38) De stichting Sanguin bood vanwege het jubileumjaar haar leden een gratis dierentuinbezoek
aan. Velen maakten van deze gelegenheid gebruik, maar lang niet alle bloeddonoren gingen
op de uitnodiging in: iedereen is niet hetzelfde.
39) Na een maand gewerkt te hebben in de spoelkeuken van het restaurant deed de verveling
zijn intrede. Toen besloot de student een andere baan te gaan zoeken.
40) Het voorstel om roken te verbieden in alle horecagelegenheden is weer van de baan. Een
voorwaarde is wel dat de horecasector zelf een ontmoedigingsbeleid ontwikkelen.
41) Mijn buurman beschikt over een flinke dodis humor. Waarmee hij niet alleen zichzelf door de
moeilijke revalidatietijd heeft geholpen, maar ook zijn vrouw en kinderen.
42) De minister van niet in staat de opening van de school bij te kunnen wonen, omdat zij op dat
moment een werkbezoek bracht aan de Nederlandse Antillen.
43) Wie maandenlang werkeloos is, moet ervoor waken dat hij niet depressief wordt. Daarom is
er een stichting opgericht waarin werkelozen zich kunnen verenigen: wij willen werken.nl.
44) Onlangs heeft de uit Cuba afkomstige, maar sinds vijf jaar in Harderwijk woonachtige Raisa
Quain een pedicuresalon geopend.
45) Toen het meisje met haar rugzak een aantal kostbare vazen omver gooide in de winkel, bood
zij onmiddellijk haar excuses aan, maa kon zij niet aangeven of een WA-verzekering de
schade zou vergoeden.
46) De rector is tevreden over de slagingspercentages van de leerlingen van dit jaar en bij de
rapportage aan de inspectie uitgegaan van de gunstige prognose voor volgend jaar.
47) Veel mensen hebben positief gereageerd op de aanpassingen op de route naar de
sportvelden: de verbeterde verlichting, het verbrede fietspad en dat het bosschage is gekapt.
48) Dat de relatie tussen Fons en Willemijn stukliep, werd door de ouders zeer betreurd, maar
werd door vrienden wel begrepen.
21. Door elkaar: benoem en verbeter de fout.
Je kunt kiezen uit: congruentiefout – foutieve inversie – dubbele ontkenning – foutieve
tautologie – foutief pleonasme – foutief beknopte bijzin – foutieve samentrekking – verkeerd
gebruik van de lijdende vorm – geen symmetrie – losstaand zinsgedeelte – dat/alsconstructie – tangconstructie – verwijsfout – storend figuurlijk taalgebruik – woord(en) te
weinig – verkeerd(e) woord/uitdrukking – modewoord/-uitdrukking – contaminatie –
woord(en) op de verkeerde plaats
1) De groei van de uitvoer werd veroorzaakt door de betere concurrentiepositie van de
Nederlandse bedrijven. De stijgende dollar was daar voor een belangrijk deel debet aan.
2) De oorzaak van de reeks kettingbotsingen op de A7 is te wijten aan te hard rijden en te
weinig afstand houden op weggedeelten waar het zich door de mist beperkt was.
3) De sociale dienst streeft ernaar de voorlichting naar de klanten toe zodanig te verbeteren,
dat bij een volgende enquête een hoger percentage klanten zal aangeven tevreden te zijn
over het functioneren van de instelling.
4) Er kleeft echter ook een nadeel aan het gebruik van de groene gft-rolemmer: het
plantaardige of dierlijke afval erin kan enorm gaan stinken, zeker op warme zomerdagen.
5) Er bestaat nog geen duidelijkheid over wie opdraait voor de extra kosten die gemaakt zijn,
doordat de passagiers de aansluiting hebben gemist en moesten overnachten in het
luchthavenhotel.
6) De wettelijke maatregelen moeten voorkomen dat jongeren onder de zestien in
supermarkten en sigarenwinkels niet aan sigaretten kunnen komen.
7) De werkruimten nalopend bleek dat de lichten op de bovenste verdieping nog brandden en
dat de archiefkast niet was afgesloten.
8) Sommige mensen kunnen niet lezen en schrijven, doordat ze bijvoorbeeld slecht onderwijs
hebben gevolgd, thuis een zieke moeder moesten verplegen, vaak verhuisd zijn et cetera.
9) De jongens beseften niet welk risici te liepen door met de granaat te spelen. Gelukkig voor
hen ontplofte hij niet. De reden was dat het ontstekingsmechanisme was vastgeroest.
10) Het diploma van de particuliere school die in opspraak is geraakt, is volgens een van de
geslaagden net zo veel waard als welke andere school dan ook.
11) Natuurlijk hebben al die opeenvolgende huurverhogingen gevolgen. Het komt wel degelijk
voor dat mensen gedwongen worden de wijk te moeten verlaten, omdat ze de hogere huur
niet meer kunnen betalen.
12) Wanneer je kritiek hebt op het gedrag van sommige Duitse toeristen, dan moet men niet zijn
hond los laten lopen op een stuk strand waar met borden duidelijk is aangegeven dat dat
gedurende het badseizoen niet is toegestaan.
13) Het eiland La Palma maakt deel uit van de Canarische Eilanden en bezoeken liefhebbers van
bergwandelingen daarom nog maar weinig.
14) Het is een feit dat veel Amerikanen te dik zijn dankzij het gemaksvoedsel dat overal te
verkrijgen is in zaken als McDonald’s en Burger King.
15) Vakantiegangers met een geldig paspoort mogen alleen het land in. Zelfs als is het paspoort
maar één dag verlopen, dan nog is de kans groot dat u bij de controle wordt teruggestuurd.
16) Na met de Koningin de kabinetsplannen te hebben besproken vertrok de diensauto met de
minister-president erin linea recta naar het Tweede Kamergebouw, waar zijn aanwezigheid
dringend gewenst was.
17) De uitstoot blijft in de ijle en zeer koude luchtlagen hangen, waardoor ze bijdraagt aan de
afbraak van de ozonlaag en het broeikaseffect.
18) Voor veel vijfenzestigplussers is het een zegen om nooit meer onder een baas te hoeven
werken, maar voor een gepensioneerde hovenier is het niks om de hele dag achter de
geraniums te moeten zitten.
19) In een democratisch land als Nederland heeft de media een bijzonder belangrijke taak,
omdat de burger alleen kan oordelen over politieke zaken als hij daarvan dagelijks op de
hoogte wordt gesteld.
20) Het afgelopen jaar is voor de tomatenkwekers gunstig verlopen. Er werden namelijk bijna
twee miljoen kilo tomaten op de veiling in Zwaagdijk en dat is aanzienlijk meer dan in het
jaar daarvoor.
21) In de reclamefolder stond: ‘Als u meer informatie over het nieuwe product wenst, kunt u
bellen naar onze klantenservice.’
22) Door middel van borden op de lantarenpalen wordt aangegeven dat de uiterste limiet hier
vijftig kilometer per uur is.
23) Toen we ’s middags rond half vijf terugreden, moest door ons bij Schiphol wel erg lang in de
file worden gestaan voordat we de afslag Haarlem konden nemen.
24) De mango behoort volgens Astrid tot een van de lekkerste exotische vruchten, maar ik vind
een gewone goudrenet ook heel lekker.
25) ‘Europa is geen middeleeuws fort dat haar poorten gesloten kan houden voor invloeden van
buitenaf. Degenen die aankloppen aan de poorten van Europa, zullen ontvangen moeten
worden’, aldus de spreker op het congres.
26) In het werkplan moet onder andere de volgende informatie worden opgenomen: het doel
van de lessen, het te maken huiswerk, het minimale aantal overhoringen per trimester en
hoe zwaar elk cijfer meetelt.
27) Het uitgebreide tuinboek heeft een handig register en kan mede daardoor functioneren als
vraagbaak voor de tuinliefhebber.
28) Er zal een extra hoorzitting worden gehouden, want er zijn namelijk veel meer bezwaren
tegen de uitbreidingsplannen van de luchthaven ingebracht dan was verwacht.
29) Van de gearresteerde veertien personen weigerde ongeveer de helft hun naam te noemen.
Daarom werden deze personen zolang het onderzoek naar hun identiteit duurde,
vastgehouden.
30) Tijdens de Tour de France kon je bij de aankoop van vijf zogenaamde Tourtompoezen
meedingen met de verloting van een moutainbike. Daarvoor moest je een inschrijfbiljet
invullen, waaruit door de bakker en zijn medewerkster zelf het winnende lot werd getrokken.
31) De fractievoorzitter van de kleinste politieke partij in de raad was van mening dat de
gemeente moet voorkomen dat sommige mensen niet onder de armoedegrens zakken,
omdat zoiets niet kan in een welwarend land als Nederland.
32) Ponypark Slagharen is bekend om haar vele indrukwekkende attracties, zoals een
wildwaterbaan, een superachtbaan, een reusachtig schommelschip en een monorail met een
traject van ruim twee kilometer.
33) De onderuit gehaalde midvoor had schijnbaar een ernstige blessure opgelopen, want hij
werd op een brancard het veld af gedragen.
34) De temperatuur kan vandaag oplopen tot zo’n zestien à zeventien graden, maar aan de kust
zal het enkele graden lager worden.
35) Voor schade aan de in de inventarislijst niet genoemde maar wel in de bungalow aanwezige
zaken is de huurder eveneens aansprakelijk.
36) Marco was niet in staat de middagvergadering bij te kunnen wonen, omdat hij voor
onderzoek naar het ziekenhuis moest.
37) ‘Nou, nee’, antwoordde de politicus, ‘het zou niet verantwoord zijn om te zeggen dat men de
uitslag moet accepteren als minstens 67 stembureaus nog geteld moeten worden.’
38) Hij heeft een drukke baan. Waardoor hij geregeld laat thuiskomt.
39) Gistermiddag om vier uur heb ik de envelop op de bus gedaan en denk ik dat hij morgen
aankomt.
40) Omdat Singapore nauwelijks hulpbronnen heeft, moet zij het voornamelijk hebben van haar
gunstige ligging en haar menselijk kapitaal.
41) Ze wilde eigenlijk een wasmachine met ingebouwde droger aanschaffen. De gewone
wasmachine met ingebouwde droger was echter bijzonder laag geprijsd en heeft ze om die
reden maar genomen.
42) Tijdens de protestacties van de studenten op het Binnenhof deden zich onregelmatigheden
voor, waardoor de burgermeester zich genoodzaakt zag de Mobiele Eenheid opdracht te
geven in te grijpen.
43) De leerlingen van basisschool Het Baken hadden behoorlijke pech. De zon hield zich schuil
achter een grauw wolkendek, zodat voor hen het zwemfestijn in het water viel.
44) De wethouder reageerde met instemming van de gemeenteraad op de door de
buurgemeente in het kader van de structuurvisie Zandzoom verlangde zekerheid over de
aansluiting op de snelweg.
45) De stichting verzamelt op drie manieren gelden: ze organiseert koffieconcerten, stelt het
gebouw beschikbaar voor exposities en via sponsering door bedrijven in de regio.
46) Volgens mijn mening had je er verstandig aan gedaan eerst even te informeren of het
Rotterdamse museum op maandag wel geopend zou zijn.
47) Het langverwachte rapport over smogvorming bij aanhoudend warm weer heeft in de
Engelse media veel stof doen opwaaien vanwege de verstrekkende aanbevelingen.
48) De jeugd moet ervan doordrongen worden dat roken slecht voor ze is, maar ze mogen niet
gedwongen worden te stoppen met roken.
49) De passagiers van het toestel dat medische apparatuur vervoerde, zijn door de KLM op de
hoogte gesteld dat tijdens de vlucht een zeer geringen dosis radioactieve straling is
vrijgekomen.
Antwoorden
1.
1) waren = was; bevatten = bevat
2) spreken = spreekt
3) werd = werden (pv bij on ‘tanden’)
4) zal = zullen
5) is = zijn
6) zijn = is
7) zijn = is
8) hadden = had
9) gebruikten = gebruikte
10) keerden = keerde
11) vormen = vormt
12) is = zijn
13) bleken = bleek
14) houdt = houden
15) reden = reed
16) plaatsen = plaatst
17) heeft = hebben
18) is = zijn
19) zijn = is
20) zijn = is
21) vinden = vindt
22) heeft = hebben
23) worden = wordt
24) moeten = moet
25) heeft = hebben
26) is = zijn
27) lieten = liet
2.
1) … en we oefenen …
2) … en wij vragen u …
3) … en ze schildert volgende week/en volgende week schildert ze …
4) … en zij kwam daardoor/en daardoor kwam zij …
3.
1) ‘geen’ verwijderen
2) ‘niet’ verwijderen
3) ‘niet’ verwijderen
4) ‘niet’ verwijderen
5) nooit = ooit
4.
1) ‘namelijk’ verwijderen
2) ‘moet’ verwijderen
3) ‘et cetera’ verwijderen
4) ‘bijvoorbeeld’ verwijderen
5) ‘kunnen’ verwijderen
6) ‘willen’ verwijderen
7) ‘kunnen’ verwijderen
5.
1) ‘naar elders’ verwijderen
2) ‘soms’ verwijderen
3) ‘nutteloze’ verwijderen
4) ‘a.s.’ verwijderen
5) ‘onderlinge’ verwijderen
6) ‘in de toekomst’ verwijderen
7) ‘samen’ verwijderen
8) ‘nieuwsgierig’ verwijderen
9) ‘mondeling’ verwijderen
10) ‘eenvoudige’ verwijderen
11) ‘onderlinge’ verwijderen
12) ‘mondeling’ verwijderen
13) ‘misschien’ verwijderen
14) ‘naar elders’ verwijderen
15) ‘van tevoren’ verwijderen
16) ‘moedwillig’ verwijderen
6.
1) Hoewel het huis gunstig gelegen is in het centrum en dichtbij het station, …
2) Als de milieubeweging de milieuproblematiek bekijkt, blijkt dat de plannen voor een
windmolenpark momenteel haar …
3) Zonder dat de politie een schot hoefde te lossen, gaf de overvaller, die ‘gewapend’ was met een
speelgoedpistool, zich over.
4) Toen wij aankwamen op de luchthaven van Istanbul, werd ...
5) Terwijl wij wachten op de trein naar Amsterdam, werd …
6) Direct nadat we geland waren, kwamen …
7) Toen ik bij de uitgang de kassabon nakeek, bleek de korting niet in mindering te zijn gebracht.
8) Hoewel zijn kapitale villa schitterend gelegen is aan de Oosterplas, moet de eigenaar die verkopen
om zijn speelschulden te kunnen betalen.
9) Toen de postbode op het opgegeven adres aankwam, bleek er niemand thuis te zijn om het pakket
aan te nemen.
10) Toen we op de bovenste etage aankwamen met de lift, werd het restaurant opgezocht voor de
lunch.
11) Als ik laat thuiskom van het werk, moet het eten nog klaargemaakt worden en de daarna de
afwas gedaan.
12) Toen hij tijdens de jaarlijkse vakantie op Ameland verbleef, heeft God van ons weggenomen onze
geliefde Jan.
7.
1) … en die wilde …
2) … en is getrouwd …
3) … en is gelegen …
4) … en die wilde ze …
5) … en zijn in diverse talen uitgegeven.
6) … en zette daarna koffie …
7) … en het is ook niet verjaard.
8) … en die vinden …
9) …, maar die reed …
10) … en raakte vervolgens …
11) … en die vinden veel …
12) … en ze tappen keurig nette moppen.
8.
1) De cursus wordt gehouden in het wijkgebouw aan de Dorpsstraat. De kosten houden we zo laag
mogelijk en we verstrekken ook informatie op papier, die u thuis nog eens kan nalezen.
2) In een van de garageboxen trof de politie gestolen fietsen en onderdelen aan.
3) Korter werken betekende ook minder verdienen en daarom deed de doktersassistente de auto
weg.
4) Na afloop van het volleybaltoernooi vertrekt het busje direct. Het wacht niet op degenen die er
dan niet zijn.
9.
1) De aanleg van het vliegveld heeft minstens drie belangrijke gevolgen gehad voor de omgeving:
toenemende geluidsoverlast, luchtvervuiling en de veel drukker geworden wegen in de regio.
2) De media besteden veel aandacht aan mensen met allerlei ziekten. Voor camera en microfoon
komen deze vertellen wat ze mankeert, wat ze voelen of juist niet voelen en welke therapie ze
volgen.
3) Kort samengevat zijn de argumenten tegen het invoeren van de doodstraf: het definitieve karakter
ervan, het moeglijke misbruik ervan door totalitaire regimes en ten slotte het mogelijk nieuwe
geweld.
4) Het werk in het magazijn beviel me slecht: je werkt meestal alleen, het werk is zwaar en ten slotte
is er gebrek aan afwisseling.
10.
1) … activiteit, waardoor …
2. … eiland, wat …
3) … kweken, waar …
4) … hebben, bijvoorbeeld …
5) … aangekondigd, zodat ….
11.
1) Denk je dat het voldoende is je fiets op slot te zetten, als je wilt voorkomen dat die …
2) Wist je dat je je tanden extra beschermt tegen tandplaque, als je ze …
3) Misschien is het beter dat je toch maar een andere baan zoekt, als je naar …
4) … gezegd dat ze terug moet komen op het spreekuur, als de klachten …
5) Het is aan te raden dat je een vakkenpakket met veel exacte vakken kiest, als je van plan bent …
6) … dat hij een opdracht kan aannemen van zijn baas, als hij bij een garagabedrijf werkt.
12.
1) … nooit een backup, ook niet wanneer hij voor langere tijd weg moest of aan het eind van een
werkdag, wat …
2) Op een spandoek dat door de actievoerders tijdens de demonstratie werd meegevoerd, stond: …
3) … zijn waarschijnlijk niet van het feit op de hoogte geweest dat …
4) … dat de vrachtwagen die voor hem in de file reed en bestuurd werd door een inwoner van
Veendam, …
5) … meteen doorgegeven aan de coördinator, die …
6) Het bedrag dat voor de abonnementskosten tot en met maart verschuldigd is en nog niet
ontvangen is, …
7) De jasen die aan een medewerkster van de garderove waren afgegeven, …
8) De scooterrijder die geregeld met een snelheid van zeker 80 kilometer per uur over het trottoir
scheurde, is …
9) De twaalfjarige jongen die in zijn eentje naar zijn in Hongkong wonende ouders reisde, heeft …
10) De natte paraplu die in de hal van het museum in de paraplubak was gezet, bleek …
11) De politie moet allang op de hoogte zijn geweest van de …
13.
1) …, want dat moet wel lol in zijn werk blijven houden.
2) zijn = haar; hij = zij
3) hun = haar
4) het impliceert = ze impliceren
5) haar = hun
6) die = dat
7) haar = zijn
8) haar = die
9) het = die’
10) drijven ze = drijft die
11) overtreden ze = overtreedt hij
12) …, en de Nederlanders zeggen: ‘Wij blijven Nederlanders!’
13) deze = dat
14) hun = zijn
15) het is = ze zijn
16) ze moeten = men moet
17) daar = in Amerika
18) wiens = van wie
19) waarvan = van wie
20) ze brengen = hij brengt, ze rijden = hij rijdt
21) wat = dat
22) hun = zijn
23) hun = hen, hun verwerken = ze verwerkt, dat = die
24) je = men (2x)
25) het = die
26) rijden ze = rijdt die
27) het = die
28) haar = hem
29) zij = hij
30) iedereen + ze = men (2x)
31) wat = dat
32) haar = zijn, zij = het
33) hun = zijn
34) waarmee = met wie
35) daar = in Amerika
36) hen = hun
37) haar = zijn
38) vormen = vormt
39) hun = hen
40) zij bezaten = hij bezat
41) ze = die
42) hebben die = heeft dat
43) dat = die
44) iedereen = men
45) dit = die
46) hun = zij
47) loopt men/dat men = loop je/dat je
48) ze zeggen/ze worden = ze zegt/ze wordt
49) welke = welk
50) ze hebben = het heeft
51) dit = het verdiende geld
52) mijn = hun
53) ze = het
54) hen = de Kamer
55) elkaar = de anderen
14.
1) …, wat natuurlijk vervelend is.
2) …: je schrikt heel erg.
3) Ik noem dit een heilloze richting.
4) …, zullen op den duur met hun fouten geconfronteerd worden.
5) … streekziekenhuis maakte zich zorgen over de …
6) … al een hele klus.
7) … naar minder auto’s in de straten …
8) De uitbreiding van … is erg duur.
9) … met weinig letsel vanaf te zijn gekomen.
10) …, want zij heeft genoeg van …
11) …, maar we willen precies weten wat er gebeurd is’, …
12) stonden te trappelen van ongeduld = waren zeer ongeduldig
13) bijspijkert = ophaalt
14) voet aan de grond krijgt = voor regen zal zorgen
15) …, maar dat is wat we over moeten hebben voor …
16) gaan als warme broodjes over de toonbank = verkopen goed
17) … in Ierland is veel groter dan …
18) onderuit kunnen glijden = dalen
19) ‘Mocht u geen bericht meer van ins krijgen, …
15.
1) … meegaat in de woorden ‘Ach, …
2) … sneller dan die van de rest van Europa.
3) … staat op iedere bestuursvergadering …
4) … eraan helpen herinneren …
5) …, dan kunt u bellen …
6) … wordt er onderzoek gedaan …
7) … moeite met de vraag ‘is …
8) …, van Staatsbosbeheer.
9) … de plaatsen van de leerlingen …
10) … het dubbele van die van Nederlandse jongeren.
11) … buigen over de vraag hoe …
12) … dan in de hoofden van velen van hen …
13) … dan die in Europa,
14) … op met de vraag of …
15) … aanwezig van wie …
16) …, dan vernemen wij …
17) … ging ermee akkoord …
18) … bleek bereid om met …
19) … lager dan dat van bureaus …
20) … speelde zich voornamelijk af …
21) … is de op een na oudste …
22) … voorbeeld van hoe het niet moet …
23) … dan het verzekeren van een kleine groep.
24) …, dan moeten de werknemers …
16.
1) wijdde = weet (wijten – weet – geweten)
2) bemaald = bemalen (bemalen – bemaalde – bemalen)
3) Auto’s van overtreders …
4) …, zoals haren knippen en schoenen lappen.
5) opruimwerkzaamheden = opruimingswerkzaamheden
6) wijtte = weet (wijten – weet – geweten)
7) legimiteren = legitimeren
8) ritje = vluchtje
9) tegen = op
10) voor = van
11) dilemma = probleem
12) elkaar = anderen
13) achter = door
14) goedkoopste = laagste (lage prijzen, iets is goedkoop)
15) geschept = geschapen (scheppen – schepte – geschept = graven; scheppen – schiep – geschapen
= creëren)
16) diegene = de gepeste (noemen voor verwijzen)
17) fysiek = praktisch
18) vermoorden = dodem
19) aansprakelijk
20) dan, als
21) blijkbaar
22) daardoor
23) te danken
24) doordat
25) hun
26) zij
27) met de hulp van
28) mits
29) niet het minst
30) onderschatten
31) rede
32) weifelen
33) vroeg of laat
34) conferentie = conference
35) 26-jarig meisje – 26-jarige vrouw
36) reclame = propaganda
37) over kunt hebben = bij kunt plaatsen
38) waarom = waardoor
39) wijn = Rijn
40) beroemdste = beruchtste
41) leed = leidde (leiden – leidde – geleid; lijden – leed – geleden)
42) over =tegen
43) roergebakken = geroerbakte
44) meest goede = beste
45) gemakkelijkheidshalve = gemakshalve
46) duur = hoog
47) fungeerde = functioneerde
48) over = van
49) Latijns = Latijn
50) smeerde = strooide
51) eensgezinswoning = eengezinswoning
52) de golven = het vuur
53) rondondendrons = rododendrons, rontonde = rotonde
54) docenten = leraren
55) jus = jeu
56) mom = motto
57) Verassing = Verrassing
58) verwijdert = verwijdt
59) tegen = van
60) verantwoordelijk
61) dan
62) blijkbaar
63) daardoor
64) te wijten
65) hun
66) Zij
67) Met de hulp van
68) mits
69) niet in het minst
70) onderschatten
71) oorzaak
72) rede
73) weifelen
74) loont zich = loont de moeite
75) van = aan
18.
1) medeleerlingen/klasgenoten
2) komt eraan/is in aantocht
3) aangetoond/uitgewezen
4) een paaar maanden geleden/voor een paar maanden
5) volgens mij/naar mijn mening
6) is een van de lastigste onderdelen/behoort tot de lastigste onderdelen
7) opbellen/telefoneren
8) maakt niet uit/maakt geen verschil
9) dorpsgenoten/medebewoners
10)vraagtekens bij kunt plaatsen/vragen bij kunt hebben
11) kost te veel/is te duur
12) de onderste steen boven/alle feiten boven tafel
13) zijn leven inde waagschaal gesteld/zijn leven gewaagd
14) veegde de mantel uit/gaf een veeg uit de pan
15) mond-tot-mondreclame/mond-op-mondbeademing
16) het irriteert mijn vader dat/mijn vader ergert zich aan
17) ontleend van/overgenomen uit
18) zo goed mogelijk/optimaal
19) misstanden/wantoestanden
20) de hand op de knip/de beurs gesloten
21) zijn voor- en nadelen verbonden aan/zitten voor- en nadelen aan
19.
1) … was door de kinderen niet alle melk …
2) … is de vrees van de Amerikanen voor deze munt …
3) Je kunt er bijvoorbeeld …
4) Niet alle radiofrequenties …
5) Alleen toeristen met een geldig …
6) ‘Als je alleen al de omslag …
7) … is niet overal …
8) … kreeg ik om mijn spreekuur …
9) Vergeet niet …
10) Als iemands fiets bijvoorbeeld gestolen is, …
20.
1) verkeerd woord: tegen = op
2) verkeerd woord: achter = onder
3) verkeerde uitdrukking: de golven = het vuur
4) verkeerd woord: legimiteren = legitimeren
5) verkeerd woord: schijnbaar = blijkbaar
6) verkeerd woord: twijfelen = weifelen
7) congruentiefout: bleken = bleek
8) contaminatie: voor een paar maanden geleden = een paar maanden geleden/voor een paar
maanden
9) congruentiefout: heeft = hebben
10) verwijsfout: wat = dat
11) losstaand zinsgedeelte: … Behandeling, omdat …
12) foutief beknopte bijzin: Nadat we jarenlang in Rotterdam hadden gewoond, werd …
13) congruentiefout: waren = was
14) verwijsfout: het zijn = die haar
15) woord op de verkeerde plaats: Ik denk dat de genodigde studenten niet allemaal …
16) dubbele ontkenning: ‘niet’ verwijderen
17) verkeerd gebruik van de lijdende vorm: In de afgelopen jaren investeerde de overheid miljoenen
in voorlichtingscampagnes, maar de juegd pikte de boodschap niet op.
18) foutieve samentrekking: … en is nu in …
19) De kruistocht tegen alcohol en drugs die werd gevoerd door de minister van Volksgezondheid …
20) foutieve inversie: … en zij hielp …
21) foutieve samentrekking: … en heeft er …
22) foutieve samentrekking: … en ik zou …
23) dat/als-constructie: … dat ze kunnen rekenen op goed bestuur en respect voor mensenrechten,
als ze geld …
24)geen symmetrie: … en minder verbruikers, geeft …
25) modewoord: best wel = best / wel
26) foutief pleonasme: ‘nutteloze’ verwijderen
27) foutieve tautologie: ‘ook’ verwijderen
28) woord te weinig: … met de vraag of …
29) woord te weinig: … vragen, dan …
30) woorden te weinig: … met die van vorig jaar.
31) verkeerd woord: over = op
32) verkeerd woord: aansprakelijk = verantwoordelijk
33) foutief pleonasme: ‘achteraf’ verwijderen
34) verkeerde uitdrukking: loont het zich = loont de moeite
35) woord te weinig: …, ging hij akkoord met …
36) foutief pleonasme: ‘moedwillig’ verwijderen
37) verkeerd woord: fungeerde = functioneerde
38) woord op de verkeerde plaats: …: niet iedereen is hetzelfde.
39) foutief beknopte bijzin: Nadat de student een maand gewerkt had in de spoelkeuken, … Toen
besloot hij …
40) congruentiefout: ontwikkelen = ontwikkelt
41) losstaand zinsgedeelte: Mijn buurman beschikt over een flinke dodis humor, waarmee hij niet
alleen zichzelf door de moeilijke revalidatietijd heeft geholpen, maar ook zijn vrouw en kinderen.
42) foutieve tautologie: ‘kunnen’ verwijderen
43) dubbele ontkenning: ‘niet’ verwijderen
44) tangconstrutie: Onlangs heeft Raisa Quain, uit Cuba afkomstig maar sinds vijf jaar woonachtig in
Harderwijk, …
45) foutieve inversie: …, maar zij kon …
46) foutieve samentrekkng: … en is bij …
47) geen symmetrie: … en de gekapte bosschages.
48) verkeerd gebruik van de lijdende vorm: …, betreurde n de ouders zeer, maar begrepen de
vrienden wel.
21.
1) verkeerd woord: De stijgende dollar was daar voor een belangrijk deel debet aan. = Die was voor
een belangrijk deel te danken aan de stijgende dollar.
2) contaminatie: oorzaak … te wijten aan = ‘de oorzaak … was te hard rijden en … / de reeks
kettingbotsingen … was te wijten aan te hard rijden en …
3) modewoord: … de voorlichting aan de klanten …
4) contaminatie: kleeft … een nadeel aan = zit … een nadeel aan / kleeft … een bezwaar aan
5) woorden te weinig: over wie = over de vraag wie
6) dubbele ontkenning: ‘niet’ verwijderen
7) foutieve beknopte bijzin: Toen de bewaker de werkruimten naliep, bleek …
8) foutieve tautologie: ‘et cetera’ verwijderen
9) verkeerd woord: de reden = de oorzaak
10) woorden te weinig: … als dat van welke andere school ook.
11) foutieve tautologie: ‘moeten’ verwijderen
12) verwijsfout: …, dan moet je niet je hond …
13) foutieve samentrekking: … en dat bezoeken …
14) verkeerd woord: dankzij = door
15) woord op de verkeerde plaats: Alleen vakantiegangers …
16) foutief beknopte bijzin: Nadat de minister-president met de Koningin de kabinetsplannen had
besproken, vertrok de diensauto met hem erin …
17) verwijsfout: ze = die/hij
18) storend figuurlijk taalgebruik: achter de geraniums te moeten zitten = werkeloos thuis te zitten
19) congruentiefout: heeft = hebben
20) congruentiefout: werden = werd
21) woord te weinig: …, dan …
22) contaminatie: de uiterste limiet = de limiet / de uiterste grens
23) verkeerd gebruik van de lijdende vorm: …, moesten we bij Schiphol wel erg lang in de file staan …
24) contaminatie: behoort tot de lekkerste / is een van de lekkerste
25) verwijsfout: haar = zijn
26) geen symmetrie: … en de weging van elk cijfer.
27) verkeerd woord: functioneren = fungeren
28) foutieve tautologie: ‘namelijk’ verwijderen
29 verwijsfout: hun = zijn
30) verkeerd woord: met = naar
31) dubbele ontkenning: ‘niet’ verwijderen
32) verwijsfout: haar = zijn
33) verkeerd woord: schijnbaar = blijkbaar
34) foutieve tautologie: ‘zo’n’ verwijderen
35) tangconstructie: … aan de zaken die niet in de inventarislijst genoemd worden maar wel in de
bungalow aanwezig zijn, is …
36) foutieve tautologie: ‘kunnen’ verwijderen
37) woorden te weinig: … als de uitslagen van 67 …
38) losstaand zinsgedeelte: … baan, waardoor …
39) foutieve inversie: … en ik denk …
40) verwijfout: zij = het, haar = zijn (2x)
41) foutieve samentrekking … en die heeft …
42) verkeerd woord: onregelmatigheden = ongeregeldheden
43) storend figuurlijk taalgebruik: …, zodat voor hen het zwemfestijn verpest werd
44) tangconstructie: … op de zekerheid over de aansluiting op de snelweg die door de buurgemeente
in het kader van de ontwikkeling van een structuurvisie Zandzoom verlangd werd.
45) geen symmetrie: … en bedrijven in de regio sponsoren haar.
46) contaminatie: volgens mij/naar mijn mening
47) storend figuurlijk taalgebruik: … media voor veel rumoer gezorgd vanwege …
48) verwijsfout/congruentiefout: ze mogen = ze mag
49) woorden te weinig: … ervan op de hoogte gesteld …