De kunsten worstelen met aderlating

26-6-2014
Nes®: DeIiery Status
1 of 1 DOCUMENT
I\ [(1 IC
Trouw
Trouw
26 juni 2014 donderdag
De kunsten worstelen met aderlating
BYLINE: Henny de Lange redactie cultuur & media
SECTION: Binnenland; Blz. 7
LENGTH: 873 woorden
Raad brengt voorlopig rapport uit: Kunstenaars zitten niet bij de pakken neer, maar bezuinigingen slaan hard toe
Raad voor Cultuur signaleert
Henny de Lange
redactie cultuur & media
Helemaal op de schop hoeft het cultuurbeleid niet, ‘vindt de Raad voor Cultuur. Maar de o’rheid zal eI meer
moeten inspelen op de nieuwe trends die zich in de cultuursector aftekenen. Voor de toekomst n de sector is
het ‘ven groot belang dat bijvorbeeld de subsidieregels flexibeler worden. Nu belemmeren ze allerlei nieuwe
initiatieen ‘voor samenwerking in de kunstsector.
Zes nieuwe trends signaleert de Raad voor Cultuur, de belangrijkste adÂseur n de regering oor het
cultuurbeleid, in zijn gisteren verschenen Cultuurerkenning. De raad loopt ermee ooruit op zijn advies oer de
hoofdlijnen n het cultuurbeleid in de periode 201 7-2020. Door er nu al or in debat te gaan, erwacht de raad in
het oorjaar an 2015 met beter doortimmerde voorstellen te kunnen komen.
‘Door de oogharen bekeken’ staat de culturele sector nog ‘fier’ oreind, constateert de raad. Ook al hebben de
crisis en bezuinigingen flink huisgehouden. Maar kunstenaars zijn niet bij de pakken gaan neerzitten en doen er
‘vaak ‘van alles bij naast hun artistieke werk. Culturele instellingen zijn efficiënter gaan werken en op zoek gegaan
naar nieuw publiek en nieuwe partners om mee samen te werken. Nederland scoort bo’ven het Europese
gemiddelde als het gaat om bezoek aan podiumkunsten en musea. Toch is dat geen garantie oor de toekomst,
schrijft de raad. “Zoals bij een brug of gebouw aan de buitenkant niet te zien is hoe sterk de constructie nog is, zo
is er ‘van een afstand niet te zien dat het cultuurbeleid ‘voor fundamentele ‘veranderingen staat.”
De culturele sector heeft momenteel iets weg ‘van een januskop, constateert algemeen secretaris Jeroen
Bartelse. Aan de ene kant zijn er positie’ve ontwikkelingen, maar er is ook een keerzijde. Het aanbod aan kunst is
nog steeds groot en diers, maar of dat zo blijft, is de ‘vraag. Vanaf 2014 geen de o’verheden gezamenlijk een half
miljard euro minder uit aan kunst en cultuur dan in 2011. De ‘verwachting was dat er andere geldbronnen
aangeboord zouden kunnen worden. Maar de forse financiële hap uit de sector wordt daardoor zeker nog niet
gecompenseerd. Dat zal in de toekomst niet ‘veranderen, ‘vreest de raad. De trend is dat sponsoring n kunst en
cultuur afneemt en dat de samenwerking tussen bedrijftle’ven en kunstinstellingen complexer wordt. Ook de
particuliere giften worden minder, al lijken mecenaat en crowdfunding wel iets te groeien. Bartelse: “Het beeld o’ver
pri’vate financiering allerminst positief.”
Aandacht ‘vraagt de raad ook ‘voor de problemen ‘van de canonieke kunsten: de symfonie-orkesten en traditionele
http://wiedsneds.cornluWneds/deIierPrintWoring .do?delFmt=QDS_EF_HTML&zipDeIiery=fase&estPage=3&docRange=Tagged+Documents+%...
1/2
26-6-2014
N0ds®: Dehery Status
toneel- en dansgezelschappen. Dit deel van de kunsten waarop het oerheidsbeleid zich het meest richt, varliest
terrein door de ‘vergrijzing en het niet bereiken van nieuw publiek. Ook de ‘ersnippenng in de talentontwikkeling
baart de raad zorgen. Er ligt veel nadruk op nieuw talent, maar dat gaat ten koste van de kansen om door te
groeien. “Het nieuwe kan daardoor de jand worden van het betere.”
Verstedelijking en globalisering zetten door. Voor culturele instellingen is de stad de thuisbasis en de wereld het
speekeld, constateert de raad. Steden profileren zich steeds vaker met cultuur. Niet alleen grote steden als
Rotterdam (architectuurstad) en Utrecht (TioliVredenburg), maar ook middelgrote steden als Dordrecht
(Dordrechts Museum). Culturele instellingen spelen daarop in. Ze maken producties die betrekking hebben op de
stad en regio. Zo werkt het Zuidelijk Toneel aan een voorstelling over de geschiedenis van Philips. Het
cultuurbeleid anticipeert daar oIgens de raad nog amper op.
Stad als thuisbasis
Steeds meer mensen in de culturele sector gaan noodgedwongen als zzp’er aan de slag. De raad prijst de
eerkracht van kunstenaars die hun artistieke werk steeds vaker met andere bezigheden combineren of op zoek
naar publiek letterlijk de straat op gaan met hun kunst. Zo exposeerde het kunstenaarscollectief Cali of the MalI
afgelopen zomer zijn kunstwerken in het winkelcentrum Hoog Catharijne in Utrecht. Achter dat maatschappelijke
engagement gaan wel een stijgende erborgen werkloosheid en onderbetaling schuil. Bartelse: “Er is veel stille
armoede onder kunstenaars.” Zo erdient meer dan de helft van de acteurs minder dan 12.000 euro per jaar.
De oprukkende digitalisering heeft grote inAoed op de cultuursector. De vordelen zijn vaak groot. Het
maakproces is eenoudiger en goedkoper, de distributie flexibeler en ia ele kanalen mogelijk. Nog nooit waren
de mogelijkheden om kunst te consumeren zo groot. Via Google kunnen we iirtueel en meestal gratis door
musea wandelen. Via YouTube of Ike streams concerten van Lady Gaga of het Concertgebouworkest ‘bijwonen’.
Maar oor kunstenaars en culturele instellingen leidt het ook tot een vaak moeizame zoektocht naar nieuwe
erdienmodellen. De oerheid is terughoudend, constateert de raad, als het gaat om de ontwikkeling van nieuwe
ormen van financiering.
Waarop meer moet worden ingespeeld
Digital seri ng
Stille armoede
Het aanbod aan kunst is nog groot en dkers maar of dat zo blijft, is de vraag
LOAD-DATE: 25 June 2014
LANGUAGE: DUTCH; NEDERLANDS
GRAPHIC: Deze bijna ze’en meter hoge theepot, een kunstwerk van Lily van der Stokker, is onderdeel van de
tentoonstelling CalI of the Mail in Utrecht. FOTO ROBIN VAN LONKHUIJSEN, ANP
PUBLICATION-TYPE: Krant
JOURNAL-CODE: Trouw
Copyright 2014 De Persgroep Nederland BV
All Rights Resered
212