Actief moslimburgerschap

Actief moslimburgerschap
Bestaat dat?
Dé moslim bestaat niet
Dé allochtoon ook niet
Wegvallen van traditionele zorg-, onderwijs-,
en opvoedingsystemen in de herkomst
landen zorgt voor spanningen tussen:
• De cultuur van het land van herkomst;
• De cultuur v/h immigratieland;
• De culturele veranderingen die optreden
onder invloed van migratie.
Extremistische en militante interpretatie
v/d islam geeft onverwachte ontwikkelingen
Steeds staan drie juridische beginselen
centraal:
• Godsdienstvrijheid
• Rechtsgelijkheid
• Scheiding van kerk en staat
Achterstelling, discriminatie, islamfobie/
werkeloosheid, criminaliteit, homofobie,
jodenhaat
•
•
•
•
De ene uitsluiting roept de andere op;
Op de arbeidsmarkt/ in het onderwijs;
Moslims onderling.
Groeiend extreem rechts.
Intermenselijke veiligheid in de
wijk
• Ont-anonimiseren voor elkaar;
• Elkaars gedragscodes leren;
• Elkaar principes aanreiken waaraan je kunt
worden herinnerd;
• Uiteindelijk elkaar als gelijkwaardige
burgers aantreffen binnen het kader van de
Nederlandse grondwet en de Universele
verklaring van de Rechten van de Mens
Zonder analyse van eigen cultuur
geen analyse van andermans
cultuur
• Migratie, Verenigde Naties (blauwhelmen),
en globalisering zorgen voor een ‘Nieuw
Nederland’;
• Niet langer een monocultuur maar een
transit (waren we altijd al) - mondiale
economische en morele - cultuur;
• Vorming van transnationale verbanden op
vele niveaus.
Casus
Een Koerdische immigrant die in Frankrijk is genaturaliseerd
maar tegelijkertijd zijn Turkse paspoort heeft behouden. Het
vrije verkeer van burgers binnen de EU maakt het voor hem
mogelijk zich vervolgens in Nederland te vestigen en daar
deel te nemen aan lokale en aan Europese verkiezingen. Ook
mag hij – als hij dat zou willen – zijn stem uitbrengen bij
algemene verkiezingen in Frankrijk en Turkije. Hij is formeel
burger van twee staten, burger binnen een lokale politieke
eenheid van weer een andere staat en ook nog eens burger
van een supranationale eenheid. En bij dit alles kan hij zich
nog steeds buitenstaander voelen, omdat hij zich politiek het
sterkst verbonden voelt met de statenloze Koerdische natie,
die hem geen burgerschapsrechten kan bieden.
Moslim zelforganisaties
formuleren nieuwe doelstellingen
Opvallend hierin zijn:
• Openlijke keuze voor burgerschap;
• Maatschappelijke en politieke participatie;
• De door de Nederlandse overheid geëiste
financiële en politieke onafhankelijkheid
van de ‘eigen’ organisaties.
Wat is hierin de dynamiek van
‘de islam’?
Kunnen moslims koranverzen en andere
leerstellige teksten voor het ‘nut van het
algemeen’ toepasbaar maken?
• Liefde voor God = liefde voor de naaste
• Wens voor je broeder wat je voor jezelf
wenst
• Vraag: Wie is mijn broeder?
Vanuit ‘eigen volk eerst’ naar
nieuw ‘wij’- concept?
• Wat de mens voor nop doet (Pro Deo) is
kenmerkend voor sociaal ‘wij’- gevoel;
• In Baghavad Ghita, Tora, Bijbel en Koran staat dat
niet alleen geloofsgenoten maar alle mensen in
nood geholpen dienen te worden;
• Vrijwilligerswerk in eigen kring maakt mensen
rijp voor vrijwilligerswerk buiten eigen kring.
Radicalisering en
ontradicalisering
• Waarom hoorden we Amerikaanse moslims
– ook na 9/11 - zeggen: Proud to be
American?
• Ooit een Nederlandse moslim horen zeggen:
Ik ben trots dat ik Nederlander ben?
• Misschien is het de gecombineerde
identiteit van burger van een land en burger
van een geloof.
Verschuivende begrippen
• Van huis van de oorlog (Dâr al-harb) naar
huis van de vrede (Dâr us-salâm);
• Oemma: van geloofsgemeenschap naar
Nederlandse samenleving;
• Vanwege dreiging terrorisme kan
juridisering déhumanisering worden;
• Ontradicalisering = déprogrammering.
Verschillen tussen mensen
productief maken
• Aan het eind van de dag staan de agnostische,
humanistische, hindoe, joodse, christelijke en
moslimbuurvrouw in het zelfde pannetje royco,
vegetarische, kosjere of halâl soep te roeren;
• Bevorder betrokkenheid door mensen medeeigenaar van het probleem te maken;
• Zelfredzaamheid cruciaal voor zelfbewustzijn en
daarmee voor vermogen maatschappelijke
aansluiting te vinden.
Durf te zien wat er gebeurt met
open agenda’s
• Kijk hoe de sociale netwerken van
maatschappelijk zwakke groepen in elkaar zitten;
• Ontwikkel meer dynamische manier van werken,
integraal, informeel; en zonder vastgeroeste
begrippen.
• Voorwaarde voor burgerschap is herstel van
vertrouwen. Mensen moeten – met al hun
verschillen - elkaar leren kennen, respecteren en
waarderen. Samen activiteiten ontwikkelen in
wijken en buurten: prima middel!