Kastanjekanker Cryphonectria parasitica

Kastanjekanker
Cryphonectria parasitica (Murrill) Barr
Cryphonectria parasitica is een boomschimmel van Aziatische origine en infecteert naast tamme kastanje ook eik,
maar in mindere mate. In de VS heeft de ziekte geleid tot het quasi volledig uitsterven van de Amerikaanse tamme
kastanje (Castanea dentata). In 1938 werd deze schimmel voor het eerst in Europa (Italië) aangetroffen. Ook de
Europese tamme kastanje (Castanea sativa) wordt bedreigd. De schimmel werd in 2014 vastgesteld in België.
A. Chandelier, CRAW
Fig. 3
Overdracht van de ziekte
De sporen worden verspreid door wind, regen, insecten en
vogels. De schimmel dringt de boom binnen via
verwondingen en dit zowel bij jonge als bij oude bomen.
De schimmel kan verschillende maanden overleven in
dood hout, zelfs zonder schors. Bomen- en houthandel
(kastanje-afsluitingen, boomschors) vormt een risico op
verspreiding van de ziekte over lange afstand.
Preventieve maatregelen
 Desinfecteer steeds snoei- en entgereedschap.
 Let steeds op de origine (afkomstig uit een land zonder
infectie) en de kwaliteit van planten uit kwekerijen en
van andere producten uit kastanjehout en/of -schors.
Beheersmaatregelen (bij infectie)
Fig. 4
Contact: [email protected]
A. Chandelier, CRAW
Fig. 2
A. Chandelier, CRAW
Fig. 1
A. Chandelier, CRAW
Kastanjekanker is een schorsziekte. Het eerste
symptoom is een lichte depressie in de geïnfecteerde
zone (Fig. 1), vervolgens scheurt de schors en
ontwikkelt zich een kanker (Fig. 2) waarop oranje-rode
vruchtlichamen zichtbaar worden (Fig. 3). Op jonge
aangetaste takken kleurt de schors glanzig oranjebruin (Fig. 4). Het mycelium groeit onder de schors en
vormt er waaiervormige uitlopers (Fig. 5). De boom
sterft nadat de schimmel rondomrond de stam is
gegroeid. De bladeren boven de geïnfecteerde zone
verwelken en vallen niet af tijdens de winter. Als
respons op een infectie zal de boom talrijke nieuwe
scheuten vormen onder de kankervlek (Fig. 6).
Aangezien ook andere ziekten kankers kunnen
veroorzaken bij kastanje, is een laboratoriumanalyse
nodig om Cryphonectria parasitica te identificeren.
Fig. 6
A. Chandelier, CRAW
Fig. 5
WSL- Suisse
Symptomen
 C. parasitica is een quarantaine organisme (annex
II/A2 van de richtlijn 2000/29/CE). Elke vaststelling
moet gemeld worden bij FAVV.
 Aangetaste bomen moeten gekapt worden.
 Het gekapte hout en de geïnfecteerde schors moeten
ter plaatse of in een gespecialiseerd centrum
verbrand worden.
 De kastanjebomen en eiken in de buurt van de
infectie dienen opgevolgd te worden.
Fiche: Félix TENG/februari 2017
Vertaling: Dieter Blancquaert (PCS)
Kastanjekanker
Cryphonectria parasitica (Murrill) Barr
Richtlijnen bij monitoring en staalname
1. Wanneer gebeurt de monitoring?
Het is raadzaam de monitoring in de zomer uit te voeren, dan vallen dode takken en verwelkte bladeren het
meeste op. In de winterperiode zijn vaak enkel de kankers waar te nemen.
2. Welk materiaal wordt verzameld bij staalname?
- Op de stam
- Indien het om een jonge infectie gaat, zie je vaak een depressie in de stam (Fig. 7). Verwijder de
schors en verifieer of de onderliggende bast een bruine kleur heeft (gezond weefsel heeft een lichte
kleur) (Fig. 8). Neem met een snoeischaar een staal op de scheiding van ziek en gezond weefsel. De
grootte van het staal hangt af van de dikte van de stam (tussen 2x2 cm en 5x5 cm). Schors en een
stuk bast zijn voldoende, het is niet nodig in het houtweefsel te snijden (Fig. 9).
- Als de kanker al goed ontwikkeld is, neem dan een stuk schors met oranje-rode vruchtlichamen
(kleine puistjes) (Fig. 3). Indien deze niet aanwezig zijn, neem dan een staal zoals hierboven
beschreven (jonge infectie).
Staalname
Fig. 8
http://www.cvm.qc.ca
Fig. 7
Schors
Bast
Hout
Fig. 9
- Op een tak
- Volg dezelfde procedure als op een stam. Indien de diameter van de tak kleiner is dan 3 cm, neem
dan het stuk waarop de kanker aanwezig is (met een snoeischaar of een zaag).
3. Hoe ontsmet je staalnamegereedschap?
Het gereedschap wordt ontsmet met alcohol (70%) of via passage door een vlam (aansteker).
4. Hoe bereid je het staal voor voordat het naar het labo gestuurd wordt?
Stalen van eenzelfde boom worden verzameld in een platic zak (bij voorkeur met een zip-lock) met hierop het
staalnummer (door de staalnemer toegekend) en de plaats van staalname (het gebruik van GPS coördinaten is
een pluspunt). Stuur het staal, samen met je contactgegevens, binnen de 48 uur naar het laboratorium (CRAW,
Bâtiment Marchal - Laboratoire de mycologie; Rue de Liroux, 4; B-5030 Gembloux).
Contact: [email protected]
Fiche: Félix TENG/februari 2017
Vertaling: Dieter Blancquaert (PCS)