Discussietekst m

BEVRAGING ONDERSTEUNING MANTELZORGERS
Inleiding
Aanleiding tot deze oefening is een voorstel, in de gemeenteraad, voor de invoering van een
gemeentelijke mantelzorgpremie in Gent.
Uit nader onderzoek en gesprekken met allerlei betrokken actoren bleek het aangewezen om
eerst na te gaan welke problemen mantelzorgers ervaren bij het uitoefenen van deze taak,
welke noden en behoeften zij hebben.
Daarnaast dient eveneens het huidige aanbod aan specifieke mantelzorgondersteunende
activiteiten vanwege organisaties en diensten in kaart te worden gebracht.
Er is vandaag immers nog geen gecoördineerd beleid voor ondersteuning van mantelzorgers
in het Gentse. Stad Gent, OCMW Gent en andere actoren zijn maar beperkt op de hoogte
van elkaars aanbod, de bereikte doelgroepen en methodieken. Wie worden niet bereikt? Wat
is het gerealiseerde effect?
De thematiek van mantelzorg valt momenteel binnen Lokaal Sociaal Beleid tussen de
stoelen van verschillende clusters (Gezondheid, Ouderen, Personen met een handicap) in.
Mogelijk vallen bepaalde bevolkingsgroepen uit de boot of worden bepaalde noden niet
opgevangen, enzovoort.
Voorstel van aanpak
Om met alle betrokken actoren samen te komen tot een betere afstemming van de
inspanningen wordt volgend doel vooropgesteld:
Doel: toespitsen op de ondersteuning van individuen, door het formuleren van een antwoord
op de concrete nood en vraag van de mantelzorger zelf.
Door o.a.
- de ondersteuning van mantelzorgers te optimaliseren en eventueel uit te breiden
- het bestaande aanbod aan dienstverlening beter af te stemmen op de vraag
- rechtstreeks de noden te verkennen van de doelgroep zelf, inclusief moeilijke of niet
bereikte groepen
- betere coördinatie van overheden en dienstverleners
- beter communiceren over het bestaande aanbod naar de doelgroep
De komende maanden worden volgende stappen doorlopen:
1. De opmaak van een inventarisatie van de bestaande ondersteuning van
mantelzorgers in het Gentse



van de stad en OCMW
van diensten
zelfhulpgroepen, vrijwilligers- en gebruikersorganisaties,…
A.d.h.v. bijgevoegde vragenlijst
Timing: afgerond tegen 31/12/2008
2. Bespreking binnen de fora senioren, gezondheid en personen met een handicap van
het Lokaal Sociaal Beleid
1

Over het huidige aanbod op vlak van begeleiding en ondersteuning van
mantelzorgers
 Over het geplande aanbod: worden nieuwe zaken ingevoerd, oudere
dienstverlening bijgestuurd of afgeschaft. Waarom?
 Wie wordt bereikt via deze dienstverlening, welke bevolkingsgroepen niet?
 Wat zijn de ervaren noden, leemtes
 Welke voorstellen heeft de sector naar het stadbestuur en OCMW m.b.t. lopend
of ontbrekend beleid? Hoe staat men bijvoorbeeld tegenover de invoering van
een mantelzorgpremie?
 …
Aan de hand van bijgevoegde vragenlijst
In december 2008 wordt hierover een inhoudelijke discussie gevoerd en bekeken
welke relevante gesprekspartners nog niet werden betrokken. Andere relevante
actoren en netwerken zullen dan apart worden bevraagd.
Timing: afgerond tegen 31/12/2008
3. Aftoetsing van de huidige dienstverlening en de geformuleerde voorstellen aan de
doelgroep en professionelen
De resultaten van de voorgaande werkzaamheden worden afgetoetst binnen het
Lokaal Sociaal Beleid (bv. Door organisatie van een Rondetafel mantelzorg) en de
relevante stedelijke adviesraden.
Via verschillende kanalen en aangepaste methodieken (vb. focusgroepen,
hoorzittingen, huisbezoeken,…) worden zowel de georganiseerde als de nietgeorganiseerde mantelzorger, en ook de zwakkere en minder mondige
bevolkingsgroepen bevraagd.
Timing: voorjaar 2009
4. Ontwikkeling van acties
Op basis van vorige stappen worden in het vroege voorjaar 2009 door het
stadsbestuur en OCMW voorstellen ontwikkeld m.b.t. nieuwe maatregelen, mogelijke
heroriëntatie van het huidig beleid.
Timing: voorjaar 2009, opname in de planning Lokaal Sociaal Beleid 2009.
5. Evaluatie van de huidige premies en toelagen van het stadsbestuur en OCMW
De ondersteuning van mantelzorgers, de Stedelijke toelage aan gezinnen voor de
verzorging thuis van zwaar gehandicapte personen en de Prijzen voor Toewijding en
Zorg aan de Familie worden geëvalueerd. Wat is het huidige bereik, gerealiseerde
effect, zijn ze efficiënt? Is verdere onderzoek nodig?
Formulering van eventuele voorstellen van aanpassing en heroriëntatie.
Timing: tegen september 2009
2
6. Opmaak en indienen van projectvoorstellen in het kader van protocol 3, invoering of
aanpassing van reglementen.
Het OCMW dient in het kader van zorgvernieuwing bij de federale overheid
aanvragen voor relevante subsidiëring in in het kader van Protocol 3.
Timing: september 2009.
Het stadsbestuur dient, samen met het OCMW, een visie te ontwikkelen m.b.t.
mantelzorg en prioriteiten te stellen:


Wensen we de zorgbehoevende, hun mantelzorgers dan wel de diensten
gezinshulp te stimuleren, te waarderen (vb. door appreciatiepremie), te
ondersteunen,…?
Wensen we tot nu toe ondervertegenwoordigde bevolkingsgroepen toe te leiden
of (andere) leemtes in de bestaande dienstverlening in te vullen?
Voor nieuwe maatregelen wordt een reglement opgemaakt, bestaande reglementen
(vb. subsidiereglement Dienst Sociale Voorzieningen en Gehandicapten) worden
aangepast.
Timing: najaar 2009.
3
Vragenlijst ondersteuning mantelzorgers
Gent 2008
Definitie Mantelzorger: een persoon die op geregelde basis en op een nietberoepsmatige wijze (aanvullende) zorg verleent aan een zorgbehoevende persoon uit zijn
omgeving vanuit zijn sociale/ affectieve relatie die hij met deze persoon heeft. Dit kunnen
zowel partners, ouders, kinderen ,anderen familieleden of buren zijn.
1° Identificatiegegevens
Naam:
Organisatie:
Dienst:
Forum Lokaal Sociaal Beleid:
Telefoon:
E-mail:
2° In welke activiteiten voor de ondersteuning van mantelzorgers voorziet uw
dienst:
□ Informeren van de mantelzorger via nieuwsbrief, website
□ Voordrachten organiseren over allerhande onderwerpen die mantelzorgers kunnen
aanbelangen
□ organiseren van ontspannende activiteiten voor mantelzorgers
□ psychologische ondersteuning van de mantelzorger
□ sensibiliseren van het beleid mbt mantelzorggerelateerde kwesties
□ Andere: Welke ?..........................................................................................................
3° Vanuit welke inkomstenbronnen wordt uw aanbod voor mantelzorgers
gefinancierd?
 Federale overheid, namelijk: ……………………………………………………………...
 Vlaamse Gemeenschap, namelijk:
…………………………………………………………….....................................................
 Provincie Oost-Vlaanderen, namelijk:
…………………………………………………………….....................................................
 Stadsbestuur Gent, namelijk:
…………………………………………………………….....................................................
 OCMW Gent, namelijk:
…………………………………………………………….....................................................
 Eigen bijdragen van cliënten, namelijk:
…………………………………………………………….....................................................
 Andere:
…………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………...
4
Hebt u hierbij bedenkingen, verbetervoorstellen?
4° Wat is het profiel van de mantelzorgers die u ondersteunt?
Kan u a.u.b. een ruwe inschatting geven van het percentage van de mantelzorgers
(op het totaal aan mantelzorgers) die u ondersteunt en die behoren tot onderstaande
groepen?
Wij ondersteunen volgend percentage aan mantelzorgers:
die inwonen bij de zorgbehoevende die
ze verzorgen
die hun partner ondersteunen
die een ander familielid ondersteunen
die iemand ondersteunen waarmee ze
geen familieband hebben
die meerdere zorgbehoevenden
ondersteunen
die zorgbehoevenden ouder dan 65 jaar
ondersteunen
die zelf ouder zijn dan 65 jaar
die behoren tot een etnisch-culturele
minderheid
die van het vrouwelijk geslacht zijn
%
%
%
%
%
%
%
%
%
5
5° Welke problemen/hiaten ziet u op het vlak van mantelzorgondersteuning?
Vb. een tekort aan bepaalde dienstverlening, verkeerde communicatie, enz. ?
Mogelijk zijn deze ook verschillend per doelgroep?
□ gebrek aan informatie over premies ed
□ tekort aan nachtopvang van de door de mantelzorger ondersteunde
zorgbehoevende(n)
□ tekort aan dagopvang van de door de mantelzorger ondersteunde
zorgbehoevende(n)
□ tekort aan thuiszorg voor de door de mantelzorger ondersteunde
zorgbehoevende(n)
□ teveel bureaucratie om premies ed te verkrijgen
□ gebrek aan psychologische ondersteuning
□ financiële belasting door de mantelzorgtaak
□ andere? Welke?.......................................................................................................
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
6° Welke mantelzorgondersteunende activiteiten zullen, bovenop uw huidige
aanbod, door uw dienst/organisatie uitgebouwd of opgestart worden ? Zal u
eventueel zaken afbouwen? Waarom?
7° Heeft u ideeën of voorstellen waar mantelzorgers volgens u erg bij gebaat
zouden zijn ? Licht toe:
Bvb. op vlak van ondersteuning, vorming, waardering, informatieverschaffing,
(vereenvoudiging van) dienstverlening, specifiek aanbod voor bepaalde doelgroepen,
enzovoort.
6
8° Zou de invoering van een mantelzorgpremie in Gent een wezenlijke
ondersteuning voor de mantelzorger in het algemeen kunnen zijn, en in het
bijzonder voor de mantelzorgers die door uw dienst worden ondersteund?
Motiveer uw antwoord
Ja/neen* , want:
* schrappen wat niet past
9° Welke bijkomende informatie wil u eventueel meegeven?
10° Hebt u opmerkingen, voorstellen, aanvullingen bij de voorgestelde aanpak
m.b.t. mantelzorg in Gent?
11° Beschikt uw dienst of organisatie over knelpuntennota’s, schriftelijke standpunten
over dit thema? Gelieve onze deze te bezorgen aub…
Gelieve deze vragenlijst (liefst elektronisch, het document zal u doorgemaild worden)
terug te sturen tegen 03/12/2008 naar [email protected]
Of per brief naar volgend adres: OCMW Gent, Ouderen-en Thuiszorgbeleid, Campus
Prins Filip, Jubileumlaan 217B, 9000 Gent.
7