Profiel Kwaliteit en veiligheid 1 Inleiding Binnen de OOR ON regio geven van die AIOS die een profiel volgen zo’n 9 % aan het profiel Kwaliteit en Veiligheid momenteel te volgen. 8,1 % van alle AIOS heeft aangegeven interesse in dit profiel te hebben. Uit een onderzoek (kwalitatief en kwantitatief) binnen de OOR ON regio blijkt dat er momenteel meerdere invullingen gegeven worden aan het profiel Kwaliteit en Veiligheid. In dit stuk pogen we een generieke invulling aan te bieden die AIOS en opleiders voldoende ruimte geven om eigen accenten te leggen. Ook vindt u hieronder een invulling van die onderdelen die binnen elk profiel aanwezig zouden moeten zijn en in het DOO regiobreed toegankelijk zouden moeten zijn. 1 2 Invulling profiel Onderdeel Introductiecursus DOO DOO DOO Werken in de praktijk Doelstelling Deelnemers het belang van veilig werken laten inzien Deelnemers patiëntveilig laten handelen volgens laatste inzichten Deelnemers patiëntveilig laten handelen volgens laatste inzichten op vlak van VMS-thema’s Deelnemers snel en accuraat laten handelen bij vitaal bedreigde patiënt De werkplek is de meest krachtige leeromgeving. Door samen met de opleider doelen op te stellen en hier invulling aan te geven wordt de basis van het profiel K+V gevuld. Naam training/opleiding en plek waar informatie te halen/in te schrijven Meerdere, onderstaande, onderwerpen passeren de revue, als kapstok. Via het leerhuis of PAO Heyendael volgt uitnodiging. Geschatte tijdsinvestering 1,5 dag in eerste half jaar Crew Resources Management Via het eigen leerhuis, PAO Heyendael of via eigen afdeling. 1 dag contactonderwijs, naast toepassing in de praktijk. Masterclasses patiëntveiligheid: De vitaal bedreigde patiënt en infecties De kwetsbare oudere patiënt en PRI Medicatieveiligheid/contrastnefropathie Acute patiëntengroepen: snijdend en beschouwend, overdracht/groene golf Via PAO Heyendael vind je meer informatie ALERT: Interprofessionele scholing met scenario-scholing van en over de acuut bedreigde patiënt. Inschrijven via PAO Heyendael. Na drie jaar Refresherstraining. Masterclasses van 2 uur - actieve rol in afhandeling met klachtenfunctionaris. Bv meehelpen met een klacht van begin tot einde uitwerken en bij gesprekken aanwezig zijn, met en juist als de inspectie hierbij betrokken raakt. - protocol schrijven voor de eigen afdeling. - Een actieve rol nemen (en laten omschrijven) met (proef)visitaties of audits - plaatsnemen (en die rol definiëren en afbakenen met de opleider) in een commissie zoals: de infectiepreventie, AB-beleid, medische technologie, etc. - in gesprek gaan met patiëntenverenigingen of presentaties daarvoor verzorgen. Werken in de praktijk 2 1 dag contactonderwijs, naast toepassing in de praktijk. Refresherstraining duurt 1 dagdeel. Onderdeel Profiel Doelstelling Deelnemers leren verbeteringen binnen de eigen afdeling aan te brengen op vlak van kwaliteit en veiligheid: Topclass of Pareltraject Naam training/opleiding en plek waar informatie te halen/in te schrijven Topclass Kwaliteit en Veiligheid De Topclass is bedoeld voor geselecteerde AIOS die zich, bovenop dit discipline overstijgend onderwijs, willen specialiseren in het verbeteren van kwaliteit in de zorg. Doel: opleiden AIOS met extra aantekening voor kwaliteit, als aankomend klinische leiders in kwaliteit van zorg, kweekvijver voor deelnemers van NFU-master (zie beneden). Opzet Programma: De Topclass biedt gedurende 9 maanden een ‘blended’ pakket aan modules, werkvormen en begeleiding aan: Contactonderwijs: 3 modules (over periode van 9 maanden): Inleiding (Module 1-2 NFU-master, zie hiernaast) Kwaliteitsverbetering in de praktijk (Module 4, 5, 9 NFU-master) Kwaliteit: verschillende perspectieven en stakeholders (Module 3, 6, 7, 11 NFUmaster) met leiderschapstrack gericht op persoonlijke vaardigheden en coaching hierop E-learning: Onderdelen van andere Mastermodules worden gedigitaliseerd. Ter voorbereiding en tussentijds bovenstaande drie (tweedaagse)modules maken de AIOS de E-learning. Praktijktoets: klein verbeterproject op eigen afdeling Beoordeling en Begeleiding: Voor de Topclass worden EPA’s ontwikkeld aan de hand waarvan de AIOS in de praktijk beoordeeld kan worden. Begeleiding vindt plaats vanuit de Topclass en vanuit de praktijk (praktijkbegeleider die over implementatie van verbeterplan gaat). Meer informatie over de Topclass vind je vanaf najaar 2016 via de Radboudumc Health Academy. Naast deelname aan de Topclass kunnen AIOS die zich binnen dit profiel verder willen ontwikkelen binnen een OOR ON ziekenhuis deelnemen aan bv het Pareltraject (JBZ), of een stage volgen binnen het ziekenhuis (zie beneden). Deze trajecten kunnen aanvullend op de Topclass, als onderdeel van het profiel Kwaliteit en Veiligheid worden doorlopen, begeleid en beoordeeld. Binnen het IOP worden de leerdoelen vastgelegd en besproken met de opleider(s). Aan het einde van de vervolgopleiding is het portfolio gevuld met tal van aanvullende activiteiten: certificaten van contactonderwijs, opgeleverde producten en projecten en verbetervoorstellen. 3 Geschatte tijdsinvestering Contacttijd in de vorm van 3 tweedaagse modulebijeenkomsten Zelfstudie, zoals het lezen van literatuur en het uitwerken van verschillende casusopdrachten, onderzoeksopdrachten en presentatieopdrachten ter voorbereiding op de bijeenkomst. Aan het einde van elke module ontvangt de cursist een eindopdracht die wordt beoordeeld door de moduledocenten. 28 uur per module. Leren op de werplek: Werkzaamheden om de inzichten uit het cursorisch onderwijs toe te passen in de Werkomgeving: 10 uur per module. Totaalinschatting: 165 uur Onderdeel Aanvulling op Topclass K+V, behorend bij profiel K+V Doelstelling (differentiatie)Stagetraject op afdeling : kennis verwerven en toepassen in de voor de medisch specialist relevante (evidencebased) kwaliteitsverbetering (methoden) en – dynamiek; inzicht verkrijgen en toepassen ten aanzien van cultuuraspecten, multidisciplinair samenwerken, leiderschap, verandermentaliteit relevant als voorwaarden voor kwaliteitsverbetering; inzicht verkrijgen in het belang van kwaliteitsdenken en – handelen voor de latere praktijkvoering (efficiënt werken en kostenbesparing); succesvol leiden en uitdragen van een kwaliteitsproject. Naam training/opleiding en plek waar informatie te halen/in te schrijven Voor de arts-assistenten-in opleiding tot medisch specialist wordt de mogelijkheid geboden om een differentiatie ‘kwaliteit en veiligheid’ binnen de medische vervolgopleiding te volgen. Deze differentiatie biedt de ruimte voor verdieping en verbreding op het gebied van kwaliteit en veiligheid als integraal onderdeel van de patiëntenzorg. In een stageperiode gaat de AIOS actief aan de slag en wordt begeleid en beoordeeld op K+V-aspecten. Op meerdere afdelingen van Radboudumc kan de AIOS projecten uitvoeren, op tal van gebied. Leren in de praktijk zonder expliciet scholingsprogramma. Meer informatie over dit en andere profielen vind je via www.ooron.nl 4 Geschatte tijdsinvestering De differentiatie Kwaliteit en veiligheid bestaat uit 10 onderdelen: Kwaliteit en veiligheid gerelateerd aan directe patiëntenzorg van het eigen specialisme Kwaliteit en veiligheid gerelateerd aan directe patiëntenzorg binnen het Radboudumc/externe organisatie Participatie in de werkzaamheden gerelateerd aan het tevoren vastgesteld aandachtsgebied en thema participatie aan de voorbereiding van Grand Rounds, waar het gaat om onderwerpen op het gebied van kwaliteit en veiligheid van zorg participatie in commissietaken participatie in onderwijstaken op het gebied van kwaliteit en veiligheid Kennis en vaardigheden op het gebied van de literatuur en actualiteiten. Deelname aan researchbesprekingen op het gebied van kwaliteit en veiligheid Participatie in een verbeterproject Cursussen en excursies buiten het betreffende opleidingsziekenhuis gericht op K&V. Afhankelijk van de keuzes die hierboven gemaakt worden geldt meer of minder ureninspanning voor AIOS of de begeleider. Onderdeel Profiel Doelstelling Deelnemers leren verbeteringen binnen de eigen afdeling aan te brengen op vlak van kwaliteit en veiligheid: Topclass of Pareltraject Naam training/opleiding en plek waar informatie te halen/in te schrijven Topclass Kwaliteit en Veiligheid De Topclass is bedoeld voor geselecteerde AIOS die zich, bovenop dit discipline overstijgend onderwijs, willen specialiseren in het verbeteren van kwaliteit in de zorg. Doel: opleiden AIOS met extra aantekening voor kwaliteit, als aankomend klinische leiders in kwaliteit van zorg, kweekvijver voor deelnemers van NFU-master (zie beneden). Opzet Programma: De Topclass biedt gedurende 9 maanden een ‘blended’ pakket aan modules, werkvormen en begeleiding aan: Contactonderwijs: 3 modules (over periode van 9 maanden): Inleiding (Module 1-2 NFU-master, zie hiernaast) Kwaliteitsverbetering in de praktijk (Module 4, 5, 9 NFU-master) Kwaliteit: verschillende perspectieven en stakeholders (Module 3, 6, 7, 11 NFUmaster) met leiderschapstrack gericht op persoonlijke vaardigheden en coaching hierop E-learning: Onderdelen van andere Mastermodules worden gedigitaliseerd. Ter voorbereiding en tussentijds bovenstaande drie (tweedaagse)modules maken de AIOS de E-learning. Praktijktoets: klein verbeterproject op eigen afdeling Beoordeling en Begeleiding: Voor de Topclass worden EPA’s ontwikkeld aan de hand waarvan de AIOS in de praktijk beoordeeld kan worden. Begeleiding vindt plaats vanuit de Topclass en vanuit de praktijk (praktijkbegeleider die over implementatie van verbeterplan gaat). Meer informatie over de Topclass vind je vanaf najaar 2016 via de Radboudumc Health Academy. Naast deelname aan de Topclass kunnen AIOS die zich binnen dit profiel verder willen ontwikkelen binnen een OOR ON ziekenhuis deelnemen aan bv het Pareltraject (JBZ), of een stage volgen binnen het ziekenhuis (zie beneden). Deze trajecten kunnen aanvullend op de Topclass, als onderdeel van het profiel Kwaliteit en Veiligheid worden doorlopen, begeleid en beoordeeld. Binnen het IOP worden de leerdoelen vastgelegd en besproken met de opleider(s). Aan het einde van de vervolgopleiding is het portfolio gevuld met tal van aanvullende activiteiten: certificaten van contactonderwijs, opgeleverde producten en projecten en verbetervoorstellen. 5 Geschatte tijdsinvestering Contacttijd in de vorm van 3 tweedaagse modulebijeenkomsten Zelfstudie, zoals het lezen van literatuur en het uitwerken van verschillende casusopdrachten, onderzoeksopdrachten en presentatieopdrachten ter voorbereiding op de bijeenkomst. Aan het einde van elke module ontvangt de cursist een eindopdracht die wordt beoordeeld door de moduledocenten. 28 uur per module. Leren op de werplek: Werkzaamheden om de inzichten uit het cursorisch onderwijs toe te passen in de Werkomgeving: 10 uur per module. Totaalinschatting: 165 uur Onderdeel Aanvulling op Topclass K+V, behorend bij profiel K+V Doelstelling Pareltraject (JBZ) Naam training/opleiding en plek waar informatie te halen/in te schrijven Pareltraject kent de volgende (contact)-onderdelen: MBTI test door extern bureau • Workshop onderhandelen • Raad van Bestuur introductie • Financieel overzicht, meerdere sessies • Ontwikkeling van coöperatie/ stafmaatschap • Workshop vergaderen • Workshop conflict hanteren • Workshop projectmatig werken • Verandermanagement en innovatie Geschatte tijdsinvestering Pareltraject duurt een jaar, gebaseerd op eigen interessegebied van AIOS. Dat kan een samengesteld profiel zijn, bv. K+V en onderwijs. Je haakt ergens aan en bepaalt zelf wat de inhoud gaat zijn. Mentor is rolmodel op dat gebied. Coaching door een trainer met betrekking tot persoonlijke kwaliteiten, drijfveren en hindernissen (MBTI). NFU Post-initiële Master Kwaliteit en Veiligheid in de Patiëntenzorg In de Master worden zorgprofessionals opgeleid tot initiatiefnemers en leiders in de verbetering van de kwaliteit van zorg. Dit gebeurt door het vergroten van kennis en kunde in evidencebased kwaliteitsverbetering, en het versterken van hun veranderkracht, leiderschap en multidisciplinaire samenwerking Naast contactonderdelen, afhankelijk van voorkeuren invulling geven aan stages. Bijvoorbeeld: Binnen MMV patiëntveiligheid kernteam Just culture – congres MMV Met verschillende mensen wordt er meegekeken in de praktijk. Plan om een traject te maken binnen het IGZ om het gezamenlijke doel helder te krijgen. In VIM en centrale VIM plaatsnemen binnen JBZ. Meer informatie over het Pareltraject vind je via het leerhuis van JBZ. Programma Zie www.nfu.nl/master voor meer informatie. Jaar 1 Het eerste studiejaar is gericht op kennis en attitude, met 9 inhoudelijke modules (à 2 EC) waarin alle aspecten van kwaliteit van zorg uitgebreid aan de orde komen, met daarbij aandacht voor onder meer multiprofessionele samenwerking en leiderschap. Tussen de modules leren de cursisten aan de hand van literatuur en individuele zelfstudieopdrachten en groepsopdrachten. Tevens stellen de cursisten in het eerste jaar het plan van hun praktijkverbeterproject voor het tweede studiejaar op. Per maand vindt er één modulebijeenkomst plaats gedurende twee dagenin de nabijheid van het umc dat de betreffende module geeft. In een afsluitende 10e bijeenkomst worden de projectplannen voor het tweede jaar gepresenteerd en beoordeeld. Jaar 2 In het tweede studiejaar dat met de uitvoering van hun praktijkverbeterproject in de eigen zorgpraktijk vooral gericht is op kunde, vinden drie centrale bijeenkomsten plaats rond de voortgang en afsluiting van de praktijkverbeterprojecten. Tevens is in dit studiejaar vrije studieruimte (8 EC). 6 De master (60 EC) is verdeeld over twee jaar en bestaat uit een cursorisch programma en ‘leren op de werkplek’. Gemiddeld moet worden uitgegaan van een studiebelasting van 2 dagen per week, waarvan 20% in de eigen werkpraktijk (o.a. opdrachten), 30% contacttijd en 50% zelfstudie. De Post-Initiële Master is bedoeld voor medisch specialisten (en andere professionals) met enige jaren ervaring als geregistreerd medisch specialist. 3 Bijlagen: Sheet niveau van Topclass en Piramide basis/profiel/top 3.1 Uitwerking profiel ‘Kwaliteit en Veiligheid’ in piramide In onderstaande piramide wordt onderscheid gemaakt in de basis die bedoeld is voor alle AIOS , de romp met daarin het opleidingsprofiel dat bedoeld is voor AIOS die zich verder willen profileren in deze discipline overstijgende rol en de top bedoeld vooreen zeer selecte groep AIOS die het profiel verder willen uitbouwen. AIOS is expert op het gebied van kwaliteit en veiligheid en kan innovaties binnen en buiten de afdeling initiëren en begeleiden. Top AIOS kan op de eigen afdeling kwaliteitsverbeterprojecten initiëren en uitvoeren. Profiel AIOS is in staat om te werken volgens de VMS-thema’s en binnen een cultuur waarin je elkaar aanspreekt op patiëntveiligheidsaspecten, samen met collega-AIOS, artsen, verpleegkundigen en andere zorgprofessionals, patiënten en mantelzorgers. Basis 7 3.2 Niveau van Topclass (Bron: Hub Wollersheim, 2015): Piramide Kwaliteit Andere initiatieven kwaliteit en/of leiderschap • Imagine (CBO, STZ, IQ, IHI): clinical leadership course voor medisch specialisten • Academie Medische Specialisten (VvAA, FMS, iBMG): leiderschap/management voor medisch specialisten en AIOS (oa AIOS talentklas) • (CBO: opleiding Kwaliteitsfunctionaris) Instellingsleiderschap Afdelings-/ verenigingsleiderschap Medische vervolgopleiding Ziekenhuis NFU-master Clinical leadership course Imagine NFU-topclass Klinisch leiderschap Mede mogelijk gemaakt door een bijdrage van project Realisatie Individualisering Opleidingsduur 8