Voeding - 710934. toetsit-online.nl toetsit

VOEDING
Adviezen voor gezond eten
Jeanette de Vries
VOEDINGSSTOFFEN
Wat zijn voedingsstoffen?
Voedingsstoffen zijn stoffen die je nodig hebt om bijvoorbeeld te lopen, te denken enzovoort. En ze zitten in alles
wat je eet en drinkt. Er zijn 6 soorten voedingsstoffen.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Eiwitten, zitten onder andere in vlees en peulvruchten;
Koolhydraten, zitten onder andere in snoep;
Vetten, zitten onder andere in vlees en patat;
Water, zit onder andere in appels en komt uit de kraan;
Vitamines, zitten onder andere in fruit;
Mineralen, zitten onder andere in spinazie en noten.
Zorg ervoor dat je afwisselend eet, dan krijg je voldoende voedingsstoffen binnen.
Vitamines en Mineralen
Vitamines en mineralen heb je nodig om gezond te blijven en ook om te herstellen na een ziekte.
Vitamines halen we voornamelijk uit onze voeding. En als je afwisselend groente en fruit eet, heb je daar
voldoende aan, maar je kunt ook vitamines slikken d.m.v. pillen. Dat is dus meestal overbodig. Maar in
enkele gevallen kan het handig zijn bijvoorbeeld voor baby’s in de eerste dagen van hun leven, of voor
het herstel van een ziekte. Vitamines worden aangegeven met B1, H3, Z2 enz.
Er zijn tientallen soorten vitamines. Mineralen moeten we ook uit onze voeding halen. Je hebt ze net
als vitamines dagelijks nodig.
Enkele voorbeelden van mineralen zijn:



IJzer, zit onder andere in vlees en spinazie;
Kalk, zit onder andere in melk en zuivelproducten;
Jodium, zit onder andere in zout en mosselen.
Water en voedingsvezels
Het lichaam bestaat voor meer dan de helft uit water! Je moet ongeveer 1,5 liter vocht per dag
drinken! Dat komt omdat je dagelijks veel vocht verliest d.m.v. uitademen, urine. Natuurlijk moet je als
je je inspant meer drinken. (Omdat je dan zweet en sneller ademt.) Als je niet voldoende drinkt, dalen je
prestaties en je kunt zelfs uitdrogen.
Water zorgt er voor dat je lichaam voedingsstoffen kan vervoeren in het bloed. Voedingsvezels zorgen
voor een goede darmperistaltiek. In bruin brood zitten meer voedingsvezels dan in wit brood. Daarom
is bruin brood ook gezonder. Er zitten daar namelijk nog vliesjes in.
Vliesjes zijn velletjes die je lichaam niet gebruikt maar dus wel goed voor je darmen zijn. Verder zitten
ze ook in fruit en noten. Als je te weinig voedingsvezels binnenkrijgt, kun je verstopping krijgen.
GEZONDE VOEDING
Een goed ontbijt
Als je ‘s morgens opstaat, heb je een lange tijd niet gegeten. Toch werkt je lichaam door. Mensen
hebben vetweefsel, een soort reserves voor het lichaam. Die gebruikt het lichaam dus als je slaapt.
Maar ondanks het vetweefsel moet je ‘s morgens toch nog wat eten. Koolhydraten zijn het belangrijkst
bij een ontbijt. Want die geven snel energie, en dat is belangrijk als je ‘s morgens opstaat. Je kunt ook
bijvoorbeeld drinkontbijt drinken. Daar zitten veel koolhydraten en vezels in. In de V.S is een onderzoek
gedaan en daaruit blijkt dat als je ‘s morgens eet, je dan overdag minder fouten maakt en dat je die dag
veel alerter bent.
Conclusie: Eet als je opstaat!
Let op vet
De gemiddelde Nederlander wordt steeds vetter, dat is uit onderzoek gebleken. Je hebt 2 soorten
vetten:
1.
2.
verzadigd vet
onverzadigd vet
Vooral verzadigd vet is niet zo best voor je. Verzadigde vetten zitten bijvoorbeeld in volle melk,
roomboter, snacks en chocolade.
Er zijn ook veel voedingsmiddelen waarin verborgen vetten zitten. Veel mensen weten niet dat daar
vetten in zitten, en ook dus niet wat voor soort vetten. 8 op de 10 Nederlanders is te vet! Eet daarom
niet te veel pinda’s snacks enz. Maar een appel of een boterham. Maar vetten zijn niet alleen schadelijk,
je hebt ze bijvoorbeeld ook nodig om te groeien.
Je lichaam heeft maar een kleine hoeveelheid vetten nodig.
De juiste koolhydraten
Koolhydraten zijn suikers die je energie leveren. Vooral je hersenen hebben die koolhydraten nodig,
bijvoorbeeld om goed te kunnen denken.
Je lichaam heeft een voorraadje van die koolhydraten opgeslagen in de lever en in de spieren. Je
hersenen kunnen hier ongeveer 12 uur mee doen. Dan is het op, je wordt suf en je kunt je niet meer
goed concentreren. De voorraad moet aangevuld worden. Met bijvoorbeeld rijst, macaroni enz. Als je
gesport hebt, heeft je lichaam ook veel koolhydraten nodig voor je spieren. Uit koolhydraten kan je
lichaam sneller energie halen dat uit vet. Daarom eten sporters ook veel pasta voor de wedstrijd. Maar
er zijn nog meer soorten koolhydraten. Want koolhydraten is een verzamelnaam voor suikers. Het suiker
wat in koek en snoep zit, is als je er te veel van eet, niet gezond. Maar de suikers die bijvoorbeeld in
pasta zitten of fruit zijn wel gezond. (vruchtensuikers)
Gevarieerd eten
Om je lichaam goed te laten functioneren, heeft het veel verschillende vitamines en mineralen nodig.
Als je steeds hetzelfde eet, krijgt je lichaam steeds dezelfde vitamines en mineralen binnen. Een
hulpmiddel om voldoende afwisselend te eten is de voedingswijzer. In de voedingswijzer zitten de 4
belangrijkste voedingsstoffen. De bedoeling is dan dat je elke dag een paar producten uit elk ervan eet.
Er zijn eigenlijk 5 vakken, want water moet je ook voldoende binnenkrijgen. Er zijn ook aangepaste
voedingswijzers bijvoorbeeld voor vegetariërs.
ADDITIEVEN
Additieven en hun E-nummers
Additieven zijn stoffen die een kleur, geur of een smaakje aan het eten of drinken geven. Maar het kan
ook het product steviger maken, zoals bijvoorbeeld jam. En het kan bijvoorbeeld ook een leuk kleurtje
aan je ijsje geven. Ze worden ook wel hulpstoffen genoemd. Elke hulpstof heeft een E voor zijn
nummer, bijvoorbeeld E-586, E-548, E217. De E betekent dat de hulpstof is goedgekeurd door de Europese
unie en dus niet schadelijk is voor de gezondheid. Je kunt zelf makkelijk controleren of er hulpstoffen in je
voedsel zitten. Sinds 1983 is het verplicht om het op de verpakking te vermelden.
Overgevoeligheid
Van sommige hulpstoffen kun je een allergische reactie krijgen, bijvoorbeeld rode vlekken op je huid, of
jeuk enz. Het is zelfs bekent dat sommige kinderen heel druk worden van kleurstoffen. Het E nummer
zegt dus niet dat je er niet allergisch voor bent! Het is persoonlijk of je geen allergische reactie van die
hulpstof krijgt.
KWALITEIT VAN HET VOEDSEL
Biologisch voedsel
Als je biologisch voedsel eet, bijvoorbeeld varkensvlees, is het gegarandeerd dat het varken biologisch
voedsel heeft gekregen. Bij scharrelvlees is dat niet altijd het geval. De biologische boeren zorgen er voor
dat hun grond vruchtbaar wordt gehouden met biologische compost, en dat de dieren een goede
verzorging krijgen. Hetzelfde is het geval met eieren.
Gewone eieren zijn afkomstig van legbatterijen. Daar worden kippen met 4 tegelijk op 0,5 m2 neergezet
in een kooi! Waar ze dus echt bijna niet kunnen bewegen! Scharreleieren komen van scharrelkippen, de
naam zegt het al, ze kunnen scharrelen. De kippen zitten in grote schuren en hebben zitstokken en nesten
waar ze in kunnen liggen, maar ze kunnen niet naar buiten. En tot slot heb je nog Volière-eieren. De
kippen die die eieren leggen hebben 10 m2 uitloopruimte in de buitenlucht. Alleen wordt die manier
van kippen houden niet vaak toegepast, omdat het een hele dure manier van kippen houden is.
Milieubewust eten
Als je milieubewuster wilt gaan eten, moet je je aan een paar regels houden.
 Eet meer plantaardige en minder dierlijke producten.
 Kies producten die zo dicht mogelijk bij huis zijn geproduceerd.
 Kook niet meer dan nodig is.
Als je voedsel weggooit, betekent het dus dat alles voor de productie van het voedsel voor niks
was.

Kies producten met EKO keurmerk.
Als vlees is goedgekeurd met dat keurmerk, betekent het dat het voedsel milieuvriendelijk is
gemaakt.





Wees zuinig met energie.
Maak niet meer eten klaar dan nodig is.
Ontdooi diepvriesproducten in de koelkast.
Kook niet in te veel water.
Koop producten met zo min mogelijke verpakking.
Keurkenmerken
Als er een keurmerk op bijvoorbeeld een stuk vlees zit, betekent het dat er een positief punt aan het
stuk vlees zit. Je hebt verschillende keurmerken. Elk keurmerk heeft zijn eigen functie, bijvoorbeeld het
EKO keurmerk betekent dat boeren van dat stuk vlees of een ander product geen schadelijke
bestrijdingsmiddelen hebben gebruikt en geen kunstmest.
En verder moeten ze zich aan strenge regels houden. En nog een voorbeeld van een keurmerk is het
milieukeur. Het milieukeur staat vaak op zakken aardappels. Als een zak aardappels het keurmerk
heeft wil dat zeggen dat met het telen van de aardappelen bijna geen bestrijdingsmiddelen zijn
gebruikt.
VOEDSELVEILIGHEID
Houdbaarheid van voedsel
Voedsel kun je natuurlijk niet oneindig bewaren. Je kunt het wel langer houdbaar maken door het in de
diepvries te doen of het vacuüm te verpakken of er veel conserveermiddelen aan toe te voegen. Zoete
producten, zoals snoep, koek enz., kun je langer bewaren dan vlees en groentes. Daarom is het
belangrijk vooral voor de producten die snel bederven, dat er een houdbaarheidsdatum op de verpakking
staat.
Er worden 2 manieren gebruikt om aan te geven wanneer een product nog gebruikt mag worden.
1.
tenminste houdbaar tot:
o
2.
Staat op producten die niet zo snel bederven. Als het product na die datum toch nog
gegeten wordt, is dat niet erg, alleen de kwaliteit is wat minder.
te gebruiken tot:
o
Staat op producten die snel bederven, zoals bijvoorbeeld vlees en vis. Als de datum dan
overschreden is, mag het product niet meer gegeten worden.
Het maakt natuurlijk ook uit waar je het product bewaart. Zuivelproducten zoals melk en vla moeten
bewaard worden met een maximum temperatuur van 7 graden Celsius. Want dan kunnen de bacteriën
zich minder snel vermenigvuldigen.
Voedselvergiftiging
Je kunt ruiken dat voedsel bedorven is. Dat is ook wel handig, de geur waarschuwt je. ( Je vindt het
voedsel opeens vies ruiken.) Als je toch iets eet wat bedorven is, krijg je niet zulke prettige verschijnselen.
Ongeveer 10 uur nadat je het bedorven voedsel gegeten hebt, kun je last krijgen van diarree,
buikkrampen, koorts enz. Let daarom goed op de houdbaarheidsdatum. Maar je kunt ook voedselvergiftiging
oplopen door rauwe eieren te eten. Daarom is het ook belangrijk om een ei te bakken of als je het wilt
koken, het 7 min te laten koken! Bij hogere temperaturen dan 80 graden Celsius gaan de bacteriën dood.
Daarom is het ook belangrijk dat vlees goed gaar is. Wat ook vaak wordt vergeten, is dat je door
groente ook voedselvergiftiging kunt oplopen.
Het is belangrijk dat je rouwe groente eerst goed wast met kraanwater.
Tot slot nog een paar tips om voedselvergiftiging te voorkomen.






Was je handen wanneer je met rauw vlees hebt gewerkt.
Houd rauw vlees gescheiden van andere levensmiddelen.
Gebruik meerdere snijplanken, een voor vlees, een voor brood enz.
Zorg ervoor dat de temperatuur van de koelkast beneden de 7 graden is.
Bewaar etensresten niet langer dan 3 dagen.
Kook eieren minimaal 7 minuten.
INDEX