Overvuld maar ondervoed

Overvuld maar ondervoed
Stelling
Wie eet volgens de schijf van vijf
krijgt ruim voldoende vitamines en
mineralen binnen!
Stelling
Fructose is gezond
Stelling
Roomboter is slecht en
zonnebloemolie is goed voor hart
en bloedvaten!
Our habits define our future?
Stelling
Wie eet volgens de schijf van vijf
krijgt ruim voldoende vitamines en
mineralen binnen!
TNO
• TNO onderzoek toonde in 1995 al aan dat
we voedingstekorten hebben zelfs als we
eten volgens de voorschriften
• Uit dit TNO rapport bleek al dat tekorten
aan vitamine A, selenium en koper bij
de gehele bevolking voorkomen.
• Daarnaast bleek inname van vitamine D,
calcium, ijzer, zink en magnesium bij
specifieke bevolkingsgroepen te laag
Voedingscentrum
• Rapport ‘Richtlijnen goede voedselkeuze’
van 2007:
– Zelfs als we ons houden aan de ‘Schijf van
vijf’ van het Voedingscentrum hebben we ook
nu nog tekorten aan foliumzuur, vitamine D,
vitamine A, ijzer, selenium en zink
– Daarbij moeten we nog bedenken dat slechts
een heel klein deel van ons zich aan de
voedingsvoorschriften van de ‘Schijf van vijf’
houdt
Wageningen
“De kwaliteit van onze andijvie, bloemkool
en wortelen holt achteruit. In de afgelopen
twintig jaar is de aanwezigheid van
vitaminen en mineralen in de zogeheten
vollegrondsgroente fors teruggelopen,
soms met meer dan vijftig procent”
Percentage mensen (20 jaar en ouder) met overgewicht en ernstig
overgewicht in de periode 1981-2012a, gestandaardiseerd naar
leeftijds- en geslachtsverdeling in 1981 (Bron: CBS StatLine, 2013).
Percentage kinderen en jongeren (2 tot 21 jaar) met overgewicht en ernstig
overgewicht in 1980, 1997 en 2010 (Bron: TNO, 2010a).
Stelling
Roomboter is slecht en
zonnebloemolie is goed voor hart
en bloedvaten!
Hoe zit het dan met vet?
• Heersende opinie:
– Van vet wordt je dik
– Van vet stijgt je cholesterol
– Van vet krijg je hartvaatziekten
• Maar klopt dit eigenlijk wel?
• Ja/Nee
Minder vet…
Bewijs
• Van vet wordt je minder snel dik dan van
suiker
• Er is geen direct verband tussen vet en
cholesterol
• Er is geen direct verband tussen verzadigd
vet en hartvaatziekten…
Een recente meta-analyse door Skeaf
en Miller (2009) in opdracht van de
FAO en WHO sloot hierop aan. De
resultaten van de meta-analyse lieten
zien dat het niet uitmaakte of mensen
een dieet gebruikten met een lage
inname van verzadigd vet of een hoge
inname. Het risico op het krijgen van
of het overlijden aan een coronaire
hartziekten was in beide gevallen
gelijk.
Maar niet alle vetten zijn gezond
• Transvetten (kunstmatig geharde vetten)
• Een verkeerde verhouding van
onverzadigde vetzuren (te veel omega 6
t.o.v. omega 3)
• Oxidatiegevoeligheid PUFA’s ???
• Vooral in “knutselvoer”
Omega 6…
Vraag
Hoeveel suikerklontjes is dat?
10.000 !!!
Wat is suiker eigenlijk?
glucose
fructose
Glucose in de hoofdrol
• Energie:
– Brandstof cellen
– Opslag in lever/spier (als glycogeen)
– Opslag als vet
• Geen verzadiging
• Verslavend
Robert H Lustig
Stelling
Fructose is gezond
Fructose in hoofdrol
• Zoeter dan suiker (Geen verzadiging!)
• Geen noodzakelijke suiker!
• Kan niet (direct) worden gebruikt als
brandstof…maar
• Opslag als vet in lever…
Non alcoholic fatty liver (NASH)
En fruit dan?
• Fruit was “vroeger” niet hele jaar
beschikbaar
• Bevat verhoudingsgewijs weinig fructose
• Bevat ook vezels (ook in de schil)
• En bovendien heel veel gezonde
bestanddelen (ook in de schil)!
Appeltje schillen?
Liever niet!
Suiker waar zit het (niet) in?
Intermezzo…
Casus Martijn
Ontbijt:
Kellog’s Smacks (6) met glas jus d’orange (4)
10-uurtje:
Snelle Jelle (6) met roosvicee (4)
Lunch:
1 boterham met Nutella (2), 1 boterham met kaas en 1 met jam (2) met
fristi (4)
15-uurtje:
Koek of reep (2) met glas cola (4)
Diner:
Pasta met bolognesesaus uit pakje (2) met glas dubbelfris (4)
Vla (7)
20-uurtje:
Appelsap (3) met koekje (2)
Totaal: 52 suikerklontjes en daar komen nog de
koolhydraten uit brood en pasta bij!!!
>200 gram per dag
>70 kilo per jaar!
En Martijn weegt (nog)
geen 70 kilo!!!
We schrappen…
Ontbijt:
Kellog’s Smacks (6) met glas jus d’orange (4)
10-uurtje:
Snelle Jelle (6) met roosvicee (4)
Lunch:
1 boterham met Nutella (2), 1 boterham met kaas en 1 met jam (2) met
fristi (4)
15-uurtje:
Koek of reep (2) met glas cola (4)
Diner:
Pasta met bolognesesaus uit pakje (2) met glas dubbelfris (4)
Vla (7)
20-uurtje:
Appelsap (3) met koekje (2)
Maar nog steeds 30 suikerklontjes…
Ca.120 gram per dag
Ca.40 kilo per jaar!
=EU gemiddelde 2005!
Maar wat dan wel?
•
•
•
•
•
•
Water/thee ipv frisdrank of vruchtensappen
Ontbijtgranen zonder of met weinig suiker
Minder eetmomenten (zoet!!) tussendoor
Kaas/vis/vleeswaren/notenpasta ipv zoet
Zelf bakken met minder (75%minder!) suiker
Toetjes zonder suiker (zelf vruchten of zoet
toevoegen). Dus geen “knutseltoetjes”
Zoetstoffen ???
Alle stoffen die zoeter zijn dan glucose, daar
hebben we in de hersenen geen
verzadigingssysteem voor
met als gevolg ...
•
•
•
•
Saccharose (tafelsuiker) als zoetstof staat op 1
Glucose op 0,7
Fructose op 1,15
Stevia is 100-200, zo zoet is het !!!
Zoetstoffen ...
• Brein verwacht energie bij zoete smaak,
maar krijgt geen calorieën!
• Hormoonsysteem raakt ontregeld
• Als dit vaak gebeurt, gaat het brein om
meer zoet vragen…honger!
Kortom…
• Wetenschap: Een calorie is geen calorie!
• Vooral suiker is het grote gevaar
• Dilemma: Eigen verantwoordelijkheid of
maatschappelijk probleem?
• Oplossing: normaal leven…maar wat is
dat?
In ieder geval minder suiker en
meer bewegen !!!