Bio paragraaf 2 Energie Hoe kom je aan energie? Je verbruikt energie om warm te blijven maar ook als je beweegt. Je energie haal je uit energierijke stoffen, koolhydraten en vetten (olie,pinda’s)zijn dat. In koolhydraten zitten zetmeel (brood,pasta) en suikers(suiker, snoep). Voor sport zijn koolhydraten belangrijk daar zit veel energie in. Hoeveel energie in een product zit kan je lezen op de achterkant van een voedingsmiddel. De hoeveelheid energie wordt in kilojoule (kj) uitgedrukt. 1 kilojoule is 1000 joules. Vaak staat er ook nog kilocalorie (kcal). 1 kcal= 4,2 kj en 1 kj= 4,2kcal. Hoeveel energie heb je nodig? De hoeveelheid energie hangt af van 3 dingen: 1. Activiteit: hoe meer je beweegt hoe meer energie je verbruikt. 2. Leeftijd: volwassenen hebben meer energie nodig dan kleine kinderen. 3. Geslacht: mannen verbruiken meer energie dan vrouwen. Je Body Mass Index (bmi) bereken je om te bepalen of je een gezond gewicht hebt. Overgewicht heb je als je meer eet en veel energierijke stoffen eet en weinig sport. Ondergewicht krijg je al je te weinig lichaamsvet hebt. Waarom matig vet? Je hebt vetten nodig, elke dag ongeveer 80 g. Vet is een energierijke stof en een bouwstof voor het aanmaken van nieuwe lichaamscellen. Je hebt ook een vetreserve onder je huid dat je beschermt je organen en het isoleert kou. Vet is niet alleen gezond, wanneer je te veel vet eer neem het cholesterolgehalte in het bloed toe. Dat is een vettige stof die je lichaam gebruikt om nieuwe cellen te maken. Het wordt gemaakt in je lever. Een klein gedeelte krijg je via je voeding binnen. Als je te veel vet binnenkrijgt hoopt het cholesterol zich op in de bloedvaten. De bloedvaten worden nauwer en stroomt het bloed minder goed. Je hart moet dan harder pompen om het bloed te laten doorstomen. Gevolgen zijn te hoge bloeddruk en je hart slijt sneller. Cholesterol in de kransslagaders (aftakking van de aorta die het hart van zuurstof en voedingsstoffen voorziet)zorgt er voor dat een deel het hart te weinig zuurstof en voedingstoffen krijgt en dat deel sterft af dat is een hartinfarct> je voelt je pijn op je borst en je voelt je duizelig het kan dodelijk zijn. Waarom matig suiker? Je hebt 250 g koolhydraten per dag nodig. Maar ze zijn niet allemaal gezond. Suikers bijvoorbeeld. Door het eten van zoete dingen krijg je kans op gaatjes. Dat heet tandbederf of cariës. Een gaatje ontstaat doordat bacteriën suiker in je mond omzetten in zuur. Dat tast het tandglazuur aan, waardoor het zachte tandbeen oplost. Je hebt een gaatje. Wees matig met zoetigheid en poets je tanden 2x per dag met fluoride tandpasta. Fluor maakt tanglazuur sterk Ook de bronnen leren!!