Straling vanuit de ruimte
advertisement
Straling vanuit de ruimte D e a a r d e HISPARC NAHSA Straling vanuit de ruimte 2 HISPARC NAHSA Straling vanuit de ruimte De Zon R = 695 000 km M = 1.9 x 1030 kg HISPARC NAHSA Straling vanuit de ruimte HISPARC Zon: protuberans NAHSA Straling vanuit de ruimte HISPARC Zon:Chromosfeer NAHSA Straling vanuit de ruimte HISPARC Zon:Chromosfeer NAHSA Straling vanuit de ruimte HISPARC Zon:Chromosfeer NAHSA Straling vanuit de ruimte HISPARC Zonsverduistering NAHSA Straling vanuit de ruimte HISPARC De magnetosfeer NAHSA Straling vanuit de ruimte HISPARC De magnetosfeer NAHSA Straling vanuit de ruimte Leegte -De afstand van de Aarde naar de Zon is 100 Zon-stralen (bv 1mm tot 10 cm) -De afstand van de Zon tot Neptunus is 3000 Zon-stralen (bv 1 mm tot 3 meter) -De afstand van de Zon tot de eerste ster is 6 miljoen Zonstralen (bv 1 mm tot 6 kilometer) -En daar tussenin: zit niets…. HISPARC NAHSA Straling vanuit de ruimte Afstand De afstand van de Aarde naar de Zon noemen we 1 Astronomische Eenheid (1 AU) HISPARC NAHSA Straling vanuit de ruimte De parallaxmeting 1pc Zon 1AU p 2p Aarde d De afstand van de ster: tan p = d / 1 AU ≈ p De definitie van de afstandsmaat ‘parsec’ : een ster staat op 1 parsec afstand als hij een parallax vertoont van 1 boogseconde. HISPARC NAHSA Straling vanuit de ruimte Overzicht afstandsmaten in de ruimte 1 AE=1,5.1011 m 1 ly=9,5.1015 m=6,3.104 AE 1 HISPARC . pc=3,1 1016 m=3,26 ly NAHSA Straling vanuit de ruimte HISPARC De heliosfeer NAHSA Straling vanuit de ruimte De sterren zijn niet egaal verdeeld over de ruimte. Ze zitten bijeen in sterrenstelsels HISPARC NAHSA Straling vanuit de ruimte HISPARC Doorsnede van ons melkwegstelsel NAHSA Straling vanuit de ruimte Ons melkwegstelsel is een gesloten spiraalstelsel met 4 primaire armen gedraaid rond het centrum. De zon draait rond het centrum in ongeveer 250 miljoen jaren HISPARC NAHSA Straling vanuit de ruimte Onze melkwegstelsel maakt deel uit van een groep: De Locale Groep •Deze groep bevat ongeveer 30 stelsels en het zwaartepunt ligt tussen ons stelsel en de Andromedanevel •De lokale groep heeft een doorsnede van 10 miljoen lj en maakt deel uit van de Virgo Supercluster HISPARC NAHSA Straling vanuit de ruimte ANDROMEDANEVEL (M31) Onze dichtstbijzijnde spiraalnevel • Andromeda's zichtbare massa: 300 tot 400 miljard Zonmassa’s • Andromeda's diameter is ongeveer 200,000 lj (de afstand tot ons melkwegstelsel is ongeveer 2,5 miljoen lj) HISPARC NAHSA Straling vanuit de ruimte HISPARC Messier 74 NAHSA Straling vanuit de ruimte Supernova: Krab 1054 HISPARC NAHSA Straling vanuit de ruimte Een actieve kern van een sterrenstelsel HISPARC NAHSA Straling vanuit de ruimte HISPARC Een Quasar NAHSA Straling vanuit de ruimte Wat is Kosmische Straling? • Geladen deeltjes (protonen, elektronen, en andere atoomkernen) die uit de ruimte komen. • Ze hebben (bijna) de lichtsnelheid, 300.000 km per seconde. Waar komen ze vandaan? Hoe komen ze aan hun grote snelheid? HISPARC NAHSA Straling vanuit de ruimte Kosmische Stralen Energie Spectrum Kosmische Stralen Flux (1 deeltje per m2-sec) (1 deeltje per m2-jaar) (1 deeltje per km2-jaar) HISPARC NAHSA Straling vanuit de ruimte Kosmische Stralen Energie Spectrum Veel deeltjes, (bijna) niets op aarde Niet zoveeldeeltjes , airshower op aarde te zien Weinigdeeltjes HISPARC NAHSA Straling vanuit de ruimte Energie van deeltjes Koud CO2-molecuul in de ijskast (1400 km/h) 0.02 eV Stikstof (N2 ) bij kamertemperatuur (1850 km/h) 0.03 eV Deeltjes aan het oppervlak van de zon (6000 oC) 0.75 eV Energie gegeven aan een elektron door een AA-batterij 1.5 eV Elektronen versneld in de beeldbuis van de TV (~1/3 lichtsnelheid) 30,000 eV Hoge energie protonen in een deeltjesversneller 1,000,000,000,000 eV HISPARC NAHSA Straling vanuit de ruimte Energie van deeltjes 1 Joule = 6.2 x 1018 eV Stuiterbal die over je huis stuitert 6 x 1018 eV Aangeworpen honkbal, strafschop bij voetbal 5 x 1020 eV Hard geslagen ijshockeypuck 1 x 1021 eV De hoogste energetische kosmische stralen zijn subatomaire(!!) deeltjes met de energie van macroscopische(!!) voorwerpen 4 x 1021 eV = 600 joules HISPARC NAHSA Straling vanuit de ruimte Kosmische Stralen Spectrum Protonen bij CERN stuiterbal strafschop Hockey Puck HISPARC Energy (eV) NAHSA Straling vanuit de ruimte Twee mogelijke bronnen van deze kosmische stralen Botsende melkwegstelsels Actieve kernen van Melkwegstelsels HISPARC NAHSA Straling vanuit de ruimte GZK grens 1966 - K. Greisen - G.T.Zatsepin & V.A.Kuz’min De kosmische achtergrond straling maakt het heelal ondoordringbaar voor Ultra Hoge Energie Kosmische Stralen. HISPARC NAHSA
