Spectrum - HiSPARC

Spectrum
HiSPARC CROP
Spectrum van licht
HiSPARC CROP
Absorptie“lijnen”
• Ontdekt in het spectrum van de
zon (door Fraunhofer)
• Hij noemde dit “lijnen” omdat het
donkere lijnen, op het zichtbare
spectrum, lijken.
HiSPARC CROP
Fraunhofer:
absorptielijnen uit het
zonlicht
(golflengten in Ǻngstrom; 1 Ǻ = 0.1 nm)
HiSPARC CROP
Zonnespectrum
HiSPARC CROP
Emissie spectrum
Insert various emission line spectra here
HiSPARC CROP
Emissielijnen foto:
groen: zuurstof;
rood: waterstof
(blauw:
Röntgenstraling)
Planetaire nevel NGC 6543
Orion Nevel
HiSPARC CROP
Het optische lijnen
emissiespectrum van een
jonge ster
HiSPARC CROP
HiSPARC CROP
Kosmisch
deeltje treft een
kern in een
fotografische
emulsie
50mm
HiSPARC CROP
Kosmische Stralen Energie Spectrum
Kosmische Stralen Flux
(1 deeltje per m2-sec)
(1 deeltje per
m2-jaar)
(1 deeltje per
km2-jaar)
HiSPARC CROP
Energy (eV)
Veeldeeltjes,
(bijna) niets
op aarde
Niet zoveeldeeltjes ,
air shower op aarde
te zien
Weinigdeeltjes
HiSPARC CROP
Energie van deeltjes
Koud CO2-molecuul in de ijskast (1400 km/h)
0.02 eV
Stikstof (N2 ) bij kamertemperatuur (1850
km/h)
0.03 eV
Deeltjes aan het oppervlak van de zon
(6000 oC)
0.75 eV
Energie gegeven aan een elektron door een
AA-batterij
1.5 eV
Elektronen versneld in de beeldbuis van de TV
(~1/3 lichtsnelheid)
30,000 eV
Hoge energie protonen in een deeltjesversneller
1,000,000,000,000 eV
HiSPARC CROP
1 Joule = 6.2 x 1018 eV
Stuiterbal die over je huis stuitert
6 x 1018 eV
Aangeworpen honkbal, strafschop bij
voetbal
5 x 1020 eV
Hard geslagen ijshockeypuck
1 x 1021 eV
De hoogste energetische kosmische
stralen zijn subatomaire(!!) deeltjes
met de energie van macroscopische(!!)
voorwerpen
4 x 1021 eV = 600 joules
HiSPARC CROP
Kosmische Stralen Spectrum
Protonen bij CERN
stuiterbal
strafschop
Hockey Puck
HiSPARC CROP
Energy (eV)
Twee mogelijke bronnen van
deze kosmische stralen
Botsende
melkwegstelsels
Actieve
kernen van
Melkwegstelsels
HiSPARC CROP
GZK grens
1966 - K. Greisen
- G.T.Zatsepin & V.A.Kuz’min
De kosmische achtergrond straling
maakt het heelal ondoordringbaar voor
Ultra Hoge Energie Kosmische Stralen.
HiSPARC CROP
GZK Cutoff
1966 - K. Greisen
- G.T.Zatsepin & V.A.Kuz’min


p
Vb:
p *+0 p
++ n
en soortgelijke reacties remmen E>1020 eV
over een lengte van 30 Mlichtjaren.
Het centrum van de Virgocluster ligt op
ongeveer 60 Mlj
Alle E>1020 eV van Primaire Straling
moet veroorzaakt worden binnen 30 Mlj
van de aarde
HiSPARC CROP