PGO – Leidraad: embryonale stamcellen klonen

PGO-leidraad Algemene NatuurWetenschapen
module
voorzitter:
Groepsleden
notulist:
(max. 4)
Artikel (titel)
Overige:
Thijs van de Straat
Wout Jaspers, Oscar Kanaar,
Jochem Hendrix
Menselijke embryonale stamcellen gekloond. (http://www.kennislink.nl/publicaties/nieuwvorm-van-klonen-levert-menselijke-embryonale-stamcellen)
De voorzitter leidt de groep door de verschillende stappen van de zevensprong
en is verantwoordelijk voor de verwerking van de leerstof door de groepsleden.
In de eerste les moet stap 1 t/m 5 verwerkt worden, in de tweede les stap 6 en
7. De notulist vult dit blad in en is verantwoordelijk voor de rapportage aan de
docent.
1. Verhelder onduidelijke termen en begrippen
Geen.
2. Definieer het centrale probleem / vraag van het artikel
Het artikel vertelt over de nieuwe technologie waarbij embryonale stamcellen kunnen worden gekloond. Deze
stamcellen willen mensen klonen omdat deze in hun vroege fase uit kunnen groeien tot elk denkbaar menselijk
weefsel. Het is daarom de perfecte vervanger voor kapotte weefsels. Want er zal weer een nieuw weefsel
komen. Dit is waar het artikel over gaat.
3. Analyseer het artikel / de rode draad. Kernzinnen.
Het is een feit: Amerikaanse wetenschappers hebben voor het eerst menselijke embryo’s gekloond.
Nadat het Koreaanse onderzoeksteam van Woo Suk Hwang zeven jaar geleden valselijk claimde de eerst
menselijke embryonale stamcellen te hebben gekloond, is het nu wel echt raak.
De geboorte van Dolly in 1997 liet zien dat het mogelijk was om DNA van een volwassen cel in een lege eicel te
stoppen, en de eicel uit te laten groeien tot een identieke kloon van de donor.
Sindsdien hebben wetenschappers ook geprobeerd via deze weg menselijke embryo’s te klonen. Niet omdat ze
graag een tweelingbroer- of zus willen, maar om embryonale stamcellen te maken met het DNA van de patiënt.
Therapeutisch klonen is een techniek waarmee wetenschappers op den duur kapotte weefsels of organen van
patiënten willen vervangen.
Maar op de een of andere manier lukte het tot nu toe niet om een menselijk embryo te klonen.
Egli en zijn team ontdekte een belangrijk knelpunt bij het klonen. Blijkbaar neem je bij het verwijderen van de
eicelkern bepaalde moleculen mee die onmisbaar zijn voor de ontwikkeling van het embryo.
De wetenschappers experimenteerde met tientallen ‘volle’ eicellen: ze stopten de celkern van een menselijke
huidcel er gewoon bij.
Veelbelovend als dat klinkt, er is echter één maar: normale lichaamscellen hebben twee sets van
drieëntwintig chromosomen en eicellen en zaadcellen hebben beiden één set.
Eigenlijk zijn de embryo’s dus geen echte klonen: het DNA van de stamcellen is met drie sets chromosomen niet
identiek aan de twee sets van de donor.
Volgens Robert Lanza, wetenschapper bij het Amerikaanse bedrijf Advanced Cell Technology, wordt dat lastig.
Mary Herbert, onderzoeker van de Universiteit van Newcastle, reageerde positiever in het tijdschrift New
Scientist:
1
4. Orden de ideeën uit de analyse van het probleem
Het artikel begint met een aankondiging, het is eindelijk gelukt om menselijke embryo’s te klonen. Bij deze
introductie wordt er heel duidelijk ‘Amerikaanse wetenschappers en eindelijk gelukt’ gezegd. Uit de tweede
alinea blijkt waarom, er wordt hierin verteld dat er een eerdere poging is geweest om embryo’s te klonen, maar
dan door het Koreaanse onderzoekers team. Maar deze is mislukt. Deze twee alinea’s vormen de inleiding.
Waarbij de eerste alinea echt de taak heeft om het artikel in te leiden en de tweede alinea geeft hier een beetje
achtergrond informatie op.
Dan begint het middenstuk van het artikel. Het eerste kopje heet: Fout bij mensen. Dit verteld over het schaap
Dolly. En verteld over hoe de mens heeft geprobeerd om dieren en daarna menselijke embryo’s te klonen. Deze
alinea eindigt met deze zin: “Niet omdat ze graag een tweelingbroer- of zus willen, maar om embryonale
stamcellen te maken met het DNA van de patiënt.”
Hiermee geven ze aan waar de volgende alinea over gaat, deze zal gaan over stamcellen en waar ze voor
gebruikt worden.
Inderdaad gaat de volgende alinea hierover. Deze gaat over therapeutisch klonen, en hier zijn embryonale
stamcellen voor nodig. Deze cellen zijn heel handig want in een bepaald stadium van hun leven kunnen ze
veranderen in elk lichamelijk weefsel. Dit zou betekenen dat het ideaal is voor donoren. De alinea eindigt met
het probleem, waarom het klonen nog niet gelukt is: de eicellen stoppen namelijk met delen, nog voordat er
embryonale stamcellen zijn gemaakt.
In de alinea: Het nieuwe klonen, wordt de oplossing op het probleem gegeven. Je moet de kern van de eicel
gewoon laten zitten. Het risico hierbij is wel dat er drie sets van 23 chromosomen ontstaan.
Dan eindigt het artikel met een conclusie. De embryo’s met 3 sets van 23 chromosomen zijn geen echte klonen.
En ook worden er meningen van experts gevraagd in deze laatste alinea.
5. formuleer leerdoelen
1. Wat zijn embryonale stamcellen en hoe worden ze gekweekt?
2. Is er een verschil tussen jonge en oudere stamcellen?
3. Is het klonen van embryonale stamcellen ethisch verantwoord?
procescontrole docent
3.
(punten, datum)
 
6. Beantwoord je leerdoelen
1. Stamcellen zijn cellen die kunnen uitgroeien tot verschillende soorten cellen in het lichaam ook kunnen
ze zich vermeerderen. Ze onderhouden ook het beschadigde weefsel en herstellen het.
Embryonale stamcellen:
Uit eicellen ontstaan embryonale stamcellen. Deze cellen kunnen zich in een laboratorium oneindig delen. Ze
kunnen vervolgens uitgroeien tot alle soorten lichaamscellen. Daarom is deze interessant om te
onderzoeken. Je zou ze kunnen gebruiken voor het
genezen van aandoeningen. Deze stamcellen worden uit
embryo’s gehaald als deze 4 tot 5 dagen oud zijn. Deze
bestaat dan uit ongeveer 100 cellen. In Nederland zijn er
restembryo’s. Dit zijn embryo’s die overblijven bij een IVFbehandeling. In het laboratorium worden cellijnen
gemaakt, deze kunnen oneindig door groeien. Deze
bestaat uit een groep gelijke cellen die samen worden
gekweekt. Deze komen oorspronkelijk uit één embryo.
Omdat deze stamcellen uit een embryo worden gehaald,
waarbij deze verloren gaat, zijn er ethische discussies over
dit onderwerp.
http://www.biomedisch.nl/tekst/wat_zijn_stamcellen.php#1
2.
Ja, er is zeker een verschil. Jonge embryonale stamcellen kunnen uitgroeien tot alle lichaamscellen. Bij
volwassen stamcellen is dit anders. Deze stamcellen worden ook wel somatische stamcellen genoemd.
De taak van deze stamcellen is om het weefsel waar ze in zitten te onderhouden, en zo nodig te
repareren. Ze kunnen alleen uitgroeien tot één bepaalde groep lichaamscellen, die zitten meestal in het
weefsel waar de stamcel vandaan komt.
Wetenschappers denken dat de meeste organen en weefsels stamcellen bevatten. Ze zitten in beenmerg,
vetweefsel, bloed, de hersenen, en het hart. Eigenlijk in al het weefsel dat zichzelf kan repareren na schade.
Volwassen stamcellen hebben aanleg om tot een bepaalde richting te ontwikkelen. Maar het is mogelijk dat het
toch nog een verschillende lichaamscel wordt. Een voorbeeld hiervan zijn bloedvormende stamcellen. Hieruit
kunnen in het beenmerg nog alle soorten bloedcellen ontstaan. Maar geen andere soorten cellen zoals
huidcellen.
http://www.biomedisch.nl/tekst/wat_zijn_stamcellen.php#1
3.
De meningen over dit onderwerp lopen heel erg uiteen. Er zijn natuurlijk goede redenen om voor te zijn.
een van deze redenen is; als het de wetenschappers lukt om dit klonen onder de knie te krijgen zou je
nooit meer een tekort aan donoren hebben en zou je er heel veel ziektes mee kunnen genezen. Ook zou
je er de leeftijd van mensen mee kunnen verhogen. Want als een lichaamsdeel het niet meer doet, dan
vervang je het gewoon. Er zijn natuurlijk ook goede redenen om tegen te zijn. Zo zou het ook helemaal
uit de hand kunnen lopen, en dat je gemuteerde mensen krijgt die sterven door een ziekte die normaal
niet voorkomt bij mensen.
7. Schrijf een korte samenvatting van de 'oplossing' van dit probleem
Het artikel gaat over het klonen van embryonale stamcellen. Als je deze wilt klonen dat zal je de kern van de
eicel moeten laten zitten, anders stopt het embryo met delen al voordat de stamcellen zijn ontstaan.
procescontrole docent
(punten, datum)
 
2