Deurbeleid in Utrecht - ROOD Utrecht

Deurbeleid
in Utrecht
Een onderzoek naar
discriminatie in het
Utrechtse uitgaansleven
Maart 2008
Inleiding
ROOD Utrecht heeft in 2005 een onderzoek gedaan
naar discriminatie aan de deur bij uitgaansgelegenheden. Uit dat onderzoek is gebleken dat
allochtonen die uitgaan significant vaker geweigerd
worden dan autochtone Nederlanders.
In diezelfde periode is het Panel Deurbeleid
opgericht. Het Panel is een samenwerkingsverband
tussen o.a. horecaondernemers, politie, Justitie en
de Gemeente Utrecht. Het doel van de
samenwerking is het creëren van een eerlijk
deurbeleid.
In 2007 kreeg ROOD Utrecht nog steeds veel
klachten van jongeren over het deurbeleid. Daarom
hebben de SP-jongeren opnieuw onderzoek gedaan
om te kijken of de situatie is verbeterd.
Het onderzoek
Het onderzoek bestaat uit drie delen: een rondgang
met verborgen camera langs een aantal
uitgaansgelegenheden, korte informele interviews
met portiers en als belangrijkste het afnemen van
‘straatenquêtes’ onder het uitgaanspubliek.
Het filmpje
Het filmpje is vooral bedoeld als inleiding van de
presentatie en is te vinden op rood.utrecht.sp.nl.
De interviews
De interviews met porties zijn afgenomen aan de
deur van een aantal uitgaansgelegenheden. Er zijn
zeven portiers van vier uitgaansgelegenheden bereid
gevonden om vragen te beantwoorden.
De interviews hebben plaatsgevonden op 15 en 16
februari. ROOD heeft de vraagstelling vooral gericht
op wie het deurbeleid bepaalt, hoe het deurbeleid is
vormgegeven en wat de portiers van het beleid
vinden. De portiers wilden allen niet met naam of
werkgever genoemd worden. Deze informatie is er
wel, maar kan om privacyredenen niet worden
vrijgeven.
Hier volgt een korte bloemlezing uit de interviews.
Uitgaansgelegenheid A:
De eigenaar bepaalt voor 90% wie er binnenkomt en
wie niet.
Marokkanen, Turken en Surinamer zijn geen graag
geziene gasten. Hier worden uitzonderingen op
gemaakt als er bijvoorbeeld een Nederlands meisje
mee naar binnen gaat.
De uitsmijter geeft aan dat hij minder kieskeurig zou
zijn geweest, als het aan hem had gelegen.
Uitgaansgelegenheid B:
Uitsmijter 1 is zelf van Surinaamse afkomst en geeft
aan dat de eigenaar het beleid bepaalt. Hij was hier
soms zeer verbolgen over, gezien het feit dat hij wel
eens Surinamers moest weigeren.
Uitsmijter 2 is van Nederlandse afkomst. Volgens
hem komen er de laatste jaren steeds minder
buitenlanders aan de deur. ‘Ze gaan er toch vanuit
dat ze worden geweigerd’.
Na wat grondig doorvragen, vertelt de man dat hij
zelf ook debet is aan het weigeren van allochtoon
uitziende jongeren. Of zoals hij ze zelf noemde:
‘Niet-Nederlanders’. Deze categorie jongeren wordt
door hem namelijk als agressief ervaren.
Uitgaansgelegenheid C:
Portiers willen eerst geen antwoord geven. We
proberen het met iemand anders. We stellen de
vragen niet als ROOD.
Op de vraag wie er grotendeels het deurbeleid
bepaalt antwoorden de portiers. ‘Als je één kakkerlak
binnenlaat, heb je zo een discotheek vol met
kakkerlakken.’
Als ze vraagt naar de houding van de eigenaar hierin
vertelt één van de mannen: ‘Die lompe eigenaar is
jarenlang te zwak geweest, aangezien zijn oude
uitsmijters wél kakkerlakken binnenlieten.’
Uitgaansgelegenheid D:
De portier geeft aan dat hij zijn eigen beleid bepaalt.
Hij kent de meeste mensen en op basis daarvan
beslist hij of hij mensen al dan niet binnenlaat.
‘Iedereen is welkom hier. Het zijn juist de
Nederlanders die voor overlast zorgen!’
Onze eigen ervaringen zijn minder positief. Tijdens
het undercover filmen werden allochtonen
geweigerd, als reden werd leeftijd gegeven. De
autochtone ‘controle’ groep was niet ouder, maar
kwam zonder vragen binnen.
De straatenquêtes:
De enquêtes zijn over een periode van bijna een jaar
(januari 2007 tot november 2007) afgenomen onder het
uitgaanspubliek in Utrecht. We hebben op zoveel
mogelijk plekken in de stad interviews afgenomen.
Uitkomsten
Tabel 1: geslacht en aantal respondenten
Aantal
Percentage
man
92
66,2
vrouw
36
25,9
Totaal
128
92,1
11
7,9
139
100,0
Geen antwoord
Totaal
Tabel 2: Wat is je leeftijd?
Leeftijd
Aantal
Percentage
16 – 20 jaar
48
34,5
21 – 25 jaar
58
41,7
26 – 30 jaar
16
11,5
3
2,2
125
89,9
14
10,1
139
100,0
>30
Totaal
Geen antwoord
Totaal
Tabel 3: Wat is je afkomst/nationaliteit?
Aantal
Nederlands
Percentage
60
43,2
Turks
4
2,9
Antilliaanse
4
2,9
Marokkaans
25
18,0
6
4,3
27
19,4
126
90,7
13
9,3
139
100,0
Surinaams
Anders*
Totaal
Geen antwoord
Totaal
*De
categorie
‘Anders’
wordt
ingevuld
door
nationaliteiten uit: Aruba, Nieuw Zeeland, Zuid-Afrika,
Griekenland, Nigeria, Joegoslavië, Angola, China, Irak,
Ghana, Siërra Leone, Somalië, Indonesië, Frankrijk,
Engeland, Molukken, Iran, Afghanistan, Uganda en
Soedan. En combinaties van deze nationaliteiten met
een Nederlandse nationaliteit.
Tabel 4: Ben je wel eens geweigerd?
Geweigerd
Aantal
Percentage
Ja
79
56,8
Nee
58
41,7
137
98,5
2
1,5
139
100,0
Totaal
Geen antwoord
Totaal
Tabel 5: Welke reden werd gegeven?
Reden?
Geen reden
Aantal
Percentage
5
3,6
Kleding
13
9,4
Pas/lidmaatschap
12
8,6
4
2,9
Anders*
42
30,2
Totaal
76
54,7
Niet geweigerd
63
45,3
139
100,0
Het is vol
Totaal
*De categorie ‘Anders’ wordt veelvuldig ingevuld door:
geen vaste klant, te jong en geen lid. En enkele keren
wordt het volgende genoemd: dronken, stoned, vriend
keek agressief, geen student, maar was ook niet
verplicht, tatoeage zichtbaar, te weinig geld en ‘Mijn
vriend lijkt op een Marokkaan, zonder hem kom ik er
overal in’.
Tabel 6: Ontstond er ruzie na de weigering?
Ruzie?
Aantal
Percentage
Ja, verbaal
8
5,8
Ja, fysiek
3
2,2
Nee
65
46,8
Totaal
76
54,8
Niet geweigerd
63
45,2
139
100,0
Totaal
Tabel 7: Heb je er wel eens over nagedacht om er wat aan
de weigering te doen?
Aantal
Percentage
Ja
10
7,2
Nee
62
44,6
Totaal
72
51,8
Missing
67
48,2
139
100.0
Totaal
Tabel 8: Weet je waar je terecht kan na een in jouw ogen
onterechte weigering?
Aantal
Percentage
Ja*
41
29,5
Nee
80
57,6
121
87,1
18
12,9
139
100,0
Totaal
Missing
Totaal
* Meestal werd als antwoord gegeven politie, Bijna
niemand kende het Panel Deurbeleid.
Tabel 9: Geslacht en geweigerd
Geweigerd
Ja
Geslacht
Man
Vrouw
Totaal
Totaal
Nee
61
30
91
9
27
36
70
57
127
Uit de volgende tabellen (tabel 10 en 11) blijkt dat nietNederlanders in 50 van de 66 gevallen zijn geweigerd,
dit is ruim 75%. Onder de Nederlanders worden minder
mensen geweigerd, namelijk 26 van de 60, dit is 43%.
Tabel 10: Nederlands of niet-Nederlands en geweigerd
Geweigerd
Ja
Totaal
Nee
Nederlands
26
34
60
Niet-Nederlands
50
16
66
76
50
126
Totaal
Tabel 11: Nederlands of niet-Nederlands en geweigerd –
met percentages
Geweigerd
Ja
Nederlands
Niet-Nederlands
Totaal
Total
Nee
26
34
60
43,3%
56,7%
100,0%
50
16
66
75,8%
24,2%
100,0%
76
50
126
60,3%
39,7%
100,0%
Tabel 12: Afkomst/nationaliteit en geweigerd
In tabel 12 is de nationaliteit van de geënquêteerden
afgezet tegen de geweigerden. Hieruit blijkt dat
bijvoorbeeld Marokkanen vaak geweigerd worden,
namelijk 21 van de 25 geënquêteerden, dit is 84%.
Geweigerd
Ja
Afkomst/
nationaliteit
Nederlands
Totaal
26
34
60
Turks
4
0
4
Antilliaanse
4
0
4
Marokkaans
21
4
25
5
1
6
16
11
27
76
50
126
Surinaams
Anders*
Totaal
Nee
*De categorie ‘Anders’ bij geweigerd ‘Ja’ wordt ingevuld
door: Aruba, Griekenland, Joegoslavië, Irak, Ghana,
Somalië, Frankrijk, Iran, Afghanistan en Soedan. En
indien ‘Nee’: Nieuw Zeeland, Nigeria, Angola, China,
Siërra Leone, Engeland, Molukken en Uganda. In twee
gevallen werd er zowel ‘Ja’ als ‘Nee’ ingevuld: ZuidAfrika en Indonesië.
Grafiek 1: Afkomst/nationaliteit en geweigerd in
verhouding tot 2005
90
80
70
60
50
Ja '05
40
Ja '07
30
20
10
0
Iedereen Autochtoon Allochtoon Marokkaans
Tabel 13: In welke uitgaansgelegenheden ben je wel eens
geweigerd?
Aantal
Monza
19
De Storm
13
Jam
12
Beurs
11
City Hal
8
Tivoli
5
Filemon
4
Get Down
3
Havana
3
Poema/Puma
2
Neutje
1
Kneus
1
Brothers
1
Toren van Babel
1
Just 4 U
1
Next
1
Kosten Koper
1
Conclusies
Er is sprake van discriminatie in het Utrechtse
uitgaansleven en er zijn nauwelijks verschillen met het
onderzoek van 2005
Gezien de uitkomsten van de enquête lijkt er sinds
2005 geen verbetering te hebben plaatsgevonden.
Het aantal weigeringen is over de hele linie
toegenomen, maar het beeld is nog hetzelfde als in
2005. Allochtone jongeren zeggen bijna 2 keer zo
vaak te worden geweigerd als autochtone jongeren.
Dit beeld wordt nog versterkt door de uitkomsten van
de interviews met portiers. Drie kwart van de
geïnterviewden portiers geeft ronduit toe dat er op
basis van afkomst geweigerd wordt.
Veel jongeren hebben geen idee waar ze hun klachten
over het deurbeleid kwijt kunnen.
Slechts één derde van de geïnterviewden weten
waar je terecht kunt als ze werk willen maken van
een onterechte weigering. Meestal denken mensen
dat ze slechts bij de politie terecht kunnen. Haast
niemand kent het Panel Deurbeleid.
Jongeren willen geen werk maken van in hun ogen
onterechte weigeringen.
Slechts 13.9% van de geweigerde jongeren geeft
aan er wel eens over gedacht te hebben om werk te
maken van de in hun ogen onterechte weigering.
Jongeren zijn hierin vrij passief: ze willen vooral een
leuke avond hebben. Als ze geweigerd worden gaan
ze ergens anders naartoe.
Bovendien denken veel jongeren dat een melding
maken of aangifte doen toch geen nut heeft.
Aanbevelingen
Actief handhaven
Het Panel Deurbeleid in de huidige vorm is niet effectief.
Jongeren mijden liever tenten waarvan ze weten dat ze
toch geweigerd worden, dan dat ze een melding of
aangifte willen doen. Een actief opsporingsbeleid is
volgens ons effectiever. Een mogelijkheid is om met
allochtone agenten in burger het deurbeleid te toetsen.
Als die geweigerd worden heb je een goede indicatie dat
er in die uitgaansgelegenheid een discriminerend
deurbeleid gevoerd wordt.
Panel Deurbeleid meer naamsbekendheid geven
Bijna niemand kent het Panel Deurbeleid, terwijl dit panel
toch een goede mogelijkheid biedt om discriminatie aan
de deur te bestrijden. Het Panel moet zichzelf meer
promoten. Dit kan bijvoorbeeld door het ophangen van
posters met informatie over het panel bij de deur van
elke aangesloten horecaondernemingen.
Lidmaatschap Panel Deurbeleid verplichten
Te veel horeca met portiers zijn niet aangesloten bij het
Panel Deurbeleid. Hierdoor wordt het nog onduidelijker
waar mensen hun klachten kwijt kunnen. Bovendien is
het overleg tussen portiers effectiever als alle horeca met
portiers aan het panel meedoen.