Projecten Guatemala Red Paz - Vredeseducatie Land: Guatemala Programma: Zending Werkveld: Vrede, mensenrechten en lobby Partner: Red Paz Projectnummer: Z 004514 Nodig voor dit werk: € 30.000 Red Paz is een kleine organisatie in Guatemala, die zich inzet voor vredeswerk in Centraal Amerika. Men leidt vredeswerkers op, om in hun eigen omgeving conflictsituaties in de wortel aan te pakken en te transformeren tot situaties waarin vreedzaam wordt samengeleefd. Het belangrijkste werk van Red Paz is de vredeseducatie. Red Paz geeft cursussen aan mensen die betrokken zijn op de samenleving en die recht en vrede voor hun land zoeken. Daarbij richt men zich vooral op mensen aan het grondvlak, die conflictsituaties in gezinnen, gemeenschappen en kerken willen ombuigen tot situaties waarin vreedzaam wordt samengeleefd. Red Paz is de verkorte naam van Red Nacional de Justicia y Paz (Nationaal Netwerk voor Recht en Vrede, oftewel Vredesnetwerk). Red Paz is in 1996 ontstaan vanuit het sociale werk van de Mennonietenkerk in Guatemala. Er zijn twee mensen in vaste dienst. Verder wordt er veel met vrijwilligers gewerkt. Het werk van Red Paz bestaat uit vier onderdelen: vredeseducatie, sociale lobby, het onderhouden van het netwerk (bijeenbrengen van lidorganisaties) en de capaciteitsversterking van de leden die actief zijn in het vredeswerk. Red Paz werkt vanuit de visie dat men de Latijns-Amerikaanse samenleving wil transformeren naar een samenleving waarin het Koninkrijk van God, met de waarden van gerechtigheid en vrede, zich manifesteert en groeit in het leven en de relaties van de mensen die er wonen. Het belangrijkste werk van Red Paz is de vredeseducatie. Red Paz geeft cursussen aan mensen die betrokken zijn op de samenleving en die recht en vrede voor hun land zoeken. Daarbij richt men zich vooral op mensen aan het grondvlak, die conflictsituaties in gezinnen, gemeenschappen en kerken willen ombuigen tot situaties waarin vreedzaam wordt samengeleefd. De cursisten van Red Paz zijn na de cursus in staat om conflicten in de samenleving en de oorzaken daarvan te herkennen en daar op een adequate manier op te reageren. Daarbij werkt men niet alleen aan het oplossen van een conflict op de korte termijn, maar men leert ook om aan een stabiele, vreedzame situatie te bouwen voor de lange termijn. Om een groot bereik te creëren werkt Red Paz voornamelijk met kerken. Kerkleiders die de cursussen volgen, kunnen bijdragen aan vredesopbouw, zowel binnen de eigen kerkelijke gemeenschap, als in de directe omgeving. Red Paz wil jaarlijks veertig vredeswerkers uit verschillende landen van MiddenAmerika opleiden, die op het grondvlak van de samenleving werkzaam zijn. Daarnaast worden er twintig vredeswerkers opgeleid, die bij de overheid aandringen op verzoeningsprogramma’s, als alternatief voor het oplossen van conflicten met geweld. CEADEL - Uitbanning van kinderarbeid en opkomen voor arbeidsrechten van adolescenten en vrouwen Land: Guatemala Programma: Kinderen in de Knel Werkveld: Kinderen en jongeren Partner: Ceadel Projectnummer: K 009216 Nodig voor dit werk: € 63.200 In Guatemala steunt Kerk in Actie het werk van de organisatie CEADEL. Dit werk kent twee speerpunten: Uitbanning kinderarbeid In de provincie Chimaltenango werken veel meisjes onder de 18 jaar in bedrijven die confectie, bloemen, groente en fruit exporteren. In Guatemala mogen kinderen vanaf 14 jaar 7 uur per dag werken. Maar vaak werken ze in deze bedrijven langer of onder slechte arbeidsomstandigheden (bijvoorbeeld met gif of in nachtdiensten) of zijn ze jonger dan 14. De organisatie Ceadel komt op voor deze kinderen, die in de formele sector werken. Meestal richt Kerk in Actie zich op kinderen die in de informele sector werken. Arbeidsrechten van adolescenten en vrouwen In Chimaltenango zijn veel buitenlandse bedrijven gevestigd, die textiel en confectie produceren en fruit, groenten en bloemen verpakken of verwerken. Hier werken voornamelijk jonge vrouwen onder slechte werkomstandigheden. De Guamalteekse organisatie Ceadel probeert de situatie van kinderen, jongeren en vrouwen te verbeteren. Ceadel is een nationaal en internationaal erkende organisatie vanwege haar werk en de goede resultaten die ze behaalde bij het aanspannen van juridische processen tegen bedrijven die vrouwen en jongeren uitbuitten of kinderen lieten werken. Ceadel als ombudsman en waakhond De formele sector wordt in principe door de overheid gecontroleerd. Maar in de praktijk is er weinig toezicht en worden arbeidswetten overal overtreden. Ceadel controleert of bedrijven zich aan de wetten houden als een soort waakhond en ombudsman. Jongeren kunnen overtredingen bij Ceadel melden. De organisatie schakelt zo nodig de inspectie in of klaagt namens de jongeren bedrijven aan. Vaak weet ze dit in de publiciteit te brengen. In een land waar grote bedrijven veel macht en privileges hebben en de corruptie welig tiert is deze grote opdracht niet altijd zonder gevaar. Toch is het al meerdere keren gelukt om een bedrijf kinderarbeidvrij te maken en met bedrijven afspraken te maken over de naleving van arbeidswetten en controle door Ceadel. Project 1: Uitbanning van kinderarbeid in de exportindustrie (Beroeps)opleidingen Veel meisjes werken van jongs af aan in de bedrijven en zijn niet naar school geweest. Als ze ouder zijn is het moeilijk om alsnog in te stromen in het formele onderwijs. Bij Ceadel kunnen ze toch hun basisschooldiploma halen. Na lang lobbyen bij het Ministerie van Onderwijs, konden ze een docent aanstellen die de meisjes op zondagen les geeft. Daarnaast kunnen de meisjes bij Ceadel vakopleidingen volgen zoals kook- en bakopleidingen, opleidingen tot kapster of schoonheidsspecialiste en computerlessen. De meisjes hebben hier veel plezier in en krijgen meer zelfvertrouwen. Het vergroot hun kans op een andere beter betaalde baan. Vormende, recreatieve en voorlichtende activiteiten Ook de workshops over eigenwaarde, mensenrechten, arbeidsrechten, seksualiteit maken deze werkende jongeren weerbaarder. Daarnaast zijn er tal van recreatieve activiteiten voor de meisjes. Ook informeert Ceadel ouders over de rechten van kinderen. Project 2: Arbeidsrechten van vrouwen Nu geen bescherming arbeidsrechten De buitenlandse exportbedrijven in de provincie Chimaltenango textiel en confectie en fruit, of verpakken of verwerken groenten en bloemen. Hier werken voornamelijk jonge vrouwen onder slechte werkomstandigheden. De bedrijven trekken zich weinig aan van de (arbeids-) rechten van hun werknemers. De vrouwen krijgen overwerk niet uitbetaald, worden ontslagen als ze zwanger zijn, werken met gevaarlijke stoffen zonder bescherming. Bedrijven zijn wettelijk verplicht om een minimumloon te betalen, maar zelfs dat is geen vetpot. Veel vrouwen zijn bang om op te komen voor hun rechten uit angst hun baan te verliezen. Ze hebben de inkomsten hard nodig en er is weinig ander werk in de regio. Arbeidsomstandigheden van vrouwen verbeteren Ceadel wil de arbeidsomstandigheden van zeker duizend vrouwelijke werknemers in de buitenlandse bedrijven (“maquilas”) te verbeteren en hen te leren voor hun rechten op te komen. Met steun en begeleiding van Ceadel is een formele vakbond opgericht. Vrouwen kunnen bij Ceadel terecht met hun klachten over arbeidsomstandigheden en krijgen advies over eventuele vervolgstappen. Ze leren hoe ze formele klachten kunnen indienen en om kunnen gaan met daaruit voortkomende rechtzaken. Ceadel geeft in acht workshops per jaar voorlichting over arbeidsrechten en klachtenprocedures. De vrouwen leren ook arbeidsrechten en procedures aan anderen uit te leggen. Opleiding afmaken en zelfvertrouwen ontwikkelen Daarnaast stimuleert Ceadel vrouwen hun vaak eerder gestaakte lagere of middelbare school of beroepsopleiding af te maken. Zo vergroten ze hun kansen op de arbeidsmarkt. Vrouwen kunnen op bijeenkomsten over allerlei onderwerpen praten, Ze ontmoeten elkaar en wisselen hun ervaringen uit, krijgen voorlichting. Dit geeft hen zelfvertrouwen. Internationale druk uitoefenen Ceadel is lid van allerlei nationale en internationale netwerken, die zich inzetten voor betere arbeidsvoorwaarden en naleving van arbeidsrechten. Ceadel organiseert samen met anderen internationale campagnes tegen bedrijven, die hun producten onder zeer slechte omstandigheden laten vervaardigen. Door goede contacten met de media zijn al veel artikelen over misstanden verschenen in de pers in Guatemala en de VS. Invloed op de overheid Ceadel zit in de landelijke overheidscommissie voor buitenlandse bedrijven en in de arbeidsgeschillencommissie. Regelmatig komt ze in Chimaltenango bijeen met het Ministerie van Arbeid, de Arbeidsinspectie en de Nationale Gezondheidsverzekering om de situatie te bespreken, zodat de overheid actie kan ondernemen. Controle en handhaving door de overheid is essentieel voor een structurele verbetering. Cedepca - De stem van vrouwen gehoord in kerk en samenleving Land: Guatemala Programma: Zending Werkveld: Vrouwen Partner: Cedepca Projectnummer: Z 009213 Nodig voor dit werk: € 25.000 Cedepca is de Spaanse afkorting van Evangelisch Centrum voor Pastorale Studies in Centraal Amerika. Het is een theologisch instituut dat al 20 jaar een vrouwenprogramma in MiddenAmerika heeft. Via trainingen, publicaties en workshops stimuleert Cedepca gelijkheid van vrouwen en het naleven van de rechten van vrouwen binnen en buiten de verschillende kerken in de regio. De Guatemalteekse samenleving wordt van oudsher gekenmerkt door economische en sociale ongelijkheid. De indiaanse bevolking, die meer dan de helft van de totale bevolking uitmaakt, bevindt zich nog steeds in een achterstandsituatie en is onderwerp van discriminatie. Ook discriminatie van en geweld tegen vrouwen duurt voort; Guatemala is het land waarin je als vrouw de grootste kans ter wereld maakt om door geweld om het leven komen. Cedepca Al meer dan vijfentwintig jaar is Cedepca actief. Ze is gevestigd in Guatemala, maar organiseert activiteiten in alle omliggende landen. Cedepca biedt opleidingen aan op verschillende niveaus; Basiscursussen Bijbelkennis ter ondersteuning van lokale kerkleiders; Diploma Pastoraat met vakken als: administratie, christelijke educatie, dienst van het woord, spiritualiteit, evangelisatie, pastoraal werk; Universitaire studies (op bachelor en master niveau. Cursussen die op vrouwen gericht zijn Cedepca startte direct bij oprichting met een apart vrouwenprogramma, omdat het in de context van Guatemala en Midden-Amerika zo duidelijk is dat vrouwen binnen en buiten de kerken te maken hebben met een masculiene samenleving, gebaseerd op geweld en discriminatie, waarin voor de stem van vrouwen weinig ruimte is. Cedepca biedt vrouwen een breed scala van cursussen aan in verschillende Midden-Amerikaanse landen. Thema’s van deze cursussen zijn onder meer: gezonde relaties, het is geweldig om vrouw te zijn, benoem de pijn, alternatieven voor geweld, feministische theologie, en gender verhoudingen in een globale wereld. Naast cursussen organiseert Cedepca workshops; een video presentatie ‘Gebroken beloftes’ (verhalen van slachtoffers van geweld) en de workshop ‘Gezamenlijke weg tegen geweld’. Cedepca heeft met haar vrouwen programma de volgende doelstellingen: - Geweld tegen vrouwen uitroeien; - Eigenwaarde van vrouwen vergroten; - Fundamentele gelijkheid van mannen en vrouwen creëren; - Vrouwelijk leiderschap in kerken bevorderen. Activiteiten Naast het verzorgen van opleidingen participeert Cedepca ook in andere activiteiten. De organisatie doet actief mee aan de Internationale Dag tegen het Geweld. Op die dag organiseert Cedepca ieder jaar een demonstratie. Bovendien vraagt men in publicaties aandacht voor de problematiek van vrouwen. In 2005 verscheen het boek God wil niet dat vrouwen lijden onder geweld. Ook in folders en een tijdschrift wordt aandacht gevraagd voor geweld tegen vrouwen. In een aantal specifieke gevallen schenkt Cedepca zelf medische en juridische hulp aan slachtoffers van huiselijk en seksueel geweld. CEIPA - Onderwijs tegen kinderarbeid Land: Guatemala Programma: Kinderen in de Knel Werkveld: Kinderen en jongeren Partner: CEIPA Projectnummer: K 009214 Nodig voor dit werk: € 35.767 Kerk in Actie werkt in Guatemala samen met de organisatie CEIPA, die gerund wordt door de Amerikaanse Linda Ferris en haar man, dominee Ricardo García. Ricardo moest als kind zelf zijn eigen schoolgeld verdienen door als hulpje in een apotheek te werken. Nu zet hij zich met CEIPA in om kinderarbeid te bestrijden, met name kinderarbeid in steengroeves. Het werk in de steengroeves wordt gezien als één van de ergste vormen van kinderarbeid. De kinderen doen ontzettend zwaar werk en hebben geen zicht op een betere toekomst, omdat ze niet naar school kunnen. CEIPA begeleidt meer dan achthonderd werkende kinderen in zes gemeenten in het departement Quetzaltenango. Men zet zich in op de gebieden ‘Onderwijs’ en ‘Lobby’. Onderwijs CEIPA benadrukt het belang van onderwijs voor werkende kinderen, om hen uitzicht te bieden op een betere toekomst. CEIPA zet zich er voor in dat kinderen weer naar school gaan. Meer dan vierhonderd kinderen die naar de basisschool gaan, krijgen gratis schoolspullen aangeboden. Kinderen die oud genoeg zijn om naar school te gaan, worden door CEIPA in de gaten gehouden. Wanneer zij niet naar school gaan, worden de ouders gestimuleerd om hun kinderen naar school te sturen. Wanneer blijkt dat kinderen vanwege bepaalde omstandigheden niet naar school kunnen gaan, zoekt CEIPA naar een manier om hen te helpen, bijvoorbeeld door financiële hulp te bieden om schoolgeld, schoolspullen of transportkosten te betalen. In het geval van dreigende ondervoeding, worden met de gezinnen gezocht naar instanties die hen kunnen helpen. Lobby CEIPA besteed veel aandacht voor lobby bij de overheid. Ambtenaren en politieke leiders worden er voortdurend op gewezen dat zij de plicht hebben om te zorgen voor onderwijs en gezondheidszorg voor kinderen. Men dringt er op aan dat de provinciale Commissie voor Kinderen met een uitgewerkt plan komt om kinderen te ondersteunen, zodat zij gebruik kunnen maken van hun recht op onderwijs en gezondheidszorg.