De Kracht van Muziek
advertisement
Scriptie Registeropleiding Eclectisch Energetisch Natuurgeneeskundig Therapeut De Kracht van Muziek Onderzoek naar de kracht van de muziek op het menselijk lichaam: op fysiek, psychisch en energetisch niveau en hoe je deze kracht kan toepassen in de E.E.N.®- Therapie Naam: Adres: Telefoon: Registratienr: Ingeleverd: Arno van den Berg Middachtendreef 25 0492-559621 433 11 juni 2015 5709 RW Helmond 06-42252435 Baat bij Muziek De iene hef baat bij ’n borrel of twee De ander heeft baat bij mooi weer Maar ien ding is bij elk mens geliek We hebben allemaol baat bij muziek Muziek met gitaarn of met ’n orkest Muziek van de toekomst Muziek die is west Geriffemeerd, Communist Rooms Katholiek We hebben allemaol baat bij muziek Muziek veur soldaoten Op weg naar het front Muziek uut de hemel Muziek uut de grond Allenniig, of samen as stadionpubkliek We hebben allemaol baat bij muziek De iene hef baat bij zunne en rust De ander zweert bij ’n bord soep Mar ien ding is bij elk mens geliek We hebben allemaol baat bij muziek Muziek van Boer Harms ’n fuga van Bach ’n ballade van Brahms muziek veur ’s nachts Zelf maakt of massaspul uut ’n fabriek We hebben allemaol baat bij muziek Gezangen veur Donar, Boeddha of God Veur Allah of veur Piet Jan Snot Nonchalant, religieus of bloedfanatiek We hebben allemaol baat bij muziek Muziek in de box, muziek bij de dood En doar tussen in as dagelijks brood klinkt altijd wel wat, elk mens is uniek Mar we hebben allemaol baat bij muziek We lachen en wiezen ‘moe ‘j hunnie ’s zien Verschil is der altied al west Mar ien ding maakt ons allemaol geliek We hebben allemaol baat bij muziek Lied: Iedereen heeft baat bij Muziek door Daniel Lohues – CD Allennig II Voorwoord Music was my first love, and it would be my last. Ik denk dat dit wel de lading dekt. Al vroeg in mijn leven speelde muziek een belangrijke rol. De liefde die mijn vader voor muziek had heeft hij doorgegeven aan zijn kinderen. We hebben allemaal een muziekinstrument mogen spelen. Dagelijks stond de radio aan en die ‘muzikale besmetting’ heeft nog steeds effect. Ik kan me geen leven zonder muziek voorstellen. Helaas was ik niet zo’n wonderkind met mijn muziekinstrument de saxofoon, dus is het vooral bij luisteren en genieten gebleven. Volledig pretendeer ik met deze scriptie niet te zijn, noch pretendeer ik ‘de waarheid’ te bevatten. Het is hooguit een inventarisatie van mijn onderzoek, opvattingen en beweringen. Toch hoop ik, dat deze scriptie voor u als lezer een kleine en leuke wegwijzer mag zijn in de wereld van Muziek. Ik wens u veel leesplezier en hoop dat u een toegevoegde waarde voor uw kennis over muziek vindt. Dat muziek méér brengt dan alleen het luisteren naar. Dan is mijn doel bereikt. Arno van den Berg Indeling Bladzijde: Inleiding: 2 Hoofdstuk 1: Theorie over het gehoor en Alfred A Tomatis 3 1.1 Het gehoor (3) 1.2 Alfred A. Tomatis (4) 1.3 De Tomatis Luistermethode (7) Hoofdstuk 2: Resonantie 9 Hoofdstuk 3: De Kracht van muziek in het algemeen 12 Hoofdstuk 4: Werken met muziek 16 4.1 Tonen en verhoudingen in de muziek (16) 4.2 De stem als muziekinstrument (16) 4.3 Klankschalen en tingsha’s (17) 4.4 Genezende trillingen en klanken (18) 4.5 Aanschaf van een klankschaal (20) 4.6 Fonoforese, werken met stemvorken (20) 4.7 H20 Sonic, het Muziekwaterbed (22) Hoofdstuk 5: De kracht van het woord en intentie 25 Hoofdstuk 6: Belang van muziek 27 Hoofdstuk 7: Muziek en esoterie 29 Hoofdstuk 8: Muziek in de E.E.N.® Therapie 31 Conclusie en Nawoord 33 Bronvermelding 34 Bijlagen: 35 Bijlage I - Tomatis Stadia van het Elektronisch Oor (35) Bijlage II - Overzicht boventonen en frequenties (37) DE KRACHT VAN MUZIEK ARNO VAN DEN BERG 433 -1- Inleiding: Laat ik me eerst even voorstellen. Ik ben Arno van den Berg. Ik ben 48 jaar, bijna 25 jaar getrouwd en gezegend met 2 kinderen. Al geruime tijd heb ik een massagepraktijk en geef ik ook energetische behandelingen. Tijdens die behandelingen stuit ik soms op verstoringen die om aandacht vragen. Om die mensen goed te kunnen helpen ben ik op zoek gegaan naar de juiste opleiding. Na een zoektocht van twee en een half jaar heb ik gekozen voor een opleiding bij Instituut voor E.E.N.® therapie in Panheel. Deze opleiding heeft me veel mooie inzichten en theoretische kennis gebracht waar ik erg dankbaar voor ben. Mijn motivatie voor dit onderwerp: Tijdens één van mijn eerste lessen op school, werd het traject van de opleiding uitgelegd. Er werd verteld dat je voor je afstuderen een scriptie moet aanleveren. Ik wist toen al dat deze scriptie over de kracht van muziek zou gaan. Ik vind dat er te weinig waarde wordt gehecht aan muziek als therapie. Ik ben er heilig van overtuigd dat muziek voor heel veel mensen een toegevoegde waarde kan betekenen. Nog te vaak wordt in mijn ogen muziek gezien als iets dat leuk is voor op de achtergrond. Maar muziek doet zoveel meer. Met deze scriptie wil ik laten zien hoe muziek bij ons in het lichaam binnen kan komen. De vraag die ik me dan ook voortdurend stel is: “Wat doet muziek fysiek, psychisch en energetisch met ons of wat zou het kunnen doen?” Vervolgens wil ik enkele manieren bespreken in de geest van deze opleiding tot Eclectisch Energetisch Natuurgeneeskundig Therapeut. Hoe je in synergie van de opleiding muziek kunt maken maar ook hoe je muziek kunt ondergaan. Als laatste wil ik de kracht van de muziek in het algemeen bespreken en hoe de muziek een toegevoegde waarde kan betekenen in de E.E.N.® therapie. Voor de scriptie heb ik veel informatie geput uit boeken die me aangereikt zijn door familie, vrienden, kennissen en medestudenten van deze opleiding. Waarvoor mijn dank. Tevens heb ik op internet gekeken naar meer verdieping voor bepaalde onderwerpen. Dit alles is samengevoegd in deze scriptie die hopelijk goed in het gehoor ligt, de juiste snaar weet te raken en mensen in vervoering kan laten geraken. ‘De muziek zit hem niet in de noten Maar is de stiltes ertussen’ (Wolfgang Amadeus Mozart) DE KRACHT VAN MUZIEK ARNO VAN DEN BERG 433 -2- Hoofdstuk 1: Theorie over het gehoor en Alfred A. Tomatis 1.1 Het gehoor Voordat ik over muziek kan beginnen is het belangrijk om de theoretische kant van het gehoor te benoemen. Het gehoor is tenslotte ons belangrijkste orgaan om muziek te ontvangen. Globaal gezien kun je het gehoor in drie delen splitsen. Het uitwendige oor, het midden oor en het binnenoor. Geluid en dus ook muziek bereikt ons via de oorschelp. Deze is speciaal gevormd om het geluid op te vangen en deze over te brengen naar de gehoorgang. In de gehoorgang wordt het geluid dat binnen komt al een aantal keren versterkt. Daar stuit het geluid op het trommelvlies. Dat vlies kun je wel vergelijken met een luidspreker en trilt op de binnenkomende signalen. De hoogte en sterkte van die tonen zorgen voor een steeds andere vorm van doorgeven door het trommelvlies. Die trillingen op het trommelvlies worden overgenomen in het middenoor door de gehoorbeentjes. Deze gehoorbeentjes zitten in een door lucht gevulde ruimte en bestaan uit hamer (malleus), het aambeeld (incus) en de stijgbeugel (stapes). Deze botjes zijn scharnierend met elkaar verbonden: trillingen van het trommelvlies gaan dus via de hamer naar het aambeeld die dan via de stijgbeugel naar het binnenoor het slakkenhuis (cochlea) bereiken. Om overdruk in het middenoor te voorkomen is er de buis van Eustachius. Deze staat in verbinding met de mond en door slikken kan deze worden geopend om overdruk los te laten. Dat merk je vooral als je opstijgt met een vliegtuig of je in bergachtig gebied rijdt. Als de stijgbeugel het binnenoor heeft bereikt via het ovale venster worden de trillingen overgebracht naar het slakkenhuis. Dat is een dubbel opgerolde buis dat daardoor de vorm van een slakkenhuis heeft gekregen. De frequentie van de trilling bepaalt welk deel in het slakkenhuis wordt gestimuleerd die dat dan doorgeeft aan het basilair membraan waar duizenden hele fijne haarcellen zitten. Deze haarcellen zetten de trillingen om in een elektrisch signaal naar de gehoorzenuw toe die het doorstuurt naar de hersenen. Dus daar horen we pas. Helaas worden die haarcellen steeds vaker onherstelbaar beschadigd door te harde muziek en wordt ons horen steeds slechter. Desondanks kunnen we verhoudingsgewijs tien keer meer horen dan wat we met de ogen kunnen waarnemen. In het binnenoor zit ook nog ons evenwichtsorgaan, drie halfcirkelvormige kanalen die onze hersenen laten weten of we stil staan, rennen of zelfs op de kop hangen. We kunnen dus wel concluderen dat het gehoor heel erg belangrijk is voor het bestaan van de mens. Daarom gaan er vanuit de hersenen ook vele malen meer zenuwen naar het gehoor dan elk ander zintuig. Mocht je meer willen weten over het gehoor dan zijn op internet en You Tube prachtige artikelen en filmpjes te zien DE KRACHT VAN MUZIEK ARNO VAN DEN BERG 433 -3- 1.2 Alfred A. Tomatis “Niemand is dover dan hij die niet luistert” (een uitspraak van Alfred A. Tomatis) Een echte pionier om inzicht te krijgen over de mogelijkheden en problemen met het gehoor is de Franse K.N.O. arts Alfred A. Tomatis (1920-2001) geweest. Hij was de eerste die begreep dat er een groot verschil bestaat tussen horen en luisteren. Maar wellicht zijn grootste bijdrage is toch wel geweest de ontdekking dat de foetus al in een erg vroeg stadium de gehoorzenuwen en dus ook het gehoor ontwikkelt in de baarmoeder. In de 10e week start de ontwikkeling van het oor en bij een stadium van vier en een halve maand is het gehoor al volledig ontwikkeld. Als je beseft dat vanuit onze voorvaderen het gehoor de enige manier was om altijd beducht te zijn op gevaar, is de vroege ontwikkeling van het gehoor als overlevingsmiddel wel begrijpelijk. Ons gehoor wordt ook nooit uitgeschakeld. Mensen die in coma liggen of onder narcose gebracht zijn voor een operatie, nemen alle omgevingsgeluiden en wat er gezegd wordt in hun onbewuste op. Volgens Tomatis leiden bijna alle hersenzenuwen naar het oor. Vooral het oor blijkt ook neurologisch betrokken bij de optische zenuwen en de oog- en neuszenuwen en is daarom verbonden met het proces van zien en bewegen. Het oor is ook verbonden met de nervus vagus of de 10e hersenzenuw. Deze zenuw heeft invloed op de larynx, de bronchiën, het hart en het maagdarmstelsel en dus worden onze stem, ademhaling, hartslag en spijsvertering beïnvloed door het oor. Tomatis is van mening dat er een direct verband bestaat tussen de lichaamshouding en het vermogen om te luisteren. Vanaf het eerste gewervelde dier, zo ontdekte hij, werd het oor niet alleen maar gebruikt om te horen maar ook om de lichaamsbewegingen te reguleren. Het oor is de gyroscoop, de dirigent van het orkest van het hele zenuwstelsel. Het oor brengt samen en verwerkt de informatie die overgebracht wordt door klank en geluid. Het maakt de taal begrijpelijk en geeft ons het vermogen om horizontaal en verticaal te onderscheiden. Via de medulla, de hersenstam, staat de gehoorzenuw in verbinding met de spieren van het lichaam. Vandaar dat spierkracht, evenwicht en flexibiliteit ook direct beïnvloed worden door geluid. Via de nervus vagus, de zwervende zenuw, wordt het binnenoor ook verbonden met het strottenhoofd, hart, longen, maag, lever, blaas, nieren, dunne en dikke darm. Dit zou dan ook inhouden dat de trillingen van het trommelvlies als gevolg van geluid in wisselwerking staan met parasympathische zenuwbanen die alle belangrijke inwendige organen van het lichaam reguleren, beheersen en vormen. Het kleinste geluidje uit onze mond geeft al een massage aan het spierweefsel in ons bovenlijf en laat ons mee vibreren van binnenuit. Andersom beïnvloedt elke beweging van het lichaam de manier waarop we in- en uitademen en heeft dat ook effect op onze stem. Tomatis ontdekte dat de stem in eerste instantie beheerst wordt door wat het oor hoort. Het goed luisteren naar het volledig spectrum van geluid en klank in de wereld om ons heen laat ons volledig aanwezig zijn in het nu van dit moment. Luisteren is een actief gebeuren, terwijl horen passief is. Vaak horen we wel maar luisteren we niet. Uit zijn boek ‘Het bewuste oor’ heb ik geleerd dat het bij het luisteren het rechtercircuit uit DE KRACHT VAN MUZIEK ARNO VAN DEN BERG 433 -4- 5 grote stappen bestaat (het rechteroor, het auditief centrum van de linkerhersenhelft, het centraal motorisch spraakcentrum in de linkerhersenhelft, de spieren van het spraakorgaan en het traject mond-rechteroor). Terwijl het linkercircuit uit 6 stappen bestaat. Het linkeroor leidt eerst naar het auditief centrum van de rechterhersenhelft, en om dan in de linkerhersenhelft het motorisch spraakcentrum te bereiken is er een transfer naar de linker hersenhelft nodig. Deze extra stap vormt een meetbaar vertragingselement. Afhankelijk van de persoon varieert die tussen de 0,0 en 0,4 seconden. Bij een vertraging tussen 0,1 en 0,2 sec. (vooral bij 0,15 sec.) zorgt die vertraging ervoor dat de persoon stottert. Zo wordt het rechteroor dominant genoemd ten opzichte van het linker oor. Simpel gezegd mag je zeggen dat bij iedere taal een eigen gehoortype hoort. In elk gebied wordt gehoor gedefinieerd door het ontvangend frequentiespectrum. Zo is het dus dat elke taal een voorkeur heeft voor een bepaalde frequentie. Daarom is het ook dat iemand uit een ander land heel veel moeite kan hebben om je te verstaan ook al spreek je hun taal technisch perfect. Het Franse oor hoort bijvoorbeeld voornamelijk tussen de 1000-2000 Hz, terwijl het Brits-Engelse oor vooral tussen de 2000-12000 Hz hoort en het Amerikaans-Engelse tussen de 800-3000 Hz. De frequentieband van Duitsers, die van af de lage tonen tot 3000 Hz gaat is opvallend breed. Nederlanders gebruiken zelfs nog een iets breder bereik. De lucht en de omgeving variëren en zijn afhankelijk van een aantal factoren, vooral van het klimaat. Dat geheel van factoren kunnen wij dan impedantie van plaats noemen. Door deze impedantie is het makkelijker om Engels in Engeland te spreken dan in Frankrijk. De impedantie bepaalt namelijk de houding en de aanpassing van het oor. In vochtige gebieden, op eilanden bijvoorbeeld, worden talen beïnvloed door de impedantie in die zin dat ze soepeler lopen. Instrumenten hebben ook last van klimaat dus dat vraagt ook aandacht bij het stemmen. Tomatis denkt dat geluiden met een hoge frequentie (3000-8000 Hz of hoger) in het algemeen de hersengolven en de cognitieve functies beïnvloeden, zoals denken, ruimtegevoel en geheugen. Midden frequenties (750-3000 Hz) zouden volgens hem meer het hart, de longen en de emoties stimuleren. Lage geluiden (120-750 Hz) beïnvloeden de lichaamsbeweging. De foetus hoort tijdens de zwangerschap een heel spectrum van geluiden, waarvan de meeste lage frequenties bevatten. Door de manier waarop het is gebouwd werkt het menselijk oor als een filter. In de dagen na de bevalling blijft het kind wat de gehoorervaring betreft in een overgangsfase. Gedurende tien dagen houdt het middenoor (in het bijzonder de buis van Eustachius) vruchtwater vast, en blijft het afgestemd op de frequenties van de vloeibare omgeving. Wanneer het middenoor leegloopt, kan het kind geen hoge frequenties meer waarnemen. Het komt zelfs in een periode van klankschaduw terecht. In deze korte periode hoort het nauwelijks. Op deze manier verliest het de spiertonus waardoor het foetale stadium de hoge tonen kon horen. Het kind wordt rustiger en valt in slaap. Het moet nu al zijn energie gebruiken om het aanpassingsvermogen van het gehoor te verhogen. Dat duurt een aantal weken, totdat het contact met de stem van DE KRACHT VAN MUZIEK ARNO VAN DEN BERG 433 -5- de moeder (die het kind immers nu via de omringende lucht en niet meer via de baarmoeder hoort) wordt hersteld. Deze ontdekking was voor Alfred A. Tomatis de basis voor de ontwikkeling van het “Elektronisch Oor’. Met het Elektronisch Oor zijn er 5 stadia om mee te werken: 1. de sonische terugkeer 2. gefilterde tonen 3. sonische geboorte 4. pré-taalfase 5. taalfase De uitleg van deze fasen staan, voor diegene die er belangstelling voor hebben, in een aparte bijlage achter in de scriptie uitgelegd (Bijlage I). Met behulp van een hoofdtelefoon en een filter stelde hij mensen weer in staat om geluiden met hoge trillingen te horen. Door te luisteren naar bandopnames van geluid met een trilling in de bovenste partiaaltonen worden de hersenen geprikkeld. Zo kon hij zijn patiënten helpen actiever te luisteren en daardoor beter te spreken en zingen. Dit verschijnsel wordt het ‘Tomatis Effect’ genoemd en houdt in dat de stem uitsluitend klank kan voortbrengen en dupliceren die het oor kan horen. Hij gebruikte daar vooral de stem van de moeder voor, maar ook muziek en dan ging zijn voorkeur uit naar Gregoriaanse gezangen en Mozart. Van daaruit is ook het begrip ‘Mozart Effect’ ontstaan. De intensiteit, de geluidssterkte wordt gemeten in decibels (dB). Onze oren doen pijn bij 125 decibel. De decibelschaal is net als de schaal van Richter logaritmisch. Dat wil zeggen dat elke toename van 10 decibel betekent dat de intensiteit ook 10 maal hoger is dan het getal ervoor. De verhouding tussen het zachtste geluid dat we kunnen horen en het luidste geluid is dus één op biljoen. Normaal gesproken horen we trillingen van 16 Hz tot 25.000 Hz. Dat kan per persoon en qua leeftijd aanzienlijk verschillen. Jonge mensen met een goed gehoor halen die 25.000 Hz maar een groot deel van de bevolking hoort niet meer hoger dan 10.000 Hz. Wat jammer is het dan dat momenteel 70% van de jongelui tussen de 15 en 20 jaar al geen frequenties meer boven de 17000 Hz kunnen waarnemen. Dit wordt vooral veroorzaakt door het bijwonen van concerten met extreem harde geluiden en het gebruik van de telefoons met oordopjes. Dat is een gigantisch verlies voor hen, want juist die hogere frequenties bepalen de ‘rijkdom’ van klank en muziek, de karakteristieken van de menselijke stem (wat er op die manier ook voor zorgt dat jonge mensen vandaag de dag praten met een erg vlakke, ongenuanceerde stem). Er bestaat nog een andere belangrijke eigenschap van geluid en klank en dat is het timbre. Timbre bepaalt het karakter van de stem of het instrument waardoor het zich onderscheid van de andere, ongeacht toonhoogte of sterkte. Door de geografische ligging zoals al eerder aangegeven kunnen daar verschillen in zitten. In tegenstelling tot wat veel mensen denken is er geen apart orgaan dat klanken vormt, zoals we een apart orgaan hebben voor de ademhaling. We spreken dankzij verschillende onderdelen van ons lichaam die daar oorspronkelijk niet voor bedoeld waren. De mondelinge taal komt voort uit een combinatie van twee groepen lichaamsdelen die zijn gestructureerd om andere rollen te vervullen. Zij behoren tot de spijsvertering (de lippen, de mond, het zachte verhemelte, de tong en de tanden) en tot de ademhalingsorganen (de neusholten, het strottenhoofd, het middenrif, de longen en de borstkas). DE KRACHT VAN MUZIEK ARNO VAN DEN BERG 433 -6- De basis van de stem is de adem. We ademen in, de adem wordt via de longen naar elk lichaamsdeel gevoerd, waarna ze weer met de uitademing naar buiten komt. De stem is op zoveel manieren het meest naar buiten toe gekeerde ‘orgaan’ van ons lichaam. Zo zorgen de kreetjes van een baby er voor dat de spanning losgelaten wordt, emoties uitgedrukt kunnen worden en zijn ze essentieel voor dit stadium van de ontwikkeling. Afhankelijk van hun golfvorm en andere eigenschappen kunnen klanken een opladend of juist een ontladend effect hebben. Hard lawaai, zoals dat in een fabriek, een trein of een straaljager die voorbij vliegt kan energie aan het lichaam onttrekken. Een doordringende frequentie van een elektrische zaag vlakbij een oor kan onmiddellijk hoofdpijn veroorzaken en iemand helemaal uit zijn evenwicht brengen. Laagfrequente geluiden kunnen ook het lichaam binnen dringen en daar stress, spierspanning en pijn veroorzaken. Muziekklanken echter kunnen het menselijk lichaam genezen. 1.3 De Tomatis luistertherapie Tomatis kwam door onderzoek tot de ontdekking dat gehoorverlies vaak een psychische achtergrond had. Het perfecte gehoor is juist heel selectief, kan zich ogenblikkelijk aanpassen van passief naar actief, gericht op de gewenste informatie in de geluiden. Tot op heden kan niemand precies verklaren waarom ons gehoor met zijn enorme gevoeligheid zo onverschillig tegenover storingen en bijgeluiden staat. Men denkt dat het gehoor een soort geheime intelligentie moet hebben waarmee alles weg gefilterd wordt wat storend werkt of geen informatiewaarde heeft. Er bestaan drie opeenvolgende verwerkingsniveaus van wat het ‘muzikale gehoor’ wordt genoemd: 1. het vermogen om muziek te horen en te waarderen. 2. het vermogen om die muziek zuiver weer te geven. 3. het vermogen om die muziek niet alleen zuiver, maar ook mooi weer te geven. Tomatis schrijft in zijn boek over kinderen met spraakproblemen: “Wanneer het kind weggaat na de therapie raden wij aan om elke dag thuis hardop te lezen. Ik heb al eerder gezegd hoe belangrijk ik deze oefening vind. Die zou niet alleen door dyslectische kinderen moeten worden gedaan, maar door de hele bevolking: door jong en oud, door welbespraakte en door verlegen mensen. Als een kind zijn lessen hardop leert, gaat het opnemen van de stof langzamer. Maar het gebeurt wel degelijker en de stof blijft langer hangen. Dat zal nog beter werken als hij er op let tegen zijn rechterhand te praten, en voornamelijk tegen het gebied tussen de duim en wijsvinger. Zo wordt de lateralisatie versterkt, de samenwerking van de hersenhelften. Dat is altijd bevorderlijk voor zelfbevestiging en zelfverwerkelijking.” Tomatis heeft diverse centra over de wereld opgericht die zijn methode uitvoeren. In Nederland zijn er ook enkele centra die werken volgens zijn methode. Tot slot heb ik nog twee anekdotes over Tomatis waarin zijn methode en de kracht van muziek worden benadrukt. Alfred Tomatis werd eens ontboden bij een benedictijnenklooster in het zuiden van Frankrijk waar kort na het 2e Vaticaanse concilie bleek dat de broeders lusteloos en depressief waren geworden. Verschillende doctoren hadden onderzoek verricht maar konden de oorzaak niet vinden. Tomatis ontdekte dat ze normaal 8 à 9 keer per dag 20 minuten oeroude lofliederen zongen maar dat nu niet meer deden door de beperking in het concilie. Toen was de oorzaak al snel gevonden en het euvel verholpen. Muziek geeft hen de energie terug! DE KRACHT VAN MUZIEK ARNO VAN DEN BERG 433 -7- Een andere anekdote over Tomatis is die van de acteur Gerard Depardieu. Gerard Depardieu stotterde zo erg dat zijn droom om acteur te kunnen worden een utopie leek. Hij is toen naar het Tomatis Centrum in Parijs verwezen waar hij Tomatis zelf ontmoette. Die constateerde dat Depardieu een ernstige gehoorbeschadiging had aan het rechteroor waardoor zijn stem of welk geluid dan ook, onbeheersbaar binnen kwam. Gerard Depardieu heeft daar dagelijks 2 uur Mozart geluisterd dat deels werd aangepast door het door Tomatis ontwikkelde ‘Elektrische Oor’. Dit heeft geleid tot het alom bekende en aanzienlijke repertoire van Gerard Depardieu. Voor meer informatie over Tomatis en zijn werkwijze is er veel op het internet en YouTube te vinden. Maar natuurlijk ook in zijn boeken. Plato Grieks filosoof 427 v.C. - 347 v.C. DE KRACHT VAN MUZIEK ARNO VAN DEN BERG 433 -8- Hoofdstuk 2: Resonantie Alles is trilling. Misschien moeilijk voor te stellen maar zelfs de tafel waar je aan zit en de stoel waar je op zit terwijl je deze scriptie leest bestaat uit trillingen. Gelukkig is die trilling anders dan de trilling waar ons lichaam uit bestaat anders was het niet mogelijk om op die stoel te zitten. Als je op deze materialen zou inzoomen zie je dat ze opgebouwd zijn uit moleculen. Alles in deze wereld bestaat uit moleculen. Zo’n molecuul is opgebouwd uit atomen die in een vaste rangschikking van chemische elementen met elkaar verbonden zijn. Als we de mogelijkheid hadden om die aan te passen en daardoor de trillingen van het lichaam aan te passen is lopen door bijvoorbeeld een muur kinderspel. In het verleden is er veel onderzoek gedaan naar trillingen. In het begin van de 19e eeuw heeft de natuurkundige Ernst Chladni (1756-1827) onderzoek gedaan naar trillingen (frequenties). Op een dunne plaat strooide hij fijne zandkorrels en bracht dan die plaat in trilling door er met een strijkstok van een viool langs te gaan. De plaat nam de trilling veroorzaakt door die vioolstok over en creëerde tot ieders verbazing prachtige figuren. Tevens zag men dat bij verschillende frequenties verschillende figuren ontstonden. Hoe hoger de frequentie, hoe ingewikkelder de figuren werden. Het aantal trillingen per seconde is de basis en wordt aangegeven in Hertz. Een hele tijd later, bijna 200 jaar, was het de Zwitserse arts en wetenschapper Hans Jenny (1904-1972) die met hetzelfde onderzoek aan de slag ging. Natuurlijk had hij veel meer mogelijkheden om onderzoek te doen. Hij maakte de bevindingen van Chladni een stuk specifieker en bevestigde zo de gedachte dat elke frequentie een bepaalde trilling heeft. Dit is terug te vinden in zijn werk dat hij Kymatica heeft genoemd als verwijzing naar het woord ‘kyma’ dat golf betekent. Na Hans Jenny hebben nog meer mensen onderzoek gedaan naar de resonantie van geluid. In Nederland was Robert Boerman vooral bezig met waterklankbeelden om die te fotograferen. Hij veronderstelde zelfs dat misschien de resonantie wel verantwoordelijk kan zijn voor de mysterieuze wereld van de graancirkels. Nu kun je denken, fijn maar wat heb ik er aan? Nou misschien wel meer dan je denkt. DE KRACHT VAN MUZIEK ARNO VAN DEN BERG 433 -9- Een Japanse wetenschapper Masuro Emoto onderzocht water. Hij was namelijk van mening dat trilling de lichamelijke conditie van water kan beïnvloeden. Hij onderzocht water van diverse steden of water waar een bepaalde betekenis aan was gegeven. De watermonsters werden bevroren en daarna ontdooid. Bij het ontdooi punt vormden deze monsters dan kristallen en was het mogelijk die op een bepaalde manier te fotograferen. Zo kon hij aantonen wat de kristalstructuur in dat watermonster was. Dat gaf soms hele mooie structuren maar ook vaak slechte of amper waarneembare structuren. Tevens toonde hij aan dat het afspelen van muziek effect heeft op de structuur van het water. Zoals je in de afbeeldingen kunt zien vertonen muziekstukken prachtige kristallen, of juist niet. Een watermolecuul heeft een noord- en zuidpool net als de aarde. Deze polen worden gescheiden door een dipoollengte, zoals bij een magneet. Dat betekent dat water geheugen heeft, het kan informatie opslaan. Aangezien water dus geheugen heeft, en dat het lichaam van de mens uit meer dan 70% uit water bestaat, snap je wel hoe belangrijk trilling voor de mens is. Duidelijk is nu wel wat trillingen, frequenties, dus kunnen doen. Ons hele lichaam bestaat uit trilling. Elk onderdeel, elk orgaan heeft een eigen frequentie. Als een orgaan of deel van ons lichaam niet in zijn goede frequentie mee resoneert voel je dat. Je voelt je niet lekker in je vel zitten. Je wordt ziek, het betreffende orgaan wordt ziek. Vaak onderdrukken we die verkeerde trilling met een pilletje. Beter is om te gaan zoeken naar de oorzaak van die verstoring van de oorspronkelijke trilling. Dit is ook de basis van de E.E.N.® Therapie. Ook de verschillende lichaamsritmes kunnen door geluid en muziek veranderd worden. Dat staat bekend als ‘entrainment’, oftewel aanpassing van ritme. Dat heeft betrekking op het vermogen dat sterkere ritmische trillingen van het ene object minder sterke trillingen van een ander object kunnen veranderen zodat het ritme van beide objecten samenvalt. Zet twee stemvorken naast elkaar en je zult merken dat de één de trilling van de ander overneemt. Pythagoras was de eerste westerling die de verhoudingen in de muziek heeft geprobeerd te verklaren. Hij gebruikte daarvoor een eenvoudig instrument. De monochord, een instrument dat bestond uit één snaar, twee vaste kammen en meerder verplaatsbare kammen. Zo ontdekte Pythagoras dat de door de mens gemaakte snaarverdeling een bepaalde verhouding aangaf. Die ontdekking is voor de westerse muziek heel belangrijk geweest om de verhoudingen van de tonen en boventonen vast te stellen. Hier wordt verderop in de scriptie dieper op ingegaan. Muziek met zijn grote diversiteit aan frequenties heeft in mijn ogen nog een onontdekte schat aan geneeskundige mogelijkheden. Muziek kan onze bewustzijn stadia naar verschillende frequenties brengen: 1. Bètagolven: 14-20 Hertz : Het bewustzijn is in normale waaktoestand 2. Alfagolven: 8-13 Hertz : Tijdens dagdromen en meditatie 3. Thètagolven: 4-7 Hertz : Gedurende diepe meditatie en lichte slaap 4. Deltagolven: 0,5-3 Hertz : In diepe slaap. Daarom is het zo belangrijk er op te wijzen dat muziek, ontspanning en meditatie een weldadige uitwerking hebben op de gezondheid en dat dit als zodanig erkend wordt. Zowel DE KRACHT VAN MUZIEK ARNO VAN DEN BERG 433 - 10 - door holistische als reguliere beroepsgroepen. Het verband tussen lichaam en geest wordt in talloze interessante boeken aangetoond. Door meditatie, muziek en ontspanning kunnen verschillende medische problemen behandeld worden, waaronder hartaandoeningen, beroerte en stoornissen van het immuunsysteem. Alles om ons heen bestaat dus uit frequenties, of beter gezegd uit een interferentiepatroon van verschillende frequenties. Elke ziekte dus ook. Als je ziek bent wil dat niets meer of minder zeggen dat er ergens in het interferentiepatroon dat ons lichaam tenslotte is, een disharmonie is opgetreden. Ergens is er een frequentie die niet goed met de rest van het lichaam resoneert. Zoals al eerder uitgelegd heeft water dus een geheugen. Het menselijk lichaam bestaat ook voor het grootste gedeelte uit water. Natuurkundig gezien zijn we water. We worden zelfs geboren uit (vrucht)water. Niet vreemd voor wezens die op een waterplaneet leven. Dus als je de hele dag loopt te mopperen en alleen maar negatieve dingen leest, hoort en bekijkt, is het dan vreemd dat wij, trillende waterwezens, ziek worden? Gedachten, intenties, moet je zo zuiver mogelijk houden. Daarover meer in de scriptie in hoofdstuk 5. Tekst uit het lied: d’n Boom door Gerard van Maasakkers DE KRACHT VAN MUZIEK ARNO VAN DEN BERG 433 - 11 - Hoofdstuk 3: De kracht van muziek in het algemeen Ruim een jaar geleden mocht ik als taxichauffeur eens een gezelschap naar Maastricht brengen. Al snel kwam het gesprek op muziek. Het toeval was dat de man naast me dirigent was bij de harmonie waar ik ook lid van ben geweest. Hij plaatste de opmerking dat ‘muziek de universele taal is van deze wereld’. Als je een A op een instrument speelt in Europa, Amerika, Afrika of Azië maakt niet uit. Die A klinkt overal hetzelfde. Daar had ik nog niet over nagedacht en ja, ik moest hem wel gelijk geven (toen was het begrip impedantie nog niet bij me bekend). Ik vond dat een erg inspirerende gedachte. Wat zou het mooi zijn als muziek kan helpen een einde te maken aan de ellende in de wereld. Laat de instrumenten spreken in plaats van de geweren. Muziek overstijgt alle grenzen van leeftijd, geslacht, ras, godsdienst en nationaliteit. Muziek is een taal die iedereen verstaat. Muziek staat boven alle etnische grenzen, sociale klasse of opleidingsniveau. Muziek spreekt iedereen aan en ieder levend wezen luistert er naar, welke soort muziek je ook waardeert. Alle muziek heeft zijn reden. Of dit nu een klassiek nummer van Ludovico Einaudi is of een rapnummer van Eminem. Don Campbell omschrijft in zijn boek het Mozart Effect heel mooi wat muziek kan doen: “In een enkel ogenblik kan muziek ons in andere sferen brengen. Ze maakt gevoelens los van devotie, compassie en liefde. Ze maakt ruimte in ons hoofd en het is bekend dat ze onze geest beter kan laten functioneren. Ze brengt herinneringen naar boven van verloren liefdes en overleden vrienden. Ze laat het kind in ons spelen, de monnik in ons bidden en de held in ons alle hindernissen overwinnen. Muziek gaat niet over weten maar over beleven. Vanaf de eerste kreet van leven tot de laatste zucht, van het kloppen van ons hart tot aan de uiterste reikwijdte van onze verbeeldingskracht worden we omringd door trillingen en klanken, elk ogenblik van ons leven.” Muziek is ook flink ingeburgerd in onze taal. Wanneer dingen gaan zoals ze moeten gaan zijn we in overeenstemming of in harmonie met anderen en de wereld om ons heen. Wanneer we vastlopen zijn we ontstemd en lopen we niet synchroon. In de romantiek of allerlei relaties hopen we de juiste toon te treffen, het op een akkoordje te gooien of op de dezelfde golflengte te communiceren. Oftewel in alles zit de muziek verweven. De menselijke hartslag is bijzonder gevoelig voor ritmes in klank en muziek. De hartslag reageert op muzikale variabelen als frequentie, tempo en geluidssterkte en kan sneller of trager gaan naargelang het ritme van geluid uit de omgeving. Muziek werkt als een natuurlijke pacemaker. Het is duidelijk dat muziek de hartslag kan beïnvloeden, maar het omgekeerde kan ook. Onze hartslag kan onze muzikale voorkeur bepalen. Muziek geeft uithoudingsvermogen. Sinds de geboorte heeft onze beschaving gewerkt onder de begeleiding van liederen, op boerderijen in het veld, op schepen en paardenruggen, op marktplaatsen en rond de stookplaats. Muziek zorgt in zulke situaties voor uithoudingsvermogen en doorzettingsvermogen. Tegenwoordig is er zelfs gesynchroniseerde topprestatiemuziek verkrijgbaar voor het joggen, spinnen, skiën en andere activiteiten die uithoudingsvermogen vereisen en hun eigen cadans en ritme hebben. DE KRACHT VAN MUZIEK ARNO VAN DEN BERG 433 - 12 - Muziek heeft een eigen polsslag, zoals alles dat leeft. Als we de polsslag van de muziek kunnen ontdekken opent zich een hele nieuwe wereld, het eigen ritme van de luisteraar. Hoewel we helaas nooit helemaal één worden met muziek door er gewoon maar naar te luisteren beïnvloedt het ritme van de muziek wel degelijk ons denken en gedrag. Toch kan het ritme van de muziek, of we er nu op gericht zijn of niet, bepalen of we ons gezond voelen, gehaast, ontspannen, loom, helemaal aanwezig of juist afwezig. Het ritme van geluid beïnvloedt onze innerlijke stroom, ons coördinatievermogen voor lichamelijke en geestelijke functies. Luisteren naar muziek met een hogere trillingsfrequentie heeft het volgende effect: 1. Opladen van de hersenschors 2. Minder snelle ademhaling en hartslag 3. Lagere hersengolfactiviteit. Er blijken twee directe manieren te zijn om muziek te gebruiken. De eerste is via de kracht van louter luisteren. We luisteren naar de klanken van de harmonische tonen en reizen op deze tonen mee naar andere bewustzijnsgebieden. De tweede manier is klankvormen te laten ontstaan (sounding), gekoppeld aan de kracht van het luisteren. We creëren de harmonische tonen en reizen daarna op de zelfgemaakte klanken naar die andere bewustzijnsgebieden. Zelf muziek maken heeft een sterker effect dan er naar te luisteren. Ondanks dat er nog veel onderzocht moet worden, bestaat er bij diverse wetenschappers de overtuiging dat het mogelijk is om nieuwe synapsverbindingen in de hersenen tot stand te brengen door geluid te gebruiken voor het prikkelen van die hersenen. Geluid blijkt een zeer krachtige en directe manier te zijn om hersenen en zenuwen ‘aan te raken’, te stimuleren. Bepaalde gebieden van hersenen kunnen in trilling worden gebracht door gebruik te maken van harmonische frequenties. Deze frequenties verschillen van persoon tot persoon en zelfs van dag tot dag bij dezelfde persoon. Dat is eveneens het geval met elk van de hersenzenuwen, het ruggenmerg en de overige zenuwen. De stroming en het pulseren van de liquor (die bijvoorbeeld door een beroerte sterk verstoord zijn) kunnen door middel van geluid gunstig worden beïnvloed, doordat het helpt blokkades op te heffen. Het werkelijke geheim van de psychische invloed van muziek is verborgen in die oorsprong, de bron waar het geluid vandaan komt. De toepassing van muziek voor spirituele doeleinden en voor genezing van de ziel, zoals dat in oude culturen overwegend voorkwam, bestaat tegenwoordig niet meer in die mate. De zakelijkheid wint het van de muziek. Door de kracht van muziek kan de geest in vervoering geraken, zodat hij uitstijgt boven de gedachte aan de ziekte; dan wordt de ziekte vergeten. En kunt u vragen: “Welke soort muziek kan iemand genezen? Is het zang of instrumentaal spel of dansmuziek?”. Zang heeft de grootste kracht, want zingen is het leven. Dat is Prana. De stem is het leven zelf. Door het bespelen van een instrument wordt ongetwijfeld ook leven voortgebracht, maar bij zang is het directe leven aanwezig, de adem die het hart van de luisteraar beroert. Desondanks moet er achter de stem een hart aanwezig zijn, opgeladen als een accu met wat er nodig is. Wanneer je muziek hoort waar je van geniet, dan wordt je daardoor gestemd en brengt je die in harmonie met het leven. Daarom heeft de mens muziek nodig. Het bijzondere van muziek is dat de mens geholpen wordt om zich te concentreren en om te mediteren los van zijn gedachten; daarom schijnt muziek een brug te vormen tussen vorm en het vormloze. Muziek creëert die resonantie die ons hele wezen in trilling brengt, en die onze geest uittilt boven de zwaarte van de materie. DE KRACHT VAN MUZIEK ARNO VAN DEN BERG 433 - 13 - Het vermoeden gaat zelfs dat de Egyptenaren door middel van de muziek de stenen van de piramides konden laten zweven en ze zo op hun plek werden gelegd. Muziek is geen toevallig verschijnsel. Het is zelfs omgekeerd: alle verschijnselen zijn terug te voeren naar muziek. Het hele universum en alles wat zich daarin voordoet, blijkt te zijn opgebouwd uit delen die zich in muzikaal-harmonische verhoudingen tot elkaar verstaan. Bij mensen die naar muziek luisteren en er door geraakt worden zijn veel verschillende hersengebieden actief. Muziek verhoogt het peil van de neurotransmitter, een stof die chemische boodschappen tussen zenuwcellen overbrengt en er is ook meer dopamine te vinden in de hersenen na het luisteren van muziek. Als men naar muziek luistert, geven emoties de prikkels om mee te bewegen, dat brengt weer een autonome reactie met zich mee, die weer het centrale zenuwstelsel beïnvloedt. Muziek is wetenschappelijk gezien een enorme verrijking voor het brein en dat komt omdat muziek verschillende hersenfuncties kan stimuleren. Onder andere de verbindingsbalk tussen de twee hersenhelften (corpus callosum) wordt steviger door het luisteren naar muziek en zeker door het zelf maken van muziek. Hierdoor ontstaat een betere communicatie tussen de twee hersenhelften. Door het luisteren naar muziek worden emoties en gedrag beter op elkaar afgestemd. De hersenen leggen nieuwe neuronen en verbindingen aan waardoor de kans voor ziektes als dementie kleiner wordt. Muziek komt niet alleen binnen via het gehoor maar ook via de huid. De huid is de grens van het organisme. Muziek dringt binnen zonder dat de cliënt iets hoeft te doen, maar soms ook zonder dat de cliënt iets kan doen. Het lichaam neemt de trilling over van de muziek. Een muziektherapeut kan dus door muziek op de juiste manier in te zetten het lichaam op organisch niveau herstructureren en daarna een nieuw verbeterd systeem activeren. Over het Mozart effect is veel gesproken in de boeken die voor deze scriptie zijn doorgenomen. Ook Tomatis benoemde het in zijn onderzoeken. Hij gebruikt bij zijn elektrisch oor ook veel de muziek van Mozart. Een arts Frances Rauscher en haar collega’s voerden een onderzoek uit waarin 36 studenten van de afdeling psychologie 8 tot 9 punten hoger scoorden op de ruimtelijke IQtest (deel van de Stanford-Binet intelligentie-meetmethode) na het luisteren van 10 minuten van Mozarts Sonate voor twee piano’s in D-groot (KV448). Hoewel het effect niet langer dan een kwartier aanhield kon Rauschers team toch vaststellen dat het verband tussen muziek en ruimte gevoel zo duidelijk aanwezig was dat gewoon maar luisteren naar muziek al veel uitmaakt. Ze vermoedden dat gecompliceerde muziek bepaalde gecompliceerde neuronale patronen mogelijk maakt die nodig zijn voor hogere hersenfuncties, zoals rekenen en schaken. Maar waarom dan Mozart? Steeds weer werd geconstateerd dat, ongeacht de smaak van de luisteraar, of eerdere ervaringen met luisteren naar de componist, de muziek van Mozart zonder uitzondering de luisteraar kalmeerde, zijn ruimtegevoel verbeterde en hij zich duidelijker kon uitdrukken. In een communicatie met zowel hart als hoofd. Het is overduidelijk dat de ritmes, melodieën en hoge frequenties van Mozarts muziek de creatieve en gemotiveerde delen van de hersenen aanspreken en stimuleren. Hij heeft een effect, hij maakt een indruk die de anderen niet hebben. Hij is een uitzondering temidden van uitzonderingen. Hij heeft een bevrijdende, heilzame ik zou zelfs zeggen een helende klank. Omdat Mozart zo jong componeerde maakte hij gebruik van een repertoire dat opgesloten zit in patronen van ruimte en tijd in de hersenschors. DE KRACHT VAN MUZIEK ARNO VAN DEN BERG 433 - 14 - Persoonlijk denk ik dat er meer muziek bestaat die de intelligentie kan vergroten. Elke muziek die je raakt schept verbindingen in de neuronen en kan een positief effect hebben. Mijn grote passie is filmmuziek. Naar mijn gevoel is die muziek vergelijkbaar met de klassieke muziek van vroeger. Deze muziek is vooral opgezet in de makkelijk hoorbare frequenties en wordt gebruikt om een film juist dat extra gevoel mee te geven. Dat gevoel wordt door het lichaam opgevangen. De samenwerking tussen het zien en het gehoor is hierbij een prachtige combinatie om het lichaam haar zelfhelend vermogen te stimuleren. Behalve de trillingen van de muziek worden ook neurale verbindingen aangesproken die voor mensen erg belangrijk kunnen zijn. Ook andere muziekstijlen zijn belangrijk. Verschillende muziekstijlen zijn ontstaan om een antwoord te geven op een gevoel van die tijd en leeftijd weer te geven. Dat benadrukt onze unieke identiteit. Wij ouderen vloeken vaak als er boven op de kamer harde ‘boinkmuziek’ wordt gedraaid, maar dat heeft de jeugd nodig om de pubertijd te ontvluchten. Het is alleen jammer dat dit vaak ten koste gaat van het gehoor. Ik kreeg van een neef de tip over een documentaire op YouTube. Deze documentaire gaat over een dementerende man die bijna nergens meer op reageerde en apathisch in zijn rolstoel zat. Tot dat hij een hoofdtelefoon op kreeg en muziek van vroeger hoorde. Je ziet zijn hoofd rechtkomen en zijn ogen beginnen te stralen. Hij begint zelfs mee te neuriën en een poging te doen om mee te zingen. Daarna werden hem vragen gesteld waar hij zelfs op kon antwoorden. Dat had je hem vijf minuten eerder nooit toebedeeld. Helaas is dit ook van korte duur maar het laat wel zien welke kracht muziek heeft. De URL is: https://www.youtube.com/watch?v=0-mIs0itvXE Richard Dreyfuss, ster in de film Mr Holland Opus; een film die gaat over het wegbezuinigen van muziek en cultuur op scholen, sprak tijdens de Grammy Awards uitreiking deze magische woorden: DE KRACHT VAN MUZIEK ARNO VAN DEN BERG 433 - 15 - Hoofdstuk 4: Werken met muziek 4.1 Tonen en verhoudingen in muziek Zoals al eerder door Pythagoras aangegeven werkt muziek net als ons gehoor wiskundig gezien als het toetsenbord van een piano. Dat is van wezenlijk belang. Als je dat goed tot je laat doordringen, is het een uitstekend hulpmiddel om de natuurlijke frequentieverhoudingen te kunnen voorstellen. Simpel gezegd heb je een basistoon, de grondtoon genoemd. Daarnaast zijn er diverse soorten tonen die de klankkleur bepalen. Deze tonen die boventonen worden genoemd staan in een bepaalde verhouding ten opzichte van de grondtoon. Deze reeks van grondtoon plus boventonen wordt ook wel een ‘harmonische reeks’ genoemd. De verbindende schakel is het octaaf. Deze wetten gelden niet alleen voor de voor ons oor waarneembare frequenties, maar heeft ook echt een universeel karakter. Omdat het octaaf het interval is met de kleinste energetische weerstand, dus van alle intervallen het meest door de grondtoon wordt gedragen, neemt het ten opzichte van de andere intervallen een uitzonderingspositie in. Octaveren betekent een willekeurige frequentie verdubbelen (om tot het volgende octaaf te komen) of te halveren (om tot het voorgaande octaaf te komen). In de natuur en zelfs bij de bouw van kerken is gerekend met de verdelingen zoals we die in de muziek vinden. In de bijlagen staat een overzicht van de tonen, gekoppeld aan de boventonen en de frequenties. (bijlage II) We kunnen op diverse manieren omgaan met muziek of gebruik maken van muziek en muziekinstrumenten. Hieronder enkele uitgebreide voorbeelden die zeer goed aansluiten op de doelstelling van de opleiding en dus in deze scriptie. 4.2 De stem als muziekinstrument Van alle instrumenten die op deze planeet beschikbaar zijn is de menselijke stem het sterkste. Dat geldt vooral wanneer de stem gebruikt wordt voor genezing. Men hoeft geen zanger te zijn om een goed en krachtig effect in zijn stem te behouden. Wat men moet doen is het op verschillende manieren beoefenen van de leer van de ademhaling. Iedereen zou eigenlijk een deel van zijn dag, al is het maar de kortste tijd die hij kan geven, 5-10 of 15 minuten, moeten besteden aan de ontwikkeling van zijn stem. Onder de douche zou een perfect moment zijn. Er zijn bewijzen dat dans en zang er eerder waren dan de spraak. We zouden ook kunnen zeggen dat muziek de oorspronkelijke mensentaal is. Men heeft ontdekt dat ongeveer 2/3 van de cilia, (de duizenden minuscule trilhaartjes in het binnenoor die op een plat vlakje liggen en als een soort pianotoetsen en reageren op verschillende geluidstrillingen), alleen reageren op de hogere ‘muzikale’ frequenties van 3000 tot 20000 Hertz. Dit wijst er op dat er ooit een tijd is geweest waarin mensen waarschijnlijk voornamelijk met elkaar communiceerden via zang of toonhoogte in plaats van met woorden. Men veronderstelt dat de oerzang bestond uit een aantal reeksen van twee of drie tonen op bepaalde toonhoogtes die iedereen in de toen bestaande mensenwereld kon verstaan. Het zou zomaar spontaan kunnen zijn ontstaan toen de eerste prehistorische persoon op aarde zijn grote teen flink tegen een steen stootte. DE KRACHT VAN MUZIEK ARNO VAN DEN BERG 433 - 16 - Toning: Toning betekent de stem gebruiken als een instrument om te genezen. Toning is misschien wel de meest effectieve toepassing van klank als genezend instrument. We kunnen met onze stem verschillende plekken van ons lichaam in trilling brengen waardoor de balans hersteld wordt. Dat is gebaseerd op het principe resonantie. Elk orgaan, bot of weefsel heeft in een normale toestand een gezonde trillingsfrequentie. Bij ziekte veranderen de trillingen op de plekken. Door klanken te maken die harmoniëren met de resonantiefrequentie van het gezonde orgaan, is het mogelijk de trillingssnelheid van het zieke lichaamsdeel naar zijn natuurlijke frequentie terug te brengen. Het begrip ‘Intentie’ is de energie achter de geluiden die we maken. Het gaat er om dat we ons bewust zijn van het geluid dat we maken. Boventoon: De mondholte brengt niet alleen de grondtoontrilling voort, maar er kunnen ook meerdere tonen worden gevormd genaamd boventonen. Deze hogere tonen hebben volgens diverse overtuigingen een genezende kracht. Ze resoneren het lichaam en organen of delen die geblokkeerd zijn, worden in beweging gebracht zodat ze hun eigen trilling weer kunnen gaan aannemen. Begaafde, traditionele zangkunstenaars kunnen met hun buitengewone stemmen de harmonische boventonen, dus de subtiele toonreeksen achter alle natuurlijke geluiden en muziek, versterken en zelfs luider laten klinken dan de basistoon. Harmonische boventonen moeten beleefd worden. Ervaring is de beste leermeester. Het fenomeen is echt, het bestaat, maar op een subtiel niveau. Succesvolle sprekers weten instinctief hun manier van spreken aan hun publiek aan te passen. Zij merken uit de reacties wat voor publiek zij voor zich hebben. Afhankelijk van hun publiek, maken ze gebruik van lagere of hogere frequenties, of gebruiken ze min of meer het hele spectrum. Ook de vorm van een toespraak verandert, in overeenstemming met het niveau van het publiek dat hij toespreekt. 4.3 Klankschalen en tingsha’s Tibetaanse klankschalen en tingsha’s (Tibetaanse bellen) speelden vroeger al een belangrijke rol bij rituelen en ceremonies waarin klank een voorname functie had. Pas toen men er achter kwam dat ze zulke fabelachtige zuivere klanken met veel harmonische boventonen konden voortbrengen, werden ze voor het eerst bekend als klankschalen. De meest oude klankschalen zijn gemaakt van een legering; een smeltmengsel van verschillende metalen zoals goud, koper, kwik, zilver, lood, tin en ijzer. Nu heb je ook Kristallen klankschalen met effecten die zo bijzonder en specifiek zijn dat ze alleen toegepast mogen worden door ervaren therapeuten. Een goede klankschaal van een gemiddelde grootte hoort wel meer dan 4 minuten na de aanslag door te klinken en dan sterft de toon geleidelijk weg, niet ineens. Die trillingen komen niet alleen binnen via onze oren, maar voornamelijk door de resonantie in de structuur van al onze cellen, ongeacht of de bron van vibratie licht, elektromagnetisch of geluid is. De zuivere trillingen van klankschalen kunnen gemakkelijk zichtbaar gemaakt worden. Zo is water een DE KRACHT VAN MUZIEK ARNO VAN DEN BERG 433 - 17 - medium dat heel gemakkelijk in trilling kan worden gebracht en dat deze trilling heel ver doordraagt. Brengt men een met water gevulde klankschaal in trilling door langs de rand te strijken of tegen de rand te slaan, dan zetten die trillingen zich vanuit de rand in alle richtingen voort op het wateroppervlak. Men kan die trillingen zien: een verfijnd golfpatroon wordt zichtbaar in het water. Wordt de trilling nog intenser dan, door lang wrijven of de schalen op een speciale manier aanslaan, dan ontmoeten de trillingsgolven elkaar zodanig, dat de golven in het water elkaar letterlijk opheffen. De waterdeeltjes springen op, soms tot decimeters boven het wateroppervlak. Een of meer fonteinen van kleine sprankelende druppels, volledig in harmonische golfpatronen. Ook het werken met bergkristal, direct en via de klank van schalen kan wonderen verrichten. Elk bergkristal heeft zijn eigen ‘persoonlijkheid’ en zijn eigen verhaal. Edelsteendeskundigen kunnen meestal zien waar de kristallen vandaan komen, wat de kracht ervan kan zijn en hoe ze gebruikt kunnen worden. Het prachtige, heldere bergkristal is in handen van een goede therapeut een belangrijk en effectief natuurlijk heelinstrument, om aan te wenden bij verstoringen in de persoonlijke balans. De klankervaring van kristallen schalen raakt de luisteraar tot in het diepst van zijn ziel. Zelfs de materie van onze botstructuur wordt in trilling gebracht. De trillingen die de kristallen klankschalen voortbrengen kunnen alles in beweging brengen en zo de energie weer laten stromen. Dick de Ruijter zegt in zijn boek ‘Helende klanken’: “Het verschil is dat de Tibetaanse klankschalen oude innerlijke wijsheid, je oer-weten, aanraken en openen. Klankschalen van kristal raken je aan in je zijn in het heden. De metalen schalen hebben een transparante klank met heel heldere boventonen, terwijl de kristallen schalen een zachtere toon voortbrengen – afhankelijk van de manier waarop ze bespeeld worden uiteraard – met een onverwachte, ietwat milde, volle resonantie.” 4.4 Genezende trillingen en klanken Muziek kan onze staat van bewustzijn beïnvloeden, en ook boventonen doen dat. Veel bezoekers van boventoonconcerten vertellen verhalen over een aangename verandering van waarneming en bewustzijn, die ook na het concert aanhoudt. Dit kan van een half uur tot wel enige dagen zijn en is afhankelijk van de bron van de boventonen, de gevoeligheid van de luisteraar en de intensiteit en de duur van de klank. Bij klankschalen als speciale vorm van zeer zuivere muziek kunnen de harmonieuze golfpatronen bijvoorbeeld zichtbaar gemaakt worden met water. Al eerder werd vermeld dat het menselijk lichaam fysiek voor 70% uit water bestaat, en het is daarnaast energetisch een levend geheel van trillingen en golfbewegingen. Een gezond orgaan is ‘goed afgestemd’, dat wil zeggen het trilt zuiver in zijn eigen frequentie. Bij een ziek orgaan is deze frequentie gestoord. Een klankschaal, net als gongs en tingsha’s, roept een herinnering aan de oorspronkelijke harmonische frequentie op en stimuleert het lichaam om, eerst meetrillend in de frequenties van de schaal en, eenmaal weer ‘ineengesloten’, ook zelfstandig, de eigen harmonische frequentie terug te vinden. Aangespoord en meegenomen door de krachtige trillingen van de klankschaal, krijgt het lichaam de mogelijkheid om zich weer in te schakelen op zijn eigen onverstoorde trillingsgetallen. DE KRACHT VAN MUZIEK ARNO VAN DEN BERG 433 - 18 - Bij klankschalen is niet alleen de toonhoogte bepalend voor eventuele effecten, maar ook heel duidelijk de klankkwaliteit (legering van metalen) en de vorm van de schalen, de resonantie ervan en natuurlijk de reeks boventonen die bij elke schaal weer anders is. Omdat de harmoniereeksen van boventonen van klankschalen perfect klinken en de vibratie zodoende dergelijke harmoniserende effecten heeft, kunnen ze weer orde scheppen in deze overweldigende chaos van negatief inwerkende trillingen om ons heen. Het mag duidelijk zijn dat sommige klanken een energie opbouwende werking hebben, terwijl andere juist heel ontspannend werken. Sommige klanktherapeuten combineren deze beide: ze laten het lichaam en geest eerst totaal ontspannen (vooral aanstrijken), waarna met andere schalen, combinaties en technieken (vooral aanslaan) het hele systeem wordt geactiveerd en de energie weer gaat stromen. De klank van tingsha’s heeft een grote helende werking. Zo is de speciale klank van tingsha’s een goede hulp bij het herstellen van het etherisch lichaam. Dit lichaam heeft wel een zelfherstellend vermogen, maar bij grote gaten is ook dit vermogen verzwakt en zal het heel lang duren voordat volledig herstel is. Een ander doelmatig gebruik van de tingsha’s berust op de zuiverende werking van de klank. Door deze in de vier hoeken van een ruimte te laten klinken, wordt de aanwezige energie in klanktrilling opgelost en is de ruimte weer ‘open’ en neutraal. Zingende schalen Een andere helende techniek is de zingende schaal. Door met de mondholte klanken te maken worden boventonen, door de extra resonantie van de schaal, geproduceerd. Dit brengt een heel speciale gewaarwording van klank teweeg. Bij het zingen van een enkele toon kan men, door achtereenvolgende klinkers in die toon te zingen en daarbij de mondholten en tong goed in de vorm van elke klinker mee te bewegen, boventonen hoorbaar maken. Zingend over de lengte van een ademtocht van A naar O of van E naar O, of alleen al door het in één lange adem zingen van het woord mooi kan men boventonen laten klinken, eerst zacht en met enige oefening steeds duidelijker. Door de mond vlakbij de rand van een zingende schaal te houden en geluidloos de mondholte op de boven beschreven manier klinkers te laten vormen, kan men vaak de verschillende boventonen van de schaal extra ‘uitlichten’. Houd hiervoor de mond bij een punt dat precies op een kwart van de schaalomtrek ligt vanaf het punt waar u de schaal aanslaat. Uitproberen is ook hier de beste manier. De invloed van de zingende schalen, de therapeut en de hulpvrager onderling is een kringloopproces. De klank van de schalen doet iets met ons. Hij roept gedachten, gevoelens en emoties, lichamelijke bevindingen, beelden en trance-ervaringen op. En wij doen iets met klank, we kunnen hem toelaten of ons daarvoor afsluiten. Als we ons afsluiten voor de werking van zingende schalen, ontstaan er weerstanden. Weerstanden heb je als je ervoor terugschrikt om dieper liggende en nog onbewuste conflicten in jezelf onder ogen te zien. Deze weerstanden kunnen zich op verschillende manieren manifesteren, bijvoorbeeld door lichamelijke of geestelijke pijn of door emoties zoals woede of verdriet. Het is een veel te simpele veronderstelling dat zingende schalen alleen het werk doen. Het is de combinatie met de therapeut. Zingende schalen zijn als oceanische velden in staat deze onbewuste gedachtestromen, die spanningen opleveren te onderbreken. Zingende schalen zijn als het ware een spiegelbeeld van de allesomvattende oerklank. Het laatste gebeurt als er een weerstand opdoemt: een blokkade die de resonantie, het meetrillen, verhindert. DE KRACHT VAN MUZIEK ARNO VAN DEN BERG 433 - 19 - Klank biedt informatie aan, een trilling, in letterlijke en overdrachtelijke zin. Als je hier een band mee krijgt, komt het met deze klank verbonden eigen, specifieke thema tot beleving. Geef je klankschaal een schoonheidsbehandeling met respect en liefde, zeg, zoem, neurie of zing bijvoorbeeld iets goedgehumeurd tijdens het werk. Met zingen stimuleer je de chakra’s. Met zoemen breng je ook je schedel in trilling, wat een veranderde bewustzijnsstaat bevordert. Even je klankschaal op de kop houden en dan rustig jouw eigen adem erin rondblazen is goed. Het gebruik van een zachte stofdoek voldoet over het algemeen ook. Door regelmatig naar volkomen natuurlijke, harmonieuze boventoonreeksen van klankschalen, andere instrumenten en ook de stem te luisteren, of zelf deze klank te maken, kunnen we eenvoudig maar doeltreffend tegenwicht bieden aan de negatieve invloeden als lawaai en trillingen van de omgeving. 4.5 Aanschaf van een klankschaal Wil je een klankschaal aanschaffen dan raad ik aan om je tijd er voor te nemen. Het is een erg persoonlijk instrument. Hieronder enkele aanbevelingen en opmerkingen om ter harte te nemen en toepassen als ze goed voor je aanvoelen. Hoeveel tonen hoor ik 1-2 of zelfs 3? Klinkt deze schaal veraf net zo aantrekkelijk als dichtbij? Draagt de klank ver, of hoor ik hem vanaf een afstandje niet meer? Zingt de klank lang door of is hij snel weggestorven. Klinkt de basistoon (de laagste toon) lang door of hoor ik de boventonen langer? Hoe golft (pulseert, ademt) de basistoon, langzaam of snel? Hoe ‘golven’ de boventonen, langzaam of snel? Hoe verhoudt de afstand van de basistoon zich tot de hoorbare boventonen? Gaat de schaal ‘krijsen’ als je haar vaker achter elkaar aanslaat? Gebruik verschillende soorten kloppers: grote, kleine, harde en zachte bij één schaal. Als je een schaal beoordeelt, kun je er rekening mee houden dat de akoestiek je beoordeling beïnvloedt. Behalve temperatuur en akoestiek hebben ook het gewicht van de steel en de kop van de klopper, de zwaarte van je arm en de kracht waarmee je aanslaat invloed op de klank. Tenslotte is een klankschaal niet een hebbedingetje dat je alleen voor de sier neerzet om de gasten non-verbaal te showen hoe spiritueel je bent. Als de schaal uiteindelijk de functie van fruitschaal krijgt, of naast het fornuis belandt, heeft dat te maken met jouw gevoel van verantwoordelijkheid tijdens het kopen. Als je je schaal vervoert, gebruik dan een mooie katoenen of zijden doek, een leren of fluwelen zak of een tas. Een rode doek is opladend, kracht gevend. Bij vervoer van meer schalen moet je ze niet domweg in elkaar gaan stapelen zonder bescherming. 4.6 Fonoforese, werken met Stemvorken Bij fonoforese worden stemvorken gebruikt om de energiestroom en blokkades hierin vast te stellen, en energieën in het lichaam weer in balans te brengen. Blokkades kunnen alleen in het energieveld zitten, of zich hebben verankerd in het lichaam, dat zich kan manifesteren als pijn. Op 8 maart 2015 was ik op het Resonantiecongres in de Jaarbeurs in Utrecht waar Ronne van den Hurk, de schrijfster van het boekje Fonoforese, een lezing gaf. DE KRACHT VAN MUZIEK ARNO VAN DEN BERG 433 - 20 - Ze vertelde dat je in principe 3 groepen stemvorken hebt: De Harmonische stemvorken gericht op de Wellness De Kosmische/Planetaire stemvorken gericht op Gezondheid De Mystieke stemvorken gericht op Healing. De stemvorken kunnen op verschillende manieren worden toegepast: gericht op het geluid en/of gericht op de trilling die overgebracht wordt door contact met lichaam. Eerst wordt de stemvork aangeslagen en daarna wordt deze bij het oor gehouden om naar de toon te luisteren, langs het lichaam bewogen of op het lichaam geplaatst. In het laatste geval wordt de onderkant van de steel van de stemvork op het lichaam gezet. Fonoforese kan als therapie op zichzelf staan maar de stemvorken kunnen ook prima worden ingezet als aanvulling op andere behandelingen. Met stemvorken werk je op alle niveaus gelijktijdig: fysiek, mentaal, emotioneel en energetisch. Door het gebruik van stemvorken krijg je ook indicaties over het energieniveau en de doorstroming van de energie, doordat de stemvork op een bepaalde plaats van het lichaam stilvalt, terwijl hij anders juist extra lang blijft doorklinken. Als eerste zijn er de Harmonische stemvorken met als basis de toonladders en worden daarom dan ook Solfeggiostemvorken genoemd. Deze worden vooral ingezet in de Wellness. Ik bedoel daar mee om lekker te kunnen gaan slapen. Om in je Zen te komen. Ronne van der Hurk gaf hier een verwijzing naar de binaural beats aan. Dat is een technologie die twee verschillende tonen genereert met een klein verschil. Dat kleine verschil zorgt er voor dat het brein een derde ‘verschiltoon’ genereert. Dit kan je brein in een bewustzijnsverandering brengen en je zo in een ontspannende en mediterende fase brengen. Als tweede groep zijn er de Kosmische/Planetaire stemvorken en deze zijn gericht op de frequenties van de hemellichamen. Hans Cousto en Pythagoras hebben daar een groot aandeel in gehad. Deze stemvorken worden vooral ingezet in gezondheid. De bedoeling is om pijn te verminderen, klachten te verlichten en krachten te versterken. De derde groep stemvorken zijn de Mystieke stemvorken. De frequenties voor deze groep stemvorken zijn niet zoals de Kosmische stemvorken berekend maar men heeft deze zoals Ronne van der Hurk op het congres vertelde ‘doorgekregen’. Deze stemvorken worden vooral voor de healing gebruikt. Deze zijn vooral gericht op de gebruiker en diens persoonlijke ontwikkeling. Het voordeel van werken met een stemvork ten opzichte van een klankschaal is dat een stemvork veel preciezer kan werken. Een stemvork bestaat uit een steel en twee armen. De armen van de stemvork produceren het geluid en trillingen zijwaarts. Deze zijwaartse trilling wordt in de boog van de stemvork opgezet naar op-en-neergaande trilling. Hierdoor is het mogelijk de stemvork vast te houden aan de steel, zonder dat de trilling verdwijnt. Als je een trillende stemvork op het lichaam plaatst, kun je met de andere hand de vinger er langs leggen op het lichaamsdeel om de trilling te voelen. Zo kun je het lichaam verkennen en voelen waar de trilling blokkeert. Daar is dan een blokkade. De stemvorken zijn in verschillende soorten en afmetingen te krijgen en dit is voor iedereen een persoonlijke keuze. Wil je met stemvorken gaan werken, is het wellicht een verstandig DE KRACHT VAN MUZIEK ARNO VAN DEN BERG 433 - 21 - plan om eerst een workshop te volgen. Bijvoorbeeld bij Magna Mater van Ronne van den Hurk. Het lijkt mij voor de toekomst prachtig om met dit fantastische instrument te mogen werken. De aanschaf is redelijk duur maar dan heb je ook wel een instrument voor het leven. 4.7 H2O Sonic Muziekwaterbed Mijn eerste studentenbijeenkomst van de EKA was meteen een prachtige ervaring. Bij de Broeders van de Liefde in Roermond maakten we kennis met Math Hansen en zijn Muziekwaterbed. Vanaf dat eerste moment was en ben ik nog steeds in de ban van het Muziekwaterbed. Ik had daarna een paar ontmoetingen met Mieke Ramaekers van de ‘Drijvende Kracht’ in Kelpen. Tevens heb ik via haar kennis gemaakt met Els Denessen die een hele studie naar het Muziekwaterbed heeft verricht. Ik heb de verkregen informatie van bovenstaande ervaringen proberen te verwoorden in onderstaand verhaal. Tijdens de kennismakingsavond vertelde Math hoe hij in de wereld van de Muziektherapie was gerold. Hoe hij bij toeval ontdekte hoe mensen op trillingen reageren en toen op het idee van het Muziekwaterbed kwam. Dat ging echter nog niet zo makkelijk en het heeft veel tijd en geld gekost om het technisch te verwezenlijken en daarna de juiste muziek te vinden. In samenwerking met Jan Hermans (psychiater/psychotherapeut) heeft hij het bed verder doorontwikkeld. Zij kwamen tot de conclusie dat het beste effect werd behaald als werd voldaan aan een aantal componenten: 1. Het creëren van geborgenheid Het liggen op het waterbed geeft de cliënt een veilig en geborgen gevoel. Math Hansen vergelijkt dit met het negen maanden durende verblijf in de baarmoeder. Het warme vruchtwater geleidt ook de vibraties van de moeder en de geluiden van buitenaf. Dit kun je wel een beetje koppelen aan de theorie van Tomatis die de luisteraar van het Elektronisch Oor terugbrengt naar zijn innerlijk kind. 2. Het horen van muziek en het voelen van de trilling De muziekkeuze kan zeer bepalend zijn voor het welbevinden van de cliënt tijdens de therapie. De juiste muziekkeuze zorgt voor ontspanning (fysiek, maar ook mentaal) waardoor de cliënt zich (beter) kan openstellen voor de trillingen die hem via het muziekwaterbed bereiken. Op het moment dat de cliënt ontspannen is, kan er aan de klachten gewerkt worden. Het waterbed trilt op de geluidsgolven die er via de boxen doorheen wordt gestuurd. Van de muziekinstallatie speelt de equalizer een grote rol. Deze regelt de trillingsfrequentie die via het waterbed het lichaam van de cliënt bereikt. Door die equalizer kan de therapeut bepaalde storende frequenties uitfilteren, zodat de juiste dosering wordt bereikt. Door het signaal te versterken of juist te verzwakken kan de klank en de trillingsfrequentie veranderd worden. Doordat het geluid door het muziekwaterbed ernstig vervormd wordt is het noodzakelijk dat in de ruimte geluidsboxen hangen zodat de cliënt de muziek ook kan meeluisteren. 3. Professionele benadering van de therapeut. Om goed contact te maken tijdens de therapiebehandeling is het belangrijk dat de DE KRACHT VAN MUZIEK ARNO VAN DEN BERG 433 - 22 - therapeut de cliënt aanraakt. Dit is nodig om de cliënt een gevoel van veiligheid te geven. Verder kan de begeleider door het vasthouden van bijv. een hand van de cliënt een goede indruk krijgen van hoe de cliënt kwalitatief aanwezig is tijdens een sessie met het muziekwaterbed. Belangrijk is natuurlijk dat dit met instemming van de persoon op het muziekwaterbed gebeurt en dat je dit van tevoren goed afspreekt. Zorg dat de cliënt weet waar je over praat en waar je mee bezig bent. Kom kundig en professioneel over. De wetenschap heeft bewezen dat aanraken gelukkig maakt. Door aanraking van de huid vermindert stress, verlaagt de bloeddruk, verdwijnen stressopwekkende hormonen en komen gelukshormonen in het bloed. Aanraken van de huid maakt gelukkig door twee ‘geluksstoffen’, namelijk oxytocine en endorfine. Door de aanraking maakt het lichaam oxytocine aan. Dit gelukshormoon is betrokken bij allerlei processen die met veiligheid en geborgenheid te maken hebben. Dat is de belangrijkste reden dat aanraken gelukkig maakt. Endorfine zorgt ervoor dat in de hersenen allerlei processen gaan plaatsvinden die je geluksgevoel bevorderen. In recent wetenschappelijk onderzoek is op diverse manieren aangetoond dat aanraken echt gelukkig maakt. Door zijn ondersteunende aanwezigheid speelt de therapeut een integrale rol in het therapieproces. Naast het geloof van de therapeut in de therapie en diens enthousiasme spelen ook het positief en goed omgaan met emoties een belangrijke rol. Een goede therapeut zorgt dat hij zich goed afstemt op de belevingswereld van de cliënt. Het voortdurend opdoen van positieve ervaringen zorgt er voor dat de cliënt zich prettiger voelt. De cliënt voelt zich gezien, gehoord en begrepen en door de trillingen en de muziek wordt zijn stemming positief beïnvloed. Werking van het Muziekwaterbed Bij het muziekwaterbed luistert en ervaart de cliënt de muziek die door de therapeut is uitgezocht en ligt daarbij op het niet gestabiliseerde waterbed en wordt als het ware omhuld door muziek. Elk orgaan heeft zijn eigen trillingsfrequentie maar ook elke cliënt heeft zijn eigen trillingsfrequentie. Voor het bereiken van de juiste frequentie is vooral de ervaring van de therapeut en de samenwerking met cliënt van belang. De trillingen van een individu zijn ook niet altijd constant, dit kan van dag tot dag verschillen. Dit betekent voor het werken met het muziekwaterbed dat de begeleider elke sessie opnieuw beoordeelt of hij de juiste trillingen gebruikt. Muziek kan invloed uitoefenen op blokkades en ze doen oplossen door resonantie. De huid is zo veelzijdig dat ze in staat is op geluidsgolven te reageren. Geluidservaring komt dus niet alleen binnen via onze oren, maar we kunnen ook met onze huid en zelfs met dieper gelegen organen geluiden registreren Al eerder in de scriptie kwam aan bod dat trillingen van het lichaam en de organen verstoord kunnen raken. Met het muziekwaterbed is het mogelijk een breed spectrum aan frequenties aan te bieden, waarin met name ook de harmonische trillingen zijn opgenomen. Zo is de beschadigde of zieke cel in staat zijn eigen frequentie te ontvangen om zodoende weer in de eigen trillingsfrequentie te kunnen gaan resoneren. Hierdoor kan de cel regenereren en is het herstel in een zeer kort tijdsbestek mogelijk. Ik denk dat hier de geweldige kracht van het Muziekwaterbed verscholen ligt. Het muziekwaterbed zorgt onder andere voor verbetering van: - bloedcirculatie - lymfecirculatie - immuunsysteem - hormoonhuishouding - algehele ontspanningstoestand. DE KRACHT VAN MUZIEK ARNO VAN DEN BERG 433 - zuurstofregulatie - concentratie - 23 - Het muziekwaterbed zorgt ook voor vermindering van: - pijnklachten - zenuw- en spierpijnen - slapeloosheid - misselijkheid/braken - somberheid en depressie - spasmen - angst/onrust Verder bieden sessies met het muziekwaterbed ondersteuning bij medicamenteuze behandeling. Cliënten gebruiken aantoonbaar minder medicatie tijdens de therapie met het muziektherapie waterbed een versterkt gevoel van eigenwaarde troostbeleving een gevoel van beter om kunnen gaan met een levensbedreigende ziekte stervensbegeleiding Als men trillingen toevoegt aan het lichaam, zoals bij het muziekwaterbed, kun je dat zien als een interne massage. Alles wordt subtiel in beweging gebracht. Vooral de organen en weefsels die je normaal moeilijk of niet kunt bereiken zoals klieren, longen, hart, bloedvaten en zelfs hersenweefsel. De trilling van de muziek en het pulsende van het water zorgen ervoor dat de cliënt letterlijk van binnenuit in beweging komt. De trillingen van de muziek en de beweging van het water stoppen niet als de therapie is afgelopen. Dit blijft nog doorwerken maar wel op een hele subtiele manier. De interne massage door de muziek zorgt ervoor dat de spanningen los trillen op verschillende plaatsen in het lichaam. Hierdoor kunnen bijbehorende emoties worden aangeraakt en deze kunnen door bewustwording los worden gelaten. Het muziekwaterbed creëert een veilige omgeving waarin men steeds dichter bij zichzelf kan komen en leert om beter de eigen grenzen te ervaren. Muziekkeuze: De juiste muziekkeuze is zeer bepalend voor het welbevinden van de cliënt en voor het slagen van een sessie. Er zijn een aantal eisen waaraan de muziek moet voldoen. Math Hansen is daar erg lang bezig geweest om de juiste muziek te vinden. De belangrijkste criteria volgens Math en H2O Sonic zijn: de muziek en de daarbij behorende trilling moeten voor de cliënt als prettig ervaren worden, met andere woorden de cliënt moet goed kunnen ontspannen. Door ontspanning zie je vaak al een vermindering van de pijn. er mogen geen abrupte wisselingen in tempo, ritme en dynamiek voorkomen in een zelfde muziekstuk, maar het muziekstuk moet een geleidelijk verloop kennen hoe meer hoge frequenties, hoe minder geschikt het muziekstuk is. Deze hoge frequenties zorgen er dikwijls voor dat de cliënt in zijn denken blijft zitten, waardoor de cliënt wordt belemmerd naar zijn gevoel te gaan. Frequenties in de midden regionen zijn meestal het meest geschikt. De muziek moet goed hoorbaar zijn via de geluidsgolven in de ruimte en goed voelbaar op het muziekwaterbed. Eigen meegebrachte lievelingsmuziek is vaak minder geschikt omdat de cliënt dan misschien in zijn emotie terecht komt en dit de behandeling bemoeilijkt. Persoonlijk ben ik van mening dat er meer muziek mogelijk kan zijn om toe te passen bij het muziekwaterbed. Zo zou veel filmmuziek een goede combinatie kunnen vormen. Maar dat hoop ik ooit in de toekomst te mogen onderzoeken. Geconcludeerd kan worden dat muziekwaterbed therapie op verschillende manieren goede resultaten bereikt bij cliënten. Een veilige en geborgen omgeving zorgt ervoor dat stress en spanningen verminderen, chronische pijnklachten verminderen, emoties kunnen op een rustige manier worden losgelaten en cliënten met veel onrust komen een beetje tot rust. Alleen daarom verdient het werken met het muziekwaterbed meer bekendheid. DE KRACHT VAN MUZIEK ARNO VAN DEN BERG 433 - 24 - Hoofdstuk 5: De kracht van het woord en intentie Ik hoofdstuk 2 over resonantie werd verwezen naar de onderzoeken van Masuro Emoto. Hier wordt nog even kort ingegaan op zijn bevindingen uit die onderzoeken.. In de testen die Masuro Emoto heeft gedaan is ook de intentie van het woord onderzocht op waterkristallen. Het blijkt dat woorden en intentie een grote invloed hebben op de schoonheid en dus de werking van het kristal. Bijgevoegd in de afbeeldingen is duidelijk te zien wat woorden kunnen doen. Dus is ook duidelijk wat woorden kunnen doen bij bijvoorbeeld pesten. Tevens is op YouTube een filmpje waar je kunt zien wat er gebeurt als je op een potje met rijst een sticker plakt met een verkeerde intentie zoals bijvoorbeeld “I hate you”. Dus behalve frequentie is de kracht en de intentie van het woord heel erg belangrijk. Als ik muziek hoor die me raakt, probeer ik ook zo goed mogelijk de tekst en de intentie van het muziekstuk in me op te nemen. Dan pas voel je echt de bedoeling en de emotie van de componist of zanger. Met intentie hebben we het over het bewustzijn van het geluid dat we produceren. Het begrip intentie houdt verband met het Hermetische principe dat alles geest is, want intentie komt voort uit de schepper van geluid. Alles is vibratie en ritme, maar wat is de intentie achter de energie? Waar ontstaat intentie? Intentie wordt gevormd in ons hoofd en in ons hart voordat we een klank naar buiten brengen. Ze kan worden opgeroepen door een denkbeeld of een visualisatie die we richten op de klank die we gaan maken. Jonathan Goldman heeft in zijn boek ‘Genezende Klanken’ enkele formules beschreven. FREQUENTIE + INTENTIE = GENEZING Dit betekent dat de intentie van de persoon die met het geluid werkt net zo belangrijk is als de frequentie die geprojecteerd wordt op iemand om de genezende functie op te wekken. Aangezien het begrip intentie op dit moment een wetenschappelijk onmeetbare kwaliteit is, is dit voor velen in de medische wereld uiterst moeilijk te begrijpen. Dankzij het ‘principe van overeenkomst’ kunnen de klanken zich in potentie met elk trillend voorwerp verbinden. Daarom liggen het resonantievermogen en het aanpassend vermogen van geluid binnen onze mogelijkheden. Dus de intentie is misschien nog wel belangrijker dan de exact juiste frequentie. DE KRACHT VAN MUZIEK ARNO VAN DEN BERG 433 - 25 - VISUALISATIE + VOCALISATIE = MANIFESTATIE Het universum is vol met geluiden en al die geluiden bevatten harmonische tonen, ook wel bekend als boventonen, bovenharmonischen, natuurtonen, deeltonen, partiaaltonen en bijtonen. Dit is een klankverschijnsel dat zich voordoet zodra er geluid is. Hoewel wij in veel gevallen geen onderscheid kunnen maken tussen de verschillende boventonen die we horen meeklinken, bepalen de boventonen wel de algehele klankkleur of het timbre van het instrument. Alle instrumenten produceren boventonen en toch heeft elk instrument zijn eigen specifieke boventonen. Alles wat vibreert, produceert boventonen. En aangezien het universum uit niets anders bestaat dan vibratie, worden overal grondtonen en harmonische tonen gecreëerd, variërend van elektronen die om atomen heen draaien tot planeten in hun baan om de zon. Als er iets ter wereld is dat uitdrukking kan geven aan de geest en aan het gevoel dan is dat de stem. Hieruit blijkt dat de kracht niet alleen in woorden zit, maar ook in datgene dat achter de woorden schuilt. Afhankelijk van de sterkte ervan maakt zij indruk op de luisteraar. Iets dergelijks zien we ook bij de vingertoppen van een violist, of bij de lippen van een fluitist. Afhankelijk van de invloed van zijn gedachten, brengt de musicus die invloed door middel van zijn instrument over op de luisteraar. Een mooi voorbeeld hiervoor is het thema lied van de film Schindler’s List gecomponeerd door John Williams. Persoonlijk vind ik dat er nog te weinig aandacht besteed wordt aan de kracht van het woord in een lied. Ik heb zelf in mijn leven vaak mogen ervaren hoe veel liedjes iets voor me hebben betekend. Vaak worden Nederlandstalige liedjes als saai en duf benoemd maar ik vind dat er de laatste jaren een aantal prachtige nummers zijn gemaakt die voor veel mensen iets kunnen betekenen. Om dit te illustreren heb ik op het einde van een aantal hoofdstukken stukjes tekst uit liedjes, die voor mij een bijzondere betekenis hebben, vermeld. Aangevuld met enkele uitspraken over muziek door bekende personen Ook in de andere talen wordt er teveel naar het deuntje geluisterd en amper naar de tekst. Misschien begrijpelijk omdat het deuntje het eerste is wat bij je binnenkomt, maar ik zou graag iedereen het advies willen geven om meer en meer te proberen ook de tekst en de intentie te voelen van een lied. Dat heeft vaak een net zo grote uitwerking, zo niet groter dan het deuntje van de muziek zelf. Mensen die nog met ‘oud zeer’ en met een laag zelfvertrouwen rondlopen geef ik vaak twee liedjes mee om te luisteren en vooral om de tekst te voelen. 3 x daags Harrie Jekkers met ‘Ik hou van mij’ en 3 x daags Marco Borsato met ‘Laat het los’. Vaak krijg ik dezelfde avond al een reactie dat deze echt wel binnen komen. Dat vind ik dan zo mooi, dat mensen er echt iets mee kunnen. Tekst uit het lied: Ik hou van mij door Harrie Jekkers DE KRACHT VAN MUZIEK ARNO VAN DEN BERG 433 - 26 - Hoofdstuk 6: Belang van Muziek Muziek met zijn diversiteit aan vormen, is een mooie basis voor therapeutisch werken. Bijna ieder mens heeft wel één of andere affiniteit met muziek. Ieder mens heeft zijn eigen klank, ritme, maat, tempo en melodie. Net als in de muziek. Mensen ervaren muziek als iets persoonlijks dat bijdraagt aan de kwaliteit van het leven. Muziek is in staat het proces draaglijker te maken door steeds een positieve beleving aan te bieden. Muziek roept herinneringen op. Muziek is in onze persoonlijke geschiedenis, vaak ongemerkt, gekoppeld aan belangrijke gebeurtenissen. Wanneer wij deze muziek weer horen worden herinneringen en de bijbehorende gevoelens opgeroepen. Via muziek is het dus mogelijk om een stukje van je levensgeschiedenis op te roepen. Door middel van muziek kunnen cliënten herinneringen opnieuw beleven en dit werkt identiteitsversterkend zoals bijvoorbeeld bij dementerende mensen. Muziek als neurale verbinding Ik wil graag nogmaals benadrukken wat muziek met neurale verbindingen doet. Elke ervaring wordt in de hersenen als neurale verbinding vastgelegd. Terugkerende ervaringen (bijvoorbeeld zingen) krijgen sterke neurale verbindingen. Deze verbindingen zijn minder gevoelig voor degeneratie. Bij muzikale ervaringen zijn verschillende delen van het brein betrokken, meer dan bijvoorbeeld de taal. Hierdoor blijven de muzikale vaardigheden langer intact dan andere vaardigheden. Door de eeuwen heen heeft muziek een belangrijke rol gespeeld. Vanuit de oudheid is er helaas weinig fysiek bewaard dat over muziek gaat. In de eeuwen daarna werd al snel duidelijk wat muziek voor mensen kan betekenen. Had muziek eerst voornamelijk het doel om mensen te vermaken, door de jaren heen kreeg het een steeds belangrijkere rol. Tijdens oorlogen werd door middel van het blazen op een instrument de aanval ingezet. Vanaf de tweede wereldoorlog en in latere oorlogen werd de muziek gebruikt om de tegenstander te demotiveren of zelfs te intimideren. Ik heb begrepen dat in de oorlog in Vietnam via helikopters muziek werd afgespeeld op 120 decibel om zo de tegenstander te ontregelen. De film Good Morning Vietnam maakt duidelijk hoe belangrijk ook de muziek is als je ergens in een ver land een oorlog aan het voeren bent. De muziek is dan vaak een verbinding met thuis. Een mooie documentaire ‘Rock of War’ is gemaakt door onze popprofessor Leo Blokhuis op NTR. Het gaat dan met name over de muziek in oorlogen. Daar wordt uitgelegd wat muziek voor invloed heeft gehad op de wereld. Hoe muzikanten hun verontwaardiging of visie verwoorden. Maar ook hoe muziek voor de Nederlandse militairen op missie het gevoel van thuis kon geven. De documentaire is op internet terug te vinden. Voor veel mensen is muziek ook een overbrugging van leven en dood. Het sterven en bijna-doodervaringen gaan vaak samen met verhalen over een geheimzinnige tunnel van licht en klank, waar een soort hemels licht of een gewijde aantrekkingskracht de ziel begeleidt op haar reis. Gebeden en gezangen rond de overledene hebben de functie van een baken voor de ziel om los te komen van het lichaam; de muziek dient als een verre stem die de vrije ziel in de richting van de eeuwigheid stuurt. DE KRACHT VAN MUZIEK ARNO VAN DEN BERG 433 - 27 - Eeuwenlang zijn de stervenden omringd met gebeden, muziek en gezangen om de geestelijke reis naar de andere zijde te vergemakkelijken. Muziek en klank weven een magisch tapijt voor de reis van de ziel naar zijn eeuwig thuis. Ik heb zelf ook al de muziek uitgezocht voor mijn overlijden. Het is een lijst die regelmatig aangepast wordt maar enkele nummers blijven er in staan en ik ben er van overtuigd dat ze voor de mensen die achter blijven een steun en mooie herinnering zullen betekenen. Tevens denk ik dat bij stervenden zelfgekozen muziek zorgt voor een rustigere overgang naar de dood en dat de ziel begeleid zal worden naar het hiernamaals. In deze scriptie ligt de nadruk op wat muziek met de clienten doet. Ik wil ook graag kort een impressie geven over de kracht van muziek voor muzikanten. Wat het hun heeft gebracht en hoe daardoor hun leven en zienswijze is veranderd. Een mooi boek om te lezen is: ‘De Muze brengt mij’ van Egbert Derix. Egbert Derix is muzikant en docent op het conservatorium in Tilburg. De muziek heeft hem over de hele wereld gebracht en hij heeft mogen spelen met enkele groten der aarde. Dit heeft geresulteerd in een leuk, makkelijk leesbaar boek met prachtige verhalen over hoe mooi en krachtig de verbinding door muziek kan zijn. Echt een aanrader voor iedereen die muziek een warm hart toedraagt. Er zijn diverse muzikanten die hun bekendheid en status gebruiken om mensen te bereiken en zo de wereld proberen mooier te maken. Zo is er de punkzanger Toby Morse die zijn bekendheid benut om op scholen en instellingen de jeugd bewust te maken van de gevaren die er liggen in deze wereld. Samen met zijn band Bad Brains geeft hij bekendheid aan het begrip PMA oftewel Positive Mental Attitude. Hiermee wil hij scholieren duidelijk maken dat als de wil er is, je alles kan waarmaken. Geloven in je dromen is de boodschap. Super dat mensen als hij zijn bekendheid, verkregen door de muziek, gebruiken om mensen te overtuigen van de kracht in jezelf en dat je die niet moet gaan zoeken in drugs en drank. Tekst uit lied: Family Tree door Venice DE KRACHT VAN MUZIEK ARNO VAN DEN BERG 433 - 28 - Hoofdstuk 7: Muziek en de Esoterie Mantra’s Een van de oudste en meest wijdverbreide vormen van stemgebruik is momenteel de mantra, een korte steeds weer herhaalde zang die meestal maar uit één of enkele woorden bestaat. De klank Om (uitgesproken als Aoum) is de bekendste. Men gelooft dat als je deze zo langzaam mogelijk uitspreekt je één wordt met de hele schepping. De klank van de eerste letter A in het begin van de uitademing, symbool voor de schepping. De O gaat langzaam over in OE als het centrum van het woord. Ook de M aan het einde wordt nog lang aangehouden tot aan het einde van de uitademing en staat symbool voor het opgaan in de spiraal van het leven, adem en klank. Tijdens mijn massages en energetische behandelingen komt vaak de muziek van Deva Premal voorbij. Zij zingt ook mantra’s. Ik merk en hoor van cliënten dat dit ook door hen als rustgevend, spiritueel en dus erg positief wordt ervaren. Het blijkt dat de stem de uitdrukking van de geest is. Als de geest zacht is, is de stem ook zacht. Als de geest krachtig is, dan heeft de stem ook kracht. Als de geest zijn sterkte heeft verloren dan is de stem ook krachteloos. Spiritueel gezien worden er 5 kwaliteiten aan de stem verbonden die het bijzondere karakter van de mens vormen. De Aardekwaliteit: Hoopgevend, bemoedigend en uitdagend De Waterkwaliteit: Benevelend, geruststellend, genezend en verheffend. De Vuurkwaliteit: Indrukwekkend, opwekkend, opwindend, beangstigend en tegelijk bewustmakend. De Luchtkwaliteit: Verheffend, mens boven aardse niveau uittillen De Etherische kwaliteit: Inspirerend, genezend, vrede brengend, harmoniserend, overtuigend, appellerend en tegelijk in vervoering brengend. Chakra’s Chakra’s zijn energiecentra die zich langs de middenlijn van het lichaam bevinden. Helderzienden en anderen die het vermogen hebben die subtiele energiecentra waar te nemen, beschouwen ze als wervelingen van verschillende kleuren, geluiden en verdichting. Men zegt dat chakra’s met elk geluid vibreren. Vooral de intentie bij het werken met geluid speelt daarbij een grote rol. Het kan zijn dat verschillende frequenties effect hebben op hetzelfde chakra door de intentie die het heeft meegekregen. Chakra’s zijn draaiende wielen van energie. De speciale natuurlijke vibraties van bijvoorbeeld klankschalen kunnen helpen bij het stimuleren, het vrijmaken en in evenwicht brengen van deze energiestromen. Deze klanktrillingen zorgen voor een veilige, vertrouwde atmosfeer, waarin vrijwel iedereen zich meteen op zijn gemak voelt. Het visualiseren van kleuren en het meezingen (tonen) met de klinkers die bij de chakra’s horen zullen een diepe indruk achterlaten! Elk chakra vibreert, of roteert, met een specifieke snelheid. Het basischakra heeft de traagste vibratie, het kruinchakra de snelste. Wanneer de chakra’s op een goede manier worden uitgebalanceerd, wat we dan een DE KRACHT VAN MUZIEK ARNO VAN DEN BERG 433 - 29 - chakra-healing functioneren. noemen, zal ook ons lichaam langzaamaan weer normaal gaan Sjamanisme Het woord ‘sjamaan’ komt van het Siberische saman. Het woord werd door antropologen gebruikt om te verwijzen naar personen die vroeger toverdokter, heks, medicijnman, tovenaar, magiër, ziener en magieman genoemd werden. Michael Harner beschrijft in het boek van Jonathan Goldman een sjamaan als iemand die een ander bewustzijnsniveau binnen gaat om in contact te treden met een andere werkelijkheid die normaliter verborgen is en die te gebruiken om kennis en kracht op te doen voor het helpen van andere mensen. Over het algemeen gebruiken sjamanen geluid en muziek, zoals hun stem of een trommel of ratel, als een middel om dit te bereiken. Uiteraard is de stem het meest voor de hand liggende instrument om geesten aan te roepen en naar de geesteswerelden te reizen. Na het scheppen van licht door middel van geluid lijkt het voor de hand liggend dat, met de juiste intentie, verschillende geesten en wezens opgeroepen kunnen worden door middel van boventoonzang. Ohmpunctuur: Peter Gouw, oprichter van Ohmpunctuur, hield ook een lezing op het resonantiecongres in Utrecht op 8 maart jongstleden. Hij geeft opleidingen in klankschalen en stemvorken. Zijn lezing heeft veel indruk op me gemaakt. Ik heb op 17 mei 2015 een kennismakingsdag mogen bijwonen van Ohmpunctuur. Peter Gouw liet ons kennis maken met de kracht van de klankschalen en de stemvorken en wat die met je lichaam kan doen. Belangrijk die dag was voor mij het besef dat we met onze muziek in de verkeerde toonsoort zitten. In 1939 is er tussen Duitsland en Engeland afgesproken dat de kamertoon gewijzigd zou worden van 432 Hertz naar 440 Hertz. Alle instrumenten zouden daar op aangepast worden. Die 440 Hertz is echter helemaal tegen de trilling van de natuur in, maar de commercie heeft het van de hartenergie gewonnen. Gelukkig gaan er steeds meer stemmen op om de muziek weer naar zijn natuurlijke kamertoon te brengen van 432 hertz. Tevens benadrukte Peter Gouw dat het voor een therapeut erg belangrijk is dat hij zorgt zelf energetisch goed schoon en stevig geaard te zijn. Maar het is ook belangrijk dat de cliënt goed gezuiverd is van energetische vervuiling voordat men met klankschalen en stemvorken aan de slag gaat. Anders gaat deze energetische vervuiling dieper je chakra’s en dus het lichaam in waar het blokkades en verstoringen kan veroorzaken. Met stemvorken kun je ook energetische koorden verbreken. Energiekoorden zijn energetische verbindingen die je hebt met andere mensen. Dat kan een keuze van jou zijn maar het initiatief kan ook van iemand komen waar jij geen behoefte aan hebt. Die koorden kun je dan verwijderen. Dit geldt echter niet voor familiekoorden omdat deze in je DNA zitten verankerd. Het verwerven van spiritualiteit houdt in dat men zich realiseert dat het hele universum een symfonie vormt, en elk individu is daarin een noot. Het bijzondere van muziek is dat de mens geholpen wordt om zich te concentreren en om te mediteren los van zijn gedachten; daarom schijnt muziek een brug te slaan tussen vorm en het vormloze. Muziek creëert die resonantie die ons hele wezen in trilling brengt, en die onze geest uittilt boven de zwaarte van de materie. In elk geloof speelt muziek een grote rol. Muziek kan een verbindende factor zijn om de gelovigen samen te brengen en het uiten van de overtuiging. DE KRACHT VAN MUZIEK ARNO VAN DEN BERG 433 - 30 - Hoofdstuk 8: Muziek in de E.E.N.® therapie Binnen de E.E.N.® opleiding bestaan er ook verschillende modules die verbinding hebben met muziek. In de gehele opleiding is energie, dus trilling en frequentie een rode draad. Mijn overtuiging is dat muziek een hele grote ondersteuning kan zijn bij het behandelen van mensen volgens de E.E.N.® Therapie. De E.E.N.® therapie is er vooral op gericht om psychosomatische klachten te behandelen. Dit zijn klachten die zich fysiek uiten maar waar geen fysieke oorzaak voor te vinden is. Zoals al vaker benoemd is het lichaam niet in de juiste trilling. Met behulp van deze therapie wordt de verstoring opgezocht, bewust gemaakt en getracht deze weer in de juiste trilling te krijgen. Daar is muziek en zijn de instrumenten een prachtig medium voor om in te ondersteunen. Ik hoop dat onderstaand verhaal iets meer duidelijk maakt. In de A-module heb ik kennis gemaakt met de klankschalen. Ik heb daar een prachtige ervaring beleefd die ik graag met jullie wil delen. We werden ingedeeld in groepen van twee waarvan de bedoeling was om de ene student op de tafel te laten liggen en de klankschaal op of naast het lichaam te gebruiken om zo de klankkleur en de trillingen te ervaren. Ik lag als eerste op de tafel en vond het een geweldige belevenis. Maar het mooiste moest nog komen. Nadat er was geruild had ik de schaal vast en sloeg deze aan. Vrijwel direct gaf de medestudente aan dat ze last kreeg van haar keel en moeite met slikken. Meteen stopte ik met deze klankschaal. Na iets te drinken gaf ze aan dat het weer ging. Dus verder gegaan met de klankschaal maar meteen bij de eerste aanslag kwam de last in de keel weer terug. Ik wilde meteen stoppen maar de leraar Wiel Habets gaf me aan vooral door te gaan. Hij begeleidde de medestudente naar haar onderbewustzijn toe en tot mijn verwondering bereikten we de tijd van de geboorte van de medestudente. Daaruit bleek dat ze was geboren met de navelstreng om haar nek en dat heeft haar leven tot die dag achtervolgd. Ze kon nooit een shawl of een das om haar nek dragen omdat dit een beklemmend gevoel gaf. We hebben toen de navelstreng energetisch weggehaald. Daardoor kreeg ze veel meer vrijheid en was er een blokkade opgelost. Ik mailde haar enkele dagen later hoe het was en het bleek dat ze ziek in bed lag. De opgeloste blokkade had erg veel bij haar los gemaakt en dat was er nu allemaal uit aan het komen. Ik voelde me daar schuldig over maar ze zei achteraf dat ze het als een geschenk had ervaren. Zo ben ik het dan ook maar gaan zien. Dus hoe prachtig is het om zo mensen te kunnen en mogen helpen. Verder is er in de B3 module een dag ingeruimd om oude Nederlandse mantra’s te zingen. Deze hebben als basis de filosofie van Maznazdan. De bedoeling van die mantra’s die al vanuit vroeger opgesteld zijn, is om de kracht van de woorden ook fysiek te bevestigen door het activeren van één van de klieren. Dat vroeg toch wel enkele hoogstandjes in evenwicht zo’n eerste keer. Hoewel we er allemaal met een terughoudend gevoel aan begonnen was dit achteraf één van de leukste lessen. Tevens wordt het toezingen van de chakra’s door de klinkers uitgelegd en beoefend. Het effect van het toezingen van chakra’s is al eens benoemd in deze scriptie. Tijdens mijn stage heb ik deze dag nog eens mogen beleven en deze was al weer net zo hilarisch en onbeholpen maar net zo mooi en intens als de eerste keer. DE KRACHT VAN MUZIEK ARNO VAN DEN BERG 433 - 31 - Natuurlijk komt in de andere lessen ook regelmatig muziek ter sprake. Voornamelijk ter ondersteuning bij behandelingen. Zoals ook al eerder benoemd, is hier de intentie en de kracht van het woord van groot belang. Er bestaan zoveel liedjes die voor cliënten een doorbraak kunnen betekenen in hun proces naar zelfheling. Ik zeg altijd dat ik de mensen niet beter kan maken. Dat kunnen ze alleen zelf. Ik probeer met behulp van de therapie en de muziek de juiste snaar te raken zodat het zelf genezend vermogen van het lichaam wordt aangesproken. Mijn overtuiging is dat muziek een steeds grotere rol gaat spelen. Niet alleen in deze E.E.N.® therapie maar bij alle therapieën. De wereld wordt steeds gevoeliger en zoekt een uitlaatklep voor zijn gevoelens. Hoe kun je dat beter doen dan met muziek. tekst uit lied: Lullabye door Billy Joel DE KRACHT VAN MUZIEK ARNO VAN DEN BERG 433 - 32 - Conclusie / Nawoord: Zo, dan zijn we toch bij het einde gekomen van mijn scriptie de Kracht van de Muziek. In deze scriptie verwoord ik de invloed die muziek op het menselijk lichaam heeft. Dit heb ik gedaan door eerst de theoretische achtergrond te benoemen: hoe komt muziek in ons lichaam terecht en wat heeft het fysiek voor effect: Daar mee verweven komt het psychische aspect waarin ik de kracht van muziek benoem in de vorm van de herinneringen, de kippenvelmomenten omdat de muziek je zo raakt. Belangrijk daarbij is de intentie van de muziek en de woorden. Energetisch is het verlengde van de fysieke en psychische effecten waar de muziek bij het fysieke lichaam, maar ook bij het etherische lichaam werkzaam is. Blokkades worden door de trillingen van de muziek meegenomen en opgelost en zo kan je het lichaam en de organen via het zelfhelend vermogen terug brengen naar de natuurlijke trilling. Uit de vele boeken die ik heb gelezen en de onderwerpen op Internet en You Tube heb ik getracht een begrijpelijke mix te maken en die te verwoorden in deze scriptie. Zoals eerder aangegeven beweer ik niet de waarheid te verkondigen. Mijn eindconclusie is dat de kracht van muziek nog steeds miskend is maar wel groeiende en dat er een tijd gaat komen waar eindelijk muziek als therapie de erkenning krijgt die het verdient. Tenslotte wordt er al eeuwenlang op verschillende manieren aan uitingen van geluid veel belang gehecht: de stem, klankschalen, stemvorken, muziek, liederen, gebeden, trillingen. De kracht van de muziek is er eigenlijk altijd geweest! Er zijn een aantal mensen die ik wil bedanken. Om te beginnen mijn leraren in de opleiding Paul Lemmens, Peter Paullissen, Fernand Debats en Wiel Habets die mij deze vier jaar op Instituut voor E.E.N.® geweldig ondersteund hebben. Zonder hun hulp, inzichten en af en toe een trap onder mijn kont was het allemaal een stuk moeilijker gegaan. Aansluitend natuurlijk mijn grote dank en bewondering voor onze directrice en oprichtster van Instituut voor E.E.N.® Mariet van Buuren. Zij is voor mij, en ik denk voor vele andere studenten, een voorbeeld. Zij laat ons zien dat je voor je passie kunt kiezen, je voor anderen klaar kunt staan en dat je wijsheid en kennis kunt overbrengen. Natuurlijk wil ik ook een dankwoord richten aan mijn overleden vader. Zonder zijn liefde voor muziek en die over te dragen op mij was deze scriptie nooit ontstaan. Ik heb zo goed mogelijk getracht om mijn beleving over muziek te verwoorden. Music was my first love, and it would be my last. Dank je wel Arno van den Berg DE KRACHT VAN MUZIEK ARNO VAN DEN BERG 433 - 33 - Bronvermelding: Literatuurlijst: Titel van het boek Schrijver Uitgeverij Jaar Druk Het Kosmisch Octaaf Hans Cousto Panta Rhei 1990 1e Het Mozart Effect Don Campbell Panta Rhei 2007 1e Water Klank Beelden Robert Boerman Ankh Hermens 2008 1e Eva Rudy Jansen Binkey Kok 2002 6e Klankschalen Christine de Kaste Ankh Hermens 2000 1e Kosmische Taal Hazrat Inayat Khan Panta Rhei 2008 1e Muziek en Mystiek Inayat Khan Panta Rhei 1987 1e Fonoforese Ronne van den Hurk Ankh Hermens 2009 1e Jonathan Goldman Genezende Klanken East West Publ. 1992 1e Klanktherapie Ingo Steinbach Panta Rhei 1994 2e Het Bewuste Oor Alfred A Tomatis Panta Rhei 2005 2e Stem en Boventonen Borg Diem Groeneveld Panta Rhei 1993 1e De boodschap van Water Masaru Emoto Ankh Hermens 2007 3e Helende Klanken Dick de Ruijter Altamira BV 2012 1e Licht op de Aura Barbara Ann Brennan Altamira BV 2010 21e Bronnen van Licht Barbara Ann Brennan Altamira BV 2005 6e Het subtiele lichaam Cyndi Dale Altamira BV 2010 1e De muze brent mij Egbert Derix Boekscout.nl 2015 1e Klankschalen, Tingsha’s bel en Dorje Muziektherapie met Andere bronnen van informatie: Interview Mieke Ramaekers Drijvende Kracht in Kelpen-Oler Werkstuk: Het Muziekwaterbed door Els Denesen Bezochte websites: http://www.wijwordenwakker.org/content.asp?m=M53&s=M141&ss=P1453&l=NL http://nl.wikipedia.org/wiki/Pythagoras http://www.comunicazione.nl/muziek-en-emotie-zitten-dichtbij-elkaar/ http://eoswetenschap.eu/artikel/wat-doet-muziek-met-ons-brein-herbekijk-het-debat-vaneos http://www.whydontyoutrythis.com/2013/12/heres-why-you-should-convert-your-musicto-432hz.html https://www.youtube.com/watch?v=0-mIs0itvXE http://www.onelifeonechance.com/ https://www.youtube.com/watch?v=FN2PuKci6bo DE KRACHT VAN MUZIEK ARNO VAN DEN BERG 433 - 34 - Bijlage I Uitleg van de 5 stadia van het Elektronisch Oor van Alfred A. Tomatis 1. De sonische terugkeer: Men kwam tot de conclusie dat het beter was om de patiënt eerst voor te bereiden op het luisteren naar de geluiden zoals die binnen de baarmoeder klinken en hem daar stap voor stap naar toe te leiden. Het is een heel confronterend proces. Wij noemen dit proces de ‘sonische terugkeer’. Dit traject wordt ondernomen onder begeleiding van een muzikaal thema. In het algemeen is dat iets van Mozart; die muziek is heel toegankelijk. 2. Gefilterde geluiden: dit systeem filtert geluid zodanig dat alleen bepaalde hoge frequenties aanwezig blijven. Door deze gefilterde geluiden wordt iemand in de situatie terug gebracht zoals die was voordat hij werd geboren. De stem van de moeder is juist het ‘geheim’’ van de relatie met de omgeving, omdat ze de wetmatige liefde van een moeder voor haar kind bevat. Eén van de functies van het oor is het stimuleren van de cortex, zodat die de middelen krijgt om het lichaam en de geest te activeren en te bezielen. Hoge tonen die harmonieus worden overgebracht helpen daarbij. Van de enorme hoeveelheden muziek die de afgelopen 25 jaar zijn getest, hebben we Mozart en gregoriaanse gezangen geselecteerd, vanwege de goede resultaten die we daarmee hebben verkregen. Maar er moet op dit gebied nog heel veel onderzoek verricht worden. Taal bevat altijd onderliggende betekenissen. Zodra de mens zich ergens mee bemoeit, verschijnt een psychoanalytische dimensie. Door het leven in de baarmoeder opnieuw te ervaren, kan het kind weer contact krijgen met het verleden dat zo ver terug gaat dat het geen negatieve ervaringen in zich draagt. Het is alsof alle blokkades die hem in de nare situatie hebben gebracht, waarvoor onze hulp nodig was, eindelijk worden opgeheven. 3. De sonische geboorte: Wanneer deze eerste moeilijkheid is overwonnen, kunnen wij doorgaan met de overgang van het luisteren via water naar luisteren via lucht. Dit noemen wij de ‘sonische geboorte’ (SG). Nu het kind is uitgerust met een nieuwe manier van luisteren, moet hij er op worden voorbereid dit middel te gebruiken om andere mensen te ontmoeten. 4. De pré-taalfase: Na de Sonische geboorte begint de actieve fase. Deze fase is in twee betekenissen actief. Allereerst wordt er in deze fase een frontale aanval ondernomen op de stoornissen waar het kind aan lijdt. En ten tweede stapt het kind nu uit de passiviteit en gaat het een rol spelen bij zijn eigen bevrijding. Het feit dat deze ‘woorden’ zijn samengesteld uit de verdubbeling van de lettergreep, intrigeerde mij. Om dat verschijnsel te begrijpen moeten wij ons herinneren dat de twee taken van de nervus vagus die de hersenen verbinden met de spraakorganen, allebei het strottenhoofd bereiken, maar via verschillende wegen. (daarom de woordjes dada, mama, papa…) Daarom is het niet verbazend dat de moeder, ondanks de verschillen in talen en dialecten overal ter wereld hetzelfde wordt aangeduid (met ‘ma-ma’ of iets dat daar op lijkt). Want moeder is degene die tevoorschijn komt wanneer dat ma-ma klinkt. Zij is degene die de borst geeft; het ‘ma-ma’ wordt ook geassocieerd met een zuigbeweging. Natuurlijk richt het ‘pa-pa’ zich op de andere, de persoon naast de moeder, dat wil zeggen de vader. In tegenstelling tot de moeder (we hebben gezien dat het kind zich nooit volledig los ziet van haar) wordt de vader vanaf het begin als een derde persoon beschouwd. De pré-taalfase zorgt voor een snellere, meer doeltreffende en definitievere integratie van deze verschijnselen van onze vroegste taalstructuur. Deze fase vormt eigenlijk de basis voor de DE KRACHT VAN MUZIEK ARNO VAN DEN BERG 433 - 35 - tussenkomst van de vader. Het doel ervan is het gehoor van het kind te leiden naar het luisteren naar taal waarvan de controle bij voorkeur moet worden uitgeoefend door het leidende oor: het rechteroor. Geleidelijk aan brengen we dus een gehoorlateralisatie aan totdat de dominantie van het rechteroor bij de zelfcontrole tot stand is gebracht. Tegelijkertijd laten wij het kind naar muziek en spraakgeluiden luisteren die al dan niet zijn gefilterd, maar telrijmpjes zonder woorden en vervolgens met woorden en naar gregoriaanse gezangen. 5. De Taalfase: Deze nieuwe fase begint met het luisteren – nog altijd via het Elektronisch Oor – naar klanken met vele hoge frequenties, die wij gefilterde sisklanken noemen. Hoe beter iemand de hoge frequenties en de hoge boventonen kan waarnemen, hoe volwassener en rijper zijn spraak zal zijn. Sessie met sisklanken worden afgewisseld door sessies met gefilterde muziek die als hoofddoel hebben spanningen op te heffen. Dit klankbad lost de angsten van het kind op. Ongetwijfeld wordt hij op dat moment het beste voorbereid op een akoestische ontmoeting met de vader, die de kiem van een sociaal gesprek in zich draagt. Vanuit technisch oogpunt leggen zij gedurende deze periode van taalstructurering de nadruk op het vormen van het systeem van audio-vocale zelfcontrole. Door middel van een tweede systeem van elektronische poorten kunnen wij ervoor zorgen dat iemand naar zichzelf gaat luisteren op het moment dat hij herhaalt wat hij zojuist heeft gehoord, of antwoord geeft op een gestelde vraag. DE KRACHT VAN MUZIEK ARNO VAN DEN BERG 433 - 36 - Bijlage II Tabel uit het boek van Jonathan Goldman – Genezende klanken De eerste 16 boventonen, uitgaand van de ‘C’ als grondtoon met een frequentie van 256 Hertz Toon Interval Solfège Harmonische Frequentie 1 C grondtoon do (1) 1e partiaaltoon 0,256 Hz 2 C octaaf do (2) 2e partiaaltoon 0,512 Hz 3 G reine kwint sol (1) 3e partiaaltoon 0,786 Hz 4 C octaaf do (3) 4e partiaaltoon 1,024 Hz 5 E grote terts mi (1) 5e partiaaltoon 1,280 Hz 6 G reine kwint sol (2) 6e partiaaltoon 1,536 Hz 7 Bes- kleine septime si♭ (1) 7e partiaaltoon 1,792 Hz 8 C octaaf do (4) 8e partiaaltoon 2,048 Hz 9 D grote seconde re (1) 9e partiaaltoon 2,304 Hz 10 E grote terts mi (2) 10e partiaaltoon 2,569 Hz 11 Fis- overmatige kwart fa♮ (1) 11e partiaaltoon 2,816 Hz 12 G reine kwint sol (3) 12e partiaaltoon 3,072 Hz 13 A- kleine sext la♭ (1) 13e partiaaltoon 3,328 Hz 14 Bes- kleine septime si♭ (2) 14e partiaaltoon 3,584 Hz 15 B grote septime si (1) 15e partiaaltoon 3,840 Hz 16 C octaaf do (5) 16e partiaaltoon 4,096 Hz DE KRACHT VAN MUZIEK ARNO VAN DEN BERG 433 - 37 -
