Ken uw TSH !! en vT4

Ken uw TSH !! en vT4
Bruce H.R. Wolffenbuttel, internist‐endocrinoloog
Universitair Medisch Centrum Groningen
Afd. Endocrinologie: www.umcg.net
Blog: www.gmed.nl
twitter: @bhrw
www.gmed.nl/bw.pdf
9 november 2012
De schildklier maakt schildklierhormoon *
T4
80%
20%
T3
TSH
T3
warmteproductie
stofwisseling
energievoorziening
geheugen
spierkracht
slaap
* hormonen zijn boodschap stoffen,
die in het ene orgaan worden gemaakt, om op andere plaats in lichaam hun werking uit te oefenen
Een man van een jaar of 60 vertelde dit verhaal
• Ik was bij de huisarts vanwege mijn kortademigheid, en die stelde bloedarmoede vast
• Het bleek veroorzaakt door gebrek aan vitamine B12, en nu moet ik de rest van mijn leven injecties hiervan hebben
• Maar .. ik voel me nog steeds moe, alles gaat traag
• Vind je het ook zo koud ?
Een man van een jaar of 60 vertelde dit verhaal
• Hij kreeg het advies zijn TSH waarde te laten bepalen
121
Klachten bij langzame schildklier
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Kouwelijk
Traag
Droge huid
Obstipatie
Gewichtstoename
Gewichtsverlies
Krakende stem
Uitval wenkbrauwen
Spierpijn
Moe
Trage polsslag
Dikke enkels
Hoge bloeddruk
Hartklachten
Pafferig gezicht
Haaruitval
Stoornis menstruatie
Stijve gewrichten
Principe centrale verwarming
te langzaam
normaal
hypofyse
schildklier
80
TSH 1,0
4,0
Klachten
vT4 16,0
Hypothyreoïdie is niet simpel
1. Een vrouw van 64 jaar
• Dochter behandeld vanwege ziekte van Graves
• Andere dochter na bevalling schildklier probleem
• Op mijn advies laat zij bloed prikken, ook al heeft zij geen enkele klacht.
• TSH 62,3 mU/l, vT4 5,4 pmol/l
• Antistoffen tegen TPO: 270 U/ml (N<100)
2. Een vrouw van 22 jaar
• Al langere tijd een pijnlijk gevoel in de hals, met name met slikken
• Voelt zich niet goed, vermoeid, komt tot weinig, heeft studie onderbroken
• Bij onderzoek iets vergrote schildklier, die licht pijnlijk is bij aanraken
• TSH 8,3 mU/l, vT4 16,4 pmol/l
• Antistoffen tegen TPO: 1739 U/ml (N<100)
3. Een vrouw van 34 jaar
• Eind augustus 2011 voelde zij zich uitstekend, en was haar schildklierfunctie prima
• Begin oktober 2011 kon zij nauwelijks meer sporten vanwege vermoeidheid en spierpijn
• TSH 91 mU/l, vT4 2,4 pmol/l
3 patiënten
3 verhalen
zelfde ziekte : Hashimoto Hakuro H
'Ziekte van Hashimoto'
• Auto‐immuun ziekte van de schildklier, d.w.z. er zijn antistoffen in het bloed aantoonbaar
• Kan gepaard gaan met:
te snel
te langzaam (heel vaak)
alleen struma
De antistoffen in het bloed zijn gericht tegen bepaalde bestanddelen van de schildklier (o.a. TPO *)
* Thyroid peroxidase enzym
Anti‐TPO antistoffen: raadselachtig !
• Bij ‘TPO a.s.’ vaker depressie of angststoornis, ook als schildklierfunctie normaal is
• Bij goedaardig struma: meer klachten als ‘TPO a.s.’ verhoogd zijn
• Eén‐eiïge tweeling: één is manisch‐depressief, ander kerngezond: beide hoge antistoffen
• Antistoffen ‘marker’ van aandoening, NIET oorzaak
3 patiënten
1: heel langzaam beloop, weinig klachten
2: klachten van 'ontsteking', pijn
3: snel ontstaan, veel klachten
Te langzame schildklier begint meestal sluipend
20
10
80,3
25,0
7,1
1,0
Tijd A B C D
A. Gezond
B. Het begint
C. Te traag
D. Erg te traag
We weten al langer dat bij veel mensen
een te langzaam werkende schildklier
bij TOEVAL wordt ontdekt.
Hoe is dat nou in de NL bevolking ?
Ruim 40000 metingen TSH in LifeLines deelnemers tussen 19 en 89 jaar oud
hoeveel hebben:
TSH 4 ‐ 10
TSH > 10
LifeLines en schildklier
• 1127 gebruikers skhormoon (bijna 3%)
• TSH > 4: 303
 ruim 25% niet goed gesuppleerd
• 39631 niet gebruikers skhormoon
• TSH 4‐10: 3813
• TSH > 10: 273
 ruim 10% heeft afwijkend TSH
Wat zeggen experts over TSH ?
Afwijkend TSH geen slechtere kwaliteit van leven ‐ LifeLines studie
SF‐36 vragenlijst
Klaver EI, et al. 2011
Het dilemma
1. Screening:
Is er nu argument om hele Nederlandse bevolking te screenen ?
2. Medicalisering:
Moet je iemand met afwijkend TSH behandelen, ook als die persoon geen klachten heeft ?
Hoog TSH
Laag vT4
o.a. hoger cholesterol
Sneller hart‐ en vaatziekten
Sukkelen met uw schildklier of door uw schildklier ?
• Er zijn mensen met
hoog TSH, maar weinig klachten
licht verhoogd TSH, maar veel klachten
• Sommigen blijven bij gebruik van schildklier hormoon
toch nog klachten houden ondanks normale
bloedwaarden: 'restklachten'
Wat vindt U van deze uitslagen ?
Iedereen heeft een 'eigen' normaalwaarde voor vT4
16,3
15,3
14,9
18,9
17,4
15,5
13,4
12,7
14,6 13,8
18,9
14,1
19,5
11,1
14,8
12,3
18,8
17,7
12,9
Al deze waarden van vT4 zijn normaal
16,6
Iedereen heeft een 'eigen' normaalwaarde voor vT4
16,3
17,4
15,3
14,9
18,9
15,5
14,6 13,8
18,9
13,4
TSH
1,2
14,1
19,5
11,1
12,3
18,8
12,7
16,6
9,2
14,8
17,7
12,9
Van 18 naar 12: duidelijke daling
maar nog steeds 'normaal'
Te langzame schildklier
• Vele gezichten
• Klachten lang niet altijd duidelijk
• Geen relatie hoogte TSH en klachten
• Restklachten, anti‐TPO antistoffen ????
• Na‐onderzoek in LifeLines studie ‘loopt’