SCHILDKLIER Afra Veken en Gerard Beukeveld Westfries Gasthuis Afdeling: KCL Probleemgericht aanvraagformulier Schildklier Schildklier hormonen Werking Schildklierhormonen Regelt de normale groei (anders dwerggroei) Zuurstofverbruik Warmteproductie Koolhydraat en vetstofwisseling Hart/long/bloedvorming Hormoonhuishouding Hypothalamus hypofyse schildklier as Hypofyse-schildklier-as Transport fT4 en fT3 Vrij en gebonden T4 en T3 Detectielimiet fT4 miljard keer lager dan glucose Schildklier Schildklier follikel Schildklier follikel bloedvat schildkliercel colloid Schildklier colloid Schildklier-transporterperoxidase X X X Schildklier TSH receptor peroxidase peroxidase ANTI-TPO Hypothyreoidie TSH Y receptor X peroxidase X Y X X peroxidase Y Y Y X TSH receptor auto-antistoffen TSH receptor aan Graves hyperthyreoidie TSH receptor uit “Hashimotho” hypothyreoidie Thyreoid peroxidase Hasimotho hypothyreoidie Anti TPO Anti TSH receptor TSH receptor auto-antistoffen • 90 – 95% Graves • 10% receptor AAN (hyperthyreoidie) Hashimoto receptor UIT (hypothyreoidie) • Trans-placentale passage mogelijk met groei en mentale stoornis in de ontwikkeling van de pasgeborene! Schildklier auto-antistoffen • Hypothyreoidie – Anti TPO – Anti TSH receptor • Hyperthyreoidie – Anti TSH receptor • Van Hyper naar Hypothyreoidie – Anti TSH receptor aan en – Anti TPO dat uiteindelijk overheerst Anti-TPO bij ouderen > 65j • 601 vrouwen 16% waarde boven de drempel • 285 mannen 9% waarde boven de drempel • 4 jaar later had 80% met een hoge titer een hypothyreoidie ongeacht de TSH waarde bij het begin (100 personen) TPO auto-antistoffen • 93% bij Hashimoto (hypothyroidie) • 73% bij Graves (hyperthyroidie) • 100% post-partum schildklierproblematiek Postpartum schildklierstoornissen • 293 vrouwen pre en postpartum onderzocht • 7,2% tijdelijke schildklierproblemen • 13% titer stijging van anti-TPO • Nederland 14.000 zwangeren met problemen • In Westfriesland zijn dat er 180 Prevalentie Schildklierproblemen • 2% krijgt Hashimoto (3400 in Westfriesland) • 0,5% krijgt Graves (850 in Westfriesland) 25% krijgt Hashimoto in combinatie met pernicieuze anemie, diabetes mellitis type 1, bijnier insufficientie, reuma, enz (850 personen in Westfriesland) Auto-antistoffen is een vrouwenziekte Hyperthyreoidie • • • • Ziekte van Graves (antistof tegen TSH receptor (aan)) Multinodulaire struma Adenoom (schildkliertumor) Onbekend Hypothyreoidie Ziekte van Hashimoto – Antistof tegen TPO (schildklierperoxidase) – Antistof tegen TSH receptor (uit) Na operatie Na “warme jodium” slok Jodiumgebrek Erfelijk Symptomen Symptomen hyperthyreoidie • • • • • • Gewichtsverlies bij toename eetlust Warmte intolerantie, transpireren Moe, prikkelbaar, slapeloosheid Hartkloppingen Zere ogen Struma Symptomen hyperthyreoidie Symptomen hypothyreoidie • • • • • • • Pafferig gelaat Sloom, traag (lethargie) Droge ruwe huid en haar Hese stem Koude intolerantie Gewichtstoename Struma Schildklierpatienten Eigen patienten • Hyperthyreoidie? • of Bij schildklierproblemen gaan TSH en fT4 uit elkaar!! • Hypothyreoidie? Bij hypothyreoidie hoort een laag fT4 en een hoog TSH om de boel aan te zwengelen Logaritmische correlatie TSH en fT4 Betekenis uitslagen Derde generatie TSH bepaling Normaal gebied TSH TSH U/l Patient Schildklieronderzoek 55 jarige vrouw Laatste tijd erg traag Cholesterol TSH fT4 Lijdt aan concentratieverlies Constipatie 12,2 mmol/l > 100 U/l 3 pmol/l < 6,5 < 4,5 > 10 Conclusie: Hypothyreoidie Angina pectoris wordt beter Secundair cholesterol verhoogd Zij is wat pafferig geworden Na behandeling: chol 6,2 mmol/l en TSH 15 U/l Patiente en schildklieronderzoek Vrouw 48 jaar Hyperthyreoidie overduidelijk Hartkloppingen, onrustig, TSH aanvragen Warmte intolerantie met transpireren fT4 volgt automatisch Moe, geprikkeld en valt af.