Slides

Fiscale aspecten regering
Di Rupo I
Vlinderakkoord
• Ontwerpverklaring over het algemeen beleid
dd. 1 december 2011
• Drie fiscale luiken
– Overheveling fiscale uitgaven naar de Gewesten
– Verdere uitbouw fiscale autonomie van de
Gewesten
– Sanering van de overheidsfinanciën (met daarin
bijkomende fiscale lasten / besparingen)
Overgehevelde fiscale uitgaven
• Belastingverminderingen of – kredieten m.b.t.:
– de eigen woning
– uitgaven voor de beveiliging tegen diefstal of brand van een
woning
– uitgaven voor het onderhoud en restauratie van beschermde
monumenten
– dienstencheques
– grootstedenbeleid (renovatie woningen)
– renovatie sociale huurwoningen
M.O.: maatregelen m.b.t. energiebesparingen in woning en schone
wagens behoorden reeds tot het bevoegdheidspakket van de
Gewesten
=> Opheffing federale maatregelen terzake om “inmenging” in
Gewestelijke materies te “vermijden” (zie sanering)
Fiscale autonomie
• Mogelijkheid om gedifferentieerde opcentiemen per
belastingschijf te heffen
• Principe van progressiviteit moet behouden blijven
• Federale wetgever blijft exclusief bevoegd om de
belastbare basis vast te stellen
• Bedrijfsvoorheffing blijft exclusief federale
bevoegdheid
Fiscale saneringsmaatregelen
• Fiscale “UITGAVEN”verminderen:
– Prijs dienstencheques stijgt van 7,5 EUR naar 8,5 EUR
in 2013 / max. 1000 per huishouden of 500 per
persoon / fiscale aftrek wordt gehandhaafd
– Verlaging voordeel energiebesparende
investeringsuitgaven, “rekening houdend met de
overlappingen door de gewestelijke regeringen”
– Omvorming van aftrekbare uitgaven in
belastingverminderingen en vastlegging van twee
unieke tarieven daarvoor
Fiscale saneringsmaatregelen
• Fiscale ONTVANGSTEN opdrijven
–
–
–
–
Hervorming RI
Belasting op stock-options (15 => 18 %)
Verhoging taks op beursverrichtingen
Belasting ad 25 % op “snelle” meerwaarden op
aandelen (Ven.B.)
– Hervorming NIA
• 3 % (+ 0,5% voor KMO) in 2012 t.e.m. 2014
• Schrapping uitstel aftrek maar blijvende mogelijkheid tot
aanwending bestaande stock voor de eerste schijf van 1
miljoen EUR winst (bescherming KMO)
Fiscale saneringsmaatregelen
– Pensioenvoorziening externaliseren + taks van 4,4
% op de verzekeringsovereenkomsten
– Hervorming VAA bedrijfswagens
– Hervorming VAA gratis gebruik OG
– Gelijkschakeling btw voor betaaltelevisie
– Verhoging accijnzen op tabak
– Btw-plicht notarissen en gerechtsdeurwaarders
Fiscale saneringsmaatregelen
• Diverse maatregelen
–
–
–
–
–
Meldingsplicht notarissen bij overlijden
Omzetting aandelen aan toonder belast
Hervorming bijdrage financiële sector
Nucleaire rente
Bestrijding fiscale fraude
•
•
•
•
•
•
Implementeren aanbevelingen Parl. Onderzoekscommissie Fraude
Harmonisatie fiscale procedure met nivellering “naar boven toe”
Thin-cap
Herkwalificatiebepaling
Strijd tegen “turbo vruchtgebruikconstructies”
Aangifte buitenlandse rekeningen bij centraal register NBB
Varia
• “Het fiscaal beleid ter ondersteuning van O&O zal worden
aangehouden en, afhankelijk van de budgettaire
mogelijkheden, zelfs versterkt, met name wat betreft
vrijstelling van de betaling van bedrijfsvoorheffing ten
voordele van onderzoekers, de mogelijkheden van de aftrek
van investeringen, de vrijstellingen van gewestelijke premies
toegekend aan ondernemingen ten voordele van onderzoek,
de aftrek voor inkomsten uit patenten, de “Young Innovative
Companies”, en de aftrekbare giften” (p. 122)
Varia
• “Een verhoging van de belastingvrije som van 200
euro voor de lage en middeninkomens om de
belastingdruk op de werkende bevolking te
verlichten, wat een werkende (loontrekkend,
zelfstandige of ambtenaar) een voordeel van
ongeveer 50 euro netto per jaar oplevert.”
Varia
• “De regering zal de fiscale 80%-regel evalueren om er de perverse
gevolgen van bloot te leggen (het aandikken van de bezoldiging op het
einde van de loopbaan om het hoogste fiscale voordeel te kunnen
genieten, rekenfouten door een verkeerde evaluatie van het wettelijk
pensioenbedrag bij een gemengde loopbaan,…) en die te vermijden.”
• “De voor de 2e pensioenpijler gestorte bijdragen zullen maar fiscaal
aftrekbaar zijn (in het kader van de 80%-regel) indien ze recht geven op
een aanvullend pensioen dat, bij het wettelijk pensioen samengevoegd,
het niveau van het hoogste overheidspensioen niet overschrijdt”.
Varia
• “De belastingverminderingen op de 2e en de 3e pijler, die momenteel
berekend worden op basis van een bijzondere gemiddelde aanslagvoet,
zullen voortaan op basis van een percentage van 30% voor alle
belastingplichtigen worden berekend, ongeacht het inkomen.”
• “De belastingsvoeten van de 2e pijler, opgebouwd op basis van de
werkgeversbijdragen, zullen worden herzien: 20% op 60 jaar, 18% op 61
jaar, 16,5% op 62 jaar en 10% op 65 jaar, tegen 16,5% op 60 jaar tot 64 jaar
en 10% op 65 jaar vandaag.”
Beleidsnota Crombez
• Strijd tegen het niet legitiem gebruik van
vennootschappen => zou gericht zijn tegen
kaderleden met managementvennootschappen
(strijd tegen sociale fraude)
• Interne en internationale gegevensuitwisseling
opdrijven
• Turbo-vruchtgebruikconstructies (ofwel betere
controle ofwel regelgevend initiatief dat de waarde
VAA moet bepalen)
Beleidsnota Crombez
• Thin-cap: leningen aan leden van de groep (5)
/ eigen kapitaal (1) => interest die betrekking
heeft op deel boven de 5/1 is niet aftrekbaar
• Betere inning (aanzuivering belastingschulden
dmv boetes)
• Huiszoeking in het kader van een minionderzoek
• Introductie Una-Via
Beleidsnota Crombez
• Strijd tegen corruptie: “Er dient ook gezorgd te worden dat de
andere cijferberoepen, zeker diegenen die een
maatschappelijke functie uitoefenen zoals de revisoren, meer
bijdragen tot de strijd tegen corruptie en fraude.”
• Cash-betalingen: 15.000 => 5.000 (2012) => 3.000 (2013)
• Opname buitenlandse rekeningen in centraal register NBB
• 344, § 1 WIB 1992
• Uitwerken controlestandaarden
Beleidsnota Vanackere
• vereenvoudiging van de fiscale wetgeving en de
administratieve procedures
– “De wetgeving moet eenvoudig en duidelijk zijn en de
interpretatie ervan moet begrijpelijk en eenduidig zijn
(...) Het moet m.a.w. makkelijker zijn om de wet na te
leven en moeilijker om hem te ontwijken.”
– Concreet:
• Moderniseren en harmoniseren procedures
• Binnen het jaar zullen voorstellen worden neergelegd om de
fiscale regelgeving drastisch te vereenvoudigen en de
uitvoerbaarheid ervan te verbeteren. Dit voorstel zal
vervolgens het voorwerp uitmaken van een bespreking met
de stakeholders,
Beleidsnota Vanackere
• Een eerlijke en rechtvaardigere fiscaliteit
=> tweesporenbeleid:
– diegenen die spontaan hun verplichtingen nakomen,
moeten maximaal worden ondersteund en aangemoedigd.
Het moet eenvoudiger en evidenter zijn om correct de
wettelijk verschuldigde lasten en plichten na te komen. Het
is niet dom om zijn verplichtingen na te komen maar
correct …;
– diegenen die trachten aan hun verplichtingen te ontkomen
moeten worden opgespoord en bestraft. We moeten
hierbij onze middelen gericht inzetten en door een
doorgedreven doelgroepenbeleid diegenen met het
hoogste risico op ontwijking detecteren en aanpakken.
Beleidsnota Vanackere
• Eerlijk en rechtvaardig
– “Binnen de huidige context is het cruciaal om de
competitiviteit van onze bedrijven te steunen. Ik
streef naar een beleid dat voor de bonafide en
betrouwbare bedrijven een soepelere opstelling
inhoudt en de administratieve afhandeling zo
gemakkelijk mogelijk, zo transparant mogelijk en zo
snel mogelijk maakt.”
– “Tegelijkertijd zal er een harde en gerichte aanpak
voor de risicogroepen worden gehanteerd om
oneerlijke concurrentie door ontwijking zoveel
mogelijk uit te sluiten.” (Fr. Par l’esquive)
Beleidsnota Vanackere
• Samenwerking met Crombez
– Extra 276 BBI-ambtenaren
– Maximaal exploiteren van beschikbare informatie
Wet 28 december 2011
houdende diverse bepalingen
I.
•
•
•
•
•
•
STRIJD TEGEN FISCALE FRAUDE EN OPTIMALISATIE INNING BELASTINGEN
Toegang rijksregister voor financiële instellingen in het kader van de informatieplicht aan
centraal meldingspunt
Bewijskracht elektronische data (IB en BTW)
PV ter vaststelling van een overtreding
Verjaring teruggave niet-ingekohierde voorheffingen
Bijzondere rang algemeen voorrecht RV en BV ook t.a.v. interesten en kosten
Vestiging en invordering administratieve boete (in voorkomend geval volgens regels RV en
BV)
Wet 28 december 2011
houdende diverse bepalingen
II.
INKOMSTENBELASTINGEN
• Roerende inkomsten
• Wijziging VAA bedrijfswagen + VU
• Belastingvermindering energiebesparende uitgaven drastisch
teruggeschroefd (overgangsmaatregelen)
Wet 28 december 2011
houdende diverse bepalingen
III. BTW
• Vrijstelling notarissen en gerechtsdeurwaarders
opgeheven
• Betaaltelevisie (12 % => 21 %)
IV. ACCIJNZEN (rookwaren)
V. DIVERSE RECHTEN EN TAKSEN
• Taks op omzetting van effecten aan toonder
Wet 28 december 2011
• Wet tot invoering van een bijdrage voor de financiële
stabiliteit en tot wijziging van het koninklijk besluit van 14
november 2008 tot uitvoering van de wet van 15 oktober
2008 houdende maatregelen ter bevordering van de
financiële stabiliteit en inzonderheid tot instelling van een
staatsgarantie voor verstrekte kredieten en andere
verrichtingen in het kader van de financiële stabiliteit, voor
wat betreft de bescherming van de deposito's, de
levensverzekeringen en het kapitaal van erkende coöperatieve
vennootschappen, en tot wijziging van de wet van 2 augustus
2002 betreffende het toezicht op de financiële sector en de
financiële diensten
UNA VIA
• Wetsvoorstel tot instelling van het “una via”-principe in de
vervolging van overtredingen van de fiscale wetgeving en tot
verhoging van de fiscale penale boetes (doc 53-1973/001)
Programmawet
in voorbereiding
I.
INKOMSTENBELASTINGEN
• Wijziging VAA bedrijfswagen (bis) – 36 § 2 WIB 1992 [AJ 2013 (BV: 1
mei 2012)]
• Wijziging centraal aanspreekpunt RI (bis) – 174/1 WIB 1992 [AJ
2013]
• een belasting ad 25% op de meerwaarden op aandelen die minder
dan één jaar in bezit worden gehouden (Ven.B.) – 192, § 1 WIB
1992 / 198, 7° WIB 1992 / 217 WIB 1992 [AJ 2013 + 2012 indien
meerwaarde gerealiseerd vanaf 28/11/2011]
• Thin-cap (198, 11° WIB 1992) [datum bekendmaking in BS]
• Aangifteplicht buitenlandse rekeningennummers bij centraal
aanspreekpunt (307, § 1, lid 2 WIB 1992) [AJ 2012]
Programmawet
in voorbereiding
II.
•
•
•
•
BETERE INNING
De (al)macht van de ontvanger
Het pleitveld van de ontvanger
Notificatie bij overlijden
Btw: Niet langer nood aan machtiging voor een
bankonderzoek door ontvanger
Programmawet
in voorbereiding
III. STRIJD TEGEN FISCALE FRAUDE
• Delegatie Koning regelgeving centraal
aanspreekpunt binnen NBB (artikel 322 WIB
1992)
• 344, § 1 WIB 1992 / 18 W.Reg. – 106 W.Succ.
IV. PREVENTIEF LUIK WITWASWETGEVING
• cash-betalingen: 15.000 EUR => 5.000 EUR (vanaf
1 januari 2014 (en dus niet 2013): 3.000 EUR)
Ontwerp van KB
• hervorming van de belastingregeling voor het voordeel in
natura voor de bedrijfsleiders: wanneer de bedrijfsleiders
gratis kunnen beschikken over een onroerend goed dat
eigendom is van hun vennootschap, zal het voordeel in natura
worden berekend aan de hand van forfaits en coëfficiënten
die meer aansluiten bij de realiteit; (ontwerp nog aan te
passen aan het advies van de Raad van State)
BEDRIJFSWAGENS
Artikel 36 WIB 1992
• Het voordeel van alle aard voor het persoonlijk
gebruik van een kosteloos ter beschikking gesteld
voertuig als bedoeld in artikel 65 wordt berekend
door een CO2-percentage toe te passen op zes
zevenden van de (in functie van de leeftijd van de
wagen gecorrigeerde) cataloguswaarde van het
kosteloos ter beschikking gesteld voertuig.
=> 6/7 x cataloguswaarde x leeftijdscorrectie x CO2percentage
Zes Zevenden
• Spreiden bijkomende last over gebruiker
(werknemer) en diegene die het voertuig ter
beschikking stelt (vennootschap)
• Is dus ‘spiegel’ van artikel 198, 9° WIB 1992:
17 % VAA in VU
Cataloguswaarde (eerste zit)
• “Onder cataloguswaarde wordt verstaan de
gefactureerde waarde inclusief opties en
belasting over de toegevoegde waarde,
zonder rekening te houden met enige korting,
vermindering, rabat of restorno.”
• MvT: zowel van toepassing op nieuwe wagens
als op tweedehandswagens of wagens in
leasing
Leasingwagens
• Verslag Commissie Financiën:
bij leasingwagens wordt rekening gehouden met de
cataloguswaarde; de optieprijs maakt hier deel van uit;
indien de werknemer de koopoptie licht, wordt het zijn
eigen wagen en is het voordeel uiteraard niet meer
hetzelfde;
• Prijs die de leasinggever aan de leasingnemer
aanrekent voor de wedersamenstelling van
geïnvesteerd kapitaal + optieprijs ?
• Quid doorgeschoven kortingen?
Tweedehandswagens
• Oorspronkelijk gefactureerde prijs?
• Verslag Commissie Financiën:
– voor tweedehandswagens geldt de door de
werkgever betaalde gefactureerde waarde met
inbegrip van de opties zonder eventuele
kortingen, rabats of ristorno’s;
• Quid gelijkheidsbeginsel?
• Quid intragroepsverkopen?
Cataloguswaarde (tweede zit)
• Bij verwerving in nieuwe staat: de gefactureerde waarde
inclusief opties en btw, zonder rekening te houden met enige
korting, vermindering, rabat of restorno
• In de andere gevallen: de catalogusprijs van het voertuig in
nieuwe staat bij verkoop aan een particulier, inclusief opties
en btw, zonder rekening te houden met enige korting,
vermindering, rabat of restorno.
• Te vermenigvuldigen met leeftijdscorrectie
Ratio legis: vermijden discriminatie (officieel), misbruiken op de
“tweedehands”-markt (officieus)
Leeftijdscorrectie
Periode verstreken sinds de eerste
inschrijving van het voertuig
Bij de berekening van het voordeel in
aanmerking te nemen percentage van de
cataloguswaarde
Van 0 tot 12 maanden
100 %
Van 13 tot 24 maanden
94 %
Van 25 tot 36 maanden
88 %
Van 37 tot 48 maanden
82 %
Van 49 tot 60 maanden
76 %
Vanaf 61 maanden
70 %
CO2-Percentage
• Basispercentage 5,5 %
– Benzine /LPG / aardgas: referentie-uitstoot 115 g/km
– Diesel: referentie-uitstoot 95 g/km
• + 0,1 % per meerdere gram => maximum 18 %
• - 0,1 % per mindere gram => minimum 4 %
=> Dit minimum geldt ook voor voertuigen met een
uitstoot van 0 gram CO2
=> Indien geen gegevens: 205 gram (benzine) / 195
gram (diesel)
• Voordeel minimum 820 EUR per jaar
(geïndexeerd voor AJ 2013: 1.200 EUR)
• Voordeel desgevallend verminderd met de
bijdrage van de verkrijger
• Voordeel desgevallend verminderd met de
forfaitaire aftrek kosten woon-werkverkeer =>
hoe meer kilometers, hoe minder belasting ????
• KB => Wet: ratio legaliteitsbeginsel (VAA dient
ook voor de berekening van de VU in Ven.B.)
• Zie ook FAQ (www.minfin.fgov.be)
Taks op omzetting toondereffecten
• Wet 14/12/2005 – afschaffing toondereffecten
 Eind 2013
•
•
•
•
Invoering heffing
Taks: vermijdbaarheid – art.462 W. VENN
Plotse invoering taks: vertrouwensbeginsel?
Strijdigheid met Europees recht?
Taks op omzetting toondereffecten
• Heffing op omzetting in aandelen op naam of
in gedematerialiseerde effecten
 1% in 2012 en 2% in 2013
Grondslag: waarde van de effecten op de dag van
hun inschrijving op een effectenrekening of
omzetting in een effect op naam
Waarde:
koerswaarde/laatste inventariswaarde
marktwaarde
Taks op omzetting toondereffecten
• Vermijdbaarheid:
– snelle omzetting voor 31/12/2011
• Dematerialisatie voor KMO praktisch onmogelijk (duur,
formaliteiten cf. art 7§3 Wet 14/12/2005)
• Omzetting in aandelen op naam (462 W. VENN)
Taks op omzetting toondereffecten
• Voorzienbaarheid:
– Wet 14/12/2005 voorziet voor toondereffecten in
een overgangsperiode tot 31/12/2013
• Plotse invoering van heffing
• Verhinderde keuze tss dematerialisatie en omzetting in
aandelen op naam (verschil RV, bankgift enkel bij
dematerialisatie, discretie)
– Schending vertrouwensbeginsel (cf. www.alfalaw.be/nieuws
- M. Delanote: Geen belasting zonder voorzienbare wet)
Taks op omzetting toondereffecten
• Strijdigheid met EU-recht
• RL 2008/7/EG van 12 februari 2008
betreffende de indirecte belastingen op het
bijeenbrengen van kapitaal
 Afschaffing toondereffecten: omzettingstaks is
verboden belasting op bijeenbrengen van kapitaal
ROERENDE INKOMSTEN
ROERENDE INKOMSTEN
• Inwerkingtreding nieuwe tarieven:
→ inkomsten toegekend of betaalbaar gesteld vanaf
1/01/2012
ROERENDE INKOMSTEN
• Bijkomende heffing op roerende inkomsten
(artikel 174/1 WIB92)
– tarief 4% (geen aanvullende gemeentebelastingen)
– van toepassing op netto-bedrag dividenden en
interesten indien > 20. 000 EUR (13.675 EUR)
– Uitzonderingen:
•
•
•
•
dividenden onderworpen aan tarief van 25%
Letermebons
Liquidatieboni
spaardeposito’s
ROERENDE INKOMSTEN
• Berekening 20.000 EUR – grens
→ in eerste instantie worden de dividenden
en interesten waarop de heffing niet van
toepassing is, berekend
→ worden evenwel niet meegerekend:
• Letermebons
• liquidatieboni
• Inkomsten vermeld in artikel 21 WIB92: o.m. eerste 1.830
EUR uit spaardeposito’s (voorbereidende werken)
→ berekening volgens burgerrechtelijke regels
ROERENDE INKOMSTEN
• Nettobedrag
= het bedrag dat in enige vorm is geïnd of
verkregen:
– vóór aftrek van de innings- en bewaringskosten en
van soortgelijke kosten
– verhoogd met de roerende voorheffing
– verhoogd met de woonstaatheffing
– Verhoogd met de bijkomende heffing
ROERENDE INKOMSTEN
• Voorbeeld 1:
ROERENDE INKOMSTEN
• Voorbeeld 2:
ROERENDE INKOMSTEN
• Voorbeeld 3:
ROERENDE INKOMSTEN
De in artikel 261 bedoelde schuldenaars van de
roerende voorheffing moeten aan het centraal
aanspreekpunt dat door de Nationale Bank van België
wordt gehouden, de gegevens toezenden met
betrekking tot de dividenden en interesten bedoeld in
artikel 17, §1, 1° en 2°, en met identificatie van de
verkrijgers van de inkomsten.”
“
→
principiële meldings- en identificatieplicht van
de genieters
ROERENDE INKOMSTEN
“Wanneer de verkrijger van de inkomsten kiest voor een
inhouding van de bijkomende heffing op roerende
inkomsten, bovenop de roerende voorheffing, wordt het
bedrag van die inkomsten niet medegedeeld aan het
centraal aanspreekpunt”
→
voor wie betaalt is er geen meldingsplicht
(kostprijs van deze anonimiteit 800 EUR +
vooruitbetaling van de 4%)
ROERENDE INKOMSTEN
“Wanneer de verkrijger van de inkomsten niet kiest
voor de inhouding van bijkomende heffing op roerende
inkomsten, wordt die bijkomende heffing in
voorkomend geval gevestigd op het moment van de
berekening van de personenbelasting op basis van de
gegevens uit de aangifte, eventueel aangevuld met de
bij het aanspreekpunt gemelde gegevens die niet waren
aangegeven.”
ROERENDE INKOMSTEN
“Het centraal aanspreekpunt zendt, wat een welbepaalde
belastingplichtige betreft, de informatie die nodig is voor de
juiste toepassing van dit artikel met betrekking tot de hier
beoogde inkomsten, toe aan de bevoegde operationele fiscale
administratie die erom verzoekt.
Wanneer, met betrekking tot een belastingplichtige, het totaal
van alle tijdens een jaar medegedeelde roerende inkomsten
20.000 EUR overschrijdt, zendt het centraal aanspreekpunt de
inlichtingen betreffende die belastingplichtige automatisch toe
aan de bevoegde operationele fiscale administratie.”
ROERENDE INKOMSTEN
Geen principiële bevrijdende werking van de RV meer:
“De aan de personenbelasting onderworpen belastingplichtigen zijn ertoe
gehouden in hun jaarlijkse aangifte in de voormelde belasting de
inkomsten van roerende goederen en kapitalen bedoeld in artikel 17, §1,
alsmede de in artikel 90, 6° en 11° bedoelde diverse inkomsten te
vermelden behalve wanneer het gaat om in artikel 171, 2° ter, bedoelde
interesten en dividenden die zijn onderworpen aan de inhouding aan de
bron van de heffing bedoeld in artikel 174/1.
De roerende voorheffing en de inhouding aan de bron van de heffing
bedoeld in artikel 174/1 op de aldus niet aangegeven inkomsten wordt
noch met de personenbelasting verrekend, noch terugbetaald.”
RI
(bron fisc. Act. n°44)
Anti-misbruikbepalingen
I. Kader
• Legaliteitsbeginsel – art. 170 G.W.
• Contractuele vrijheid – B.W.
Grondslag voor recht op minst belaste weg
• Brepolsdoctrine:
–
–
–
–
Cass. 6 juni 1961 (Brepols)
Cass. 29 Januari 1988 (Mortsels accountantskantoor)
Cass. 22 maart 1990 (Au Vieux Saint-Martin)
Cass. 9 maart 1998
Anti-misbruikbepalingen
• Geen ruimte voor leer wetsontduiking (fraus
legis) in België
• Geen ruimte voor leer van economische
werkelijkheid
II. Belastingontwijking
– Principieel toegestaan
•
•
•
•
Onthouding
Substitutie of vervanging of stand-still-gedrag
Fysieke ontwijking
Keuze van minst belaste weg zonder (wezenlijke) toegift
inzake het nagestreefde (economisch/financieel) resultaat
(= meest complexe vorm)
III. Begrenzing
1) Belastingontduiking
– Opzet (intentioneel element)
– Inbreuk op fiscale wet (materieel element)
→ strafrechtelijk en fiscaal gesanctioneerd
a) bij aangifte of erna: gewone
belastingontduiking of dissimultaie
b) vooraf door veinzing: verzwaarde
belastingontduiking of simulatie (vb inbreng OG –
overdracht aandelen of identiteit contractspartijen bij
lening (art. 18 WIB92)
Begrenzing
• Simulatieleer:
– Objectieve benadering (regel)
– Subjectieve benadering (uitzonderlijk)
– Alle partijen betrokken: “mensonge concerté” ≠
reservatio mentalis (innerlijk voorbehoud)
– Vb. Subjectieve benadering – Cass. 19 mei 1995:
Overprijs verkoop eenmanszaak aan BVBA → gesimuleerde
bezoldiging ipv stopzettingsmeerwaarde (en dit ondanks
openlijk gestelde akten en aanvaarding alle rechtsgevolgen)
2) Ongeoorloofde belastingontwijking
Schending Brepolsdoctrine
– Niet alle gevolgen van de gestelde
rechtshandelingen worden aanvaard
– Schending van een fiscale wet
– Schending van een niet-fiscale wet van openbare
orde met de intentie belasting te ontwijken
Ongeoorloofde belastingontwijking
Schending Brepolsdoctrine
≠ simulatie of belastingontduiking – sanctie:
Niet tegenwerpelijkheid aan fiscus ( Apo-arrest
van Cass. 5 maart 1999)
→
Overdracht tegen prijs hoger dan KB
13/04/1977: ASYMMETRISCH
• Verwerping afschrijvingskost
• Taxatie stopzettingsmeerwaarden
IV. Bestrijding van in beginsel
geoorloofde belastingontwijking
• Wettelijke bepalingen
– Bij voorkeur gezien rechtszekerheid
• Art 18, 4° WIB92 (herkwalificatie interest in dividenden)
• Art. 32 WIB92 (herkwalificatie huur in bezoldigingen)
• Etc…
Bestrijding van in beginsel geoorloofde
belastingontwijking
• Specifieke anti-ontwijkingsbepalingen
– Voorwaarde van rechtmatige financiële of
economische behoeften
• Vb Art. 207, derde lid en 292 bis, §2 WIB92 inzake
controlewijzigingen en impact op investeringsaftrek,
vorige verliezen, BK
– Art. 183 bis WIB92
• Inbreng bedrijfstak, algemeenheid, fusies, aandelenruil,
etc. “toets van zakelijke overwegingen”
Bestrijding van in beginsel geoorloofde
belastingontwijking
• LET OP: UNIERECHT en RS (HvJ) interfereert
met en primeert op nationale bepalingen:
– Primair unierecht (Verdragen)
• Bv. Vrijheid van vestiging (Cadburry Schweppes arrest)
– Secundair unierecht (RL)
•
•
•
•
BTW-RL (Halifax arrest)
FusieRL
Moeder/dochter RL
Etc…
Bestrijding van in beginsel geoorloofde
belastingontwijking
• Misbruikbeoordeling
– Keuze voor minst belaste weg is toegestaan
behoudens “misbruik van unierecht”
– Op grond van subjectieve elementen
• Intentioneel element om belasting te ontwijken (≠
ontduiken)
Bestrijding van in beginsel geoorloofde
belastingontwijking
- Op grond van objectieve elementen
– Rechtshandelingen moeten duidelijk in strijd zijn met doel
en strekking van het unierecht → feitelijke beoordeling
– O.m. artificiële karakter van rechtshandelingen, gebrek aan
economische substantie, juridische/economische
verwevenheid van partijen
– Beoordeling lijkt op fraus legis leerstuk of “substance over
form” benadering
↔ Legaliteitsbeginsel België (GW – Form over substance),
wat moet wijken wanneer unierecht speelt
– Aanpassingen Nationaal recht:
• Bv. BTW – art. 1, §10 WBTW (infra)
Bestrijding van in beginsel geoorloofde
belastingontwijking
• Rule of reason: anti-ontwijkingsmaatregelen
moeten aan 5 voorwaarden voldoen:
– Zonder discriminatie toegepast worden
– Rechtvaardiging vinden in dwingende redenen van
algemeen belang
– Geschikt zijn om de verwezenlijking van het
nagestreefde doel te waarborgen (doel moet dus
duidelijk zijn)
– Proportioneel zijn (bv. belastbaarheid van fusies?)
– Tegenbewijs moet mogelijk zijn (onder controle van
een onafhankelijk rechter)
Algemene ontwijkingsmaatregelen
• Huidige wetteksten
– Inkomstenbelastingen – art. 344 §1 WIB 92
“Aan de Administratie der directe belastingen kan niet
worden tegengeworpen, de juridische kwalificatie door de
partijen gegeven aan een akte alsook aan afzonderlijke
akten die eenzelfde verrichting tot stand brengen,
wanneer de Administratie door vermoedens of door
andere in artikel 340 vermelde bewijsmiddelen vaststelt
dat die kwalificatie tot doel heeft de belasting te
ontwijken, tenzij de belastingplichtige bewijst dat die
kwalificatie aan rechtmatige financiële of economische
behoeften beantwoordt.”
Algemene ontwijkingsmaatregelen
- Registratierechten
– Art. 18, §2 W. Reg:
cf. art. 344, §1 WIB92
- Successierechten
– Art. 106, tweede lid W. Succ:
cf. art. 18, §2 W.Reg juncto art. 344, §1 WIB92
Algemene ontwijkingsmaatregelen
- BTW (UNIERECHT)
– Art. 1, §10 W.BTW
“Voor de toepassing van dit wetboek is er sprake
van misbruik wanneer de verrichte handelingen
resulteren in het verkrijgen van een fiscaal
voordeel waarvan de toekenning in strijd is met de
doelstelling beoogd in dit wetboek en de ter
uitvoering ervan genomen besluiten en die
handelingen in wezen het verkrijgen van dit
voordeel tot doel hebben”
Doelstelling en gevolgen
• Bestrijden van “ongeoorloofde” belastingontwijking
• (juridisch) feitencomplex blijft onaantastbaar
• Juridische kwalificatie herkwalificeerbaar wanneer
de economisch/financieel bewandelde weg louter
fiscaal geïnspireerd is (economisch abnormaal is)
• Verrichtingen in “economische” sfeer (WIB92) of in
“private” sfeer (REG-SUCC)
• Niet ongrondwettelijk (cf Arbitragehof 24 november
2004)
Doelstelling en gevolgen
• Verrichtingen gesteld voor iwt wet: buiten
beschouwing laten
• Ambtshalve toepasbaar door rechter
• Normale onderzoeks- en aanslagtermijnen
– Geen fraude
– Geen wetsovertreding
– Geen toepassing art. 358, §1, 1° WIB 92 (RV –
inkoop eigen aandelen – Cass. 11 mei 2006)
Doelstelling en gevolgen
• Aangifteplicht
– Omstreden (Nl/Fr):
• Belastingverhoging?
• Herkwalificatie: niet-fiscale rechtsgevolgen
moeten “gelijksoortig” (similair) zijn
Doelstelling en gevolgen
• Cass. 21 april 2005
• Cass. 4 november 2005
• Cass. 22 november 2007
– Kunstmatig opgesplitste akten in hun geheel
bekijken zo zij eenzelfde verrichting betreffen
– Leunt aan bij subjectieve opvatting van simulatie
– Niet toepasbaar wanneer wetgever “ontwijking”
regelt (aanmoedigt):
• DBI, meerwaardevrijstelling, etc.
Doelstelling en gevolgen
• Tegenbewijs:
– niet fiscale motieven moeten aanwezig zijn
(gebeurlijk samen met fiscale motieven)
– Familiale of persoonlijke motieven uitgesloten?
• Draagwijdte van “gelijksoortig”?
– Analoge toepassing belastingwet?
– Eén akte: quasi niet herkwalificeerbaar
– Essentiële rechtsgevolgen en elementen (partijen,
voorwerp, etc) onaantastbaar
Niet- herkwalificeerbaar
• Vruchtgebruik in opstalrecht/huur
• Ontbinding en vereffening met nieuwe
oprichting in gewone dividenduitkering
• Disproportionele inkoop eigen aandelen in
gewoon dividend
• Tussenvennootschap (Holding)
– RV-vermijding
– Meerwaardebelasting op aandelen PB-vermijding
Herkwalificeerbaar
• Kapitaalverhoging door incorporatie van reserves
gevolgd door kapitaalvermindering in gewone
dividenduitkering
• Verhuur – onderverhuur
Zwaar belast onroerend inkomen (bezoldiging)
omzetten in divers inkomen (15% tarief) of
minder belast onroerend inkomen
• Proportionele inkoop eigen aandelen – gewoon
dividend
• Managementvergoedingen – Cass. 10 juni 2010
Aangekondigde wetswijziging
(onder voorbehoud)
• Van toepassing vanaf 1/01/2012 met ?
• “Aan de administratie kan niet worden
tegengeworpen, de kwalificatie door de partijen
gegeven aan een rechtshandeling alsook aan een
geheel van rechtshandelingen die een zelfde
verrichting tot stand brengen, wanneer de
administratie vaststelt dat de rechtshandeling of
het geheel van rechtshandelingen plaatsvindt op
grond van fiscale overwegingen, wat kan doen
vermoeden dat die verrichting als hoofddoel
belastingontwijking heeft…
Aangekondigde wetswijziging
(onder voorbehoud)
• (vervolg vorige slide)
Het komt aan de belastingplichtige toe het
tegenbewijs te leveren
Wanneer de belastingplichtige dit tegenbewijs
niet levert, kan de administratie de door de
belastingplichtige gegeven fiscale kwalificatie van
de gestelde rechtshandeling of van het geheel
van rechtshandelingen voor de toepassing van de
belastingwetgeving op zodanige wijze
herdefiniëren
Aangekondigde wetswijziging
(onder voorbehoud)
• (vervolg vorige slide)
… dat met betrekking tot de tot stand
gebrachte verrichting een geheel van feiten
ontstaat waarop een juiste belastingheffing
mogelijk is zelfs als de juridische effecten en
rechtsgevolgen van de door de administratie
gebruikte kwalificatie niet identiek of analoog
zijn aan de effecten en rechtsgevolgen van de
door de partijen gegeven kwalificatie.”
Aangekondigde wetswijziging
(onder voorbehoud)
• Doelstelling en gevolgen
– Efficiëntere bestrijding van ongeoorloofde
belastingontwijking (Parl. Onderzoekscommissie)
– Actueel: rechtshandeling (partijen, voorwerp, tijdstip,
prijs) is steeds tegenwerpbaar enkel kwalificatie niet
– Rechtsmisbruik in fiscale aangelegenheden wordt
ingevoerd (cf. EUR)
• Fraus legis
• Grondwettelijk??
• Geïnspireerd op unierecht?
Aangekondigde wetswijziging
(onder voorbehoud)
• Doelstelling en gevolgen
– Herkwalificatie moet leiden tot een taxatie die in
overeenstemming is met de doelstellingen van de
fiscale wetgever (miskend door de
belastingplichtige)
• Zijn die wel duidelijk?
• Rechtsonzekerheid!
Aangekondigde wetswijziging
(onder voorbehoud)
• Doelstelling en gevolgen
– Feitencomplex kan geherdefinieerd worden om beter
aan te sluiten bij de bedoeling van de fiscale norm
– Reeks van handelingen die van meet af aan zijn
opgevat als ondeelbaar kunnen dus gebeurlijk
kunstmatig over meerdere jaren opgesplitst worden
– Viseert volstrekt kunstmatige constructies
(rechtshandelingen die alleen worden uitgevoerd om
belastingen te ontwijken)
Aangekondigde wetswijziging
(onder voorbehoud)
• Rechtshandelingen kunnen dus zowel
vervangen worden door andere (substitutie)
als genegeerd worden (eliminatie)
Vragen?
 Wouwstraat 1
2640 Mortsel
 03/450.99.50
 03/450.99.55
[email protected]