Ontwikkelen, actualiseren en beheren protocollen binnen KICK-lidmaatschap 2010 Vilans beheert protocollen voor KICK-leden die een lidmaatschap zijn aangegaan voor de module Voorbehouden, Risicovolle en overige handelingen. KICK-leden hebben de beschikking over alle protocollen die binnen de module Voorbehouden, Risicovolle en overige handelingen en binnen de kennisgemeenschap KICK zijn ontwikkeld. De protocollen worden samen met de KICK-leden ontwikkeld en geactualiseerd. De ervaringen en expertise van de gebruikers van de protocollen is van essentieel belang voor een praktisch toepasbaar protocollenbestand. KICK is gebaseerd op "kennis delen". Dat houdt in dat in opdracht van leden ontwikkelde informatie ook ter beschikking komt van de andere leden. Zo wordt in collectief verband op landelijk niveau de kwaliteit bewaakt en kennis en ervaring gedeeld. Doel Protocollen en geprotocolleerde werkinstructies hebben tot doel: een bijdrage te leveren aan eenduidige transparante uitvoering van handelingen; praktische implementatie van landelijke richtlijnen en onderzoeksresultaten; afspraken over de werkwijze met betrekking tot een handeling te vereenvoudigen; scholing en instructie van medewerkers met (schriftelijk) eenduidige informatie te ondersteunen; instructie van cliënt te ondersteunen. Ontwikkelen voor KICK-leden Voorbehouden, Risicovolle en Overige handelingen worden geprotocolleerd op verzoek van KICK-leden. KICK-leden geven aan Vilans door welke handelingen ze geprotocolleerd willen hebben. Motivaties hiervoor zijn: nieuwe behandelingen waarbinnen voorbehouden of risicovolle handelingen nodig zijn; gebruik van nieuwe materialen/apparatuur (wondverzorgingsproducten, pompen, infuussystemen, insulinepennen); een uitvoerende kan met behulp van een geprotocolleerde werkinstructie leren hoe het materiaal/apparaat gebruikt dient te worden; onduidelijkheden over de juiste uitvoering van een bepaalde handeling. Ontwikkelproces bij Vilans Vilans onderneemt de volgende acties bij een verzoek voor een nieuw protocol: KICK-lid dat het verzoek doet wordt gevraagd aanwezige informatie over de handeling, apparatuur, afspraken en dergelijke aan te leveren; nagaan of er van de handeling elders protocollen bestaan; verzamelen van informatie: informatie over materiaal bij fabrikanten/leveranciers, medicijnen, richtlijnen die betrekking hebben op de handeling (waar aanwezig wordt gebruik gemaakt van evidence- of practisebased informatie); uitwerken van de informatie in een geprotocolleerde werkinstructie en achtergrondinformatie; praktijktoetsing van het protocol. © Vilans januari 2010 Ontwikkelen, actualiseren en beheren protocollen binnen KICK-lidmaatschap, behorend bij het contract. 1 Actualiseren Vilans draagt zorg voor actuele protocollen. De actualisatie vindt doorlopend plaats op basis van: reacties uit het veld (bijvoorbeeld door het insturen van verbeterformulieren of telefonische, schriftelijke reacties); signalen uit het veld of uit literatuur met betrekking tot: – nieuwe materialen; – nieuwe handelingen; – materialen die uit de handel zijn genomen; het verschijnen van nieuwe richtlijnen, onderzoeksresultaten of de invoering van wet- en regelgeving. Onafhankelijk van bovenstaande worden alle geprotocolleerde werkinstructies en de achtergrondinformatie eens per drie jaar aan een nauwkeurige screening op volledigheid, actualiteit en juistheid onderworpen. Actualiseren voor KICK-leden Eens per jaar vindt overleg plaats tussen Vilans en het KICK-lid. Tijdens dit overleg wordt het volgende besproken: Ervaringen van de gebruikers. Vilans verzamelt alle reacties uit het veld en van het KICK-lid en koppelt deze eens per jaar aan het KICK-lid terug (wijzigingsvoorstellen worden getoetst aan beschikbare evidence-based of practise-based informatie, wet- en regelgeving, richtlijnen en standaarden; er wordt een archief van wijzigingsvoorstellen en hoe daarmee is omgegaan per protocol bijgehouden). Nieuwe ontwikkelingen bij de organisatie die eventueel aanleiding kunnen zijn voor ander gebruik van de protocollen. Nieuwe materialen/apparatuur. Nieuwe landelijke richtlijnen die aanleiding zouden kunnen zijn voor wijziging van de protocollen. Nieuwe aanvullingen van het protocollenbestand. Het KICK-lid krijgt eens per jaar een overzicht van de nieuwe protocollen (en gewijzigde protocollen). Wensen van het KICK-lid met betrekking tot nieuw te ontwikkelen protocollen en de gewenste aanvullingen op het protocollenbestand. (Wanneer een KICKlid een nieuw protocol wenst dan worden afspraken gemaakt over het moment van aanleveren; dit is over het algemeen van meerdere factoren afhankelijk, waarbij de beschikbaarheid van evidence-based informatie of anderszins een belangrijke factor is. Het KICK-lid wordt verzocht het protocol in de praktijk te testen en van praktisch commentaar te voorzien. Een protocol dat in 3 verschillende praktijksituaties is getoetst wordt als definitieve versie in het protocollenbestand opgenomen). Organisatiespecifieke informatie die gerelateerd is aan de in het protocollenbestand opgenomen handelingen en die het KICK-lid aan het protocollenbestand toegevoegd wenst. Het KICK-lid ontvangt eens per jaar een nieuwe geactualiseerde CD-rom (of DVD wanneer het bestand te groot is voor CD-rom) en desgewenst een schriftelijke uitdraai van het protocollenbestand. Organisatiespecifieke informatie Om het protocollenbestand zo goed mogelijk te laten aansluiten bij de praktijk van het KICK-lid kan er informatie van de organisatie worden toegevoegd. Altijd wordt de organisatienaam van het KICK-lid aan de voettekst van de geprotocolleerde werkinstructies toegevoegd. Voor derden is het duidelijk van wie het protocol afkomstig is. © Vilans januari 2010 Ontwikkelen, actualiseren en beheren protocollen binnen KICK-lidmaatschap, behorend bij het contract. 2 Indien gewenst kunnen deskundigheidsniveaus van de medewerker die een handeling mag verrichten aan het protocol worden toegevoegd. De organisatie levert daarvoor een overzicht met deskundigheidsniveaus aan. Indien gewenst kan organisatiespecifieke informatie aan het protocollenbestand worden toegevoegd. De informatie dient een directe relatie te hebben met het protocollenbestand en/of de beschreven handelingen en hygiënerichtlijnen. Hierbij kan gedacht worden aan: – aanvullingen op de landelijke hygiënerichtlijnen (zoals bijvoorbeeld protocol Prik- en Snijaccident); – regionale afspraken met betrekking tot bepaalde handelingen zoals verwisselen suprapubische katheter, MTX-behandeling ed; – organisatiespecifieke informatie over vaardigheidstrainingen ed. De informatie die voor een KICK-lid aan het protocollenbestand wordt toegevoegd, dient in digitale vorm aangeleverd te worden. Beheer Vilans houdt voor het KICK-lid de volgende organisatiespecifieke gegevens bij: de protocollen die aan het KICK-lid overhandigd zijn (totaaloverzicht en de aanvullingen per jaar); de reacties en commentaar van het KICK-lid op de protocollen; de vragen van het KICK-lid naar aanleiding van de protocollen; de wijzigingen die aangebracht zijn op de protocollen (er wordt ook teruggekoppeld wanneer de reacties niet aan de criteria voor verwerking voldeden); nieuwe richtlijnen en ontwikkelingen die van invloed zijn op de door het KICKlid gebruikte protocollen. Vraagafhandeling binnen het lidmaatschap en daarbuiten Vilans wil alle leden even goed kunnen bedienen met het ontwikkelen van nieuwe protocollen en het afhandelen van vragen aan het gebruik van de protocollen Voorbehouden, Risicovolle en Overige handelingen gerelateerd. Dat betekent dat leden niet onbeperkt vragen en opdrachten kunnen neerleggen bij Vilans. In overleg wordt gekeken of de opdracht binnen KICK verband past, of dat deze beter als zelfstandig project kan worden uitgevoerd, waartoe de klant vooraf een offerte ontvangt. De beslissing over de vraag of een opdracht wel of niet binnen het lidmaatschap kan worden uitgevoerd ligt bij Vilans. Kwaliteitsbewaking en aansprakelijkheid De methode en het proces voor de ontwikkeling van protocollen en geprotocolleerde werkinstructies zijn erop gericht fouten uit te sluiten, onder meer door de documenten in de praktijk te testen. Door uitwisseling van kennis en ervaring tussen de leden van KICK ontstaat een onderling waarschuwings- en controlesysteem. Ieder lid neemt hieraan actief deel door zelf ook veranderingen of ontwikkelingen te melden aan Vilans. De bruikbaarheid van kwaliteitsinstrumenten is tijdgebonden. Voor de geldigheid wordt in het algemeen een termijn van 3 jaar gehanteerd. Een KICK-lid heeft recht op een jaarlijkse update van het protocollenbestand. De organisatie is zelf verantwoordelijk voor verspreiding en implementatie van de binnen KICK ontwikkelde kwaliteitsinstrumenten. Met het in gebruik nemen van de documenten uit het protocollenbestand zijn deze geautoriseerd door de organisatie. Vilans is niet verantwoordelijk of © Vilans januari 2010 Ontwikkelen, actualiseren en beheren protocollen binnen KICK-lidmaatschap, behorend bij het contract. 3 aansprakelijk voor eventuele fouten in het kwaliteitsinstrument of fouten die voortvloeien uit het gebruik ervan. Auteursrecht en copyright Het auteursrecht en copyright van de geprotocolleerde werkinstructies en het protocollenboek berust bij Vilans. In de voettekst is ©Vilans opgenomen. Mocht de organisatie inhoudelijke voorstellen doen die niet stroken met de kwaliteitsnormen van Vilans dan zal dit in het protocol vermeld worden of zal het protocol niet onder auteursrecht van Vilans worden opgenomen. Organisaties die zelf een document aanpassen dienen in de voetnoot het copyright Vilans (©Vilans) te verwijderen. © Vilans januari 2010 Ontwikkelen, actualiseren en beheren protocollen binnen KICK-lidmaatschap, behorend bij het contract. 4