pubercoaching

PUBERCOACHING SORAG-AKADEMIE
INLEIDING
De puberteit, die eigenlijk al begint rond het 10de jaar, is niet de gemakkelijkste periode voor een kind
en zijn ouders. Anderzijds is het voor ouder en kind een boeiende periode, maar daarvoor moet je wel
in staat zijn om met de optredende veranderingen mee te gaan en deze te doorgronden. Daarover
gaat het in deze cursus. Opgroeiende kinderen worden steeds minder afhankelijk van hun opvoeders.
Langzaamaan nemen ze het heft in eigen hand en beslissen ze zelf wat ze doen. Ouders zien graag
dat het kind handelt zoals volwassenen zouden handelen en normaal gesproken zullen de normen en
waarden die opvoeders hun kinderen meegeven, door het kind overgenomen worden.
Het lijkt tegenwoordig echter slecht gesteld met de normen en waarden in onze samenleving. Veel van
wat we kinderen geleerd hebben, vinden we niet terug en het lijkt dan ook of er veel verloren gaat. We
herkennen onze kinderen niet meer voor wat betreft hun gedrag. Diep van binnen weten we dat het
huidige gedrag van jongeren wezenlijk niet veel verschilt van hoe wij ons gedroegen toen we zelf jong
waren. Stiekem roken op de hoek, een eerste drankje, op je tenen ’s nachts de trap oplopen omdat je
veel te laat thuis bent gekomen. Wel zijn de meesten het erover eens dat de situatie naar de andere
kant is doorgeslagen. Er komt meer extreem gedrag voor en de grenzen van het toelaatbare worden
steeds vaker opgezocht of zelfs overschreden, vooral door kinderen tussen de 10 en 18 jaar.
Opvoeden lijkt dan ook veel moeilijker geworden. Vaak voelen opvoeders zich machteloos als het gaat
om het gedrag van hun kind.
OMSCHRIJVING
Niets is fijner dan herkenning te vinden bij anderen als het gaat over gevoelens van onmacht. Ouders
en opvoeders zien dat er veel moet gebeuren op het gebied van communicatie met jongeren. Echter,
het gedrag begrijpen en sturen is veel moeilijker. Momenteel gaat de meeste aandacht uit naar het
probleemgedrag van jongeren tussen de 10 en 18 jaar. Ze vormen een lastig te sturen groep waar
moeilijk mee te communiceren is. Pubers vormen de belangrijkste groep binnen deze
leeftijdscategorie. Toch bestaat de puberteit uit verschillende perioden waarin we al kunnen gaan
werken aan deze opgroeiende mens: de peuterpuberteit, de prepuberteit en de werkelijke puberteit. Al
deze stadia komen in deze cursus aan de orde.
In deze cursus wordt het begrip puber van verschillende kanten bekeken. Over wie spreken we
eigenlijk als we het over pubers hebben? Het gedrag van deze leeftijdscategorie wordt daarom
uitvoerig besproken. Ook de verleidingen van de sociale media, drank- en drugsgebruik, straattaal,
misbruik door loverboys en andere gevaren komen aan de orde. Daarnaast worden veel tips gegeven,
zoals positieve aandacht geven aan pubers. Zo komen conflicten vermijden en het gedrag reguleren
aan bod. Tips over opvoeden zijn bruikbaar voor ouders, maar ook voor andere opvoeders en
coaches. In deze cursus wordt een groot aantal praktijkvoorbeelden beschreven. Pubercoaching is
een cursus die geen enkele coach die met kinderen en ouders werkt mag missen.
DETAILS
STUDIEDUUR
3 maanden = 2 lessen per maand
6 maanden = 1 les per maand
OMVANG
484 pagina's op A5-formaat
OPLEIDINGSNIVEAU
hbo
VOOROPLEIDING
mbo-niveau is wenselijk, maar niet noodzakelijk
HUISWERK
inzenden per post of via internet
STUDIEVERKLARING
wordt kosteloos verstrekt na inzending van het huiswerk
EXAMEN
kan desgewenst thuis worden afgelegd
STUDIEPLAN
Inleiding
Omgeving is belangrijk
Zorg en liefde noodzakelijk
Gevoel dat er iemand voor je is
Praktijkvoorbeeld
Moeilijk grip op de puber krijgen
Aandacht
Praktijkvoorbeeld
Weinig tijd voor pubers
Begeleiden naar volwassenheid
Praktijkvoorbeeld
Definitie van puberteit
Verschuivende leeftijdsgrens
Puberteit
Tienertijd
Adolescentie
Cultuurbepalend
Cultuurverschillen
Multiculturele samenleving
Praktijkvoorbeeld
Begrippen
Peuterpuberteit
Prepuberteit
Puberteit
Eerste oriëntatie
De hersenen
Hersenen te verdelen in drie delen
Verbinding tussen de hersencellen belangrijk
Praktijkvoorbeeld
Ontwikkeling van onderwijsprogramma’s
De puberhersenen
Neurotransmitters
Periode van veel veranderingen
Praktijkvoorbeeld
Puberteit nader bekeken
Overheid
Kerndoelen binnen het basisonderwijs
Praktijkvoorbeeld
Het horen bij een groep telt
Ingewikkelde maatschappij
Kerndoelen staan op zich
Kerndoel: lichaam en gezondheid
Onderdelen van kerndoel
De ontwikkeling nader bekeken
Onderscheid
Lichamelijke ontwikkeling
Overleven vanuit oerkracht
De piramide van Maslow
Geslachtskenmerken
Praktijkvoorbeeld
Menstruatie
Remmingen door de menstruatie
Een open houding is belangrijk
Zaadlozing
Andere fysieke veranderingen
Hersenen
Lengte en gewicht
Acne
Kijken naar opvallende kenmerken
Afdekken van het gezicht
De oorzaken van acne
Komen en gaan van acne
Acne en voeding
De behandeling van acne
De taak van de ouder/opvoeder bij acne
Zweten
Seksueel gedrag
Praktijkvoorbeeld
Primaire geslachtskenmerken
Bewustwording van sekseverschillen
Ouders en de beeldvorming over seks
Seksuele opvoeding
Hetero- of homoseksueel
Voorlichting over hetero- en homoseksualiteit
Maatschappij in beeld
Het nieuwe communiceren
Fatsoensnormen hebben altijd gegolden
Identiteit
Een persoon kunnen we nooit los zien van anderen
Kwijtraken van de wortels van de identiteit
Verzet tegen normen en waarden
Gevestigde waarden
Eerste signalen van afstand nemen
Praktijkvoorbeeld
Pubers gaven altijd al zorgen
Stijging van de welvaart
Gevolgen van de welvaart
Meer inkomsten, meer uitgaven
De huidige maatschappij
Opvoeden nu en vroeger
Praktijkvoorbeeld
De eigen gang gaan
Regels
Normen en waarden
Sociale omgeving van een kind
Regels binnen de groepering
Normvervaging
Waarden nemen af
Opvallende kenmerken
Pubers in historisch perspectief
De oudheid
Filosofen in de oudheid
De Romeinen
De Verlichting
De twintigste eeuw
Het heden
Nieuwe inzichten over pubergedrag
Rijping van de hersenen
De geestelijke ontwikkeling
De groei van de hersenen
De bouw van de hersenen
De hersenschors en de kleine hersenen
De functies van de hersenen
Het leren
Balans
Praktijkvoorbeeld
Leren staat centraal
Denkprocessen
De frontaalkwab
Leren emoties te beheersen
Praktijkvoorbeeld
Vermogen om te leren
Basisemoties
Aangeleerde emoties
Veel beslissingen worden genomen op basis van gevoel
Verstoring van het denken onder invloed van emoties
Praktijkvoorbeeld
Afname van de empathie door heftige emoties
Praktijkvoorbeeld
Kicks, plezier en genot
Praktijkvoorbeeld
Kicks en kortetermijngevoel
Praktijkvoorbeeld
Impulsief gedrag
Praktijkvoorbeeld
Meer verantwoordelijkheid en zelfstandigheid
Praktijkvoorbeeld
Pubers zijn ervan overtuigd dat hun gedrag acceptabel is
Praktijkvoorbeeld
Pubers kunnen niet veel tegelijk doen
Puber moet eigen gedrag kritisch bekijken
Praktijkvoorbeeld
Toename van zelfkennis
Verschil tussen jongens en meisjes
Het slaapritme
Verschillen in slaapbehoefte
Praktijkvoorbeeld
Noodzakelijke slaap
Voortdurend slaaptekort
Veranderend slaap-waakritme
Creativiteit
De sociale ontwikkeling
Socialisatie
Gezag
Op school in aanraking komen met verschillende mensen
Praktijkvoorbeeld
Kinderen hebben met verschillende mensen en groepen te maken
Sociale types
Sociaal gedrag
Steeds anderen betrokken bij de ontwikkeling
Sociaal wenselijk gedrag
Praktijkvoorbeeld
Sociale vaardigheden
Praktijkvoorbeeld
Omschrijving van socialisatie
Sociale behoefte
Verandering in de sociale behoefte bij het ouder worden
Kinderen ontwikkelen zich altijd samen met anderen
Sociale ontwikkeling bij pubers
Zoeken naar de juiste koers door de puber
Praktijkvoorbeeld
Vriendschappen in de puberteit
Praktijkvoorbeeld
Pubermeisjes
Eerste verlangens en gevoelens van liefde
Samenstelling van de groep
Praktijkvoorbeeld
Zelfvertrouwen
Praktijkvoorbeeld
Steun vanuit de vriendengroep
Heftige emoties
De eigen mening
Inzicht in anderen
Jeugdcultuur
Hangjongeren
Praktijkvoorbeeld
Praktijkvoorbeeld
Tolerantie in de buurt
Luidruchtigheid en vernielzucht
De rol van de ouders bij hangjongeren
Pubers en de maatschappij
Welke groepen veroorzaken problemen?
Praktijkvoorbeeld
Straatcultuur
Afwijkend gedrag als reactie op kritiek
Inzicht in gedrag van anderen belangrijk
Praktijkvoorbeeld
Respect
Opgroeien onder andere omstandigheden
Het beeld van pubers is niet veranderd
Het gedrag van volwassenen tegenover pubers
Buitenshuis werken
Afwezigheid van beide ouders
Verbeterde welvaart
Veranderde relaties
Veranderde betekenis van vriendschap
Hechting in de jonge kinderjaren
Plichtsbesef
Vooroordelen van volwassenen
Praktijkvoorbeeld
Pubers tegenover volwassenen
Praktijkvoorbeeld
Grote behoefte aan zorg
Pubers tegenover pubers
Onderling kleineren
Negatieve behoefte om op te vallen
De wereld van pubers en volwassenen ligt niet zo ver uit elkaar
Pubers en ouders
Instanties en hulpverlening
Pubers en het onderwijs
Praktijkvoorbeeld
Het belang van een harmonische sociale ontwikkeling
Activiteiten die normaal sociaal gedrag in de weg staan
Jeugdcriminaliteit
Oorzaken van jeugdcriminaliteit
Praktijkvoorbeeld
Terroriseren van de politie
Praktijkvoorbeeld
Individualisme
Allochtone pubers
Pubers over pubers
Acceptatie van het gedrag van leeftijdsgenoten
Voor een harmonische sociale ontwikkeling is veel nodig
Het belang van coachen
Steeds meer hersenonderzoek
Steeds meer verhardende maatschappij
Omgeving tegenwoordig steeds minder stabiel
Is overmatig alcoholgebruik van jongeren geen probleem voor iedereen?
Praktijkvoorbeeld
Ethische vraagstukken waarop moeilijk een antwoord te geven is
Praktijkvoorbeeld
Creatieve oplossingen bedenken
Communicatie
Het communicatieproces
Praktijkvoorbeeld
De manier van spreken is belangrijk
Het verbale en non-verbale communicatieproces
Een positieve boodschap
Praktijkvoorbeeld
Communicatieve vaardigheden
De vaardigheden op een rijtje
Spreken
Non-verbaal
Luisteren
Lezen
Schrijven
Regels stellen is belangrijk
Straattaal
Onacceptabel woordgebruik
De coach in gesprek
Gesloten vragen
Open vragen
Informatieve vragen
Algemene vragen
Ad rem reageren
Zorgvuldig een gesprek opbouwen
Voorbereiding
Een aanleiding
Vastleggen van gegevens
Als praten niet lukt
Lezen
De coach
Een leraar spreekt makkelijker met een puber
Afscheid nemen van de kinderjaren
Hygiëne
Praktijkvoorbeeld
Seksuele voorlichting
Problemen rond de seksualiteit
Steunen van de puber en de ouders
Burgerschap
Volwassenen als ‘frontaalkwab’ voor de puber
Praktijkvoorbeeld
De puber hulp bieden
Zorg voor een veilige omgeving
Orde en structuur bij de dagelijkse werkzaamheden
Orde en rust in het hoofd scheppen bij de puber
Duidelijke agenda met overzicht van vaste activiteiten door de week heen
Gebruik handvatten om routine op te laten doen
Praktijkvoorbeeld
Hulp van de school
Hulp bij het plannen
Kinderen leren samenwerken
Het vergroten van de competenties
Sterk afwijkend gedrag
Aangeboren stoornissen of gedragsproblemen
Pubers, je houdt van ze en je verwenst ze
De opvoeder
Grote rol van media bij taboes
Risicovol gedrag een halt toeroepen
Antwoorden op een bepaalde manier van gedragen
Puberteit bij jongens begint later
Praktijkvoorbeeld
Kennisnemen van het gedrag van pubers
Je als opvoeder kwetsbaar opstellen
Geef de puber de mogelijkheden om zelf te kiezen
Groepsdruk van leeftijdgenoten
Afwijkend gedrag constateren
Het zelfinzicht bevorderen
Nagaan wat de puber wil
Geef aan wat je wel en wat je niet tolereert
Regels onder de loep nemen
De puber vertrouwen geven
Lang laten uitslapen
Aandacht en complimenten geven
Boosheid
Praktijkvoorbeeld
Boosheid herkent iedereen van zichzelf
Hoe kijk je tegen boosheid aan
Boze pubers in het onderwijs
Nemen van een time-out belangrijk
Depressiviteit
Vastlopen van pubers
Zelfbeschadiging
Proberen de situatie om te buigen
Praktijkvoorbeeld
Denken aan zelfmoord
Vage klachten en pijnen
Complimenten geven
Overeenkomstige factoren zoeken
Een andere opvoeder
Vader of moeder gaat een nieuwe relatie aan
Financiën
Pubers gaan meer geld uitgeven
Praktijkvoorbeeld
Pubers van niet-Nederlandse afkomst
Afwijkend gedrag door weinig geld en verveling
De leefsituatie leren kennen
Ernstig afwijkend gedrag bij autochtone pubers
Oriëntatie en innerlijke processen
Negatieve ontwikkelingen beïnvloeden
Stappenplan bij hulp door een coach
Opbouwen van een vertrouwensbad met de cliënt
Signaleren van problemen
Stellen van een diagnose
Opzetten van een plan van aanpak
Begeleiden van de cliënt
Geven van feedback
Eventueel bijstellen van het plan van aanpak
Afsluiten
Aan de oppervlakte brengen van innerlijke processen
Communicatie blijft een belangrijke factor
Communicatie noodzakelijk voor een goede interactie
De roos van Leary
Praktijkvoorbeeld
Ik kies ervoor om het zo te doen
Aangeleerde vaardigheden
Het aanbrengen van kennis
Samen groeien
Verleidingen
Roken en alcoholgebruik
Veranderend eetpatroon
Doorbreken van taboes
Praktijkvoorbeeld
Praktijkvoorbeeld
Bewustwordingsproces
Soorten verslaving
Extra gevoelig voor de kick
Opgroeien in een sterk veranderende maatschappij
Praktijkvoorbeeld
Praktijkvoorbeeld
Voorbeeldgedrag bij verslavingen
Afzetten tegen ouders is van alle tijden
Alcohol
Alcoholgebruik onder pubers hoog
Praktijkvoorbeeld
Comazuipen en ziekenhuisopname
Wat doet alcohol met de puber?
Verkeerde uitwerking van alcohol
Een stukje geschiedenis over alcohol
Alcoholmisbruik onder pubers
Praktijkvoorbeeld
Wanneer spreken we over alcoholmisbruik?
Het syndroom van Korsakov
Risico op jonge leeftijd
Alcoholverslaving
Vormen van verkeerd alcoholgebruik
Alcoholvergiftiging
Binge drinken
Rol van de overheid
Grote gevolgen van alcoholmisbruik
Alcoholpreventie
Praktijkvoorbeeld
Jongeren bewust maken van de gevaren van alcoholgebruik
De houding als opvoeder
Het gesprek blijft belangrijk
Roken
Roken lijkt stoer en gezellig
Rookgedrag door de eeuwen heen
Praktijkvoorbeeld
Roken is verslavend
Nicotine
Roken is slecht voor de gezondheid
Gevolgen van roken kunnen ingrijpend zijn
De gevaren van roken
Nicotine
Teer
Koolmonoxide
Roken veroorzaakt hart- en vaatziekten en kanker
Rookgedrag in cijfers
Ik wil niet dat je rookt
De eerste sigaret
De laatste sigaret
Stoppen met roken
Rookbeleid
Een waterpijp roken
Drugs
Praktijkvoorbeeld
Drugsgebruik door nieuwsgierigheid
Sigaretten zijn legale drugs
Praktijkvoorbeeld
Soorten drugs
Invloed op lichaam en geest
Partydrug GHB
Verschillende drugs, hetzelfde gedrag
Drugsgebruik onder de jaar strafbaar
Zo jong mogelijk informeren
Problemen op school nemen toe
Iedere drug heeft specifieke bijwerkingen
Open vragen
Praktijkvoorbeeld
De effecten van drugs
De effecten van drugs bij jongeren groter
Betere informatie
Games
Games zijn verslavend
Gamen nieuwe vorm van vrijetijdsbesteding
Gewelddadige games
Gameverslaving
Sommige games leiden tot financiële problemen
Verschillende inzichten
Hulp bieden aan gameverslaafden
Goede begeleiding van groot belang
Internetverslaving
Vooral pubers zijn internetverslaafd
Gokverslaving
Winnen verergert de gokverslaving
Ook de toto vormt een gevaar
Sociale media
Definitie sociale media
Leren via de sociale media
Mobiele telefoon
Hyves
Facebook
Skype
LinkedIn
Google
Google Plus
You Tube
Live Messenger
Twitter
Whatsapp
Bluetooth
Pingen (BlackBerry Messenger)
Multifunctionaliteit oorzaak populariteit
Praktijkvoorbeeld
Mobiel vormt een lopend vuurtje
Praktijkvoorbeeld
Media (weg)wijs zijn
Veilig gebruik van sociale media
Cyberpesten
Bezemen
Cyberbaiting
Bangalijst
Haatfilmpjes
Online schelden en bedreigen
Hacken
Happy slapping
Cyberpesten altijd anoniem
Ingrijpen bij cyberpesten
De school speelt een belangrijke rol om cyberpesten tegen te gaan
Loverboys
Gevaar voor kwetsbare meisjes
Afhankelijkheid van de loverboy
Prostitutie en loverboys
Subtiel te werk gaan bij loverboys
Loverboys die meisjes tot prostitutie dwingen
Signalen van gedwongen prostitutie
Hulp bieden
Terugkrijgen van vertrouwen in het leven
Voorlichting aanpassen aan de geest van de tijd
Over gewicht gesproken
Schuldgevoel van de ouders
Praktijkvoorbeeld
Steeds meer kinderen met overgewicht
Praktijkvoorbeeld
Obesitas ook door veranderde leefstijl
De gevolgen van obesitas
Oog voor een gezond eetpatroon
Eetstoornissen
Anorexia nervosa
Anorexia is een ernstige aandoening
Zo snel mogelijk deskundige hulp inroepen
Boulimia nervosa
Tot de dood erop volgt....
Ik kan het zelf samen met jou