HANDREIKING VOOR OUDERS VAN STUDERENDE KINDEREN 1

HANDREIKING VOOR OUDERS VAN STUDERENDE KINDEREN
Ouders bekruipt wel eens een gevoel van machteloosheid als zij hun studerende puber willen
helpen met hun schoolcarrière. "Ik krijg hem niet aan het werk" is een veelgehoorde verzuchting tijdens de 10-minutengesprekken over leerlingen. "Ik kan er toch niet steeds bij gaan zitten als hij huiswerk maakt!" En daar hebben zij natuurlijk gelijk in.
Ouders vragen regelmatig aan de mentoren wat zij eigenlijk kunnen doen om een steentje bij
te dragen. Voor ouders die met deze vraag rondlopen is dit stuk bedoeld.
Maar... ook wij hebben de wijsheid niet in pacht! Ook wij voelen ons bij tijd en wijle machteloos! Er zijn namelijk geen "gouden regels" die altijd en bij elk kind werken. En dwang is een
valkuil die meestal niet werkt. Wat ouders of leerkrachten
ook inbrengen, elk kind zal het uiteindelijk zelf moeten doen.
"Je kunt een paard naar de bron leiden, maar je kunt het niet
laten drinken."
Toch willen we u een hand reiken. Wij denken namelijk dat
ouders wel degelijk veel kunnen doen om hun kind positief
te stimuleren. En al lijkt het soms alsof uw kind u haast niet
meer nodig heeft, dat is nadrukkelijk wèl zo.
Hieronder vindt u een aantal ideeën en overwegingen. Wij
hopen dat er iets bij staat wat u aanspreekt en waar u iets
aan hebt. Zodat uw kind, en onze leerling, er iets aan heeft.
1. Benadering van pubers
 Alles wat je aandacht geeft, groeit...
Gewenst gedrag belonen werkt daarom meestal veel beter dan ongewenst gedrag bestraffen
of erover "zeuren".
 Respect...
Pubers willen graag als volwassenen behandeld worden. Vaak
werkt een volwassen benadering daarom het beste. Vraag uw kind
zijn keuzes te beargumenteren en voer een gelijkwaardige discussie. Ook al bent u het niet eens met bepaalde keuzes of argumenten, in de belevingswereld van uw kind zijn ze vaak heel legitiem en
daarmee ook te respecteren.
 Zonder wrijving geen glans...
Een puber is voortdurend op zoek naar grenzen en verwacht dan ook dat het overschrijden
daarvan gevolgen heeft. Als uw kind zich niet aan samen overeengekomen afspraken houdt,
zult u er niet omheen kunnen een vorm van straf toe te passen. Komt uw kind beloftes of afspraken wèl na, of hebben gemaakte keuzes een positief effect, dan kan een compliment
daarover wonderen doen!
Over het puberbrein: http://www.congres-content.nl/pdf/2011.02-tips-puberbrein.pdf
2. UW ROL OP DE ACHTERGROND
 Betrokkenheid
U kunt uw betrokkenheid bij het leerproces van uw kind vergroten door te zorgen dat u goed
geïnformeerd bent. In Magister vindt u de behaalde resultaten van uw kind. Die kunnen aanleiding zijn tot het stellen van gerichte vragen of het maken van complimenten. Ook plaatsen
de vakdocenten hierin opmerkingen die voor u van belang kunnen zijn.
Als u ervoor zorgt dat u een exemplaar van het PTA (programma van toetsing en afsluiting) in
uw bezit heeft en het jaaroverzicht dan kunt u zien wanneer welke toetsen worden afgenomen. Beide vindt u op onze site www.sjl.nl.
 Hulp
Als uw kind u vraagt te helpen met de studie dan kan
dat op verschillende manieren: overhoren, samenvattingen controleren en vooral: uw kind iets uit laten
leggen (zie de piramide van Bales).
Ongevraagde hulp ervaren pubers veelal als te veel
belangstelling. Ze voelen zich gecontroleerd en ondergewaardeerd.
 Aandacht
Aandacht wil ieder mens en dus ook iedere puber.
Oprechte interesse in hun bezigheden en in hun wel
en wee zullen ook pubers het gevoel geven gerespecteerd te worden en serieus genomen te worden.
Dat wordt anders wanneer ze de indruk krijgen dat
die interesse alleen geldt voor studieresultaten. De
school (het leren daar) is slechts een klein stukje van
hun leven.
 Informatie
Mentoren nemen contact op als zij daar redenen voor
zien. Aan de andere kant stellen wij het zeer op prijs als u ons even belt of mailt, liefst in overleg met uw kind, wanneer er iets aan de hand is, wat van invloed kan zijn op de studie. Samen
kan vervolgens actie ondernomen worden.
 Vervolgonderwijs
Als u meegaat naar open dagen, kan dat aanleiding
zijn te praten over de Oriëntatie op Studie en Beroep
(OSB)/Loopbaanoriëntatie en- begeleiding (LOB). Bovendien: twee of drie zien altijd mee dan één. De decaan kan u en uw kind (naast de ingeplande keuzelessen) natuurlijk ook altijd informeren of helpen bij de
keuze
3. DE LEEROMGEVING
 Werkplek
De babykamer is ooit een kinderkamer geworden. Na de basisschool heeft er waarschijnlijk weer
een update plaatsgevonden. Wellicht heeft uw kind nu weer andere
behoeftes. Als de eigen kamer
(behalve slaapruimte, ontmoetingsplek, ontspanningsgebied,
afzonderingsruimte) ook een goede werkplek moet bieden verdient
o.i. het volgende de aandacht:
Slaapkamers kunnen soms
zeer afleidend werken,
doordat zich daar alle interessante spullen van uw
kind bevinden. Daar twee uur gezeten hebben is niet in alle gevallen hetzelfde als daar
twee uur voor school gewerkt hebben.
Zaken als een PC, laptop, spelcomputer, telefoon en tv zijn voor pubers zeer aantrekkelijk. Programma’s als facebook of twitter, met hun voortdurende meldingen, werken
zeer afleidend, soms zelfs tot verslavend toe. Het is de vraag of het verstandig is deze
apparatuur op een puberkamer te plaatsen. Een oplossing die zou kunnen helpen: de
PC plaatsen waar u er zicht op heeft en de telefoon gedurende een afgesproken periode onder toezicht van u als ouder wegleggen.
Mocht uw kind niet geconcentreerd kunnen leren op zijn/haar eigen kamer, dan is er in
huis misschien een andere rustige plek te vinden om te studeren.
Internet is echt niet altijd of voor elk vak nodig.
Misschien vindt uw kind het fijn een prikbord te hebben, waarop bijvoorbeeld het jaaroverzicht kan worden geprikt en het lesrooster (makkelijk bij het inpakken van de tas).
... en natuurlijk komen hier ook foto's e.d. op te hangen...
Als alle schoolboeken ergens naast elkaar staan, wordt er minder snel iets vergeten bij
het inpakken van de schooltas voor de volgende dag.
Kinderen die twee (of meer) dingen tegelijk kunnen, zijn echt een uitzondering. Twee
dingen tegelijk góed doen is bijna bovenmenselijk. Het is vaak al lastig om één ding tot
een goed einde te brengen. Dat geldt zeker ook voor schoolwerk.
Over multitasking:
http://www.ouders.nl/mopv2007-multitasking.htm

Ordening
Iets waar u een grote rol in kunt spelen is het ordenen van materialen. Een leerling krijgt op
school een grote hoeveelheid stencils, jaarplanners, studiewijzers, toetsprogramma's, etc.... .
Een ladenblok of schappenkast kan voor ordening zorgen. Ook vindt uw kind het misschien fijn
als u helpt mappen in te richten: welke afdelingen moeten erin? Met tabbladen en insteekhoesjes voor stencils kan er structuur aangebracht worden.
4. RUST, REINHEID, REGELMAAT: de drie R's
Onderstaande overwegingen kunnen gespreksstof bieden voor het geval studieresultaten te
wensen over laten.

Tijd
(Ook) pubers plannen hun dagen snel veel te vol. Velen hebben naast school een bijbaan,
sport of andere hobby's. Ervaring opdoen in een werksituatie is prima. Ontspanning is onontbeerlijk. De studielast van schoolwerk is voor een leerling met gemiddelde capaciteiten en
interesses gesteld op 40 klokuren (studielasturen) per week. Een schooljaar heeft dus een studielast van 40 weken x 40 studielasturen = 1600 studielasturen. Met
een bijbaantje van vijf uren komt een volledige werkweek op 45 klokuren. Met 10 uur werken
per week komt dat uit op 50 klokuren, enzovoort ....
Slaap is samen met honger een van de grootste veroorzakers van concentratieproblemen.
Nuttige link: http://www.lerenslapen.nl/page/1500/slapen-tieners.html

Agenda
Wij constateren dat leerlingen hun
agenda steeds minder gebruiken naarmate dat harder nodig is. In de bovenbouw moeten ze steeds meer zelf plannen en daarvoor is een agenda onmisbaar. In de studiewijzers en op Magister
staat wel wat er gedaan moet worden,
maar verder alleen wanneer het klaar
moet zijn. Een goede planning vereist
een agenda, of deze nu van papier of
digitaal is. Een andere reden om een
agenda goed te gebruiken is dat je dan kunt afstrepen wat gemaakt en geleerd is en dat voelt
als een beloning.

Pauzes
Het is bewezen: pauzes nemen werkt. Met enkele korte pauzes doe je meer in minder tijd.

Afsluiting
Met het inpakken van de boekentas aan het einde van een schooldag wordt een streep gezet
onder het werk voor die dag (Klaar? Klaar!) en wordt voorkomen dat er de volgende morgen,
in de haast, iets wordt vergeten.

Kluis
Uiteraard kunnen niet alle schoolspullen in de locker op school blijven liggen, want dan kan er
geen huiswerk gemaakt worden. Bovendien kan bij een ongeplande afwezigheid (ziekte bijvoorbeeld) een benodigd studieboek onbereikbaar in de kluis blijken te liggen. Een echte
schooltas, tegenwoordig meestal een rugzak, is dus nodig.

Voeding
“Snelle" suikers (in snoep, frisdrank en zeker in energiedrankjes) geven een te hoge suikerspiegel. Dat is evenmin bevorderlijk voor concentratie- en opnamevermogen. Beter zijn de
suikers die het lichaam langzamer opneemt, zoals die in fruit.
Ook een goed ontbijt verhoogt het concentratie- en opnamevermogen.
Over het nut van goed ontbijten:
http://www.scholieren.com/eindexamens/examendieet
http://www.nu.nl/gezondheid/1347074/ontbijtende-scholier-is-slankst.html
5. STUDIEVAARDIGHEDEN
Wij proberen er in de lessen en in de mentorgesprekken voor te zorgen dat onze leerlingen
steeds meer inzicht krijgen in de leermethode die het beste bij hen past. Wellicht kunt u hierin
ook een rol spelen.
Vragen die uw kind voor zichzelf moet leren beantwoorden zijn o.a.:
Hoe kan ik mijn werkzaamheden het beste afwisselen?
Hoe verdeel ik grote hoeveelheden stof of het maken van een grote opdracht in hapklare brokjes?
Hoe kan ik van leerwerk maakwerk maken (Leren is doen)?
Hoe voorkom ik dat ik alleen maar in mijn boek zit te staren?
Noteer ik huiswerk in mijn agenda op de dag dat het af moet zijn (of geleerd), of noteer ik het op de dag dat ik het wil maken (of leren)?
Gebruik ik een papieren agenda of een mobiel als agenda?
Maak en leer ik mijn huiswerk voor een vak per les of werk ik per week één keer aan
elk vak, op een vast moment?
Op welke momenten van de dag of van de week lukt het me het beste om... (iets te leren / te werken aan een grotere opdracht / samenvattingen te maken / boeken te lezen / ...)?
Om onze leerlingen te helpen bij het ontwikkelen van hun studievaardigheden is er in hun
mentormappen van klas 1 en 2 heel erg veel materiaal opgenomen. Vraag er uw kind eens
naar en bespreek met hem / haar wat wel en niet nuttig gevonden wordt.
Nog enkele extra links:
Over concentratievermogen:
http://educatie-en-school.infonu.nl/studievaardigheden/38810-studerenconcentratiemoeiliikheden.html
Er zijn tientallen sites met studietips voor jongeren, bijvoorbeeld:
http://www.digischool.nl/llbeg/counsel/conctips.htm
http://www.studieinfo.nl/studietips/index.html
en voor ouders:
http://www.jmouders.nl/JM-voor-Ouders-Artikel/Moet-ik-je-nog-overhoren.htm