Schema geschiedenis MO

Joden
Arabieren
Wat is een Jood? (etn./rel.)
Wat is een Arabier? (cult./etn./religieus)
Turken
70: Diaspora na verwoesting tempel
↓
Oorzaken anti-semitisme (6)
622: Ontstaan Islam en daardoor ontstaan
van het Arabische Rijk (Soennieten/Sjiieten)
Weinig verzet want geen turkificering.
Ontstaan Zionisme
1897: Zionistische Wereldorganisatie
- vlag
- volkslied
↓
Turkije weigert gebied te geven en biedt
Oeganda aan
Turkificeren → ontstaan Arabisch
Nationalisme (Pan Arabisme)
←
11e eeuw: Turken veroveren het Arabische
Rijk en worden moslim
15e eeuw: Byzantijnse Rijk verwoest en de
Balkan wordt Turks
e
19 eeuw: Turkije “Zieke man van Europa”
↓
Oorzaken: Intern (5)
Extern (2)
/
\
Jong Turken
Fundamentalisten
(programma)
(programma)
↓
1908: Staatsgreep Kamal Ataturk
1914-1918: 1e Wereldoorlog
1914: Deel Arabieren aan de kant van de
geallieerden
↓
Lawrence of Arabia (guerrillaoorlog)
1914: Met centralen tegen de geallieerden in
WOI
Armeense genocide
1915: McMahon Belofte (inhoud+betekenis)
1
1916: ENGELAND+FRANKRIJK: Sykes Picot
overeenkomst (inhoud+betekenis)
1917: Balfourdederatie (inhoud+betekenis)
↓
1918: toename joodse immigratie
Joden stichten kibboetsen:
- Discussie over rechtvaardigheid daarvan
- Aard (sociaal+autarkisch)
1920: Haganah (leger)
1920: Rampjaar
↓
- Arabisch Nationalisme, anti FR/EN
- Pan Arabisme mislukt
↓
Arabisch nationalisme
1. Egypte
2. Trans Jordanië
3. Syrië
4. Libanon
5. Saoedi-Arabië
6. Irak
1. Egypte
1922: Onafhankelijk olv Faroek
Leiding in de Arabische wereld
2. Trans Jordanië
Olv Abdullah
3. Syrië
Olv Feisal (later koning Irak)
1920: Verdrag van Sevres
- Turkije verliest gebied
- Midden Oosten mandaatgebied EN+FR
↓
- Strijd om grondgebied (Armeniërs+Koerden)
(Italië+Griekenland)
- Binnenlandse hervormingen
1923: Sultan afgezet → Turkije nu Republiek:
- secularisatie + vb
- vrouwenemancipatie + vb
- invoeren westerse gewoonten + vb
- invoering dictatuur + vb
↓
groot invloed leger (tegen conservatieve
fundamentalisten)
1925: Ibn Saoed ipv Hoessein
2
1932: 1e Pan Arabische Congres
1932: Onafh.
1933: Hitler aan de macht → toename
Joodse immigratie
1936-1939: Burgeroorlog
1937: Peelcomissie (verdelingsverdrag)
1939: Witboek
Joden zijn pro-Engels want anti-Duits
1945: Ontstaan Arabische Liga maar er blijft
toch verdeeldheid
- progressieve en conservatieve leiders
- ruzies om leiderschap
Joden
1947: Verdelingsverdrag
VN
→
↓
Reactie Joden
Palestijnen
Reactie Arabieren
1948: Uitroepen staat
Israël
Egypte
Syrië
Irak
Iran
1941: Sjah als
absoluut vorst:
- corruptie
- geheime polit
- bondg VS
- Iran
modernis
1948: (1) Isr. Onaf.
Oorlog
beide kanten)
(wreedheden
- Palestijnse vluchtelingen
(vrijwillig/gedwongen)
3
→ Joden winnen, hoe?
Gevolgen:
- Israël meer gebied dan
afgesproken
→
- Toestroom immigranten
- Moderne staat + vb
- Groot leger
- Grote invloed Mossaad
- Arabische staten bezetten
Palestijns gebied
→ 1944: 2e Rampjaar
↓
Vluchtelingenkampen open
wond → guerrilla
activiteiten
1952: Faroek afgezet
↓
Nagib
↓
1954: Nasser
(programma!!)
Orthodoxe joden ↔
Liberale joden
Plaats Arabieren in de
samenleving (Israël)?
1955: Baathpartij
(programma)
↓
Egypte bezet Suezkanaal
1956: Suezcrisis
- Egypte verliest, maar
wel politieke overwinning
- Suezkanaal blijft
Egyptisch
1956: (2) Suezcrisis
Geheim complot van
Sevres (inhoud?)
↓
- Israël tot Suezkanaal
- Na ingrijpen VN
(vredesmacht) terug
- Suezkanaal dicht voor
Israëlische schepen
1958: VAR
1961: Einde VAR
1958: Staatsgreep
Kassem
1964: PLO
Nasser opgevolkd door
Sadat
1967: (3) Zesdaagse
oorlog
→
Nieuwe stroom
vluchtelingen
1968: Baathpartij
4
- VN troepen weg
- Blokkade Golf v. Akkaba
↓
Israël valt aan, dit was:
- militair verstandig
- politiek niet
↓
- Golan veroverd (Syrië)
- West Bank + Oost
Jeruzalem (Jordanië)
- Gaza + Sinaï (Egypte)
↓
Resolutie 242 (VN)
Wat hield deze resolutie
in?
↓
Begin van de
nederzettingspolitiek
↓
Palestijnen moeten op
eigen benen staan
1969: Arafat wordt leider
van de PLO
↓
Terreur:
- vliegtuigkapingen
- moordaanslagen
1970: Palestijnen uit
Jordanië
1972: München
↓
Terreuraanpak is contra
productief:
- Politieke opinie tegen
- Westen (VS) steunt Israël
↓
1974: Koerswijziging →
PLO wordt waarnemer VN
en als de enige
vertegenwoordiger van het
Palestijnse volk gezien
1978:
Vredesonderhandelingen
tussen VS/Israël/Egypte
↓
alle macht
- totalitaire staat
- seculiere staat
- modernisering
- sociale rechtv.
1970: Assad
dictator
1973: Oliecrisis
die zorgt voor
een stijging van
de olieprijs
→
1972: Oliemaatschappijen
genationaliseerd
Irak rijk
(wat doen ze met
het geld?)
1974: Opstand
Koerden
neergeslagen
1978:
Volksopstand
→ Sjah vlucht
→ Khomeini
aan de macht
5
Afghanistan
1979: Camp David
Accoorden
→
- De facto erkenning van
Israël
- Israël uit Sinaï
- Onderzoek naar mogelijkheden autonome
Palestijnse staat
1982: Aanval op Libanon
→
Hoop
Arafat naar Tunis en de
Palestijnen zijn verzwakt
↓
Teleurstelling
↓
1987: 1e Intifada
De publieke opinie keert
zich tegen Israël (vrouwen
en kinderen vechten mee)
1979: Invasie Rusland →
guerrilla
Islamitische
Revolutie
(inhoud?)
Denk aan
theocratie,
grondwet etc.
1979: Saddam
aan de macht
(inhoud bestuur?)
1980-1988:
1e Golfoorlog ↔
(Irak-Iran)
↓
Irak valt aan (oorz.
+ aanl.?)
↓
Eerst wint Irak,
maar Iran vecht
terug:
- kindsoldaten
- fanatiek
- enz.
1987: Rusland weg → nu
krijgsheren
1979: Gijzeling
VS
ambassade
(eis: Sjah
uitleveren)
1980: Mislukte
bevrijding van
de gegijzelden
1981: Sjah
dood
→Accoorden
van Algiers
(gegijzelden
vrij)
Verloop:
- Aanvallen op
olietankers i/d
Perzische Golf
- Chemische
wapens
- Olieinst. in brand
- Hoofdsteden
gebombardeerd
6
1988: Arafat roept
Palestijnse staat uit
1991: Onderhandelingen
in Madrid
1992: Rabin a/d macht
↓
Onderhandelingen in Oslo
→ Accoorden van
Oslo/Washington:
- PLO erkent Israël
- Pal. zelfbestuur in Gaza
+ Jericho
↓
- Palestijnse autoriteit
(soort regering)
- Parlement
- Arafat → Ramallah
1995: Rabin vermoord
1988: Einde
oorlog (VN)
1990: Saddam
valt Koeweit
binnen (oorz. +
aanl. + rol VS?)
↓
2e Golfoorlog na
resolutie VN
- Luchtaanvallen
(scudraketten)
- Grondoffensief
(Operatie Desert
Storm)
↓
Irak niet
binnengevallen
(oorzaken?)
↓
Opstand
Koerden+Sjiieten
neergeslagen
↓
Resolutie 687
- toelaten
wapeninspecties
- no fly zones in
N+Z Irak
- economische
sancties
7
1996: Netanyahu
(Likkoed)
= harde opstelling
1996: Taliban a/d macht
→
Ook harde opstelling
(actie/reactie): opkomst
Hamas en Hezbollah
(Libanon)
1999: Barak a/d macht
(Arbeiderspartij)
2000: Onderhandelingen
olv Clinton (mislukt)
→
↓
- Israël wil deel Westbank
houden (O-Jeruzalem!)
- Palestijnen willen terug
naar gebieden vòòr 1948
1996: Oil for Food
Osama bin Laden naar
Afghanistan
↓
1998: 1e aanslagen
(Kenia+Tanzania)
1998:
Wapeninspecteurs
weg
2e Intifada
Aanleiding: bezoek Sharon
aan tempel
2001: aanslagen 9/11
“War on terror”
Taliban verdreven
↓
Bin Laden naar Tora Bora
en de VN opbouwmissie
mislukt
2004-2005: Aanslagen in
Londen & Madrid
Joden
2001: Sharon a/d macht
(Likkoed)
- bezette gebied
afgesloten
- represailles tegen
terreur-aanvallen
Palestijnen
Irak
Iran
Turkije
2000: AKP
Erdogan
8
Palestijnen
2002: Arafat belegerd
Ramallah
2002: Resolutie 1441 →
Irak moet inspecteurs
toelaten
2003: Bouw van de muur
2003: 3e Golfoorlog
waarbij Irak wordt bezet
↓
- Saddam + aanhangers
opgespoord en gedood
- Ontslag Baath
ambtenaren
→ Chaos
- Verzet tegen VS (dmv
terreuraanvallen)
- onderlinge strijd
Soennieten ↔ Sjiieten
- problemen bij opbouw
leger/politie
- vluchtelingenprobleem
2004: Arafat sterft →
Abbas volgt hem op
↓
2005: Israël weg uit Gaza
2006: Hersenbloeding
Sharon → Olmert
(Arbeiderspartij)
2008: Netanyahu voor de
2e keer aan de macht
2008: Israël bezet Gaza
weer
Machtsstrijd PLO-Hamas
Hamas wint de
verkiezingen →
spanningen
Hamas: Gaza
PLO: Westbank
2007: Raketbeschietingen
vanuit Gaza
|
|
|
←
2005: Verkiezingen →
Sjiieten + Koerden a/d
macht
2002: AKP in de
regering
↓
- islamisering
- ruzie met leger
2005:
Ahmhinedjad
premier
↓
- Hervat nucleair
programma
- Steun
Hezbollah tegen
Israël
- Ontkent
Holocaust
- Steunt Sjiieten
in Irak
9
2009: Israël weg uit Gaza
(discussie over
oorlogsmisdaden)
Wel blokkade Gaza
2009:
Ahmhinedjad
herkozen
↓
Onrust (met
geweld
neergeslagen)
10