De leefbaarheid van het moderne platteland

advertisement
Afdeling Geografie, Planologie en Internationale Ontwikkelingsstudies
De leefbaarheid van het moderne
platteland
Frans Thissen
Een dorp: Nisse 1955
De leefbaarheid van het moderne
platteland
2
Een dorp: Nisse 1979
De leefbaarheid van het moderne
platteland
3
Veranderingen in dorpen

Het ‘Autochtone’ dorp :




Bloei van het autochtone dorp tijdens de
Wederopbouw: 1950-1970
Nieuwe welvaart bleef in het dorp
Het autonome dorp als ‘machtig beeld’
De opkomst van het Woondorp :



Verplaatste consumptie (mobiliteit)
Schaalvergroting (sociale en
economische domein)
Schaalverkleining (culturele en politieke
domein)
De leefbaarheid van het moderne
platteland
4
Verschillen tussen bewoners en dorpen
Autonome dorp
Woondorp
Je bent er geboren of
opgegroeid, je komt ‘van
het dorp’

Je werkt er en je doet er
je boodschappen: je
woont ‘op het dorp’

Je bent er gaan wonen
om de mooie woning en
aangename
woonomgeving
Voor je sociale contacten
en voorzieningen ben je
niet afhankelijk van het
dorp
De leefbaarheid van het moderne
platteland
5
Leefbaarheid, een lastig begrip






De veronderstelde en de ervaren leefbaarheid
Een passende omgeving (person-environment fit)
Heeft betrekking op meerdere en een veranderende
verzameling kenmerken van de omgeving (attributie)
Leefbaarheid als probleem: zaken die belangrijk
worden gevonden en negatief worden beoordeeld
De betekenis van verschillende referentiekaders
Eenzijdige benadering van de relatie mens omgeving: bewoners als consument / slachtoffer
De leefbaarheid van het moderne
platteland
6
Verschillende beoordeling van de leefbaarheid
Autonome dorp
Oordeel over de
voorzieningen in het dorp is
belangrijk
“We hebben nog een kleine
supermarkt en we hebben
nog een bakker … Want als
je dat niet meer hebt op een
dorp … en dat zouden we
misschien meer moeten
gaan beseffen met z’n allen”
Woondorp


Oordeel over de eigen
woning en de
woonomgeving is belangrijk
“Eigenlijk hebben we heel
doelbewust voor dit dorpje
gekozen want het is … de
Parel van de Zak. En die Zak
sprak ons vreselijk aan …
Het landschap trok ons
ontzettend”
De leefbaarheid van het moderne
platteland
7
Leefbaarheid in het autonome dorp
Relatie wordt steeds losser:
1. Schaalvergroting van veel
voorzieningen is autonoom
2. Gedrag van bewoners
regionaliseert
Ontwikkeling aantal
inwoners
Aantal inwoners
neemt vooral af door
kleinere
huishoudens
Ontwikkeling aantal
voorzieningen
Ontwikkeling
Leefbaarheid
Bewoners baseren
hun oordeel steeds
vaker op kwaliteit
woonfunctie
De leefbaarheid van het moderne
platteland
8
Leefbaarheid in het woondorp
Regiovorming
Ontwikkeling
gemeenschapsinitiatieven
(voorzieningen)
Voorzieningen als
resultaat van
leefbaarheid
Ontwikkeling
woonfunctie
binnen de streek
Ontwikkeling
Leefbaarheid
Krimp heeft pas effect
als woonfunctie wordt
aangetast
De leefbaarheid van het moderne
platteland
9
De sociale staat van het platteland (SCP)

Thuis op het Platteland:
Leefsituatie op het Nederlandse
platteland is gunstig:




Gunstige woonsituatie
Grotere betrokkenheid bewoners
Toegenomen mobiliteit
Overgebleven Dorpsleven:


Leefbaarheid op het platteland is
beter, ook dankzij de
bevolkingssamenstelling
Sociale vitaliteit
Traditionele, verbindende
sociale vitaliteit
 Vernieuwende sociale vitaliteit

De leefbaarheid van het moderne
platteland
10
Veranderende lokale betrokkenheid
Vrouwen op het Friese platteland
1993 – 2007


Door toegenomen arbeidsparticipatie
hebben vrouwen minder tijd voor
omvangrijke inzet in het traditionele
vrijwilligerswerk
Door toegenomen arbeidsparticipatie
beschikken vrouwen over meer
vaardigheden en grotere netwerken
waardoor zij actiever zijn in
modernere vormen van
vrijwilligerswerk en in
belangenverenigingen
De leefbaarheid van het moderne
platteland
11
De betekenis van ontmoetingsplaatsen



Ontmoetingsplaatsen
als voorwaarde voor
leefbaarheid
Ontmoetingsplaatsen
als resultaat van
leefbaarheid
Het belang van
bewoners met een
groot sociaal netwerk
De leefbaarheid van het moderne
platteland
12
Een dorp: Nisse 2012
De leefbaarheid van het moderne
platteland
13
Afdeling Geografie, Planologie en Internationale Ontwikkelingsstudies
Deze presentatie kunt uw
downloaden vanaf:
http://thissen.net/rural/KNAG/
De leefbaarheid van het moderne
platteland
Frans Thissen
Download