De sluiting van scholen is geen nieuw fenomeen Korrie Melis

Krimp en onderwijs:
De sluiting van scholen is geen nieuw fenomeen
Korrie Melis
Onderzoeker Kenniscentrum Publieke Zaak
24 april 2013
Naar een leefbare regio:
Regionale identiteiten en leefbaarheid in Noord-Groningen
tijdens de tweede helft van de twintigste eeuw

Proefschrift: economische en sociale
geschiedenis, RuG

Historisch en geografisch onderzoek naar
ontwikkelingen in Noord-Groningen en hoe daar
op werd gereageerd en hoe dat werd ervaren.

Vanuit verschillende perspectieven:

Lokaal bestuur

Bewoners – vrouwen en jongeren
Voortgezet Onderwijs in Noord-Groningen

Economische, sociaal-culturele en
demografische ontwikkelingen

Ontwikkelingen in het onderwijs,
leerlingenaantallen, aantal scholen

Ervaringen vanuit perspectief van de
lokale school en jongeren
1959
1979
1989
1999
Demografische ontwikkeling
Composition of the North-Groningen population
1968-1985
80000
number of inhabitants
70000
60000
50000
65>
40000
15-64
0-14
30000
20000
10000
1985
1984
1983
1982
1981
1980
1979
1978
1977
1976
1975
1974
1973
1972
1971
1970
1969
1968
0
year
Source: Zakboek van het Noorden (1969-1983) and Statistisch Jaarboek voor het Noorden (1985-1986).
|8
Sluiting scholen

Jaren vijftig bouw van enkele scholen.

Vanaf jaren zeventig fuseren en sluiten
scholen. Terwijl leerlingen aantallen
niet dalen.

Reden: strengere leerlingennormen
vanuit het Rijk

Maar hoe werd dit ervaren door de
scholieren, docenten en bewoners van
dorpen?
Twee typen reacties



Het dorp als woondorp
–
Voorzieningen in het dorp zijn minder
belangrijk. Als er regionaal maar
voorzieningen zijn en die bereikbaar zijn.
–
Hechten vooral waarde aan de woonfunctie.
Het dorp als autonoom dorp
–
Voorzieningen ‘horen’ in een dorp. Anders is
een dorp niet leefbaar.
–
Minder voorzieningen -> minder bewoners.
Gebaseerd op Frans Thissen
Reacties op de sluiting van scholen


‘Wat dat betreft hebben wij nooit geen
krimp gehad, dat is pas van de laatste
jaren. Eigenlijk is het gekomen toen de
mavo en huishoudschool hier weg
gegaan zijn. Toen is het hier
achteruitgegaan met Middelstum, toen
zijn ook de meeste voorzieningen beetje
afgebroken, steeds een beetje meer.’
Uit een interview met een vrouw die in de
vijftig is.
Reacties op de sluiting van scholen


‘Ze stapten in de bus in Middelstum,
misschien ook wel op de fiets, maar zeg
maar even de bus. En dan zeiden
sommige ouders ook wel, ze zitten nu
eenmaal in de bus en blijf maar zitten en
ga maar naar Groningen,’
uit een interview met een oud-docent van
een gesloten mavo.
Bereikbaarheid


‘Mijn ouders hebben wel een religieuze
achtergrond en het liefst zouden ze me ook naar
christelijk onderwijs sturen, maar dan zou je naar
Groningen moeten. Ze zeiden toen: weet je wat,
je hebt een hele goede school hier drie kilometer
verderop en we vinden het nogal belastend als je
dertig kilometer verderop naar school zou gaan’.
Uit een interview met een dertig jarige
Bij sluiting rekening houden met:

Verdwijnen van een voorziening met emotionele
betrokkenheid ouders en dorpsbewoners.

Ouders/leerlingen kiezen verschillend:

–
Praktisch: op basis van afstand
–
Ideologisch: op basis van identiteit
–
Etc.
Overleg met
ouders/betrokkenen/dorpsbewoners
belangrijk
Leefbaarheid van een dorp

Leefbaarheid is meer dan alleen de
aanwezigheid van voorzieningen, ook
bijvoorbeeld:
–
Sociale zekerheid (inkomen etc.)
–
Fysieke woonklimaat
–
Sociale klimaat (sociale contacten etc.)
–
Bereikbaarheid
–
Bestuurlijke klimaat (mogelijke betrokkenheid
bij lokale besluitvorming)
Conclusie

Een school alleen is
niet noodzakelijk
voor de leefbaarheid
of vitaliteit van een
dorp
Krantenknipsel uit 1989
Bedankt voor uw aandacht

Voor vragen opmerkingen:
–
[email protected] / 06-51185587