Goed opdrachtgeverschap is hefboom voor projectsucces

VERANDEREN
BUSINESSCÁSE
BESTURING
GOVERNÁNCE
STUURGROEP
\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\S
dngen de regel geworden.
Uiteindelijk is dan ook de opde toegenomen complexiteit
Veranderingis de enige condrachtgeververantwoordelijk
van de projectomgevingen de
eel organisatiesinves- stante.Zelfs wanneeÍ we
voor projectsucces.Het is een
behoefteaan strakkeresturing
teren al jaren in de
de specificatieszorgvuldig
taak van de directie van een
op resultatenhebbenhiertoe
professionalisedng
opstellen,is het normaal dat
oÍganisatiedit uit te dragen
bijgedragen.Door de grotere
van Plojectmatig wer- we tijdens de duur van een
en de opdrachtgevers(busidynamiek is overigenshet beken. Tot voor kort ging daarbij
project de bakensmoeten vernessmanagers)
hierop aan te
lang van projectenalleen maar
vrijwel alle aandachtnaar de
zetten.Projectmanagement
spreken.Voor de opdrachttoegenomen:organisatiesmoeprojectmanagers.Zij kÍegen
is 'schietenop bewegende
gever betekentdit dat hij de
ten zich steedsvaker en sneller
trainingen, vaak eerst in medoeleí geworden.'Opleveren
proiectmanager- net als zijn
aanpassenaan veranderingen
thodiek, en als dat niet hielp
volgens oorspronkelijk plan'
medewerkeÍs- aanstuurt vanin de omgeving.Het vermogen
in vaaÍdigheden.De laatste
kan dus niet meer de maatstaf
uit zijn verantwoordelijkheid
om projectensuccesvoluit te
voor succeszijn. Maar wat dan voor bedrijfsdoelstellingen.
voeren is een kritieke succesiaren is een kentering te zien:
steedsvaker gaat de aandacht
wel? In het huidige denken
factor om in een veranderende
nu ook naar de opdrachtgegaat het erom of met behulp
HOGERE
EISEN
omgeving te overleven.Steeds
vers van projecten.Het aantal
van het proiect de doelstellinMaar wat betekentdit voor
meer organisatieszien profestrainingen, boekerLcongresgen van de organisatieworden de rol van de projectmanager? sionaliseringvan opdrachtsenen internetportals over
ondersteund.Oftewel: worden
Ook deze verandert.Om de
geverschapdan ook als een
opdrachtgeverschapneemt
tegenaanvaardbarekosten de
verantwoordelijkheid van de
lonendeinvestering.Maar hoe
snel toe. Professionalisering
beoogdebaten - bijvoorbeeld
opdrachtgeveroptimaal te
pakje dit aan,wat werkt niet
van opdrachtgeverschapu'ordt hoger rendement,voldoen aan
ondersteunengaathet naast
en wat wel?
steedsmeer gezienals een
wetgeving, vergroting van de
leverbetrouwbaarheid
belangrijke bijdrage aan het
('leverenconÍorm afspraak')
veiligheid - gerealiseerd:de
CREËER
EENVEILIGE
succesvan projecten.Waar
businesscase.
Ookwanneer
steedsmeer om transparanOMGEVING
komt deze tendensvandaan?
klassiekefactorenals tijd, geld, tie (de opdrachtgeverkan
Het lijkt voor de hand liggend:
Is het een hype?Of is het een
scopeen kwaliteit tiidens de
gemakkelijk inzicht hebben
de opdrachtgeversen projectnoodzakelijkeontwikkeling?
duur van een project verandein het project') en flexibiliteit
managersvan een organisatie
ren, is dit de rode dmad. Het
('deopdrachtgeverkan het
uitnodigen voor een gezamenWATIS PROJECTSUCCES?
is niet toevallig dat Prince2,de project effi ciënt bijsturen').
lijke bijeenkomstom te praten
De groeiendeaandachtvoor
projectmanagementmethode
Om de opdrachtgeverhierbij
over opdrachtgeverschap
opdrachtgeverschapstaatniet
c.q.de relatie opdrachtgeverop zichzelf.Ons denken over
projectmanager.Toch leidt
projectenis geleidelijkverandit vaak tot teleurstellingen,
derd. Vroegerdachtenwe dat
in de eersteplaats omdat de
het bij een project voldoende
opkomst van de opdrachtgewas om binnen de aÍgesproken
vers tegenvalt.Opdrachtgevers
randvoorwaarden(tijd, geld)
zijn meestalmanagersmet een
een gepland resultaatte levevolle agendadie projectenniet
ren. Als dat lukte, noemden
als hun hooÍdtaak zien. Maar
we een project succesvol.De
belangrijker nog: zij hebben
gangbaremethodieken en
weinig behoefteom in een
trainingen waren hierop gebazaaltjemet prolectmanagerste
seerd.De verondeFtelling die
die de businesscaseals belang- te kunnen adviserenis kennis
horen wat ze allemaal verkeerd
hieraan ten grondslaglag, was
rijkste stuurinstrument ziet,
van de businesscasenodig.
doen. De opkomst van de prodat we aan het begin van het
ín korte tijd de markt heeft
Het uitvoeren van projecten
jectmanagersis juist hoog:
proiect in staatwaren precies
veroveÍd.
in een dynamischeomgeving
voor hen vormen projecten
te weten wat we aan het eind
stelt dan ook hogereeisenaan
hun hoofdtaak en zij zijn blij
van het project nodig hadden.
WIEISVERANTopdrachtgeversén projectmadat er ('eindelijk...')aandachtis
Tussentildsewijzigingen werWOORDELIJK
VOOR
nagers,die - ieder vanuit hun
voor het onderwerp.Wanneer
den gezienals te vermijden
PROJECTSUCCES?
eigen verantwoordelijkheid
dan de bijeenkomstplaatsuitzondedngen. Omdat het
Wat betekentdezenieuwe visie - in een vettrouwensrelatie
vindt is er een overmachtaan
sturen op tiid en geld in hoge
op projectsuccesnu voor de rol moeten samenwerkenom hun
projectmanagers,
met eengroot
mate aan een proiectmanager
van opdrachtgevers?Het vastgezamenlijkedoel te bereiken. risico van een eenzijdigediskan worden overgelateo zagen stellenvan de businesscase,
cussiemet de opdrachtgevers
we een goedeprojectmanager het toetsenvan de voortgang
INVESTEREN
IN
in de beklaagdenbank.Nogal
als Sarantievoor succes.
en het aanpassenvan de opOPDRACHTGEVERSCHAP
wat proiectmanagersmenen
dracht op basisvan de busines- Naast de toegenomendynadat zii de opdrachtgeveÍsmoeSCHIETEN
OP
scase,het realiserenvan de
miek in de omgeving zijn er
ten bpvoeden'.Dit spreekt de
BEWEGENDE
DOELEN
baten:het zijn stuk voor stuk
nog meer factorendie goed
doelgroepniet aan en bij een
MaaÍ in een steedsdynamizaken die je niet kunt delegeopdrachtgeverschapbelangvolgendegelegenheidzullen
scherewereld zijn uitzonderen aan een plolectmanager.
rijker hebbengemaakt.Ook
zij andereprioriteiten hebben.
EENVEELGEHOORDE
OPVATTING
IS
DATOPDRACHTG
EVERS
MEERVAN
PROJECTMANAGEMENT
ZOUDEN
MOETEN
BEGRIJPEN
ME t
200815
|| r li
Conclusie:als we willen dat
managersopenlijk over de
uitdagingen van het opdrachtgeverschapkunnen sprekery
dan moeten we een veilige
omgeving bieden.Dit gaat
beter wanneer we opdrachtSeversvan projectenals aparte
doelgroepbenaderen.
TIIIr l
OPDRACHTGEVERS
WILLEN
MEERGRIPMET
MINDERMOEITE
I
jectmanatement dus over aan
projectmanagers,en praat met
opdrachtgeversover opdrachtgeverschap.
MEERGRIP
METMINDER
MOEITE
Voor veel opdrachtgeverskomt
de verantwoordelijkheidvoor
één of meer projectenboven
PRAAT NIET OVER
op hun taken, die in veel
PROJECTMANAGEMENT
organisatiesmet de jaren toch
Een andereveelgehoordeopal zwaarder z!n geworden.
vatting is dat opdrachtgevers
Zij hebbendan ook één ding
meer van proJectmanagement gemeen:gebrekaan tijd.
zouden moetenbegrijpen en
Met de boodschapdat zij meer
daarom een overview zouden
tild aan hun projectenmoeten
moeten krijgen van de gebestedenvoelen zij zich dan
bruikte projectmethodiek.
ook niet geholpen.OpdrachtMaar dit stoot opdrachtgevers gevershebbenvaak nog een
aÍ, net zo goed als dat iemand
ding gemeen:het gevoeldat zij
die een auto wil leren besturen onvoldoendegrip hebbenop
geensamenvattingwil van de
hun prolect.Wat zij dus nodig
monteuÍsopleiding,Laat prohebberLis een manier om projectenefficiènterén effectiever
te besturen.'Meer grip met
minder moeite' blijkt dan ook
een aansprekenduitgangspunt
te zijn voor trainin8en voor
opdrachtgevers.De vijÍ best
practicesvoor strategischeprojectbesturingzoalsbeschreven
i^ Prince2aoorOpdrachtgeaers
?i i n hi êr ^h
dê7i .hr
VERTREK
VANUIT
KNELPUNTEN
DIE
OPDRACHTGEVERS
ERVAREN
Opdrachtgeverschapvan pÍojecten is nauw verbondenmet
andele govelnanceprocessen
in de organisatie.Vertrek
daarom niet vanuit een standaard werkwijze, maar vanuit
de knelpunten die opdrachtgevers ervaren.Toetssamenbest
practicesop hun toepasbaarheid en ondersteunopdrachtgeversbij het omgaanmet de
benoemdeknelpunten. Een
training c.q.workshop kan
des te praktijkgerichter en
dus effectieverzll1, naarmate
de deelnemersmeer gemeenschappelijkeknelpunten
ervaren.Organiseertrainingen
daarom in eigen huis. Een ideale groep bestaatuit de leden
van eenzelfdemanagementteam dat samenverantwoorde-
lijk is voor een aantal projecten
of de leden van dezelfdeprojectstuurgroep.In het laatste
geval kan de training oÍ workshop als 'stuurgroep start-up'
worden gebruikt en direct
bijdragen aan het succesvan
het project.
C ON C LU S IE
Groeiendedynamiek in de
projectomgevingleidt tot een
toenemendebehoeÍteaan proÍessioneelopdrachtgeverschap.
De ontwikkeling hiervan kent
belangrijke valkuilen, maar
met een goedeaanpakkan
professionaliseringvan opdrachtgeverschapzeer lonend
zijn. Eén dag met opdrachtgevers kan meer impact hebben
dan een week met projectmanagers,eenvoudigwegomdat
eÍ tot dusver nog zo weinig
aan opdrachtgeverschapis
gedaan.Goed opdrachtgeverschapkomt ten goedeaan de
businessfocusvan projecten.
En was realisatievan de businesscaseniet dé maatstafvoor
X
Projectsucces?
Met dankaanlan Gastkemper
(ING OPSSITBankiftden Geraïd panHal (CorusInÍormatíon
Serí)ices)
aoorhun opbouweflde
naqraanleídingaaneen
suggesties
conceptr)ersíe
lan dít artikel.
Mi ch e van der N 4ol en
{mo en@vdmpa n )i s e genaar
van V an der V l ol en P roj ec tadv i es
B V en autel rr van P ri nce2íor i he
P rqect E xecuti ve (TS O, 200ó),
r l ret N eder ands versc henen al s
Prin ce2 va or ap d ra ch tg ev e rs
(V an N aren P Lrbi shi ng,200ó).
ME I
2OO a
lTI I I I ll
I