presentatie Oriëntalisme in de klassieke oudheid

IN DE BAN VAN DE ORIËNT
Jean-Léon Gérôme, De slangenbezweerder (ca. 1870)
Jean Auguste Dominique Ingres, Het Turkse bad (1862)
Eugène Delacroix, De dood van Sardanapalus (ca. 1827)
Oriënt [het Oosten] {1265-1270} < frans Orient
< latijn orientem, 4e nv. van oriens [opgaande
zon, het oosten, morgenland], eig. teg. deelw.
van oriri [opkomen (van hemellichamen), te
voorschijn komen, opstaan, ontstaan]; vgl. voor
de betekenis Levant.
Levant [het Oosten]
{Levanten 1612} < frans
Levant, eig. het teg. deelw.
van (se) lever [opstaan,
opkomen van
hemellichamen] < latijn
levare [lichter maken,
oprichten], van levis [licht]
(vgl. licht3); vgl. voor de
betekenis Azië, Oriënt en
voor de tegenovergestelde
betekenis Europa.
Oriëntalisme in de klassieke oudheid
De uitvinding van de barbaren
Herodotus
ca. 485 – 425/420
'Herodotos is mijn naam, ik kom uit
Halikarnassos en maak hierbij het verslag
wereldkundig van het onderzoek dat ik heb
verricht om de herinnering aan het verleden
levend te houden en de grootse,
indrukwekkende prestaties van de Grieken en
andere volkeren te vereeuwigen'
Herodotus
ca. 485 – 425/420
- geschiedenis
- mythologie
- antropologie
- staatskunde
- geografie
- klimaat
enzovoorts
Herodotus
ca. 485 – 425/420
‘Telkens als ik constateer dat nog
nooit iemand van al die
wereldkaartenmakers erin is
geslaagd een redelijke toelichting
te geven, kan ik mijn lachen niet
houden. Zij tekenen de oceaan
rondom een wereldschijf die als
een cirkel met behulp van een
passer is getrokken, zodat bij hen
Azië net zo groot is als Europa. Ik
zal nu met een paar woorden de
juiste grootte van beide
continenten duidelijk maken en
aangeven hoe ze wél getekend
moeten worden’
Herodotus, Historiën
Over Egypte:
‘Niet alleen … er niets voor’
Hippokrates
Aristoteles
Griekse wereld als gulden middenweg
In De Perzen komt het woord barbaroi voor het
eerst voor:
Grieken versus de Perzen (barbaren)
De manhaftige Grieken tegenover de
onderdanige en verwijfde Perzen
(onverzoenlijke kloof)
In De bacchanten staat het motief van het
Oosten (de Perzen, Azië) centraal:
De westerse (Griekse) rationaliteit wordt
ondermijnd door de oosterse
buitensporigheden (de uitzinnige bacchanten)
Cyrus II de Grote
600/576 - 530
Cambyses II
558 – 522 (3.29)
Darius I de Grote
549 – 486
Xerxes I
485 – 465 (7.34-35)
De verbannen Spartaanse koning Damaratus in gesprek met Xerxes (7.103/104)
Botsende beschavingen?
Het Constitutioneel Debat: We, the People
(‘Otanes hield … de Perzische staat’ p.p. 243-245)
Slag bij Thermopylae (480 bc.)
Leonidas