Antwerpen X Verantwoordelijke uitgever: S. Lipschutz - Nerviërstraat 14-16 - 2018 Antwerpen - 2-maandelijks - Maart - April 2017 - nr. 398 צענטראלע P602439 Publicatie ter ondersteuning van Joods Sociaal Werk CENTRALEMAG.COM Ter Ondersteuning van Centraal Joods Sociaal Werk Familie Apfelbaum inhoud Maa-Apr 2017 P602439 Antwerpen X Verantwoordelijke uitgever: S. Lipschutz - Nerviërstraat 14-16 - 2018 Antwerpen - 2-maandelijks - Maart - April 2017 - nr. 398 צענטראלע Redactie en Administratie Nerviërsstraat 14-16 2018 Antwerpen Tel.: 03/201.52.25 Fax: 03/201.52.26 IBAN: BE90 3630 6290 3732 www.centralemag.com Editoriaal 6-8 Kaddisj op het dak van de Reichstag CENTRALEMAG.COM Ter Ondersteuning van Centraal Joods Sociaal Werk Ter ondersteuning van Centraal Joods Sociaal Werk 5 Publicatie ter ondersteuning van Joods Sociaal Werk 19 Het verhaal van de Joden in Duitsland door O. Sauerman 22-23 Poerimfeest door B. Parnas 16-17 André Goezu door Annie Schreiber 25-27 Giften 28-29 Familienieuws 18 Gedicht in het Yiddisch door dhr. M. Saar Centrale Magazine - 3 Editoriaal Sylvain Lipschutz - Voorzitter Joods Sociaal leven in turbulente tijden Voor de Seder worden drie Matza’s geplaatst. Twee ervan stellen het brood voor over dewelke op Sabbat de zegening wordt uitgesproken en de derde staat symbool voor de unieke rol van de matza voor Pasen. Het is de herinnering aan de slavernij in Egypte en het snelle vertrek. Men zegt ook dat de drie matzot de drie Joodse groepen vertegenwoordigen: de Kochanim, de Levi en Israel. Opdat het Joodse volk kan overleven, moeten ze verenigd blijven. Eensgezind blijven zonder de moeilijke tijden te vergeten is juist hetgeen het Jodendom zo bijzonder en uniek maakt. In slechte tijden is eensgezindheid een overlevingsinstinct. In goede tijden bestaat altijd het risico dat men het slechte vergeet of in ieder geval dat men diegene vergeet die het slechter hebben. Dit is juist waarom de verschillende afdelingen van de Centrale bestaan. De Centrale centraliseert het goede in ons, in onze gemeenschap. Het is de hoop van velen en de ondersteuning van de gemeenschap als een geheel. Een Chinese vervloeking luidt “moge U leven in turbulente tijden”. Gezien de vrij unieke politieke situatie in de wereld en dichter bij huis, kan men moeilijk ontkennen dat de maatschappij op een turbulente manier aan het evolueren is met een onzeker resultaat als gevolg. Demografische, politieke en ideologische veranderingen scheppen een klimaat waarvan de onzekerheid de zwakkeren het eerst treft. Dit is de tijd voor de welke de Centrale tot stand is gebracht. Maar het is enkel en alleen door eendracht binnen onze gemeenschap die zich dan ook vertaalt in solidariteit met de minst begunstigde, dat wij de turbulentie kunnen overwinnen. Het zoute water van de Seder moet ons doen herinneren aan de scheiding van de Rode Zee waarachter de hoop lag op een nieuw leven en waardoor onze vijanden zijn verslagen. Die doorgang was slechts tijdelijk en moest samen genomen worden. Ook dat is een les die zeker tijdens Pesach niet vergeten mag worden. Centrale Magazine - 5 Kaddisj op het dak van de Reichstag DOOR ALEXANDER ZANZER Ik weet wat velen denken. Zou het politiek correct zijn de Bundestag in Berlijn nog altijd Reichstag te noemen? Zoals alles in het leven, hangt dit af van de achterliggende gedachte. Mevr. Petra Pau, de vice-voorzitster van de Bundestag die mij rondleidde, legde uit dat de benaming Reichstag komt van de Weimar Republiek. Tussen 1919 en 1933 was de Weimar Republiek een ultieme poging van de Duitsers na de verwoestingen en de nederlaag van WOI om een democratisch systeem op te richten. In 1933 heeft diezelfde democratie Hitler aan de macht geholpen. Centrale Magazine - 6 V oor mij was het bezoek een persoonlijke overwinning, of beter gezegd een herdenking. In 1945 was mijn vader bij de eersten onder het Russisch leger die Berlijn binnengingen. Hij ging dan ook naar de Reichstag, het symbool van de nazi macht die zijn familie uitmoordde en hem door een hel liet gaan alvorens gered te worden door het Sovjet leger. Zoals vele anderen liet hij een opschrift achter op de muren van de Reichstag. De Duitsers vonden bij de restauratie veel van de opschriften terug en lieten sommige staan. Maar het hoogtepunt was het organiseren van een minjan op het dak van wat nu iedereen Bundestag noemt. Het is hetzelfde dak waarop mijn vader stond en zag de Russische soldaten de nazi vlag afhalen en hun eigen vlag in de plaats zetten. De Kaddisj die luid klonk was voor al diegenen die het niet haalden van een haat die voorbij moest zijn, en die meer dan 70 jaar later terug een opmars kent. Tijdens een galadiner georganiseerd door het Europees Joods Parlement was iedereen verbaasd dat de gastspreker, lid van de Bundestag en vertrouweling van Angela Merkel, met een oerduitse naam, Heinrich Zertik, de aanwezigen in het Russisch toesprak. Zertig is een etnische Duitser wiens voorouders naar Tsaristisch Rusland kwamen. Duitsland gaf de mogelijkheid aan deze etnische minderheid alsook aan de Joden om wettelijk te immigreren. Na slechts 20 jaar is Zertig erin geslaagd een gevierde politicus te worden niettegenstaande dat hij Duits spreekt met een Russisch accent. Het is juist de kennis van de Russisch sprekende immigratie, bestaande grotendeels uit Joden, die zijn electoraal succes waarborgde. Centrale Magazine - 7 Duitsland was één van de weinige landen die haar schuld erkende en een structuur opbouwde om het antisemitisme te bekampen. In plaats van overheidsorganen op te richten, zoals de UNIA in België, vertrouwt Duitsland op de Joodse instellingen zelf en ondersteunt ze in hun werking. De regering neemt deze samenwerking als basisstructuur om het racisme en antisemitisme een halt toe te roepen. Daarom benoemde de regering een diplomaat met de titel “ambassadeur en speciaal vertegenwoordiger voor relaties met Joodse organisaties” om de samenwerking te coördineren. Gelijkaardige functies zijn ook geschapen door de Europese Gemeenschap en het Witte Huis. De charmante Dr. Felix Klein, die deze functie vervult, beschouwt dit als het hoogtepunt van zijn diplomatieke carrière. Hierdoor beschouwt men Joodse instellingen die de belangen van het Jodendom vertegenwoordigen als diplomatieke missies. Het enige officiële statuut die een zekere bescherming biedt en de relaties vastlegt. Duitsland alsook de EU en de VS erkennen dat antisemitisme altijd aanwezig kan zijn in “ Kan België hiervan leren? Zeker. Zal het? Onwaarschijnlijk. Het politiek debat over UNIA bewijst nogmaals het onderliggend antisemitisme van vele politieke partijen en de “nieuwe” journalisten die hun populariteit proberen op te krikken door oude demonen nieuw leven in te blazen. relaties met Joodse instellingen en plaatst ze dan ook in een diplomatiek kader. Kan België hiervan leren? Zeker. Zal het? Onwaarschijnlijk. Het politiek debat over UNIA bewijst nogmaals het onderliggend antisemitisme van vele politieke partijen en de “nieuwe” journalisten die hun populariteit proberen op te krikken door oude demonen nieuw leven in te blazen. Het UNIA-debacle verschoof snel van de kern van de zaak naar een communautair moeras. Iedereen beseft dat UNIA haar geloofwaardigheid en vertrouwen verloren heeft en dat het diplomatieke schade aanricht als een orgaan die haar eigen ideologie, vaak anti-Joods, promoot. Maar de Belgische politiek zit ingesloten in een communautaire impasse afgesloten van de bekommernissen en in dit geval de gevaren van de maatschappij.Indien Europa het antisemitisme doet herleven door de opkomende Islamisatie en meewerkende politici die van een roeping, een beroep hebben gemaakt, bestaat de mogelijkheid dat de geschiedenis zich in al haar gruwelijkheid herhaalt met als enige troost een Kaddisj op het dak van een overheidsgebouw 70 jaar later. Centrale Magazine - 8 Europese Politie vraagt anti-terreur advies aan Israël M Z icky Rosenfeld is de woordvoerder confrontatie. Het leven van de omstaanders privan de Israëlische politie en bracht in meert. deze hoedanigheid een bezoek aan het Dit is duidelijk niet het geval in Europa. Europese Verenigd Koninkrijk. Snel leek tijdens politie en anti-terreur eenheden missen de nodige zijn bezoek dat Europese anti-terreur diensten al training en plaatsen dan ook hun eigen veiligheid een tijd informatie en opleiding vragen en ook krijeerst. Hierdoor stijgt het aantal mogelijke slachtgen vanuit Israël en dit voornamelijk in de laatste offers. Opleiding en ingesteldheid zijn cruciaal. 8 maanden. Europa heeft ook moeilijkheden om haar grenUnited Synagogue van London verwelkomde zen te controleren. Uit opnames van de in België Micky Rosenfeld Rosenfeld op een bijeenkomst om meer uitleg te gevestigde terroristen bleek dat ze voornamelijk krijgen over het verschil in aanpak tussen Israël en in Frankrijk wouden toeslaan omdat België door Europa op het gebied van terrorismebestrijding. hun als een “veilige zone” werd beschouwd van Het bezoek van Rosenfeld aan Groot-Brittannië is een soort waar-uit ze onbestraft konden opereren. Het tolereren van van “homecoming” gezien hij in Engeland geboren is en fundamentalisme in één Europees land leidt automatisch naar Israël emigreerde. Rosenfeld bevestigde dat na de tertot aanslagen in de buurlanden. Europa bezit tevens over roristische aanvallen in Frankrijk en Duitsland, er meerdere onvoldoende informatie over de mogelijke terroristen. politie delegaties naar Israël kwamen voor opleiding samen In Israël weet men precies, wie waar is, welke wagen hij met de Israëlische anti-terreur eenheden. Ze leerden hoe gebruikt en met wie de verdachten communiceren. Het aanvallen te voorkomen en indien deze toch plaatsvonden, gebrek aan zulke informatie bemoeilijkt een pan-Europese hoe te werk gaan om het aantal slachtoffers te beperken. aanpak. Door de terugkeer van Syriëstrijders is Europa geDiegene die het privilege hadden om een opleiding in Israël confronteerd met een groot aantal mogelijke terroristen te volgen, zagen direct het verschil met de Europese aanmet gevechtservaring. Europa heeft onvoldoende perpak. Eén van de triestigste beelden zijn die van de Franse soneel om deze gevaarlijke personen op te volgen. Men politie. Tijdens de aanval op Hyper Kasher supermarkt zag heeft 50 tot 60 personen nodig om één gevaarlijk individu de wereld hoe de politie buiten afwachtend stond opgesteld continu te volgen. Rosenfeld heeft tevens een bijkomend wanneer binnen onschuldigen werden neergeschoten. Een pijnpunt aangehaald. De Europese bevolking heeft namelijk nog ergere voorval deed niet het Israëlische bezich voor bij de aanval op wustzijn bij het zien van het concert in de Bataverdachte voorwerpen clan theater. of gedrag. Een achtergeOmstaanders filmden laten zak zal binnen de politie die zich op hun ge30 seconden in Israël mak aan het voorbereiopgemerkt worden door den waren terwijl het voorbijgangers. In Europa geschreeuw in het kunnen 1000 personen gebouw achter hun langskomen zonder dat duidelijk hoorbaar was. iemand een opmerDe Israëlische antiking maakt. De Europese terreur eenheden alsook bevolking beseft nog niet de bewakers die de nohet alomtegenwoordige dige opleiding kregen, gevaar aan dewelke ze zijn getraind om onzijn blootgesteld. middellijk op te treden. Het is dan ook onmoEen aanval van gelijk de veiligheid te waarborgen zonder de individuele veiligheidsmensen leidt de aandacht van de terroristen vrijheid aan te tasten. Er kunnen veel grotere aanslagen van onschuldige aanwezigen. De terroristen zijn minvolgen tot Europa beseft dat hun levensstijl op een onherder getraind dan de veiligheidsmensen waardoor de roepelijke wijze is aangetast. De Europese Unie van 10 jaar politie een belangrijk voordeel verwerft bij een directe geleden zal in geen één opzicht gelijken op Europa in 2020. Centrale Magazine - 9 Antisemitisme leidde tot polarisering tussen de Verenigde Staten en Rusland De vraag kan gesteld worden waarom de Verenigde Staten Rusland als de perfecte aartsvijand zien. Indien men duikt in de historiek van de Amerikaanse “containment” (inperken) filosofie, moet men vaststellen dat de relatie met Rusland al vertroebeld was voor het ontstaan van de Sovjet-Unie. V oor Poetin, voor de Koude Oorlog, voor George Kennan, was er een naamgenoot en verre familielid met dezelfde naam. De Eerste George Kennan was een Amerikaanse diplomaat die de theorie van het inperken van de SovjetUnie propageerde met als gevolg de Koude Oorlog. Zijn naamgenoot heeft op het einde van de 19de eeuw door Tsaristisch Rusland gereisd waarna hij conferenties hield over de erbarmelijke toestand van politieke gevangenen van de Tsaar. Dit was het begin van het opbouwen van een negatief imago die Rusland tot op vandaag niet van zich kan afschudden. De historicus David Foglesong beschrijft de transitie van de Amerikaanse hoop om van Rusland een evenbeeld van Amerika te maken tot het bestempelen van het land als haar aartsvijand in “The American Mission and the Evil Empire”. De beeldvorming begon op het einde van de 19de eeuw. De Verenigde Staten kende een verval van religiositeit, een opmars van geweld tegen Afro-Amerikanen en de brutale werkomstandigheden van werknemers. Het –tevens religieus idealisme focuste zich op Rusland die vele Amerikanen begonnen te zien als de nieuwe hoop, tenminste indien men zich kon ontdoen van het juk van de Tsaar, voorgesteld als de onderdrukker van het volk. De eerste aartsvijand van de VS was geboren. In hem lag al het kwaad en in de revolutionairen alle hoop. De hoop was voornamelijk bestemd voor Amerikaanse industriëlen gezien de veel latere Centrale Magazine - 10 DOOR ALEXANDER ZANZER George Kennan in een Georgisch Kazak Uniform, rond 1880, Credit Library of CongressLibrary of Congress opkomst van de industriële revolutie in Rusland, maar ook voor de Protestantse missionarissen. Beiden dachten dat de Russen de onderdrukking van de Tsaar wouden vervangen door de Amerikaanse vrijheid zonder gelijkaardige wantoestanden in eigen land te erkennen. Maar dit buitenlands idealisme werd niet gedeeld door de opkomende revolutionairen die hun heil zochten in het socialisme. Snel bleek dat de Amerikaanse droom van de hertekening van “het wilde Rusland” door handel en protestantse gebeden tot een ideaalbeeld van de VS nooit gerealiseerd kon worden. In april 1917 sprak President Woodrow Wilson van de “naïeve majesteit van het grote vrijgevige Russische volk die altijd in hun hart democratisch waren”. Maar de praktische opkomst van de bolsjewieken veranderde snel de Amerikaanse opinie van irrationele hoop naar bitterheid en antisemitische demonisering. In 1919 verscheen George Simons voor het Amerikaans Senaat na zijn reis in Petrograd. Simons was Methodistische missionaris wiens werk allesbehalve door de socialistische antireligieuze bolsjewieken werd gesmaakt. Voor de Senaat sprak hij van een “diabolisch antichristelijk regime van Jiddisch sprekende revolutionairen”. Hij waarschuwde tevens voor deze invloed die verspreid kon worden door de VS door Joodse New Yorkse radicalen. De Amerikaanse opinie veranderde kortelings in de jaren ’20 toen het nieuwe Sovjet Regime de deur opende voor Amerikaanse hulpgoederen en evangelisten. De bedoeling van de revolutionairen was niet enkel om de honger te be-strijden, maar tevens om de macht van de Russisch-Orthodoxe Kerk in te perken. De Amerikanen begonnen te spreken van “de grootste missionaire opportuniteit aller tijden”. Maar in de jaren ’30 werden de Amerikaanse missionarissen weggestuurd en bij hun terugkomst spraken ze alweer van een “satanisch land”. Na de Tweede Wereldoorlog, werd de Koude Oorlog versterkt door het opkomend Evangelisme in de Verenigde Staten. De nucleaire tweestrijd heeft bij de Amerikanen de hoop weggenomen om Rusland “te bevrijden”. Richard Hofstadler sprak in de jaren ’50 van de “paranoïde stijl van de Amerikaanse politiek”. Dit waren de donkere jaren van de communistenjacht. De film “Trumbo” beschreef hoe Joodse Hollywoodbazen gechanteerd werden door hun Joodse namen publiek te maken. Vele Joodse activisten, acteurs en schrijvers verloren hun werk. Toen Charlie Chaplin werd gevraagd of hij Joods was, beantwoordde hij laconiek “ik heb die eer niet”. Uiteindelijk moest ook hij de VS verlaten. Ronald Reagan nam de woordenschat van de evangelisten over door de Sovjet-Unie de “Evil Empire” te noemen. De demonische kijk op Rusland blijft met Poetin op de voorgrond, maar de antisemitische gedachten zijn nooit ver. Erger nog, door de opkomst van Trump en zijn Joodse familieleden heeft grootschalige antisemitisme zelfs de VS bereikt en dit niet enkel door zijn tegenstaanders, maar zeker ook door zijn medestaanders. Grootste overname ooit van een Israëlisch technologisch bedrijf Intel betaalt 14.7 miljard dollar voor de aankoop van Mobileye. Beide firma’s verklaarden dat deze aankoop de innovatie in de auto-industrie zal versnellen met als resultaat veilige zelfrijdende wagens. Benjamin Netanyahu belde met Ziv Aviram, de CEO van Mobileye om hem te feliciteren voor wat hij beschouwde als de “trots van Israël”. Netanyahu verklaarde dat de visie dat Israël een leidende rol heeft in technologische innovatie de waarheid is; dit niet enkel voor “cyber”-technologie, maar ook voor voertuigen. Aviram bevestigde aan de Eerste Minister dat de onderzoeksafdeling in Israël blijft na de aankoop door Intel. Z Mobileye werd in 1999 opgericht met als doel het verminderen van de doden en gewonden op de weg. Momenteel werken er 600 personen. Tegen het einde van dit jaar zullen 40 zelfrijdende BMW’s met Mobileye-technologie getest worden. De technologie werd oorspronkelijk ontwikkeld in Hebrew University in 1999 en op de markt gebracht door Yissum, een technologie-transfer bedrijf van de universiteit. De Israëlische universiteiten hebben de gewoonte om hoogtechnologische ontwikkelingen op de markt te brengen die ze in staat stelt een continue bron van inkomsten te verkrijgen. Centrale Magazine - 11 The Protocols of the Elders of Zion Revisited: an inconvenient interpretation An analysis by the European Jewish Think Tank by Alexander Zanzer A Belgian government institution to combat discrimination considers antisemitism as an offence of opinion, the Democratic Party nearly elects as its chairman a person who sympathises with antisemites and ends as the Democratic Party’s vice-chairman. A British labour chairman who elevates antisemitism to party ideology and so on. Did antisemitism find a new justification or just parasites on new feelings? T he “new” antisemitism is confusing at first sight, but inhe-rently identical to its historic ideology. Society has developed a justified aversion towards any form of government. In a time when privacy is no longer self-evident due to permanent mobile on-line availability, in a society where democracy equals to the dictatorship of a ruling class who once elected elevate themselves above the mortals, where the current generation is worse off than the previous one, in those societies which became the standard from East to West; it is not surprising that the common citizen sees a conspi-racy of the few against everyone else. Not understanding who to blame, the ghost of antisemitism returns triumphantly strengthened by Islamic hate speech in a world which does not bow to terrorism, but does gradually convert to its violent culture due to demographic changes and the failing of the promise of hope. When you read Belgian journalists of once respected newspapers, it doesn’t only seem that they adhere to the antisemitic fabricated text dating back to 1903 intended to incite pogroms in a society which otherwise would - and later did - turn against its Tsarist ruler, and which Henry Ford distributed in the United States as well as used by Centrale Magazine - 12 “ Nearly elected Democratic Party’s vicechairman US REP. Keith Ellison “Not understanding who to blame, the ghost of antisemitism returns triumphantly strengthened by Islamic hate speech in a world which does not bow to terrorism, but does gradually convert to its violent culture due to demographic changes and the failing of the promise of hope.” Nazis as schoolbooks; you get moreover the impression that modern day opinion makers would have written the text if they were unable to quote it. Donald Trump’s chief strategist Steve Bannon participated in a Vatican conference where he provided an insight in his ideological views and stumbled inadvertently on an inconvenient truth on which the most antisemitic text of modern history is based. Bannon quoted the Italian philosopher Evola. More than just a controversial thinker, Evola transcended Fascism to end admiring Nazism. Bannon is often referred as Trump’s Rasputin, but beyond the allegations, we find a man whose thinking describes not only the current state of mind, but the direction the society is taken; a society under threat of an identity crisis. Bannon speaks of the dangers of Islamisation of Europe and the entire world as the end of JudeoChristian heritage. It is exactly this Judeo-Christian heritage that Evola attacked through a twisted review of the Protocols of the Elders of Zion. Evola considered the invented text as reality and not as an imaginary event. For him, Christianity was part, and even the main element, of the conspi-racy theory. He saw the Jewish Christ introducing Christianity as an imported religion from the Middle-East. Romans were therefore considering praying to a Jew. Evola therefore advocated the return to ancient Roman Gods which symbolism could be found also in Nazi Germany. The Nazi Salute was in fact a reference to what they considered an ancient Roman Custom. But like the invented antisemitic book, the Roman Salute was itself an invention of artists and movies. No surviving Roman work of art depicts it and no Roman text describes it. Fact checking shows that all symbols were only adopted by Italy and Germany during WWII as the personification of their will to recreate Empires which were long lost. The loss of own identity, independent from an imported philosophy and religion conducted to the biggest tragedy of the 20th century. The danger of Islamisation of Europe is situated in the same loss of identity of Europeans and through globalisation; affected the rest of the world. Now, another religion is imported into Europe. This time it’s a violent interpretation of Islam with two possible and not always mutual excluding endings. The return to ancient polytheism, the only real native European religious heritance, is unlikely. Islam will be growing and take over the territory of the current dominant religion: Christianity. Christianity is therefore seen more and more as a conspiracy of the Jews to take over the world. European population will feel the urge to adhere to the new dominant ideology; a political Islam which through ever expanding numbers must not even be enforced upon them. Identity theft is not a modern invention. The introduction of Christianity in Rome was accompanied by taking over many ancient rites and paganism. Christmas, the idea of the son of divinity, “ Steve Bannon (Getty Images) “Bannon quoted the Italian philosopher Evola. More than just a controversial thinker, Evola transcended Fascism to end admiring Nazism.” The Italian philosopher Julius Evola the annunciation which was Christianized from pagan vernal equinox. Now, Palestinians are trying to steal and not even adopt, Jewish Heritage. In order to close the gap with Christianity, they proclaim that Jesus was Palestinian, not Jewish. Through Unesco, they force declarations and proclamations denying Jewish heritage of Jerusalem. This identity theft is commonly adopted by Western politicians eager to please the mounting influence of Muslim voters and adhere to their antisemitic ideology which in fact was always part of European DNA.The current political aversion to Islamization is an epic fight between the will to resist to the loss of JudeoChristian identity and the attraction to the winning ideology which can be resisted, but continue to cover more and more the European continent and beyond. It will not take long before Political Islamists will use the antisemitic texts of the Protocols of the Elders of Zion to outlaw and persecute Christians and Christianity which they consider as nothing more than a Jewish conspiracy. With all the progress made and religious unacceptance of Darwin’s theory, the consequence is still such that the dominant species –and in this case ideology- takes the overhand. Dominance is achieved through violence and sheer numbers. Adapting to circumstances pushes the population to extremes, to political forms of populisms as a form of resistance to changes they didn’t ask for, to violence they are confronted with and towards a new world they do not recognise. The conspiracy theories used that long against the Jewish faith is boomeranging to become a common fate which will affect permanently those who wrote them. Centrale Magazine - 13 Silicon Valley pakt online haatboodschappen aan Z ADL (Anti-Defamation League), de meest bekende Joodse instelling gericht op het bekampen van het antisemitisme, zal een “commando center” bouwen in het hart van de technologiecluster Silicon Valley. Het internet is uitgegroeid tot het belangrijkste platform voor communicatie, ter goeder en ter slechter trouw. Haatberichten vindt men voornamelijk op het internet en sociale media waardoor er een grijze online zone gecreëerd is die haat, geweld en terrorisme propageert. H et bericht van het oprichten van een commando center is bekendgemaakt door Jonathan Greenblatt, de CEO van ADL tijdens een muziek- en mediafestival in Texas. Greenblatt verklaarde dat “er nu meer dan ooit een explosieve stijging is van Antisemitisme, Islamofobie, Racisme en andere haatboodschappen op het internet. Het is cruciaal dat wij de beste van de klas erbij halen om dit online euvel te bekampen. Het is daarom dat wij het centrum in Silicon Valley bouwen en wij hiervoor dankbaar zijn aan Omidyar Network voor hun financiële steun”. ADL zal de laatste technologie ge“Greenblatt verklaarde dat “er bruiken alsook de beste experten om haatboodschappen te monitoren, nu meer dan ooit een explosieve stijging is van Antisemitisme, traceren, analyseren en de gevolgen beperken van haatboodschappen. Islamofobie, Racisme en andere De steun van Omidyar Network, een haatboodschappen op het “filantropische investeringsfirma”, is internet.” bijzonder. Deze is eigendom van Pierre Omidyar, de oprichter van eBAY. Pierre Morad Omidyar werd “ geboren in Frankrijk als IraansAmerikaanse zakenman die op 31 al miljardair is geworden. In 2013 stichtte hij ook First look Media samen met Glenn Greenwald die de documenten van Edward Snowden bekend maakte. Pierre beschouwt Omidyar Network als een investeringsfirma die “positieve returns” in maatschappelijke zin genereert. Het feit dat het nieuwe hightech center gesteund wordt over religieuze grenzen heen is een essentieel gegeven die het succes van het center zal waarborgen. Ook de keuze van de directrice is veelzeggend. Het wordt Brittain Heller. Deze advocate werkte bij het Amerikaanse Ministerie van Justitie en het Internationaal Crimineel Gerechtshof in Den Haag. In de VS onderzocht en vervolgde ze delicten zoals cybercriminaliteit en mensenrechten. Het centrum zal dus bemand worden door zwaargewichten die de nodige kennis en ervaring hebben. De oorlog tegen online haat en agressie gaat een nieuw tijdperk in. Centrale Magazine - 15 V Kunstschilder André Goezu,. een verborgen kind in Wuustwezel door Annie Schreiber Godelieve met de groep voor de boerderij In het najaar van 1943 vonden André Goezu en zijn nichtje Rosette Kremer een veilig onderkomen bij het echtpaar Peerjan Smeulders en Johanna Van Dyck in hun boerderijtje in de Witgoorsebaan te Wuustwezel (Sterbos). Godelieve Ceuppens nam voor een groot deel de zorg van de kinderen op zich. Later kwamen ook moeder Goezu (Charlotte Samuel) en haar jongste zoon Hugues bij hen terecht. Bénédiction Spariscy Balaam Spariscy Centrale Magazine - 16 ader Markus Goezu was op 20 september 1943 naar Auschwitz - Birkenau gedeporteerd. Na een kort verblijf in de Dossinkazerne te Mechelen, zocht en vond moeder Goezu hulp bij het Verzet en kwam via een eerste onderduikadres met haar kinderen en de dochter van haar reeds gedeporteerde zuster in Wuustwezel terecht. Het afgelegen boerderijtje, midden in de bossen, was een veilige plaats. De mensen van Wuustwezel waren arm; zij deden het belangeloos en namen grote risico’s. André besefte als kind van drie tot vijf jaar niet wat er gebeurde. Hij was zeer gelukkig in de prachtige natuur, omringd door bomen, vogels, dieren en bossen. André noemde het boerderijtje “de warme gevangenis van Wuustwezel” en het Pastoorsbos de kiem van zijn kunstenaarsbestaan. Als schilder komen er in zijn bewustzijn beelden van zijn kinderjaren met paarden, bomen en bossen. Uit erkentelijkheid dat zij hun levens gered hebben, werd de familie van Wuustwezel als “Rechtvaardigen der Natie” in de Staat Israël benoemd. In juni 2010 werd er ook een plaat aan de voorzijde van de boerderij geplaatst. Het is een verhaal van immense naastenliefde, grote moed en blijvende dankbaarheid. André Goezu werd in 1939 in Antwerpen geboren. Hij studeerde aan de Koninklijke Academie en aan het Nationaal Hoger Instituut voor Schone Kunsten in Antwerpen. Hij was gastdocent aan de Koninklijke Academie en aan de Ecole des Beaux Arts in Parijs. Vanaf 1968 woont en werkt hij in Parijs. Hij heeft er een mooi schildersatelier in de Rue St. Gilles in de Marais. In 1991 werd hij lid van de Koninklijke Vlaamse Academie van België voor Wetenschappen en Kunsten. Hij kreeg verschillende onderscheidingen waaronder de “Prijs Graveerkunst” van de Provincie Antwerpen. Zijn werken worden permanent getoond in verschillende musea en instellingen: o.a. bij de Belgische staat, de Koninklijke Bibliotheek, het Prentenkabinet van Brussel, Antwerpen en Parijs, Museo e Fondazione E. Pagani in Milaan, Museum van Dimona in Israël, het Rockefeller Art Center in New York en het Museum van Montreal in Canada. Hij presenteerde zijn werk in meer dan 100 tentoonstellingen in musea en instellingen in Europa, de Verenigde Staten en Japan. Vorig jaar kon men zijn werken van februari tot september in de Kazerne Dossin in Mechelen zien met de tentoonstelling van zijn werk “Geborgen - Verborgen”. Vanaf 24 maart tot 16 april 2017 is er een tentoonstelling van grafiek “Les Amis de Paris” in de Galerij Epreuve d’Artiste - Oudekerkstraat 64 B 2018 in Antwerpen. In 2016 speelde André Goezu een belangrijke rol voor de succesvolle opening van de tentoonstelling 60x60 ‘The Wondering Mind’ in de Cité internationale universitaire de Paris. Dankzij deze manifestatie kwam de Galerij op het idee om hun bevriende kunstenaars van Parijs uit te nodigen. Niet te missen! David Rubinger , “de fotograaf van de natie” door Annie Schreiber > De beroemde fotojournalist David Rubinger, door Shimon Peres “de fotograaf van de natie” genoemd, overleed onlangs op 92 jarige leeftijd, geboren als Dietrich Rubinger in Wenen in 1924. Hij was een man met charme en charisma: hij was een uitzonderlijk verteller met een licht Oostenrijks accent. Hij kon aan de gruwelijkheden van de Tweede Wereldoorlog ontsnappen dankzij een Jeugd immigratie programma. Hij kwam in 1939 in de prestaat Israël terecht. Rubingers moeder stierf in Wit-Rusland in 1942. Zijn vader werd naar het concentratiekamp Dachau gedeporteerd, vluchtte naar Engeland en overleefde de oorlog. Rubinger leefde en werkte drie jaar in de “Kibbutz Beit Zera”, aan de zuidelijke oever van het meer van Galilea. Toen hij 18 werd, meldde hij zich in de Joodse Brigade van het Britse leger, en diende in Afrika en in Europa. Hij ontmoette zijn toekomstige vrouw, Anni, een verre nicht, in Duitsland na de oorlog, toen hij nog in uniform was. Ze was een overlevende van de concentratiekampen. Hij bood haar een schijnhuwelijk aan om haar te helpen een visum te verkrijgen en Europa te verlaten. Hun huwelijk duurde 50 jaar, tot haar dood in 2000. Het was tijdens een verlof in Parijs dat Rubinger een camera van een Franse vriendin kreeg; zo ontdekte hij hoeveel hij van fotografie genoot. Zijn eerste professionele foto was die van Joodse jongeren die een Britse tank beklommen om het verdelingsplan van de Verenigde Naties en de creatie van de Staat Israël te vieren. Terug in Israël, werkte Rubinger als freelancer voor de lokale kranten, waaronder “Ha Olam Hazeh”, “Yediot Aharonot” en later de “Jerusalem Post”. In 1954 werd hij ingehuurd door het tijdschrift “Time”. Rubingers samenwerking met Time duurde tot in de jaren 2000. Hij was de enige fotograaf die toegang kreeg om in de cafetaria van de Knesset beelden van Israëlische leiders in hun meest intieme momenten vast te leggen. Hij was meer dan 30 jaar de officiële fotograaf van de Knesset en de enige fotograaf wiens werk permanent in het Israëlische parlement tentoongesteld werd. In 1967, tijdens de Zesdaagse Oorlog, trok Rubinger de afbeelding van drie parachutisten die in stilte voor de heroverde Westelijke Muur stonden. Deze foto werd een icoon in de geschiedenis van de staat Israël. President Rivlin eerde hem met de volgende woorden: “Er zijn mensen die bladzijden van de geschiedenis schrijven en er zijn mensen die door de lens van hun camera geschiedenis laten zien. Door middel van zijn foto’s, vereeuwigde David Rubinger de geschiedenis, die voor altijd in ons geheugen zal blijven.” Centrale Magazine - 17 Gedicht in het Yiddish door Dhr M. Saar VERVLOEKEN OF ZEGENEN - Centrale Magazine - 18 Het Verhaal van de Joden in Duitsland door O. SAUERMAN Overleven in de stad en op het platteland H et Jodendom in de steden vormde in alle delen van het rijk een eenheid met vergaande autonomie, bijvoorbeeld in Magdeburg en Bohemen. Aan het begin van de 13de eeuw, werd het beroepsleven van de Joden drastisch ingeperkt; landbouw, handel, ambacht en nijverheid waren voortaan verboden. Wat overbleef was in de regel alleen het belenen en de kredietverstrekking tegen rente. De hoogte van de rente die de Joden mochten vragen, werd bepaald door de paus, de keizer of het stadsbestuur. Maar hoe groter de verschuldigde som werd, hoe groter het gevaar voor eigen leven van de Joodse geldschieters. Het kwam ook voor dat zij zelf hun bezittingen verloren. Zo schold koning Wenceslaus IV (reg.1378-1400) twee keer, in 1385-1390, zijn onderdanen hun Jodenschuld kwijt tegen betaling van een luttele som aan hem, de koning. De hertog van Beieren, de bisschop van Würzburg en de graaf van Oettingen betaalden de koning 15000 gulden voor deze vrijstelling, die beide partijen veel geld opleverde. De Joden waren hun geld kwijt. Al in 1356 had Karel IV het recht om Joden op te nemen en belastingen op te leggen overgedragen aan de keurvorsten. Alleen de gouden penning, de hoofdelijke belasting voor Joden, hield hij zelf. Vanaf dat moment verleenden de vorsten en steden zelden vestigingsrecht aan groepen Joden. Afzonderlijke Joden, die de voorkeur genoten op grond van hun financiële middelen, kregen eerder dit recht. Dit leidde tot een degradatie van veel minderbedeelde Joden, die zich nu als landloper en bedelaar door het leven moesten slaan. De kwetsbare juridische en sociale positie leidde ertoe dat de Joden onzeker werden en het slachtoffer van uitbuiting en chantage. Tegelijkertijd waren zij gewilde kredietverstrekkers voor steden en vorsten. Sommige kathedralen in Duitsland zijn gebouwd met het geld van speciale naar andere landen. Ook de keizer had Jodenbelasting. Hoe gevoelig de positie Joodse lijfartsen, zoals Friedrich III (1440van de Joden was, kunnen wij illustreren 1493) en zijn arts Jacob ben Jechiel Loans. aan de hand van hun geschiedenis in Kon- Er waren zelfs een aantal vrouwelijke stanz. In de 13de eeuw hadden Joodse dokters, onder wie ze daar een grote economische de beroemde oogarts Zerlin invloed. Op 2 januari 1349 in Frankfurt am Main (rond werden in totaal 330 Joden 1430). De arts Sara kreeg in verbrand en de rest verjaagd, 1419 van de bisschop van maar al spoedig liet het stadsWürzburg toestemming ook bestuur weer Joden toe. De buibuiten het getto te werken. tengewoon hoge kosten van Na de bloedbaden van 1348het concilie dat tussen 1414 49 werden uit economische en 1418 in Konstanz werd gemotieven op veel plaatsen houden, werden voor het overweer Joden toegelaten. Toch grote deel voorgeschoten door ontstond er nu en tijdens de Joden uit de stad en omgeving. steeds terugkerende vervolginEn in 1430 moesten ze de nog gen een toenemende trek naar openstaande posten van het kleine plaatsen en dorpen. De Wenceslaus IV concilie voldoen als ze aan de versplintering van Duitsland vuurdood wilden ontkomen. in talloze kleine soevereine staten maakte het mogelijk dat Joden die Joden uit Zürich en Schaffhausen hiel- uit de ene stad werden verdreven, toevlucht pen mee het geld bijeen te brengen. Van vonden in een nabijgelegen plaats omdat 1443 tot 1448 werden de Joden van Kon- die onder een andere heerschappij viel. stanz gevangen gezet op beschuldiging Sommige steden, zoals de opkomende van rituele moord. In 1448 moesten ze handelscentra Augsburg en Frankfurt de stad weer verlaten. Pas in 1847 werden am Main, beschermden hun Joden teer weer Joden in Konstanz toegelaten. gen overvallen, vaak met alle mogelijkDe scheiding tussen Joden en christelijke heden die de wet bood. Rond Pasen, een burgers werd in de loop der jaren steeds groter. tijd die alleen al door de passiespelen Aan het einde van de 13de eeuw ont- levensgevaarlijk kon worden voor stond het ommuurde Jodenkwar- Joden, werden tegen betaling wachters tier, uitsluitend bestemd voor Joden. geplaatst bij de poort van het JodenHet ommuurde Jodenkwartier bood ook kwartier. Maar de Jodenhaat werd gelegitieen zekere bescherming en droeg bij tot de meerd door de door Joden gevraagde rente hechtheid van de Joodse gemeenschappen. die de Kerk had ingevoerd en vooral door Op sommige terreinen bleef het contact het antisemitisme van de kerkleer zelf. tussen Joden en christenen bestaan. Vooral De door paus Innocentius III ingebij de Joodse artsen, die ondanks de hoon voerde religieuze en maatschappelijke beaan hun christelijke concurrenten veel lastering van Joden leidde weliswaar tot toeloop hadden. Meestal hadden ze gestu- pogroms, maar niet tot massale bekering deerd aan de universiteit van Padua, waar van de Joden tot het christendom. Het Joodse studenten werden toegelaten. Daar- overgrote deel van de Joodse overlevenvandaan trokken ze terug naar Duitsland, den in Duitsland emigreerde in de 14de waar ze arts, heelmeester of rondreizende en 15de eeuw naar het Oosten. In Polen dokter (kwakzalver) werden, of ze gingen werden ze verwelkomd door de koningen. Centrale Magazine - 19 Portret van Ivan Fischer dirigent en “mensch” door Annie Schreiber Ivan Fischer is één van de top dirigenten. Geboren in 1951 in Budapest in een Joodse familie van musici, werd hij opgeleid tot pianist, violist en cellist. Hij studeerde orkestdirectie in Wenen bij Hans Swarowsky. Hij werd voor twee seizoenen assistent van Nikolaus Harnoncourt in Salzburg. Toen hij in 1976 een dirigentenconcours in Londen won, was het de start van een schitterende internationale carrière. Hij werd uitgenodigd om de belangrijkste wereldorkesten te dirigeren. Berliner Philharmoniker, London Symphony Orchestra, het Koninklijk Concertgebouworkest (Amsterdam), New-York Philharmonic Orchestra, Israël Philharmonic, om er maar enkele te noemen. I n 1983 richtte hij samen met de onlangs overleden pianist-dirigent Zoltán Kocsis het Budapest Festival Orchestra op. Dankzij deze jarenlange samenwerking heeft het orkest een heel bijzondere klank die direct herkenbaar is. Het orkest wordt beschouwd als één van de tien beste orkesten in de wereld. Het is een succesverhaal van het muzikale leven van Hongarije. Ivan Fischer organiseert ook concerten voor en met kinderen met een lichamelijke of motorische handicap. Ivan Fischer is bekend als een stem voor tolerantie en integratie. Toen zijn geboorteland Hongarije een nationalistisch en een anti-immigratie beleid onder de regering van premier Viktor Orban heeft omarmd, heeft hij een protestcampagne gevoerd. Fischer kwam vorige maand weer in de schijnwerpers. Juist voor hun tournee in de Verenigde Staten, werd Fischer op de hoogte gebracht dat één van de cellisten, een oude Hongaarse burger, geen toelating zou krijgen om in de Verenigde Staten binnen te komen, omdat hij ook een Iraaks burgerschap had, één van de zeven overwegend islamitische landen van “het Trump verbod”. Centrale Magazine - 20 “ “Ivan verloor zijn grootouders in de Holocaust. Hij denkt vaak aan de Joodse musici van Duitsland en Oostenrijk die tijdens de Nazi periode verbannen en gedood werden. “Na deze les geleerd te hebben, heb ik een zeer sterke vastberadenheid niet toe te staan dat zoiets weer gebeurd.” “Ik zal nooit toestaan dat een muzikant uit mijn orkest omwille van zijn afkomst, huidskleur of godsdienst uitgesloten wordt”. Ivan verloor zijn grootouders in de Holocaust. Hij denkt vaak aan de Joodse musici van Duitsland en Oostenrijk die tijdens de Nazi periode verbannen en gedood werden. “Na deze les geleerd te hebben, heb ik een zeer sterke vastberadenheid niet toe te staan dat zoiets weer gebeurd.” De volgende dag na druk van Britse en Canadese diplomaten, meldde de Trumpadministratie, dat burgers met dubbele burgerschap de toelating zouden krijgen om het land binnen te komen. Ivan Fischer en zijn “volledig” orkest hebben een fenomenaal succes in de Verenigde Staten gehad. Het Budapest Festival Orchestra, is sinds 1996 regelmatig in deSingel in Antwerpen uitgenodigd. In een zeer breed repertorium van barok tot Beethoven, Mahler, Bartok en hedendaagse componisten. Dankzij gewezen lid van de Raad van Beheer van de Centrale, de heer Oscar Pfeffermann, hebben wij Ivan Fischer persoonlijk leren kennen. Een buitengewoon musicus en een “mensch”. Het was ter gelegenheid van een receptie in het Rockoxhuis door de “Vrienden van het Budapest Festival Orchestra”, waarvan Oscar Pfeffermann de voorzitter is, in aanwezigheid van belangrijke persoonlijkheden van het cultureel leven in Vlaanderen. Fischer is behalve dirigent ook componist. “Wanneer ik dirigeer, voel ik me als een acteur. Ik speel dan de rol van componist: ik tracht me te identificeren met de persoonlijkheid, het temperament en de fantasie van de componist. Als componist stel ik me veel kwetsbaarder op. Daar draait het om mezelf, om mijn eigen verbeelding en persoonlijkheid. Het duurde even alvorens ik echt begon te componeren. Dat was niet enkel omwille van tijdsgebrek, maar ook omdat ik als dirigent steeds bezig ben met de muziek van anderen. Ik had tijd nodig om te beseffen dat precies de mix van invloeden die ik dagelijks opdoe, mijn eigen taal is. Dat moet het lot zijn van dirigentcomponisten. Vermoedelijk ben ik zoals visuele kunstenaars die collages maken. Maar problematisch vind ik dat zeker niet”. Zijn composities zijn vooral beïnvloed op Joodse thema’s. In Hongarije waren er een groot aantal synagogen ook in dorpen en kleine steden. De Joodse gemeenschappen van Hongarije werden in de Auschwitz deportaties van 1944 uitgeroeid; ongeveer 500.000 op een bevolking van 800.000. Twee jaar geleden, heeft Fischer een plan gestart om in alle plaatsen in Hongarije waar Joden niet langer meer leven, maar waar nog steeds een synagoge staat, muziek te spelen om het geheugen van de vernietigde Joodse gemeenschappen in herinnering te houden. De concerten zijn gratis en hebben een grote bijval. Zijn laatste CD wordt met enthousiasme onthaald. Hier volgt de recensie van Veerle Deknopper voor “Klassiek Centraal”. FIJNZINNIGE IVÁN FISCHER Nominatie Gouden Label. Dat de Hongaarse dirigent Iván Fischer finesse uitstraalt, is een understatement. Hij ademt het moeiteloos. De cd Composers Portrait 1 doet zijn reputatie alle eer aan. Hij ontdekte namelijk het recept waardoor men Yiddische volksliederen als volwaardig erfgoed binnen onze Europese cultuur kan beschouwen en savoureren. stemmen overeen met het tijdsbeeld waarin de teksten werden geschreven. Sopraan Nora Fischer – dochter van – blijkt de geëikte zangeres. Haar stemkleur is genre-overschrijdend en lyrisch-melancholisch. De perfecte combinatie om culturen en tijdsgeesten met mekaar te versmelten. Zowel Nora als Iván Fischer namen zelf delen van de pianopartijen voor hun rekening. De cd-hoes lachte al naar mij. Fischer staat erop te aanschouwen zoals zijn muziek klinkt; integer, fijnzinnig klinkend met diepgaande wortels. Diepgaand zijn ook de prikkels die zijn muziek nalaat. Het lijkt wel of ze impulsen veroorzaken die je hersenen tot rust brengen, maar dan op een wijze vol symboliek en bagage. Daarmee is ook al onmiddellijk gezegd hoe men dit album als luisteraar ervaart en hoezeer Fischer zijn interpretatie van deze muziek op de muzikanten van het Kobraensemble overbracht. Esoteer, muzikaal en literair Ook schrijvers uit de betreffende periodes werden aangehaald en vertaald, zo is de Deutsch-Jiddische Kantate een combinatie van teksten van Rainer Maria Rilke, Avrom Sutzkever en Johann Wolfgang von Goethe. Fischer besteedde veel aandacht aan de totaalbeleving van zijn muziek. Daarom voorzag hij plaats voor de teksten en vertalingen, die samen met hun oorsprong duidelijk terug te vinden zijn in het boekje. Maar liefst zes talen werden gebruikt om de rijkdom van de joodse volkscultuur weer te geven; Oudnederlands, Italiaans, Frans, Duits, Hongaars en Yiddish. Talen en geschriften Een mini-compendium lijkt het wel, het album in combinatie met het boekje. Een duidelijk beeld van de hedendaagse componisten en muzikanten die meewerkten aan dit project wordt geschetst en de rijke Yiddische volkscultuur wordt via volksliederen gekoppeld aan filosofen zoals Spinoza en filosoofdichters zoals Goethe. Op deze manier wordt ook het esotere gekoppeld aan het literaire en het muzikale. Telkens werd rekening gehouden met tijdsgeest. De composities en bewerkingen die bij de teksten werden gevoegd, De laatste compositie op de cd, Tsuchimo – een satirische opera, is zelfs de combinatie van een vijftiende-eeuws libretto, een negentiende-eeuwse herwerking en vertalingen in alle zes van deze talen. De mannelijke zangrollen waren voor de rekening van zoon Daniël Fischer en Matthias Kadar. Fischer werd bij dit immense werk geassisteerd door dochter Nora, componist-zanger Matthias Kadar en professor trompet Wim van Hasselt. Centrale Magazine - 21 O Poerim p 7 maart vond er een mooi feest plaats in het rusthuis. Er heerste een grote drukte; genodigden, vrijwilligsters, kinderen. Het was alsof iedereen aan het rusthuis had gedacht om Poerim te vieren. Het feest werd aangeboden door dr. Blanche Apfelbaum en georganiseerd door de damescommissie. De leerlingen van de Yavne school gaven een mooie voorstelling van dans en gezang en ze deelden aan ieder pensionair een Michloach Manot uit, een mooi mandje met fruit die ze zelf hadden vervaardigd. Iedereen had zijn best gedaan om de sfeer op te vrolijken en de vreugde van Poerim hier tastbaar te maken. Poerim is een feest waarop wij allemaal vrolijk zijn. Eerst omdat wij aan een zekere dood ontsnapt zijn. Ongeveer 2400 jaar geleden, in het Perzische rijk, had Haman de slechte een plan beraamd om het Joodse volk te vermoorden, maar koningin Esther slaagde erin om dit noodlot te omzeilen. In feite is er nog een andere reden voor vreugde. De Talmud vertelt ons: toen de Almachtige, op de berg Sinaï, aan het Joodse volk de Thora gaf had het volk geen andere keuze. Ze moesten het aanvaarden. כפה עליהם הר כגיגית De Almachtige had toen de berg op hen geplaatst en het volgende gezegd: ofwel aanvaarden jullie de Thora, ofwel worden jullie hier begraven. Met andere woorden, de kinderen van Israël waren gedwongen om de Thora te aanvaarden. De Gemara legt hier de nadruk op het feit dat wij altijd vrijgesproken konden zijn van onze fouten want de Thora werd ons opgelegd. Maar toen, ten tijde van Mordechai en Koningin Esther, heeft het Joodse volk de Thora welwillend aanvaard. Zoals in het boek van Esther geschreven staat: קיימו וקבלו היהודים De conclusie is dat wij nu verantwoordelijk zijn voor onze daden maar we beseffen dat we een prachtig geschenk gekregen hebben: de Thora. Er is dus nog een reden om zich te verheugen. Niet alleen werden we van Giften Haman gered maar ook het feit dat wij Mevr. Zalcberg eindelijk de eeuwige Thora aanvaard Elsie Fink hebben. Nu is de vreugde verdubbeld!! Dori Pollak Wij hebben alle redenen om permanent Noemi Katz vrolijk te zijn! Betty Parnas Centrale Magazine - 22 mfeest ! Geschreven door B. Parnas Centrale Magazine - 23 GT Group bvba Britselei 28 2000 Antwerpen Centrale Magazine - 25 Giften Lijst werd afgesloten op 20/03/2017 Aan de Koninklijke Vereniging voor Joodse Weldadigheid vzw T.g.v. de verloving van de dochter van Dhr. & Mevr. PEREL door: Dhr. & Mevr. Josy FISCHLER Giften in plaats van bloemen of geschenk Lijst werd afgesloten op 20/03/2017 Een gift aan de CENTRALE door: Fam. Samy BRAUN Dhr. Laurent MAYER Mevr. Claire POTAZNIK Dhr. Zevi SOROTSKIN T.g.v. de verloving van de dochter van Dhr. & Mevr. PEREL door: Dhr. & Mevr. Sylvain LIPSCHUTZ Dhr. & Mevr. Moischi STEINMETZ de kleindochter van Dhr. & Mevr. WIEDERKEHR door: Helene & Harry GERSTNER Mevr. Lea MAYER Dhr. & Mevr. S. PIENICA Centrale Magazine - 26 de zoon van Dhr. & Mevr. PARNAS door: Mouki & Charlotte LANDAU Ter gelegenheid van de 80ste verjaardag van Dhr. ZAIDMAN door: Mevr. Denise APPEL Mevr. Hilde ASSENHEIMER Mevr. Michette ZAIDMAN Fam. Greg ZAIDMAN Mevr. Dorothy ZAIDMAN Ter gelegenheid van de geboorte van hun kleindochter TIA TEHILA in Israël door: Dhr. & Mevr. LAS - LIEBER Ter gelegenheid van de jaartijd van haar dierbare echtgenoot de speciale verjaardag van Danny MAYER door: Dhr. Harry WEINBERG door: Mevr. Lea MAYER Fam. E. SCHWARZ hun geliefde moeder, schoonmoeder en grootmoeder Berta Ter gelegenheid van REIG-LANDSKRONER de Bar Mitzwah van door: Mevr. Beatrice RUBINSZTEJN & familie de zoon van Dhr. & Mevr. J. hun geliefde moeder, LESMAN door: schoonmoeder en Hedwige & Samy grootmoeder Rachel GOLDBERG SCHAJER - SMULEWIC door: Fam. Léon RUBINSZTEJN Ter gelegenheid van de Cheva Brachot aangeboden door Debbie & Ari GUTFREUND door: Herschi & Macha DAUM aangeboden door Ester & Dudi DOMB door: Herschi & Mascha DAUM Ter gelegenheid van de verjaardag van Dhr. HITTER door: Vardit & Alain PETERFREUND Joyce BLOCH door: Mevr. Rosie BERNEMAN Maurice GRIMBERG door: Fam. E. SCHWARZ Ter gelegenheid van het huwelijk van de dochter van Dhr. & Mevr. MAIZLIK door: Dr.& Mevr. André BOCHNER de kleindochter van Dhr. & Mevr. SPIEGEL door: Mevr. ZAHLER Busjes op 20/03/2017 OOSTENSYNAGOGE Dhr.Levy D. Synagoge DAUM Synagoge KNOKKE Fam.LEINER Fam.SCHULZ חג פסח כשר ושמח Pourimkaarten Aan de Koninklijke Vereniging voor Joodse Weldadigheid vzw Liliane & Sally GERSTNER Dhr. & Mevr. Sylvain Lipschutz Mevr. Thea Lipschutz Mouki & Charlotte LANDAU Dhr. & Mevr. Armand Malous Dhr. & Mevr. Bernhart Dhr. & Mevr. Bornstein Dhr. & Mevr. Chaim Berenbaum Dhr. & Mevr. Freddy Inzlicht Dhr. & Mevr. Roth Dhr. & Mevr. Sylvain Bilicki Dhr. & Mevr. Marci Schwalb Dhr. & Mevr. Wajc Fam. Felsen Fam. Gotlib Dhr. & Mevr. S. GUTFREUND Fam. Marcel Felsen Fam. Jean SCALAIS Boni Englander Fam. Avi Karavani Fam. Isaac Lesman Fam. Sam Westreich Fam. Serge SCHNUR Dhr. & Mevr. S. Pruwer Dhr. & Mevr. Schloimi Rosenberg Dhr. & Mevr. Alex MONDERER Dhr. & Mevr. M. Wilk Dhr. & Mevr. Pfeffermann Fam. Sammy Stempel op 20/03/2017 Fam. Marcel FELSEN Dhr. & Mevr. Chaim Berenbaum Dhr. & Mevr. Harry Gerstner Dhr. & Mevr. S. Pienica Dhr. & Mevr. Sylvain Bilicki Fam. Charles Felsen Fam. S. Gleicher Mevr. Grunfeld Dhr. & Mevr. Mouki Landau Dhr. & Mevr. S. Gutfreund Dhr. & Mevr. Marci SCHWALB Dali Diamond CY Dhr.& Mevr. S. Landau Dhr. & Mevr. Chaim BERENBAUM Dhr. & Mevr. S. Landau Dhr. & Mevr. Armand Malous Dhr. & Mevr. Grunhut Dhr. & Mevr. Sylvain Bilicki Dhr. & Mevr. Wajc Fam. Marcel Felsen Dhr. & Mevr. WAJC Dhr. & Mevr. S. Landau Dhr. & Mevr. Alex Monderer Dhr. & Mevr. Armand Malous Dhr. & Mevr. Chaim Berenbaum Dhr. & Mevr. D. Mayer Dhr. & Mevr. L. Morsel Dhr. & Mevr. Georges Weisbart Dhr. & Mevr. Sylvain Bilicki Dhr. & Mevr. Pfeffermann Mevr. Rita Oltuski & Kinderen Dhr. & Mevr. Armand Malous Fam. Richard Gabby Centrale Magazine - 27 טוב VERLOVINGEN YAEL PEREL - ELIMELECH PARNAS JISROEL GRINBAUM (MANCHESTER) – GENENDEL GROS TUVIE FRIEDMAN – FRADEL ZLATE DRESDNER (LONDEN) ELCHONON UNGER (JERUSALEM) – GILI LEITNER SCHMUEL ELIEZER SHEIN (LONDEN) – CHANI BROTSZTEIN ABRAHAM JITCHAK KAHN (JERUSALEM) – RIFKA MOSKOWITZ CHAIM FOGEL – AIDEL DINA BERNSTEIN (LONDEN) JITSCHAK DOVID HANSTETTER (LONDEN) – CHAJA ESTHER SOBEL JACOB WEISS – MIRIAM ZAIDE (ASHDOD) JITSCHOK SBEL – DVORA GRAUSZ (LONDEN) EFRAIM ARNSTEIN – ESTER KLARBURG (NY) REFOEL NACHCHEN MENACHEMSOHN (JOHANNESBOURG) – CHEDWA NOMI SALAMON ABRAHAM BREUNER (JERUSALEM) – BRUCHI SIERADZKI CHAIM KESTENBAUM (NY) – MIRIAM JEHUDITH GOLD ABRAHAM GROS (LONDEN) –SARA MEISELS BAR-MITZWOT OURI BERENBAUM MOTTI DAUM Centrale Magazine - 28 מזל HUWELIJKEN ARIE CALEK – SCHIRELLE MANDEL PERELE ROTH – ZWI ZEV WEISER (ISRAEL) SAMUEL MENACHEM GRUBER (LONDEN) – KELLY MANDEL MOSHE ARYEH PAPPENHEIM (JERUSALEM) – NAOMI ISRAEL JACOB HAGER (LONDEN) – RACHEL POLLAK HERSH FRIEDMAN (LONDEN) – MALKA STROH MOSHE DAVID STEIN (ISRAEL) – SARA KLUGER SHAYE WEINSTOCK (NY) – SILKE WEINBERGER MICHAEL LIPSCHITZ (LONDEN) – ESTHER ENGLANDER JONATHAN SAM BLOCH – SARA SPIEGEL SARA WEINBERG-DAVID HERTZ (ISRAEL) ZIJ DIE ONS ONTVIELEN: DE HEER SALOMON BUCHOLZ DE HEER ALBERT BERENBLIT (ISRAEL) DE HEER JEREMY WOLKOWICZ MEVROUW LILLY REICH-BERCOVIC DE HEER RENE ZAIDMAN DE HEER BROTSZTEIN JACOB ZWI MEVROUW HERSKOVIC – STERN RIFKA Naar al wat je in je leven streeft, hetgeen je geeft, dat overleeft. Centrale Magazine - 29 We care Taché Diamonds www.tachediamonds.com Hoveniersstraat 53 2018 Antwerpen T 03 234 18 18