Recht H1: de Belgische abortuswetgeving 3 April 1990

Recht
H1: de Belgische abortuswetgeving
3 April 1990 (minikoningskwestie)
Abortus: het kunstmatig onderbreken van een zwangerschap, vooraleer de foetus het stadium van
levensvatbaarheid bereikt. Tot 12-14W= vrij makkelijke voorwaarden, na 12w tot 24w= moeilijke
voorwaarden.
Legale abortus: in overeenstemming met wet en met nodige medische voorzorgen
Illegale abortus: niet in overeenstemming met wet, met nodige medische zorgen
Criminele abortus: niet in overeenstemming met wet en zonder nodige medische zorgen
Therapeutische abortus: in omstandigheden waarin men meent dat de ZS een bedreiging vormt voor
het leven of de gezondheid v/d moeder (en abortus voorkomt dit gevaar)
Miskraam: ZS spontaan onderbroken
Abortus en minderjarigen: geen toestemming ouders nodig; ingreep onder algemene verdoving?
ouders wel op hoogte? (beroepsgeheim)
WETTEKST
H2: de Belgische euthanasiewetgeving
Doel: einde maken aan uitzichtloos en ondraaglijk lijden
Concreet: actieve daad, door een derde, opzettelijk, patiënt zelf vraagt erom, gevolg= overlijden
patiënt
Categorie 1: patiënt in stervensfase
Categorie 2: ongeneeslijk zieke patiënt, die ondraaglijk lijdt en volgens de arts niet binnen afzienbare
tijd zal sterven
Categorie 3: patiënt die een wilsverklaring heeft (alleen betrekking op comapatiënten)
WETTEKST
H3: rechten van de zwangere vrouw
Belgische sociale zekerheid
Twee systemen: de klassieke sectoren en de sociale bijstand
De klassieke sectoren: rust- en overlevingspensioenen; werkloosheid; arbeidsongevallenverzekering;
beroepsziekteverzekering; gezinsbijslag; ziekte- en invaliditeitsverzekering; jaarlijkse vakantie (vr
zelfstandigen sociale verzekering igv faillissement)
De sociale bijstand ( residuaire regeling): leefloon; inkomensgarantie voor ouderen; gewaarborgde
gezinsbijslag; tegemoetkomingen aan gehandicapten
3 stelsels: stelsels voor de werknemers, stelsel voor zelfstandigen, stelstel voor (federale)ambtenaren
Concreet:
bij loonverlies (werkloosheid, pensionering, arbeidsongeschikt) ontvang je een
vervangingsinkomen
bepaalde ‘sociale lasten’ (opvoeden kinderen of ziektekosten) ontvang je een aanvulling op
het inkomen
onvrijwillig niet over een beroepsinkomen beschikt: bijstandsuitkeringen
Werknemersstelsel (grootste v/d 3): RSZ (rijksdienst voor sociale zekerheid)= overkoepelende
instelling . int de werknemers- als de werkgeversbijdrage voor sociale zekerheid (ook de staat betaald
jaarlijks een vast bedrag aan de RSZ)
RKW: rijksdienst voor kinderbijslag voor werknemers
RVA: rijksdienst voor arbeidsvoorziening
RVP: rijksdienst voor pensioenen
RIZIV: rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering
FAO: fonds voor arbeidsongevallen
FBZ: fonds voor beroepsziekten
RJV: rijksdienst voor jaarlijkse vakantie
Zelfstandigen : sluiten zich aan bij en betalen sociale bijdragen aan sociale verzekeringsfondsvoor
zelfstandigen. (beheerd door rijksinstituut voor de sociale verzekeringen der zelfstandigen (RSVZ).
Verplicht binnen de 90d na aanvang activiteit aan te sluiten bij een sociaal verzekeringsfonds
Geneeskundige verzorgen en moederschapverzekering
Arbeidsongeschiktheid en/of invaliditeit
Gezinsbijslag
Pensioen
Bankroet
Ambtenaren: indeling: statutair/contractueel of tewerkstellende overheid ( hoger en lagere
overheden) overkoepelend orgaan: RSZPPO (rijksdienst voor sociale zekerheid van de plaatselijke en
provinciale overheidsdiensten)
Grotendeels gelijk met werknemers
Verschilpunten: pensioenen en geen werkloosheidsregeling(omdat: vast benoemd)
Moederschapsuitkeringen (en moederschapsberscherming)
Onderdeel v/d sociale zekerheid
Niet als periode van arbeidsongeschiktheid beschouwd worden
Beschermd tegen ontslag (zs geen reden tot ontslag)
Werkneemsters:
Voorbevallingsrust: maximaal 6w voor bevalling (8 w meerling), 5 facultatieve mogen worden
overgedragen na bevalling (7 meerling); 1 verplichte week waarin verboden te werken
Nabevallingsrust: 9 weken (meerling; kan 2w verlengd); kan verlengd worden met 5 (of7) wk
v/d voorbevallingsrust
Overlijden of ZHopname moeder: evt overname vader
Toestand van de gerechtigde
Tijdens de eerste dertig
kalenderdagen van de
moederschapsrust
Vanaf de 31ste kalenderdag van de periode van
moederschapsrust
Met arbeids -overeenkomst
82 % van het onbegrensd
brutoloon
75 % op een begrensd brutoloon
Arbeidsongeschiktheid en
zonder arbeidsover eenkomst
79,5 % van het begrensd gederfd
loon
75 % van het begrensd gederfd loon
Werkloze
60 % (=basisuitkering(*))
60 % (=basisuitkering(*))
+19,5 % (=aanvullende uitkering)
+15 % (=aanvullende uitkering)
=79,5%
=75%
Zelfstandige:
8weken (meerling9) waarvan 6 verplicht (3-1w voor bevalling)
431,86 euro/ week
Moederschaphulp (105 gratis dienstcheques)
Extra uitkering bij adoptie
Ambtenaren: idem werkneemster, 100% loon
Geboorteverlof (vaderschapsverlof):
Werknemer:10 dagen binnen de 4 maand, 100%-82% loon
Ambtenaar: 10 dagen binnen de 4 maand, 100%loon
Zelfstandige: geen recht
Borstvoedingsverlof
Geen recht, wel gunst; enkel recht indien er binnen de sector een collectieve arbeidsovereenkomst
hierover is
Bijzondere vorm: profylactische borstvoedingsverlof: bij gevaar voor gezondheid (opwerk),
60%brutoloon (medisch attest)
Borstvoedingspauze: wel recht, tot 9 maanden na geboorte, 30 min per halve dag werk (werkgever 2
maand op voorhand op hoogte brengen, medisch attest)
Ouderschapsverlof (tijdskrediet)
geen weigering mogelijk, vr iedereen in dienstverband ( kan verschillen van sector tot sector)
volledig (4 maand), halftijds (8maand) , 4/5e (20 maand)
bij elk kind tot 12 jaar
werkgever kan recht wel uitstellen met een periode van max 6 maand
beschermd tegen ontslag
reeds 12m in dienst
vergoeding v/d overheid
+ vlaamse aanmoedigingspremie (zorgkrediet) = extra premie ouderschapsverlof, werkzaam
in vlaams gewest, maximum 1 jaar, tot leeftijd van 7j (gehandicapt 66%: tot 11j)
Werkverwijdering
=mag niet werken op risico afdelingen
Wann: ZS, bevalling, borstvoeding
Aangepaste functie of tijdelijk non-actief :volledige werkverwijdering ( 78,237% gem dagloon, tot 6 w
na bevalling), gedeeltelijk werkverwijdering ( aangepast werk met loonsverlies, meerdere activiteiten
waarvan 1 gestopt moet worden); aangepast activiteit (min 60% gem dagloon)
Kosten verbonden aan ZHopname
Rechthebbenden
Op de 1ste dag (*)
Vanaf de 2de dag
Vanaf de 91ste dag
Gewone gerechtigden zonder persoon
ten laste
41,70 EUR
14,43 EUR
14,43 EUR
Gewone gerechtigde met persoon ten
41,70 EUR
laste (met inbegrip van zij die
alimentatie moeten betalen wegens een
rechterlijke beslissing of een notariële
akte en hun personen ten laste)
14,43 EUR
5.12 EUR
Kinderen ten laste van gewone
gerechtigden
32,39 EUR
5.12 EUR
5.12 EUR
Gerechtigde op het WIGW-statuut en
hun personen ten laste
5.12 EUR
5.12 EUR
5.12 EUR
5.12 EUR
5.12 EUR
Gerechtigden in gecontroleerde
32,39 EUR
werkloosheid die sinds minstens twaalf
maanden volledig werkloos zijn met
gezinslast of als alleenstaande, plus hun
personen ten laste
(*) Forfaitair bedrag van 27,27 EUR inbegrepen
Verhoging bij twee- of een persoonskamer ( tenzij medische redenen, of geen andere kamer besch.)
hospitalisatieverzekering
Maximumfactuur:
Een deel van de kosten voor geneeskundige verzorging wordt terugbetaald door de ziekenfondsen.
Toch kan het te betalen deel na de tegemoetkoming door de ziekenfondsen hoog blijven in geval van
langdurige of ernstige ziekte. De maximumfactuur is een oplossing; verleent de rechthebbende en
zijn gezin de garantie om niet meer te moeten betalen dan een vastgesteld bedrag v/d verzekerde en
noodzakelijk ziekenkosten.
Soorten:
Sociale MaF: verhoogde tegemoetkoming, gehandicapten
MaF op grond van individuele titel: jonger dan 19
onmiddellijke trgstorting bij overschrijding
MaF inkomens; netto inkomens
bij verrekening belastingsbrief
Telkens beste MaF
Inkomensgrenzen (EUR)
Grensbedragen persoonlijke aandelen
(EUR)
Beschermd statuut (sociale MaF)
450
MaF inkomens
Tot 17039,73
450
Tussen 17039,73 en 26195,40
650
De MaF ten individuele titel
650
Kinderen jonger dan 19 jaar
Tussen 26195,40 en 35351,10
1.000
Tussen 353561,11 en 44125,29
1.400
Vanaf 44125,29
1.800
H4: voor en na de geboorte
Draagmoederschap: cursus goed lezen!! in eigen woorden uitleggen
Afstamming
Wettelijk: de perso(o)n(en) die instaan voor de opvoeding, levensonderhoud, de huisvestiging, het
toezicht en de opleiding v/h kind.
Moederlijke afstamming: 3 manieren
De geboorteakte: automatisch ( door baren van het kind), anoniem bevalling onmogelijk in
België ( in de toekomst?), ( bij eiceldonatie: genetisch moederschap negeren; vrouw die kind
baart= moeder)
Erkenning: wann geen geboorteakte of geen naam van moeder op akte (vb. anonieme
bevalling buitenland). Door ambtenaar v/d burgelijke stand of notaris
De gerechtelijke vaststelling: wann geen geboorteakte, of geen naam van moeder of als het
kind onder valse naam is ingeschreven als er geen erkenning gebeurd
Betwisting van de moederlijke afstemming: steeds mogelijk tenzij bezit van staat:
Kind altijd de naam van persoon gedragen heeft, de persoon het als zijn/haar kind
behandeld, die persoon als vader/moeder in zijn onderhoud voorzien, het kind de persoon
heeft behandeld als vader of moeder, kind word erkend door familie of maatschappij, de
openbare overheid het als zodanig beschouwd
OF bij gerechtelijke vaststelling: het definitief vonnis is later niet meer aanvechtbaar
vb gewilde of onvrijwillige kindwisseling in kraamkliniek niet meer kunnen leiden tot
betwisting v/h moederschap. Hetzelfde bij onderschuiving van een kind bij een vrouw die er
niet van bevallen is
Vaderlijke afstamming:
De moeder van het kind is gehuwd: moeilijker te bewijzen dan moederlijke afstamming.
Daarom: vermoeden van vaderschap= verondersteld vaderschap, tot 300 dagen na de
scheiding, tot 300 dagen na sterfte man, (tenzij binnen deze 300 dagen nieuw huwelijk; met
daarna kind geboren nieuwe man = vader). Vanaf 300 dagen: betwisting mogelijk
De moeder van het kind niet gehuwd is, erkenning : geen verzet door moeder mogelijk (tenzij
sprake van verkrachting). Moeder moet wel toestemming geven, doet ze dit niet;
gerechtelijke procedure. Man weigert: gerechtelijke procedure
Gehuwd maar niet met biologische vader: vermoeden tov de echtgenoot: kan betwist
worden. Lukt dit kan de echt vader kind vrijwillig erkennen.
Gevolgen van de afstamming :
Algemene gevolgen: achternaam man (of vrouw; wanneer alleen moederlijke afstamming
vaststaat), dezelfde woonplaats (tot 18j), onderhoudsplicht, erfrecht, ouderlijk gezag hebben
met rechten en plichten
Bijzondere gevolgen:
-plichten voor de ouders : huisvesting, levensonderhoud (meer dan levensnoodzakelijke,
recht zelfde levensstandaard ouders), opvoeding, opleiding, respect, toezicht).
- Rechten van de ouders: uitoefenen gezag,
Tegenover persoon v/d minderjarige: respect, persoonlijke omgang, bestraffing,
opvoeding *
(* recht op zelfbeschikking: elke persoon beslist in principe vrij wat hij met zijn lichaam doet, of
medische behandeling ondergaat, of hij die weigert. Bij minderjarige: vanaf 15,16 jaar ook
instemmen. Bij ingrijpende behandelingen ook ouders toestemmen, bij kleinere behandelingen ( vb.
anticonceptie); volstaat toestemming minderjarige zelf)
Tegenover de goederen v/d minderjarige:wettelijk genot ( niet dat hij/zij zelf verdient
heeft), wettelijk beheer, geen recht tot beschikking
Wat als het misloopt: kunnen ontzet worden uit hun ouderlijke macht
Einde ouderlijk gezag: door de meerderjarigheid v/h kind, ontvoogding v/h kind, overlijden van vader
en/of moeder