Ondergewaardeerde aandelen waar begin ik

In ondergewaardeerde aandelen beleggen: 7 simpele aandelen selectie methodes
____________________________________________________________________________________
In ondergewaardeerde aandelen beleggen, waar begin ik te
zoeken?
Geld verdienen op de beurs doe je door laag te kopen en hoog te verkopen.
Mooi in theorie, maar hoe begin je er aan? Wat zijn de eerste dingen die je
moet doen?
Verschillende manieren om geld te verdienen op de beurs
Oké je kan ook geld verdienen op de beurs door te shorten, opties te
schrijven, werken met spreads enzovoort. Hier behandel ik echter de meer
traditionele manier van beleggen, laag kopen van aandelen, en daarna hoger
verkopen. Zoals eerder al gemeld, is voor mij beleggen, investeren in
bedrijven. Beleggen doe ik als een ondernemer, niet enkel met cijfers en
grafieken.
Op zoek naar ondergewaardeerde aandelen
Om laag te kunnen kopen moeten we dan ook op zoek naar
ondergewaardeerde aandelen. Deze aandelen moeten tevens ook
koopwaardig zijn. Deze twee begrippen zijn niet altijd verwisselbaar. Een
ondergewaardeerd aandeel is niet altijd koopwaardig.
Het kan zijn dat dit aandeel momenteel te veel onzekerheid heeft over
toekomstige winsten. Dit kan zijn door een rechtszaak tegen het bedrijf, een
onverwachte concurrent of nieuwe technologie die het hele bedrijf kan
onderuit halen,…
.com
pagina 1
In ondergewaardeerde aandelen beleggen: 7 simpele aandelen selectie methodes
____________________________________________________________________________________
Anderzijds zijn er ook aandelen die correct gewaardeerd zijn die toch
koopwaardig zijn. Wanneer een bedrijf alle eigenschappen bezit van een
uitstekend bedrijf, met mooie toekomstperspectieven moet dit niet altijd
ondergewaardeerd zijn voor we bereid zijn om te kopen.
Dit gaat in tegen de theorie van een waardebelegger, maar zowel Warren
Buffetts partner Charlie Munger, als Phillip Fisher, beide toch zeer goede
beleggers, hebben ons deze boodschap meermaals gegeven. (Phillip Fisher
is na Benjamin Graham ook een zeer grote invloed geweest op Warren
Buffett)
Verschillende Selectie Methodes
Hier ga ik het niet hebben over wat een aandeel koopwaardig en/of
ondergewaardeerd maakt.
Verder in dit ebook worden 7 makkelijke methodes besproken om uit het
aandelen universum een kleinere selectie te krijgen welke we kunnen
onderzoeken. Het is onbegonnen werk om op elke beurs te starten bij A en te
stoppen bij Z.
Dankzij computers en databases is het makkelijker geworden om op enkele
criteria van kwaliteitsaandelen te zoeken, echter bepalen of een bedrijf een
uitstekend, een goed, middelmatig of slecht bedrijf is, vraagt nog steeds
menselijk redeneringsvermogen. Daarom is het veel makkelijker om als eerste
op zoek te gaan naar goedkope aandelen.
We noemen dit filteren van aandelen op bepaalde criteria “screenen”..
Om ondergewaardeerde aandelen te vinden, gaan we gebruik maken van
eenvoudige methoden om aandelen te rangschikken. Daarbij horen de
hoogste in de lijst de aandelen te zijn die het meeste kans hebben om een
ondergewaardeerd en koopwaardig aandeel te zijn.
.com
pagina 2
In ondergewaardeerde aandelen beleggen: 7 simpele aandelen selectie methodes
____________________________________________________________________________________
In deze pdf bespreken we volgende “screening methodes”
●
●
●
●
●
K/B: Koers Boekwaarde verhouding ook wel bekend als P/B
K/W: Koers Winst verhouding ook wel bekend als P/E
PEG: Price Earnings Growth; Koers winst gemeten tegen groei
Dividend Rendement
Benjamin Graham NCAV methode: Net Current Asset Value; netto
courante waarde
● Magische Formule van Joel Greenblatt
● Piotroski Score
Dit zijn zeker niet de enige methodes, er zijn na het verschijnen van The little
book that beats the Market van Joel Greenblatt nog vele testen en nieuwe
formules ontwikkeld. De basis is echter steeds dezelfde. Zoek een kwalitatief
goed (groei?) aandeel voor een zo goedkoop mogelijke prijs. En dan is het
zinvol om eerst bij deze te starten en goed onder de knie te krijgen.
"De basis van (waarde) beleggen: Zoek
kwalitatief goede (groei) bedrijven voor
een zo goedkoop mogelijke prijs”
.com
pagina 3
In ondergewaardeerde aandelen beleggen: 7 simpele aandelen selectie methodes
____________________________________________________________________________________
De koers boekwaarde verhouding
De eerste methode die over de jaren heen meermaals bewezen heeft om
betere resultaten te geven dan de indexen is het kopen van aandelen met een
lage Koers Boekwaarde, vaak afgekort door K/B of het Engelse P/B price to
book. Deze verhouding bekomt men door de boekwaarde per aandeel te
delen door de koers van dat aandeel.
De Boekwaarde
De boekwaarde van een aandeel wordt vaak gelijkgesteld aan het eigen
vermogen van het bedrijf. Het eigen vermogen bekomen we dan weer door
van alle activa (gebouwen, machines, liquide middelen, patenten,…) alle
schulden af te trekken.
Hoe lager de koers boekwaarde ratio hoe goedkoper het aandeel.
Verschillende studies hebben aangetoond dat wanneer uit een lijst of index,
20 van de aandelen worden geselecteerd met de laagste ratio koers
boekwaarde, deze op lange termijn het beter doen dan diezelfde index. Een
voorbeeld van zo’n studie is deze van Kenneth French en Eugene Fama van
1992 waarin ze aandelen vergelijken over de periode 1963-1990 tegenover de
NYSE. U kan de studie ​hier downloaden
Wanneer de ratio van koers/boekwaarde kleiner is dan 1, betekent dit dat
beleggers niet bereid zijn om de waarde te betalen van alle onderliggende
activa. Dit kan meerdere redenen hebben, het bedrijf maakt verlies, proces
tegen het bedrijf, … Of het kan gewoon een vergissing zijn. Bij een ratio van
minder dan 1 moet je echter extra voorzichtig zijn en het bedrijf goed
bestuderen.
.com
pagina 4
In ondergewaardeerde aandelen beleggen: 7 simpele aandelen selectie methodes
____________________________________________________________________________________
Probleem met de manier van berekenen
Het grootste probleem van deze ratio is de wijze waarop de boekwaarde
wordt berekend. Vermits het om een snelle selectiemethode gaat, zullen we
deze niet zelf hebben berekend. Het kan dan ook zijn dat de weergegeven
boekwaarde niet voldoet aan wat wij als boekwaarde aanvaarden.
De post immateriële activa op de balans is een post die altijd goed moet
bekeken worden. Immateriële Activa kan waardeloos zijn, of net heel veel
waarde hebben. Zo is de formule van Coca-Cola immateriële activa en zeer
waardevol. Goodwill (het bedrag dat bij een overname betaald wordt bovenop
de boekwaarde) kan dan weer volledig waardeloos zijn als de overname geen
voordelen brengt voor de overnemer.
“The intelligent investor is a realist who sells to
optimists and buys from pessimists.”
Benjamin Graham
.com
pagina 5
In ondergewaardeerde aandelen beleggen: 7 simpele aandelen selectie methodes
____________________________________________________________________________________
De Koers Winst verhouding
De koers winst verhouding, afgekort K/W of in het Engels P/E, price earnings,
is één van de meest gebruikte methodes om ​snel te bepalen of een aandeel
goedkoop of duur is. Het is bovendien zeer makkelijk te berekenen. Je
berekent deze door de koers van een aandeel te delen door de winst per
aandeel.
Wanneer je deze berekening hebt uitgevoerd bekom je een verhoudingsgetal.
Dit getal duidt aan hoeveel jaar het duurt om bij een gelijkblijvende winst je
investering volledig terug te verdienen.
Bijvoorbeeld, de participatiemaatschappij Ackermans & van Haaren noteert
vandaag aan een K/W van 13,75. Bij een gelijkblijvende winst zou je dus
binnen 13 jaar en 9 maanden je investering hebben terugverdiend.
Een ander voorbeeld is Linkedin dat donderdag 19 mei 2011 voor de eerste
keer op de beurs noteerde. Het startte de dag tegen $45 met een koers winst
verhouding van 250! Later op de dag piekte Linkedin op $122 om tegen het
slot terug te vallen tot onder de $100. Laten we even kijken naar de mensen
die $100 hebben betaald. Bij gelijkblijvende winst zal het 598 jaar duren voor
je investering is terugverdiend.
Uiteraard wil het in zo’n gevallen zeggen dat de beleggers geloven dat de
winst spectaculair zal groeien. In het geval van Linkedin wil dit wel zeggen,
dat indien je net zoals bij Ackermans je geld in minder dan 14 jaar wil
terugverdienen, de winst jaarlijks moet stijgen met meer dan 50%. Elke
anderhalf jaar moet de winst verdubbelen, en dit voor 14 jaar lang!
Ik moet U dan ook niet vertellen dat de beleggers hier te optimistisch zijn. Wat
is de kans dat Linkedin een tweede Apple verhaal is? Het doet eerder denken
aan de dot com hype.
We zijn nu vijf jaar later en wat zien we, LinkedIn heeft in deze vijf jaar in
totaal een verlies gemaakt van $121,6 miljoen. Toegegeven de omzet is flink
gestegen, maar van omzet kan je niet leven.
.com
pagina 6
In ondergewaardeerde aandelen beleggen: 7 simpele aandelen selectie methodes
____________________________________________________________________________________
Op het ogenblik van dit schrijven (oktober 2016) betalen beleggers nog steeds
$195 per aandeel voor een verlieslatend bedrijf met tastbare activa die samen
$20 waard zijn. Ondanks dat er verlies werd gemaakt, hebben de beleggers
van het eerste uur die intekenden rond $100 hun broek (nog?) niet gescheurd,
maar hoelang duurt het nog voor LinkedIn winst gaat maken of failliet gaat? Ik
voel me dan veel beter bij een bedrijf zoals Ackermans & van Haaren.
Wat is duur en wat is goedkoop?
Een koers winst verhouding van rond15 wordt bekeken als een normale
waardering. Boven de 18 als eerder duur, en onder de 10 als goedkoop.
Bedrijven die daarentegen onder de 5 staan kan U beter wat uitgebreider
bekijken, dit kan een signaal zijn dat er iets aan de hand is.
Verder moet je opletten dat de winst gebruikt wordt van het laatst afgesloten
boekjaar, en niet de verwachte winst van het huidige jaar. Normaal staat dit
onderscheid duidelijk aangegeven.
Beter nog is een P/E ratio die als T.T.M staat aangeduid. T.T.M. is Trailing
Twelve Months, met andere woorden de laatste 4 kwartalen en steeds het
meest up to date.
Ook voor deze ratio hebben studies aangetoond dat over een lange periode,
uit een index, de aandelen met een lage K/W als geheel, beter presteerden
dan de index zelf.
.com
pagina 7
In ondergewaardeerde aandelen beleggen: 7 simpele aandelen selectie methodes
____________________________________________________________________________________
Niet perfect
Zoals boven aangegeven is ook deze ratio niet perfect. Het houdt geen enkele
rekening met de groei van het bedrijf. Zo kunnen sterke groeiers aan hoge
koers winstverhoudingen toch goedkoop zijn, en omgekeerd kunnen bedrijven
met een lage K/W toch duur zijn. Dit omdat ze bijvoorbeeld een negatieve
winstevolutie kennen, of een éénmalige hoge winst hadden het vorige
boekjaar.
De PEG-ratio probeert een oplossing te bieden voor bovenstaand probleem.
“Buying good businesses at bargain prices is the
secret to making lots of money.”
Joel Greenblatt
.com
pagina 8
In ondergewaardeerde aandelen beleggen: 7 simpele aandelen selectie methodes
____________________________________________________________________________________
De PEG ratio
De PEG ratio hoort misschien niet helemaal in het rijtje thuis van beschikbare
screening methodes dankzij de databases. Hoewel ook deze ratio niet moeilijk
te berekenen is, biedt, volgens mij, enkel Yahoo deze gratis aan. Spijtig
genoeg niet voor Europese aandelen, voor Europese aandelen zijn er zeer
weinig geschikte tools beschikbaar, en voor zover ik weet geen enkele
volledig gratis.
Zeker het vermelden waard is de screener van ​Uncle Stock​, welke wel een
basisfunctionaliteit gratis aanbiedt waarin ook kan gezocht worden op de PEG
ratio.
Verder is de PEG ratio niet alleen een selectie methode, maar wordt deze
ook, meer dan de K/W en K/B gebruikt om een aandeel te waarderen.
Price Earnings Growth ratio of PEG
Wat is de PEG ratio? Deze ratio bestaat uit 3 elementen, de huidige prijs van
het aandeel, de winst per aandeel, en de verwachte toekomstige groei. Door
deze laatste factor is de ratio subjectief. Het kan zijn dat de ene analist de
groei hoger inschat en dus een lagere PEG ratio uitkomt, dan een andere
analist.
Zelf baseer ik mijn (groei) verwachtingen steeds op de groei van minstens 5
jaar in het verleden. Resultaten uit het verleden zijn geen garantie voor de
toekomst, maar ze bieden tenminste enige houvast. Let in elk geval op dat je
niet te optimistisch bent in uw verwachtingen.
De ratio wordt berekend door de Koers Winst ratio te delen door de
winstgroei.
PEG = (K/W) / Jaarlijkse winstgroei (per aandeel) = (P/E) / Annuals EPS
growth
.com
pagina 9
In ondergewaardeerde aandelen beleggen: 7 simpele aandelen selectie methodes
____________________________________________________________________________________
Wat is duur en wat is goedkoop
Een bedrijf dat correct gewaardeerd is moet in theorie een PEG ratio hebben
van 1. Hoe lager de ratio hoe goedkoper en hoe hoger de ratio is, des te
duurder is het aandeel. Minder dan 1 is dus ondergewaardeerd, meer dan 1 is
overgewaardeerd.
Als een bedrijf bijvoorbeeld 20% groeit, dan kan deze een K/W ratio hebben
van 20 om correct gewaardeerd te zijn aan een PEG ratio van 1. Zo moest
Linkedin een groei hebben van 500 % om tot een normale PEG ratio te
komen.
De PEG ratio is vooral geschikt om snel groeiende bedrijven te screenen. Aan
de hand van de PEG kan men nakijken of de hoge K/W die betaald wordt
verantwoord is. Met de PEG ratio kon men zien dat de waardering die Apple
kreeg niet overdreven was.
De PEG ratio is niet perfect
Zoals boven vermeld moeten we zelf de winstgroei schatten, dit is een
mankement aan de formule. Verder kunnen we ook nog stellen dat een hoge
groei gemiddeld genomen ook een hoog risico met zich meebrengt.
We moeten ook steeds goed kijken naar hoe men aan deze hoge groei komt.
Welke middelen en kapitaal moeten ze aanwenden voor deze groei?
Bedrijven die met weinig middelen en kapitaal een hoge groei kennen zijn
uiteraard beter dan bedrijven die veel (vreemd) kapitaal nodig hebben. Hoe
lager de kapitaalbehoefte, hoe lager het risico op problemen in de toekomst.
.com
pagina 10
In ondergewaardeerde aandelen beleggen: 7 simpele aandelen selectie methodes
____________________________________________________________________________________
De Price Earnings Growth ratio neemt ook problemen van de K/W verhouding
mee over. Een lage K/W door een éénmalig hoge winst gedeeld door een
goed ingeschatte winstgroei zal toch een veel te lage PEG ratio geven.
Bovendien zijn we als optimistische mensen ook geneigd te denken dat dit
bedrijf ook in de toekomst deze hoge winsten kan herhalen waardoor we ook
de winstgroei zullen overschatten. We gaan dit bedrijf dus 2x bevoordelen.
Bepaal zelf de belangrijkste ratio
Zoals vermeld in het hoofdstuk over de koers winst verhouding pakt de PEG
ratio het probleem van het niet waarderen van winstgroei aan.
Daartegenover kunnen bedrijven die zeer mooie winsten maken, veel vrije
cashflow genereren en een hoog dividend uitkeren, maar niet meer groeien,
een hoge PEG ratio hebben.
Voor deze bedrijven is de K/W of K/B dan weer een betere indicator. Zoals U
ziet zal U zelf moeten inschatten wat de beste ratio is voor het bedrijf dat U
bekijkt/zoekt.
“Price is what you pay, value is what you get”
Benjamin Graham
.com
pagina 11
In ondergewaardeerde aandelen beleggen: 7 simpele aandelen selectie methodes
____________________________________________________________________________________
Dividendrendement
Het screenen van aandelen op basis van dividendrendement was ook in het
verleden al een zeer makkelijke methode. Men kon makkelijk de krant er bij
nemen en op het zicht de aandelen selecteren welke het hoogste
dividendrendement hebben. Computers hebben ervoor gezorgd dat we de
lijstjes kunnen sorteren.
De bewering is dat in de loop van tijd bepaalde aandelen een
onderwaardering krijgen die niets te maken heeft met de performance van het
bedrijf, een hoog dividendrendement zou wijzen op deze onderwaardering.
Als je maar geduldig bent dan zal de waarde van deze aandelen zich
herstellen.
Dogs of the Dow
Ook deze selectiemethode wordt niet enkel gebruikt als startpunt, maar ook
als manier om een portefeuille te beheren. De bekendste is de “Dogs of Dow”.
Deze portefeuille wordt gevuld met aandelen geselecteerd volgens de
principes uit het boek ​“Beating the Dow” van O’Higgins and Downes​,
gepubliceerd in de jaren 80.
Voor de Dogs of the Dow worden de tien aandelen met het hoogste
dividendrendement gekozen uit de 30 aandelen van de Dow Jones Industrial
Average, of kortweg Dow Jones. Jaarlijks worden deze aandelen verkocht, en
worden de 10 die dat jaar het hoogste dividendrendement bieden gekocht.
De Dogs zouden sinds 1973 de index met ongeveer 6% hebben geklopt. Er
bestaan nog een aantal varianten op deze methode, maar dit zou ons te ver
van het onderwerp brengen.
.com
pagina 12
In ondergewaardeerde aandelen beleggen: 7 simpele aandelen selectie methodes
____________________________________________________________________________________
Er is reeds veel inkt gevloeid over deze theorie. Langs de ene kant lees je dat
deze methode de index klopt, aan de andere zijde heb je schrijvers die
zeggen dat deze methode dood is. Wat mij opvalt in de studies en het
cijfermateriaal van diegenen die zeggen dat de methode dood is, is dat ze
geen rekening houden met de dividenden. Ze kijken enkel naar de
performance van de portefeuille ten opzichte van de index.
Voor een methode gebaseerd op dividenden is dit eerder vreemd. Het doet
mij nog meer nadenken als je leest hoeveel dividenden uitmaken van het
totale rendement van een investering. Een concreet cijfer kan ik hier spijtig
genoeg niet meegeven. Op de ene plaats lees ik dat dividenden 40%
uitmaken van het geheel, ergens anders lees ik dat dit meer dan de helft zou
zijn.
Het voordeel van deze methode is dat je niets moet kennen van de beurs en
beleggen om dit toe te passen. Bovendien is dit een zeer makkelijke, passieve
en lage kosten methode. Het risico is, dat je er niets van kent. Verder kan je
slecht nieuws horen over één van de bedrijven in portefeuille en je mag niet
reageren.
Als Belg, en ook als Nederlander is deze methode niet inzetbaar op lokale
aandelen. Enkel selecteren uit de BEL20 of AEX geeft ons een te klein
aandelen spectrum. Selecteren uit de Euronext of Eurostoxx heeft dan weer
als nadeel dat er veel aandelen zullen bijzijn uit andere Europese landen, met
als gevolg dubbele belastingen op onze dividenden.
Voordelen en nadelen van hoge dividend aandelen
Momenteel hebben deze aandelen een hoger rendement
overheidsobligaties. In veel gevallen zijn ze bovendien nog veiliger ook.
dan
Deze aandelen worden aanzien als stabiel en kwalitatief. In slechte
beurstijden fungeert het dividend als steun voor de beurskoers.
.com
pagina 13
In ondergewaardeerde aandelen beleggen: 7 simpele aandelen selectie methodes
____________________________________________________________________________________
Een eerste nadeel is dat deze aandelen in tijden van euforie op de beurzen
slechter presteren dan het gemiddelde.
Het dividendrendement wordt berekend op het dividend van het voorgaande
jaar, er kunnen ondertussen evoluties zijn welke het dividend van het huidige
jaar in het gedrang kunnen brengen. Hierdoor kan het zijn dat het bedrijf
helemaal niet goedkoop of aantrekkelijk is. Ik denk bijvoorbeeld aan zowat alle
banken in 2008 of BP in 2010​.
Aandachtspunten om de selectie op basis van dividendrendement te
verbeteren
Indien U toch graag aandelen zou selecteren enkel op basis van het
dividendrendement, zonder verdere uitgebreide analyse, geef ik U nog twee
aandachtspunten mee welke uw succesratio stevig kunnen verhogen.
Als eerste dient U te kijken of het dividend niet alleen hoog is, maar tevens
ook groeiend. Een bedrijf dat de laatste 5 à 10 jaar zijn dividend stelselmatig
kan verhogen, is waarschijnlijk een veel stabieler, groeiend bedrijf, dan een
bedrijf dat verschillende keren moet verlagen, of al enkele jaren het dividend
niet heeft verhoogd.
En ten tweede, zoek naar bedrijven die een payout ratio hebben van minder
dan 60%. De payout ratio geeft aan welk deel van de netto winst wordt
uitgekeerd aan de aandeelhouders. Als deze ratio onder de 60% is, houden
de bedrijven genoeg financiële middelen over om te groeien, of overnames te
realiseren zonder dure financiering. Bovendien kan men in slechte periodes
deze buffer gebruiken om het dividend te kunnen handhaven.
Gelooft u in deze methode, maar heeft u er toch graag wat hulp bij, dan kan ik
de nieuwsbrieven ​Groeidividend van Eveline Vrieskoop en ​The Dividend
Factory van Paul van de Heuvel ​aanraden.
.com
pagina 14
In ondergewaardeerde aandelen beleggen: 7 simpele aandelen selectie methodes
____________________________________________________________________________________
Bent u een Belg? Hou dan wel rekening met de hoge roerende voorheffing
van 27% die komt bovenop de bronbelasting van het land waar het bedrijf
noteert. Spijtig genoeg maakt dat de dividendbeleggingsmethode voor ons
iets minder interessant.
“Basically, price fluctuations have only one
significant meaning for the true investor. They
provide him with an opportunity to buy wisely when
prices fall sharply and to sell wisely when they
advance a great deal. At other times he will do
better if he forgets about the stock market and
pays attention to his dividend returns and to the
operating results of his companies”
Benjamin Graham
.com
pagina 15
In ondergewaardeerde aandelen beleggen: 7 simpele aandelen selectie methodes
____________________________________________________________________________________
NCAV van Benjamin Graham
Benjamin Graham
Even een zeer korte nota over Benjamin Graham. Benjamin Graham wordt
door velen beschouwd als grondlegger van het value investing, of
waardebeleggen. Samen met David Dodd schreef hij Security Analysis, in dit
boek, gericht aan zijn studenten, werd de basis gelegd. Later schreef hij The
Intelligent Investor. Dit boek is gericht naar de kleine belegger.
In The Intelligent Investor brengt Graham de befaamde Mr Market in beeld.
Daarnaast hamert hij ook op de Margin of Safety.
Zijn meest bekende pupil is Warren Buffet, echter al zijn “volgelingen” konden
meer dan bevredigende resultaten voorleggen, een aanrader om te lezen is
het artikel dat Buffet heeft geschreven met de titel “​Superinvestors of Graham
and Doddsville by Warren E. Buffet​“
Verder in dit meesterwerk vinden we de werkwijze die Graham hanteerde voor
zijn portefeuille. De Net Current Asset Value Methode werd geïntroduceerd.
Benjamin Graham probeerde aandelen te kopen die tegen een korting op hun
Net Current Asset Value of netto courante waarde noteerden. Hij hield deze
ondergewaardeerde aandelen bij tot ze op de volle waarde noteerden​.
NCAV – Net Current Asset Value – Netto Courante Waarde
De NCAV is makkelijk te berekenen.
NCAV = Current Assets – Total Liabilities
= Vlottende Activa – Alle Schulden
.com
pagina 16
In ondergewaardeerde aandelen beleggen: 7 simpele aandelen selectie methodes
____________________________________________________________________________________
Onder vlottende activa verstaan we alle items op de balans die relatief snel
(minder dan een jaar) om te zetten zijn in cash. Hieronder vallen de liquide
middelen en equivalenten, alle vorderingen en voorraden. Met alle schulden
worden werkelijk alle schulden bedoeld, zowel op korte als lange termijn,
pensioenschulden,…
Zoals U merkt is deze methode veel enger dan de berekening van de
boekwaarde. Niet alleen wordt er geen rekening gehouden met de
immateriële vaste activa, maar ook de vaste activa zoals gebouwen,
machines enzoverder worden uit de waardering gehaald. Deze waarde mogen
we gerust bekijken als de liquidatiewaarde, of de waarde die we kunnen
ontvangen moest het bedrijf vandaag stoppen.
Voor Graham was dit echter nog niet voldoende. Graham kocht deze
aandelen enkel als ze aan 67% van deze waarde noteerden. Zijn befaamde
Margin of Safety. Graham zorgde ook voor een zeer brede diversificatie van
minstens 30 aandelen, maar voor zijn klanten ging hij tot wel 100
verschillende aandelen.
Dit lijkt een zeer grote diversificatie, maar onder deze zeer laag gewaardeerde
aandelen zitten meer dan waarschijnlijk enkele bedrijven die failliet zullen
gaan.
Ook belangrijk om te noteren is dat Benjamin Graham deze NCAV bekeek als
de eerste stap. Nadat deze aandelen zijn geselecteerd, dient een intelligente
investeerder de balans nog verder te onderzoeken om te kijken of het een
goed bedrijf is met aantrekkelijke factoren zoals winst, omzetgroei, lage
schuldgraad en een goede vrije cashflow.
In een studie van professor Henry Oppenheimer werd aangetoond dat over de
periode van 1970 tot 1983, de NCAV strategie de index klopte met maar liefst
17,9% per jaar. De Net Current Asset Value methode haalde 29,4% per jaar
ten opzichte van 11,5% per jaar voor de NYSE-AMEX index. Oppenheimer
kocht op 31/12 aandelen die voldeden aan Graham’s criteria, en hield deze
één jaar bij, om deze dan te verkopen en te vervangen door nieuwe aandelen
geselecteerd aan de hand van de NCAV methode.
.com
pagina 17
In ondergewaardeerde aandelen beleggen: 7 simpele aandelen selectie methodes
____________________________________________________________________________________
De Magische Formule
Joel Greenblatt
Net zoals bij Benjamin Graham even een korte nota over Joel Greenblatt.
Joel Greenblatt is oprichter van Gotham Capital, een hedgefonds dat sinds
1985 fantastische returns heeft gekend. Daarnaast is Greenblatt ook auteur.
Zijn bekendste boeken zijn
● You can be a stock market genius.
● The little book that (still) beats the market
● The big secret for the small investor
Het is in zijn tweede boek, The little book that beats the market, dat de
magische formule aan bod komt.
De Magische Formule
De Magische Formule is beter dan al de voorgaande methodes op één
belangrijk punt. De formule selecteert goede bedrijven wanneer deze
goedkoop zijn. Dit in tegenstelling tot eerst goedkope bedrijven zoeken zoals
bij alle voorgaande methodes, en dan bepalen welke de goede bedrijven zijn.
De magische formule selecteert de goede bedrijven door deze te sorteren op
ROIC of Return On Invested Capital. De meningen zijn verdeeld wat er nu net
met deze return wordt bedoeld. Voor de ene is het de bedrijfswinst, voor de
andere de operationele winst.
.com
pagina 18
In ondergewaardeerde aandelen beleggen: 7 simpele aandelen selectie methodes
____________________________________________________________________________________
Verder wordt er nog onderscheid gemaakt tussen voor of na belastingen. Met
Invested Capital bedoelen ze alle middelen die zijn aangewend om tot deze
winst te komen. Ook wel omschreven als alle activa ( kort en langlopend) –
cashoverschot – niet rentedragende schulden (bv leveranciers schulden).
In essentie maakt het niet zo heel veel uit welke vorm van return of winst U
gebruikt, zolang U maar steeds dezelfde berekeningswijze gebruikt. Ikzelf heb
in het verleden vaak gebruik gemaakt van de nettowinst na belastingen.
Joel Greenblatt sorteert nu al deze bedrijven van hoog naar laag, waarbij het
bedrijf met de hoogste ROIC het nummer 1 krijgt, de volgende nummer 2 en
zo verder.
De volgende stap is de bedrijven sorteren van goedkoop naar duur. Dit doet
Greenblatt door middel van de Earnings Yield, de winst op de
marktkapitalisatie of ondernemingswaarde (zeg maar de prijs op de beurs).
Kort door de bocht zouden we dit kunnen vervangen door een omgekeerde
koers/winst verhouding. Een koerswinst van 12 is dan een Earnings Yield van
8,33%. Dit is niet geheel zoals Greenblatt deze gebruikt, maar is voor de
kleine belegger wel makkelijker berekenbaar, en een makkelijk verkrijgbaar
gegeven.
Ook deze worden gesorteerd van hoog naar laag. Het bedrijf met de hoogste
Earnings Yield is het goedkoopste bedrijf en krijgt nummer 1 mee. Dit passen
we toe op heel de lijst.
Als laatste stap dienen we volgnummers die het bedrijf in beide lijsten heeft
gekregen met elkaar op te tellen. Dit is zijn Magische Formule Score.
Wanneer we de bedrijven sorteren op deze Magische Formule Score, zijn de
bedrijven met de laagste score de bedrijven die we zoeken.
Let wel op, Joel Greenblatt filtert alle nutsbedrijven en bedrijven uit de
financiële sector zoals banken en verzekeringen er eerst uit. Deze mogen niet
mee opgenomen worden in de Magische Formule.
.com
pagina 19
In ondergewaardeerde aandelen beleggen: 7 simpele aandelen selectie methodes
____________________________________________________________________________________
Nu is het de bedoeling uit onze nieuwe lijst de 20 tot 30 bedrijven met de
laagste Magische Formule Score te kopen. Greenblatt raadt wel aan deze niet
allemaal ineens te kopen, maar bijvoorbeeld nu 5-7 aandelen, en dan na
enkele maanden opnieuw 5 tot 7 aandelen.
Deze aandelen worden daarna één jaar in portefeuille gehouden, waarna we
deze verkopen en vervangen door nieuwe bedrijven die we op dezelfde
manier hebben gevonden.
Werkt de Magische Formule ook voor Europese aandelen?
Greenblatt ondersteunt deze formule met studies waarbij over 17 jaar de
Magische Formule 30,8% rendement haalt ten opzichte van 12,4% van de
S&P.
Ook voor Europese aandelen werkt de Magische formule. Zo werd er een
studie gedaan over de periode 13/06/1999 tot 13/06/2010 waarbij de
magische formule een rendement van 8,66% gemiddeld per jaar behaalt ten
opzichte van -2,14% voor de Eurostoxx.
Pim Postma heeft een Bachelor studie gedaan over de Magische Formule in
de Benelux, waarbij deze eveneens de indexen verslaat. ​Deze studie kan u
hier downloaden
De Magische Formule werkt omdat niet iedereen deze gebruikt nochtans, met
de bewijzen van de studies vraag je je af waarom eigenlijk niet. De eerste
reden is omdat deze formule een lange termijn methode is. Het gebeurt op
korte termijn (tot 3 jaar) dat deze formule slechter presteert dan de index.
Vermits de focus van de meeste beleggers op korte termijn is, wordt deze
formule snel opzij geschoven.
.com
pagina 20
In ondergewaardeerde aandelen beleggen: 7 simpele aandelen selectie methodes
____________________________________________________________________________________
Dé voordelen van de Magische Formule?
Voor mij zijn de voordelen van deze formule dat ze met gebruik van de juiste
websites en tools makkelijk en weinig tijdsintensief is.
Ten tweede is dit een mechanische methode. Met een mechanische methode
worden emoties uitgeschakeld. Emotioneel handelen is het grootste gevaar
dat er bestaat voor je eigen portefeuille.
En als laatste zegt deze formule ook duidelijk wanneer je moet verkopen,
wederom iets dat menselijke beoordelingsfouten uitschakelt.
De Magische Formule is een startpunt
Joel Greenblatt (en ook ik voor ​SMART Capital​) gebruikt de Magische
Formule als startpunt. Na deze selectie worden bedrijven grondig
geanalyseerd.
Volgens Greenblatt steunt een goede beleggingsmethode op:
●
●
●
●
●
Eenvoud
Gezond Verstand
Focus, ook wanneer het tijdelijk minder gaat
Onafhankelijkheid
Zorgvuldig onderzoek
Laat al deze punten nu net de doelstellingen zijn van ​SMART Capital​. Het
gezond verstand gebruiken om met een focus op ​waardebeleggen​, bedrijven
te selecteren, en deze bedrijven te onderwerpen aan een ​onafhankelijke
grondige analyse​.
.com
pagina 21
In ondergewaardeerde aandelen beleggen: 7 simpele aandelen selectie methodes
____________________________________________________________________________________
De Piotroski F-Score
Joseph D Piotroski
Joseph Piotroski is een Amerikaanse professor gespecialiseerd in
accountancy en financiële rapportering, hij is geen financiële analist of
hedgefund manager en had een aparte visie. Sinds oktober 2010 geeft hij les
aan de Stanford University Graduate School of Business. Voordien gaf hij les
aan de University of Chicago Graduate School of Business.
Voor de beleggers gemeenschap is hij bekend van zijn werkstuk dat hij
schreef in 2000.
Deze paper draagt de naam “​Value Investing: The Use of Historical Financial
Statement Information to Separate Winners from Losers​” (klik om te
downloaden).
In dit werkstuk onderzocht Piotroski of via een simpele strategie, gebaseerd
op fundamentele analyse van de boekhouding, men een verschil zou kunnen
maken voor beleggers.
Piotroski paste zijn systeem toe op 20% van de aandelen met de laagste
koers boekwaardeverhouding. Door dit als eerste criteria toe te passen zorgde
hij ervoor enkel echte “waarde” bedrijven over te houden, maar het werkt op
eender welke set van aandelen. Het is ook al toegepast op Magische Formule
aandelen en NCAV bedrijven.
.com
pagina 22
In ondergewaardeerde aandelen beleggen: 7 simpele aandelen selectie methodes
____________________________________________________________________________________
Piotroski F-Score
Piotroski ondervond dat enkel de aandelen kopen die een lage K/B hadden,
niet voldeed op de lange termijn. Veel van de bedrijven die tegen deze lage
verhouding noteerden, verdienden dit ook. (bijvoorbeeld door slechte
vooruitzichten, winstgevendheid,…)
Piotroski besloot om op deze aandelen nog enkele testen van financiële
sterkte toe te passen. En zo ontstond de Piotroski F-score. De F-Score test op
9 punten. Elk van de 9 criteria kan een punt opleveren. Aandelen die 9 punten
scoren zijn uitstekend, en degene die 0 halen zijn rommel.
De aandelen werden gescand op basis van 3 maatstaven: Rendabiliteit,
sterkte van de balans, inclusief gebruik van schulden, en de efficiëntie.
De ​winstgevendheid​ werd getest op 4 punten: (Ja = 1, neen = 0)
●
●
●
●
Return On Assets (ROA), rendement op de activa, is positief.
ROA is hoger dit jaar dan het vorige jaar.
Cashflow is positief.
Cashflow is groter dan ROA.
Daarna wordt de ​liquiditeit​, de ​herkomst van de middelen en het gebruik
van schulden​ getest ( sterkte van de balans):
● Er is geen stijging van het aantal uitstaande aandelen.
● Lagere schuldratio ten opzichte van vorig jaar. Meer bepaald de lange
termijnschulden ten opzichte van de activa.
● De liquiditeit is verbeterd. Dit wordt gemeten met de current ratio. De
current ratio is de verhouding tussen de vlottende activa en kortlopende
schulden.
.com
pagina 23
In ondergewaardeerde aandelen beleggen: 7 simpele aandelen selectie methodes
____________________________________________________________________________________
En als laatste wordt er getest op e
​ fficiëntie​:
● Een hogere bruto marge ten opzichte van vorig jaar
● Een hogere omloopsnelheid van de activa ten opzichte van vorig jaar,
met andere woorden de verhouding van omzet ten opzichte van activa
stijgt.
De Piotroski F-Score werkt in 2 richtingen.
Aandelen die een F-Score halen van 8 of 9 zijn aandelen welke we als
waardebeleggers zouden kunnen kopen. Uiteraard gaan we deze nog eerst
onderwerpen aan een grondige analyse.
Maar dit is niet alles. De Piotroski F-score kan ook gebruikt worden om uit te
zoeken welke aandelen je zou kunnen shorten. (Shorten is het verkopen van
aandelen die je niet hebt, in de hoop dat je deze later goedkoper terug kan
aankopen). De aandelen met een F-score van 0 tot 2 zijn dan aandelen die
hiervoor in aanmerking komen.
Zelf, als optimist, gebruik ik de methode liever om koopwaardige aandelen te
vinden. Het opwaarts potentieel van een aandeel is in theorie onbeperkt,
terwijl je toch “maar” 100% kan dalen. Of misschien is het mijn opvoeding van
niet uit te geven wat je niet hebt.
Kan U deze screener toepassen?
Voor de gewone belegger is deze methode moeilijker toepasbaar. Er zijn
maar liefst 9 punten waaraan we de 20% laagste koers-boekwaarde aandelen
aan moeten onderwerpen. Gelukkig is het voor computers met een degelijke
database niet moeilijk deze eruit te halen.
.com
pagina 24
In ondergewaardeerde aandelen beleggen: 7 simpele aandelen selectie methodes
____________________________________________________________________________________
Maar net zoals de Magische Formule en de NCAV methode is het niet
makkelijk screeners te vinden voor Europese aandelen. Op
Grahaminvestor.com vindt U wel een gratis screener die ook werkt voor
Europese aandelen, spijtig genoeg is deze niet volledig up to date, deze loopt
gemiddeld 6 maanden achter, ook ​Uncle Stock is het vermelden waard, maar
maakt ook (nog) geen gebruik van een professionele database.
Het voordeel van deze methode ten opzichte van de Magische Formule is dat
deze ook rekening houdt met de financiële gezondheid van het bedrijf.
Het nadeel ten opzichte van de Magische Formule is dat indien je de score
manueel moet uitrekenen, zelfs met de hulp van computers, deze redelijk
tijdsintensief is.
Een betalend alternatief is ​Value Signals. Deze screener is steeds up to date
en u kan kiezen voor welke regio u inschrijft. De prijs start vanaf €179
De Piotroski F-Score is een startpunt
Met het risico om in herhaling te vallen, ook de Piotroski F-Score is een goed
startpunt voor een verder onderzoek naar de bedrijven die uit de selectie
komen.
Net zoals bij alle andere methodes is het belangrijk dat elke aankoop of
verkoop van een aandeel gebaseerd is op een ​grondige studie en analyse
van het onderliggende bedrijf.
Of U kan dit werk uitbesteden. Ik maak gebruik van onder andere de
voorgestelde selectiemethodes en ook de Piotroski F-score. Dit werk schrijf ik
neer in ​SMART Capital​. Hierin selecteer, analyseer en bespreekt ik aandelen
voor U. Op deze manier kan U goed geïnformeerde beleggingsbeslissingen
nemen zonder dat U ook al het werk moet uitvoeren.
.com
pagina 25