Begrippenlijst Scheikunde Havo
advertisement
Begrippenlijst Scheikunde Havo Stoffen Zuivere stof Niet ontleebare stof/ element Ontleedbare stof/ verbinding Mengsel Heterogeen mengsel Homogeen mengsel Oplossing Emulsie Suspensie Rook Nevel Schuim Stof die uit één soort moleculen bestaat. Heeft een kook/smeltpunt. Stof die uit één soort atomen bestaat Stof die uit meerdere soorten atomen bestaat Stof die uit meerdere soorten moleculen bestaat. Kook/smelttraject Mengsel waarbij de verschillende stoffen niet te onderscheiden zijn Mengsel waarbij de verschillende stoffen te onderscheiden zijn. Mengsel van een stof in een vloeistof wat helder is. Mengsel van twee vloeistoffen die niet oplossen = troebel Mengsel van een vaste stof in een vloeistof die niet oplost = troebel Vaste deeltjes in een gas Vloeistofdeeltjes in een gas Gasbellen opgesloten in een vloeistof of vaste stof Scheiden Methode Indampen Destilleren Bezinken/ centrifugeren Filtreren Adsorberen Extraheren Soort mengsel Oplossing van een vaste stof in een vloeistof Oplossing van twee of meer vloeistoffen Suspensie Suspensie Kleur en geurstoffen in een oplossing of gas Twee vaste stoffen Principe Vluchtigheid Kookpunt Dichtheid Deeltjesgrootte Aanhechtingsvermogen Oplosbaarheid Reacties Verbranding Ontleding Thermolyse Elektrolyse Fotolyse Vorming Endotherm Exotherm Reactiesnelheid Katalysator Botsende deeltjes model Chemisch evenwicht Homogeen evenwicht Heterogeen evenwicht Verdelingsevenwicht Reactie met zuurstof, waarbij de oxides van de beginstoffen ontstaan Één beginstof, meerdere eindproducten Ontleding onder invloed van temperatuur Ontleding onder invloed van stroom Ontleding onder invloed van licht Meerdere beginstoffen, één eindproduct Reactie waarbij energie nodig is Reactie waarbij energie vrij komt Aantal mol stof dat per seconde reageert. Stof die de reactie versnelt, maar niet deelneemt Verklaring voor de verschillen in reactiesnelheid. Reactie waarbij na verloop van tijd weer beginstoffen zijn Stoffen bevinden zich in dezelfde fase Stoffen bevinden zich in verschillende fasen Stof verdeelt zich over twee oplosmiddelen. Fasen Gas Vloeistof Vaste stof (g) (l) (s) (aq) Faseovergang Stof die je niet kan zien en niet kan vastpakken Stof die je wel kan zien en niet kan vastpakken Stof die je wel kan zien en wel kan vastpakken Gasvormig Vloeibaar Vast Opgelost Overgang van de ene in de andere fase waarbij de molecuulbindingen verbroken worden Atomen , Periodiek systeem Atoomnummer Atoommassa Proton Neutron Elektron Groep Alkalimetalen Halogenen Edelgassen Bepaalt de plaats in het periodiek systeem Massa van het atoom Positief kerndeeltje, massa 1 u, gelijk aan het atoomnummer Neutraal kerndeeltje, massa 1 u, gelijk aan atoommassa-atoomnummer Negatief deeltje om de kern heen, massa 0 u, bij atoom gelijk aan protonen Rij van boven naar onder in het PS die dezelfde eigenschappen hebben. Groep 1, makkelijk reageren, lading 1+ Groep 17, makkelijk reageren, lading 1Groep 18, reageren niet Moleculen Niet- metaal Metaal Zout Molecuul Covalentie Molecuulformule Structuurformule Zouten Ion Cl, F, N, I, H, O, Br, P, S, C (B, Si, As, Te, At) Alle overige elementen. Metaal met een niet metaal Atoomgroep met vaste samenstelling, bestaand uit niet metalen Aantal bindingen dat een molecuul kan aangaan Geeft het aantal atoomsoorten in een molecuul aan Geeft de plaats van de atoomsoorten in een molecuul aan (tekening) Geladen atoom, positief (te weinig elektronen) of negatief (Te veel elektronen. Zouthydraat Zout dat kristalwater (H2O) bevat Verhoudingsformule Geeft aan in welke verhouding de positieve en negatieve ionen voorkomen. Hydratatie Omringing van een ion door watermoleculen. Oplosbaarheid Mate waarin een zout in water oplost Neerslag Ontstaan van onoplosbaar zout bij mengen van zoutoplossingen. Zie BINAS 45A Bindingen Metaalbinding Ionbinding Atoombinding Binding tussen de metaaldeeltjes door vrij bewegende elektronen. Komt alleen voor in metalen Binding tussen een metaal en een niet metaal, door aantrekking van de positieve en de negatieve ionen Binding ín een molecuul (= niet-metalen) door gemeenschappelijk elektronenpaar Binding waarbij geen ladingsverschil is tussen de atomen Gewone atoombinding Polaire Binding waarbij licht ladingsverschil is tussen de atomen, bv O-H of N-H atoombinding binding Vanderwaalsbinding Binding tússen moleculen op basis van aantrekkingskracht. Hoe zwaarder het molecuul, hoe sterker de binding Waterstofbrug Extra binding tussen polaire delen van moleculen (O-H of N-H groepen) Hydrofiele of Stof die waterstofbruggen kan vormen en daardoor goed oplost in polaire stof water Hydrofobe of Stof die geen waterstofbruggen kan vormen en daardoor slecht oplost apolaire stof in water. Koolstofchemie Alkaan Alkeen Stamnaam Karakteristieke groep Isomeer Rekenen Volume Massa Dichtheid Mol Verzadigde koolwaterstofketen, zonder dubbele bindingen Onverzadigde koolwaterstofketen, met dubbele bindingen Langste koolstofketen binnen een koolwaterstof Alle atomen/atoomgroepen aan de koolstofketen keten m.u.v. de H atomen Dezelfde molecuulformule, andere structuurformule Grootte van een stof in m3, L (=dm3) of mL (cm3) Gewicht van een stof in g of kg Aantal gram dat 1 cm3 weegt Eenheid voor de hoeveelheid die je van een stof hebt. 1 mol = 6,022 x 10 23 Deeltjes = molecuulmassa in u. Molverhouding Verhouding waarin de deeltjes in een reactie reageren Molaire massa Massa van 1 mol stof met als eenheid gram per mol Molairiteit/ Aantal mol in 1 L of aantal mmol in 1 L concentratie Massa% Aantal gram stof per gram mengsel Volume % Aantal (m)L stof per (m)L mengsel Zuren en Basen Zuur Base Sterk zuur Sterke base Zwak zuur Zwakke base pH pOH Indicator Zure oplossing Basische oplossing Neutralisatie Titratie Stof die een H+ afstaat Stof die een H+ opneemt Zuur die alle H+ afstaat Base die alle H+ opnemen Zuur die een deel van de H+ afstaat Base die een deel van de H+ opneemt Zuurgraad van een oplossing. –Log [H+] Basegraad van een oplossing –Log [OH-] Kleurstof waarvan de kleur afhangt van de pH Stof waarbij de pH lager is dan 7 Stof waarbij de pH hoger is dan 7 Reactie waarbij het aantal mol OH- gelijk is aan het aantal mol H+ Kwantitatieve methode om de zuurgraad te bepalen. Koolstofchemie- Reacties Kraken Ontledingsreactie waarbij een koolstofketen in twee of meer delen wordt gesplist Additie Toevoeging van een bepaalde stof aan een verzadigde koolstofketen, waarbij een dubbele binding verdwijnt. Verestering Reactie met een zuur en een alcohol waarbij een ester en water ontstaan. Hydrolyse Reactie met water waarbij een molecuul splitst, omgekeerde van een verestering Verzeping Hydrolyse van een vet o.i.v. een base (OH-) warbij glycerol en zeep ontstaat Vetharding Additie van H2 aan een onverzadigde oliën, waarbij vetten ontstaan. Polymerisatie Aan elkaar zetten van monomeer eenheden tot een lange keten. Koolstofchemie & Polymeren Monomeer Klein molecuul die met zichzelf kan reageren tot polymeer Dimeer Twee monomeren aan elkaar Polymeer Lange keten van monomeerenheden Polyalkaan Polymeer van alkenen Polyester Polymeer met esterbindingen Thermoharder Stof die bij verwarming niet vervormbaar is Thermoplast Stof die bij verwarming vervormbaar is Aminozuren Verbindingen met een NH2 groep en een COOH groep en 20 verschillende zijgroepen. Eiwitten Polipeptiden, polymeer van aminozuren Peptidebinding Binding in het eiwit tussen de aminozuren (N-C) Koolhydraten Polymeer van glucose Enzym Biologische katalysator Fotosynthese Vorming van glucose (C6H12O6) en O2 in planten uit CO2 en H2O Vetzuur Lange koolstofketen met een zuurgroep aan het eind Vet Ester van glycerol met drie vetzuurstaarten, waarvan minimaal één onverzadigd Olie Ester van glycerol met drie vetzuurstaarten, die allemaal verzadigd zijn Redox Oxidator Reductor Halfreactie Elektrochemische cel Elektroden Elektronenstroom Ionenstroom Elektrolyt Membraan Zoutbrug Elektrolyse reactie Stof die elektronen opneemt Stof die elektronen afstaat Reactie van of de reductor of de oxidator. Batterij waarbij een redoxreactie de elektrische energie levert Staven van metaal of koolstof die stroom geleiden Richting waarin de elektronen zich bewegen, vanuit de oplossing naar de elektrode of andersom. Richting waarin de ionen zich bewegen, in het membraan of in de zoutbrug Geleidende vloeistof tussen de elektronen Scheidingswand in een cel die de reactie tussen de halfcellen voorkomt Staaf met positieve en negatieve ionen die de stroomkring in een cel gesloten maakt Ontleding onder invloed van stroom, reactie in een stroombron Glaswerk Reageerbuis Reacties uitvoeren, verdunningsreeksen maken, verwarmen Bekerglas Mengen, opvangen oplossen, reacties uitvoeren, ruwe volumes afpassen, verwarmen Erlenmeyer Mengen, opvangen, oplossen, reacties uitvoeren, ruwe volumes afpassen, verwarmen Trechter Gemakkelijk vullen van glaswerk, filtreren Maatcilinder Nauwkeurig variabele volumes afpassen Maatkolf Zéér nauwkeurig een vast volume afpassen, voor het maken van oplossingen Buret Nauwkeurig bepaalde hoeveelheden vloeistof aftappen een Volumepipet Zéér nauwkeurig een vast vloeistofvolume afpassen Verdeelpipet Nauwkeurig variabele volumes afpassen, verdunningsreeksen maken Gasmeetspuit Hoeveelheid vrijgekomen gas meten Koeler Condenseren van een gas Rondbodemkolf Reservoir bij destillaties en extracties.
