Jodenvervolging - Wikiwijs Maken

Jodenvervolging vmbo12
Auteur
VO-content
Laatst gewijzigd
19 juni 2017
Licentie
CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie
Webadres
https://maken.wikiwijs.nl/62177
Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is
hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.
Inhoudsopgave
Jodenvervolging
Vooraf
Activiteiten
Stap1
Stap2
Stap3
Begrippen
Over dit lesmateriaal
Pagina 1
Jodenvervolging vmbo12
Jodenvervolging
Vooraf
Wat weet je al over de Jodenvervolging tijdens de
Tweede Wereldoorlog?
Overleg je antwoord met een klasgenoot.
Leerdoel
Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn er heel veel Joden vermoord.
Een deel van deze Joden kwam uit Nederland.
Na deze opdracht kun je vertellen over hoe de Jodenvervolging in Nederland tijdens de Duitse
bezetting ging.
Eindproduct
Je schrijft een brief over de situatie in Nederland tijdens de Duitse bezetting en over de
Jodenvervolging.
Activiteiten
Stap
Groepsgrootte
Activiteit
Alleen
Kennisbank over de Duitse bezetting bestuderen en vragen
beantwoorden.
Stap 2
Alleen
Kennisbank over de Jodenvervolging bestuderen, filmpje over
een doorgangskamp kijken en vragen beantwoorden.
Stap 3
Alleen
Een brief schrijven naar je oom of tante in Amerika alsof je in de
tweede Wereldoorlog leeft en die door de docent laten nakijken.
Stap 1
Benodigdheden
Geen bijzonderheden.
Tijd
Voor deze opdracht heb je 2 uur nodig.
Stap1
Pagina 2
Jodenvervolging vmbo12
Ga naar de Kennisbank geschiedenis
Lees de inleiding en bestudeer dan de verschillende pagina's in het eerste onderdeel ‘Duitse
bezetting’.
KB: Duitse bezetting
Beantwoord hierna de volgende vragen:
Kennisbank – Duitse bezetting
kn.nu/015wt
1
Wat wordt bedoeld met het Nederlandse volk werd door Hitler gezien als ‘Brudervolk’?
a. Het Nederlandse volk is sterk verwant met het Duitse volk.
b. Het Nederlandse volk is sterk verschillend van het Duitse volk.
2
Hoe heette de SS’er die de leiding had over het burgerlijk bestuur van Nederland?
a. Seyss Inquart
b. Anton Mussert
3
In welke periode was er vooral sprake van anti-Joodse maatregelen door de Duitsers?
a. Fase 1 gematigd (1940 - 1941)
b. Fase 3 ontregeling (1944-1945)
c. Fase 2 weerstand en verzet (1941 - 1944)
Pagina 3
Jodenvervolging vmbo12
4
Waarvoor staat de afkorting NSB?
a. Nationaal Socialistische Beweging
b. Nederlandse Sociale Bond
5
Hoe heette de leider van de NSB?
a. Anton Mussert
b. Seyss Inquart
6
Waaruit blijkt dat de NSB voor Hitler was?
a. Tijdens de oorlog was de NSB de enige toegestane partij.
b. Aan het hoofd van de partij stond een Duitse SSér.
7
Waar of niet waar? De meeste Nederlanders namen actief deel aan gewelddadig verzet.
a. niet waar
b. waar
8
Waar of niet waar? Een voorbeeld verzet zonder gebruik van geweld is het hulp bieden aan
onderduikers.
a. niet waar
b. waar
Stap2
Pagina 4
Jodenvervolging vmbo12
Kennisbank – Jodenvervolging
Ga naar de Kennisbank geschiedenis.
Blader naar het onderdeel 'Jodenvervolging' en lees de informatie.
KB: Jodenvervolging
Bekijk ook onderstaand videofragment.
Beantwoord vervolgens de volgende vragen.
Kennisbank – Jodenvervolging
kn.nu/g4dzi
1
Vanaf wanneer moesten de Joden in Nederland een Jodenster verplicht op hun kleding dragen?
a. mei 1942
b. februari 1941
2
Hoe heette het doorvoerkamp in Nederland waar veel Nederlandse joden naar toe werden
gebracht voordat ze naar Duitsland of Polen gingen?
a. Westerbork
b. Auschwitz
3
Waartoe diende de niet-Joodverklaring?
a. Om te werken als ambtenaar moest je een niet-Joodverklaring hebben.
b. Om in het verzet te gaan moest je een niet-Joodverklaring hebben.
4
Hoeveel Nederlandse Joden zijn er omgekomen tijdens de Tweede Wereldoorlog?
Pagina 5
Jodenvervolging vmbo12
a. ruim 10.000
b. ruim 100.000
Stap3
Eindproduct
Verplaats je in de situatie van een Nederlandse scholier tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Je schrijft een brief naar je oom of tante in Amerika.
In je brief vertel je wat er de laatste maanden in Nederland gebeurd is.
Je vertelt over:
de rol van de NSB.
de maatregelen die de Duitsers namen tegen de Joden.
het verzet tegen de Duitsers.
In je brief geef je ook je mening over de gebeurtenissen.
Zorg dat er niet teveel taalfouten in je brief staan.
Klaar en tevreden?
Laat je brief beoordelen door je docent.
Begrippen
10 mei 1940 - februari 1941
De gematigde fase van de Duitse bezetting. Na vijf
oorlogsdagen in mei 1940 was Nederland door
Duitsland veroverd. Een klein deel van het Duitse
leger bezette Nederland. Nederland kreeg een
burgerlijk bestuur onder leiding van Seyss Inquart.
Najaar 1944 - mei 1945
De fase van ontregeling en hongersnood. De
zwaarste maanden uit de oorlog. Het
transportsysteem dat in de winter van 1944 door
de Duitsers volledig stil was gelegd, zorgde voor
een dramatisch gebrek aan voedsel. De in het
nauw verkerende Duitsers reageerden op
vergrijpen en verzetsdaden met veel geweld.
Uiteindelijk was Nederland op 5 mei 1945 in zijn
geheel bevrijd.
Pagina 6
Februari 1941 - najaar 1944
De fase van de Duitse repressie. De Duitse
machthebbers lieten hun gematigde houding
varen. De dwang en beperkingen namen toe
en anti-Joodse maatregelen volgden elkaar
snel op.
Blitzkrieg
Snelle verrassingsaanval met een sterk leger,
zodat de vijand snel verslagen kan worden.
Jodenvervolging vmbo12
Capitulatie
Overgeven aan de vijand.
Seyss Inquart
Arthur Seyss-Inquart (1892 – 1946), was een
Oostenrijks jurist en nazi-politicus. Hij hoorde in
het begin bij de gematigde stroming van de
Oostenrijkse nazi's, maar later ontwikkelde hij zich
als Rijkscommissaris van Nederland in het bezette
Nederland als extremist.
Ballingschap
Naar een ander land vluchten of weggestuurd
worden. In mei 1940 vluchtte de Koninklijke familie
en regering tijdens de oorlogsdagen naar GrootBrittanië. Nederland had toen een regering en
koningshuis in ballingschap.
Bombardement Rotterdam
In de middag van 14 mei 1940 werd de
eeuwenoude historische binnenstad van
Rotterdam compleet vernietigd door zware
bombardementen. Het Nederlandse leger gaf zich
vervolgens snel op.
Voedingsmiddelen bonnen
Vanaf 1944 werd het steeds moeilijker om
moeilijkheden te negeren. De maatschappij raakte
steeds verder ontregeld en er was schaarste aan
producten en levensmiddelen. Om in het
levensonderhoud te voorzien werden er
voedingsmiddelen bonnen uitgegeven.
Brudervolk
Het Nederlandse volk werd door Hitler gezien
als een 'Brudervolk', sterk verwant aan het
Duitse volk.
Propaganda
Communicatie die heel sterk één enkele
boodschap laat horen en vaak de waarheid
heel simpel voorstelt. Propaganda had in de
Tweede Wereldoorlog vaak de vorm van
posters.
NSB
Nationaalsocialistische Beweging. Een
politieke partij die het nationaalsocialisme van
Hitler aanhing en in Nederland probeerde te
verspreiden.
Concentratiekampen
Kampen waar tegenstanders van de nazi’s en
Joden werden opgesloten. Ze moesten daar
hard werken onder afschuwelijke
omstandigheden. De meesten overleefden de
kampen niet.
Dwangarbeid
Arbeid die mensen onder bedreiging van
straf, tegen hun wil, verrichten. Vanaf 1942
organiseerde Duitsland gedwongen klussen
in de Duitse oorlogsindustrie. Miljoenen
volwassen mannen uit de bezette gebieden
werden gedwongen in Duitsland te werken in
werkkampen en fabrieken.
Invasie
Een invasie is een militaire actie die bestaat uit het
binnengaan van een leger van een gebied dat valt
onder een ander land. Over het algemeen met het
doel het land te veroveren.
Nederlandse SS
De Nederlandse SS werd op 11 september
1940 opgericht. Ongeveer 25.000
Nederlanders meldden zich aan bij de SS en
vochten mee aan de zijde van de Duitsers.
Radio Oranje
Radio-uitzendingen door de Nederlandse regering
en koningin, die naar Engeland gevlucht waren.
Razzia
Actie waarbij een straat of wijk werd afgezet
en alle huizen werden gecontroleerd op
onderduikers of andere vijanden.
Collaboratie
Samenwerken met de bezetter van je land.
Onderduiken
Verstoppen in een huis (kelder, zolder o.i.d.) of op
het platteland, om te voorkomen dat je werd
opgepakt.
Pagina 7
Jodenvervolging
Jodenvervolging is gecoördineerd geweld
tegen en onderdrukking van de Joodse
bevolkingsgroep. De bekendste
Jodenvervolging is de Holocaust.
Anne Frank
Joods meisje dat bekend is geworden door
het dagboek dat ze schreef tijdens de
Tweede Wereldoorlog, toen ze ondergedoken
zat in Amsterdam
Jodenvervolging vmbo12
Persoonsbewijzen
De Duitsers verplichtten alle Nederlanders van
veertien jaar en ouder om een persoonsbewijs bij
zich te hebben.
Hongerwinter
De winter van 1944-1945. In het westen van
Nederland waren zeer weinig
voedselvoorraden en er was geen transport
mogelijk.
Westerbork
Doorvoerkamp in Nederland in de provincie
Drenthe. Hier werden Nederlandse Joden
verzameld en daarna per trein naar
concentratiekampen in andere landen gestuurd.
Neutraal
Een neutraal land is een land dat in geval van
oorlog geen partij kiest. In ruil daarvoor hoopt
het land niet aangevallen te worden door een
van beide partijen.
D-Day
6 juni 1944, de dag waarop de legers van de
Verenigde Staten, Engeland en Canada Frankrijk
via de kust binnenvielen om Europa te bevrijden.
Jodenster
In mei 1942 werd door de Duitsers de
Jodenster ingevoerd. Joden moesten de
opvallende ster verplicht op hun kleding
dragen.
Pagina 8
Jodenvervolging vmbo12
Over dit lesmateriaal
Colofon
Auteur
VO-content
Laatst gewijzigd
19 juni 2017 om 13:48
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons
Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder
de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij
bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk
medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken
te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland
licentie
Aanvullende informatie over dit lesmateriaal
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Leerniveau
VMBO gemengde leerweg, 2; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 1; VMBO
kaderberoepsgerichte leerweg, 2; VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 1;
VMBO theoretische leerweg, 1; VMBO gemengde leerweg, 1; VMBO
theoretische leerweg, 2; VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 2;
Leerinhoud en
Mens en maatschappij;
doelen
Eindgebruiker
leerling/student
Moeilijkheidsgraad gemiddeld
Studiebelasting
2 uur en 0 minuten
Trefwoorden
leerlijn, rearrangeerbare
Pagina 9
Jodenvervolging vmbo12