Tekst Evelien van Damme en Marit Schouten, Kirkman Company klanttevredenheid Customer excellence: niet alleen voer voor commercieel directeur De klant centraal is een mantra geworden en niet alleen bij de commerciële afdeling van organisaties. Maar wat kun je doen om de hele organisatie klantgericht te laten acteren? Onlangs hield Kirkman Company hierover een zogenoemde Benen Op Tafel Sessie met 15 commercieel verantwoordelijken van onder meer Stork, ABN Amro, Nuon en Manpower Group. Conclusie? De klant is niet langer alleen het domein van de commercieel directeur. Een allesomvattende aanpak die afdelingen overstijgt is noodzakelijk om de klant centraal te zetten. Het leveren van goede producten en diensten staat nog altijd aan de basis voor tevreden klanten. Daar eindigt de relatie echter niet. Luisteren naar de klant, het waarmaken van beloften, het echt waarde toevoegen en ontzorgen van de klant moet centraal staan in de hele organisatie. Dit vraagt om een commerciële transformatie. Zowel in processen en medewerkers, als in de organisatie-inrichting. Om de klant centraal te stellen door de hele organisatie, zijn er vijf ‘knoppen’ om aan te draaien: 1) de commerciële strategie, 2) het productenen dienstenportfolio, 3) de inrichting van de organisatie, 4) de mensen in de organisatie en 5) de omgeving en het ecosysteem waarin de organisatie opereert. Maar waar begin je? En wat is het belangrijkste? Dit verschilt niet alleen per organisatie, maar ook per klant. Tijdens de sessie boden gastsprekers Nienke Bloem en Remko Stolk inspiratie, tips en mogelijke oplossingen. Vervolgens gingen de deelnemers zelf aan de slag. Nienke’s persoonlijke missie is om de wereld een mooiere plek te maken voor klanten en medewerkers. De basis voor dit gedachtegoed is gevormd bij KPN, waar Bloem het Customer Excellenceprogramma heeft vormgegeven. Met haar ervaringen van KPN op zak, helpt ze nu organisaties richting klantgerichtheid als 22 ccm - jaargang 25 - nr 6 2015 adviseur, coach en spreker. De weg om de klant écht centraal te zetten is voor veel organisaties niet altijd gemakkelijk. “Klantbeleving gaat om perceptie; het combineren van feiten en emoties”, aldus Bloem. Bij KPN hadden Nienke en haar team steun vanuit hoger management, om de verandering kracht bij te zetten. Deze steun is volgens haar cruciaal: “Als het management het niet écht wil, heeft het eigenlijk geen zin. C-level support is van groot belang om écht een verandering teweeg te brengen.” Wat de verandering extra kracht bijzette, was het combineren van de langetermijnvisie met maandelijkse resultaten. Door kleinere projecten te doen en successen te vieren, blijft de motivatie hoog. Om het beloofde land van klanttevredenheid te bereiken, introduceert Bloem een programma bestaande uit drie pijlers. Luisteren naar de klant is de eerste pijler. “Het achterhalen van het klantprobleem is vaak een eerste belangrijke stap”, zegt Nienke. Om dit te doen is KPN, in plaats vanuit binnen naar buiten te zenden, van buiten naar binnen gaan denken. Vanuit de opgedane klantenfeedback kunnen verbeteringen worden gefilterd en doorgevoerd. Het opvolgen van klachten en sluiten van feedback loops kunnen klachten al drastisch verminderen. Om te leveren op basis van merkwaarde klanttevredenheid - de tweede pijler – moeten bedrijven vervolgens weer naar binnen kijken. Wat is de belofte die we klanten maken? Wat maakt ons uniek? De klantreis wordt onder de loep genomen. “Persona of klantarena’s geven vaak dezelfde informatie als grootschalige marktonderzoeken. Ga in gesprek met klanten en volg hun klantreis. Vanuit hier kun je gaan verbeteren”, aldus Bloem. Bij veel bedrijven ligt de focus van de salesafdeling op de zogenaamde ‘klant worden’ loop. Maar om de klantbelofte waar te maken, moeten bedrijven ook de ‘klant zijn’ loop inzichtelijk maken. Een kritische vraag die Nienke dan ook graag stelt als ze bij organisaties binnen komt is: Hoe vaak wordt de klant besproken in de boardroom? “Intentie en praktijk liggen nogal eens uit elkaar. Wees eerlijk over wat je doet en wie je wilt zijn.” De derde pijler - medewerkers zijn ambassadeurs - concentreert zich op de trots van medewerkers. Door medewerkers in hun kracht te zetten en de autonomie te geven de klant echt te helpen, gaan ze trotser zijn op hun werkzaamheden en het bedrijf. Bij KPN bleek, tot verbazing van Nienke, dat nog niet alle medewerkers zelf klant waren van het bedrijf: “Door het gesprek aan te gaan met en te luisteren naar de verbeterpunten van medewerkers, kregen zij zelf meer plezier in hun werk. Dit plezier wordt dan ook uitgedragen richting de klant.” Dat je medewerkers ook je ambassadeurs zijn, hoef je Remko Stolk niet uit te leggen. Als commercieel directeur van schoonmaakbedrijf Asito staat het verbinden van medewerkers en klanten voorop, om zo samen resultaat te bereiken. “De kracht zit in onze mensen. Zij zijn uiteindelijk degenen die het allemaal moeten doen en dagelijks contact hebben met onze klanten.” Om iedereen in het bedrijf te doorgronden van dit belang begint iedereen bij het bedrijf met een zogeheten ‘sop-stage’. Twee weken lang zélf als schoonmaker aan de slag om het vak te leren en zo te begrijpen wat er speelt op de werkvloer. Ook Stolk sopte twee weken lang mee. Zo stel je de klant centraal, door eerst de medewerker centraal te zetten. Dat is het verhaal van Asito. Deze inzet op medewerkers komt vanuit het DNA van het familiebedrijf dat Asito nog altijd is. “Als directie moeten wij ervoor zorgen dat medewerkers zo min mogelijk last hebben van ons. Iedereen kan verbinden. Het moet geen trucje zijn wat je uithaalt, maar voortkomen uit een oprecht geloof binnen de organisatie”, stelt Remko. Dit geloof gaat verder dan simpel goed werkgeverschap, het is juist in het belang van de klant. Door een steeds sneller veranderende klantbehoeft worden flexibele medewerkers, die kunnen meedenken met de klant, van grote waarde. Een voorbeeld hiervan is de ‘mobile professional’, een programma met als doel medewerkers van Asito mobieler en minder standplaatsgebonden te maken. Digitalisering dient als middel om zo meer tijd vrij te maken te investeren in klantcontacten. Daarnaast worden medewerkers bij Asito betrokken bij innovaties. “Doordat aan de medewerkers wordt gevraagd om mee te denken, durven zij ook kritisch te zijn”, aldus Remko. Door open en eerlijk te zijn over wat wel en niet werkt, worden medewerkers gestimuleerd verbeteringen meteen door te zetten en initiatieven op te pakken. Met inspiratie op zak was er ook ruimte om zelf aan de slag te gaan. Met vijf knoppen om aan te draaien, zou elke commercieel verantwoordelijke het liefst alle vijf tegelijk vol opendraaien. Het wordt pas moeilijk als er prioriteiten moeten worden gesteld. Tijdens de break-out sessie kreeg elke deelnemer dan ook een eigen dashboard voorzien van de vijf knoppen en een simpele opdracht: Je hebt tien punten te verdelen, waar zet jij op in? Dit leverde interessante inzichten op. Ondanks de diversiteit aan achtergronden, bleek al snel dat de knop ‘mensen’ van groot belang is. Bijna alle deelnemers besloten op deze knop in te zetten. Strategie, diensten en zelfs de organisatie-inrichting staan of vallen bij de mensen die het moeten (uit) dragen. De medewerker is uiteindelijk degene met het meeste klantcontact. En dat terwijl vergaderingen vaak gaan over de strategie, organisatie-inrichting en producten en diensten: bovenste drie knoppen. Interne afstemming bleek ook een discussiepunt, omdat de organisatie-inrichting soms tegenstrijdig is aan klantbelang. Elke afdeling heeft eigen belangen, maar het klantbelang zou de gemeenschappelijke deler moeten zijn. Dat de verschillende knoppen samenhangen, spreekt voor zich. Maar de volgorde is eveneens van groot belang. Waar de strategie de stip vormt op de horizon, moeten de mensen het vervolgens overbrengen en de organisatie-inrichting het dragen. >> (Lees verder op pagina 25) ccm - jaargang 25 - nr 6 2015 23 ??? nog invullen column stellen. Obama gebruikte op zijn beurt robocalling om de kiezer op andere gedachten te brengen. Er zijn veel mogelijkheden bij het samenbrengen van spraaktechnologie, data-analyse en outbound telemarketing. Michael Sherer, hoofdredacteur van TIME Magazine, kan erover meepraten. Hij werd gebeld door mevrouw Samantha West, een prettig klinkende dame, die een mooie ziektekostenverzekering aanbood. Sherer had zelf direct het vermoeden dat er iets niet in de haak was en vond de stem toch wel wat robotachtig klinken. Hij stelde Samantha wat simpele vragen, zoals welke groente het belangrijkste bestanddeel van tomatensoep vormde. Mevrouw West verschuilde zich achter ‘een slechte verbinding’ toen zij niet in staat bleek deze vraag te beantwoorden. Het gegeven dat Sherer twijfelde of de stem wel echt was, geeft direct weer hoe goed deze technologie inmiddels is ontwikkeld. In de meest recente ontwikkeling worden geautomatiseerde stemmen gebruikt door een echte medewerker. Ook wel aangeduid als ‘voice conversion’ technologie of ‘agent-assisted automation’. Hierbij is een echte contactcentermedewerker betrokken, vaak gevestigd in een ander land, en deze ‘pusht’ antwoorden naar de persoon aan de andere kant van de lijn op basis van zijn vragen of opmerkingen. Een contactcentermanager in de Filippijnen vertelde Alexis Madrigal van de Amerikaanse krant The Atlantic: “In principe is de agent alleen de bestuurder, maar het systeem heeft zijn eigen leven. De agenten werken als oren en handen van het systeem.” Ik heb eens goed nagedacht over deze ontwikkeling en kom tot de conclusie dat deze ontwikkelingen haast onvoorstelbaar zijn. Knap en eng tegelijk. Kennelijk kunnen bedrijven straks outbound bellen met een systeem, waarbij de consument denkt dat er een echte medewerker met hem spreekt. Voor de Nederlandse markt lijkt het ver weg om meerdere redenen. Allereerst vergt het nog al wat ‘guts’ om dit überhaupt te gaan testen in Nederland. Voor zover ik kan beoordelen heeft deze techniek hier z’n intrede nog niet gedaan, maar het zou gevoelsmatig ook niet goed passen bij onze cultuur. In de Verenigde Staten heeft zelfs een politicus geen moeite met robocalling. Dat zie ik hier Jesse Klaver nog niet toepassen. In Nederland is robocalling bovendien verboden. Voor agent-assisted automation is dat niet geheel duidelijk. Het is een typisch voorbeeld van waar de techniek de wetgever vooruit snelt. De Telecomwet stelt dat een automatische oproep zonder menselijke tussenkomst verboden is. Daar is vast een mouw aan te passen in dit geval en bovendien is er daadwerkelijk een mens bij betrokken. Deze laat alleen het praten over aan de computer. Voer voor juristen. Volgens de fabrikanten van agent-assisted automation oplossingen heeft de techniek enorme voordelen voor de productiviteit. Naar verluidt zou een getrainde medewerker namelijk meerdere gesprekken tegelijk kunnen voeren. Ook voor offshoring zou de ontwikkeling een zegen zijn. Consumenten wereldwijd hebben namelijk moeite met de zware accenten van buitenlandse agents. Een aanbieder van offshore outsourcing, Avatar Technologies, heeft dan ook als slogan ‘Outsourcing without the accent’. Interessante mogelijkheden dus. Of en vervolgens hoe organisaties deze spraaktechnologie gaan inzetten, is de vraag. Het zou in elk geval een grote stap zijn richting de vrijwel volledige automatisering van outbound telemarketing. Daarnaast lijkt het voor standaard customer service ook een oplossing. We gaan het zien! >> (Vervolg van pagina 23) “Alle KPI’s staan op groen, maar de klant is niet ‘happy’ – hoe komt dat en wat doe je dan? De klant heeft bepaalde (onuitgesproken) verwachtingen over bijvoorbeeld innovaties en partnerships. Te vaak spelen organisaties maar weinig in op verwachtingen van klanten die niet altijd in het contract staan of worden uitgesproken. Ook kan het zijn dat de levering niet consistent is met de belofte, of dat er juist meer gevraagd wordt dan afgesproken en haalbaar is. Daarbij zetten organisaties nog weinig stappen om in alle lagen – van de organisatie – de klant centraal te zetten”, aldus Roy Klaassen, Managing Partner bij Kirkman Company. De practice Customer Excellence richt zich op allerlei facetten die bijdragen aan een goede samenwerking, denk hierbij aan thema’s als de commerciële strategie, de producten en diensten, de organisatie-inrichting, het leiderschap, de juiste medewerkers en het inzetten van de omgeving om zo de samenwerking te verbeteren en de klant beter te kunnen helpen. Daarnaast zijn zij bezig met het schrijven van een boek, waarin meer dan 25 commercieel directeuren hun visie en learnings delen over hoe zij de klant centraal zetten binnen de organisatie. Key takeaways: Om je klant centraal te stellen door je hele organisatie, beschik je over vijf processen waar je aan kunt draaien. Bepaal voor jezelf waar je prioriteit(en) liggen. Maar wees je er van bewust dat alle vijf de processen altijd aanwezig zijn en aandacht behoeven. Oftewel: een integrale benadering is nodig. Ook aan de slag met Customer Excellence? Hieronder een paar tips: •Achterhaal je klantprobleem. Dit is het begin van je reis om klantgericht te worden. •Zorg voor C-level support. •Meet en rapporteer structureel! Dit vergt doorzettingsvermogen en discipline. •Beantwoord klantvragen! Opvolging is vaak één van de grootste problemen. •Ga verbeteren vanuit de klantenfeedback: je hoeft niet overal een 9 op te scoren. Kijk waar in de journey het van belang is dat je investeert. •Maak je klantreis zelf! •Is je organisatie ingericht in silo’s? Verzand dan niet in de verschillen, maar zoek naar de gemeenschappelijke deler. Klantbeleving moet de silo’s overstijgen. •Volg naast de klantreis, ook de medewerkersreis. Vraag medewerkers waar hun trots maar ook hun schaamte zit. Gebruik dit als startpunt voor verbeteringen. •Geef medewerkers de ruimte om de klant te helpen. Dit vergt een bepaalde mate van autonomie en een flexibele bedrijfsvoering. •Betrek medewerkers in verbeter- en innovatietrajecten. Zij weten vaak goed te benoemen waar de pijn zit. •Laat tijdens de vergadering een lege stoel over, die is voor de klant. Vraag je vervolgens bij elke beslissing af: wat zou de klant hiervan vinden? Evelien van Damme (Consultant) en Marit Schouten (Young Professional) zijn werkzaam bij Kirkman Company en actief binnen de practice Customer Excellence. Deze practice helpt b2b-organisaties duurzame klantrelaties op te bouwen en te behouden door de samenwerking tussen organisatie en klant te verbeteren en de eigen organisatie klantgericht te laten opereren. ccm - jaargang 25 - nr 6 2015 25