Geliefde gemeente van onze Heer Jezus Christus

Geliefde gemeente van onze Heer Jezus Christus,
Als je ziek bent ga je naar de dokter, de specialist. Sommige christenen bezoeken in de loop
van de tijd ook wel een gebedsgenezer als Jan Zijlstra. U wellicht niet, jij niet. Maar er zijn
gemeenteleden die dat hebben gedaan of van plan zijn dat te doen. Christenen die ziek zijn
overwegen om naar Joshua te gaan. In Nigeria. Ook in onze gemeente. Niet dat het per se
zo ver weg moet. Je kunt, als je gebedsgenezing zoekt ook naar Capelle aan den IJssel. Op
de Bermweg is een gemeente die elke laatste zondag van de maand genezingsdiensten
houdt. Met resultaat. Maar zou je genezing door gebed nog dichterbij kunnen zoeken. Bv.
hier op de Estafette?
Toen Jezus op aarde rondliep leek het zo makkelijk. Iedereen die ziek was en voor
genezing bij Hem kwam, genas Hij. Niemand heeft Hij ziek weggestuurd. Is iets dergelijks
voor ons ook een optie? Op zoek naar een gemeente met gebedsgenezing, ziekenzalving,
als een volgend alternatief in het lange rijtje van medische voorzieningen. Ja, zo kunnen we
tegen ziekte en genezing aankijken. Je gaat met je ziekte naar...... en dat was het dan?
Ik had over Jak.5,14-16 willen preken maar kwam tot ontdekking dat het goed is eerst
breder te kijken in het licht van de Bijbel naar ziekte en genezing om de betekenis van Jak. 5
wat kunnen gaan begrijpen. Dus vanochtend niet meer dan een begin van prediking over
Jak.5. Die paar teksten die we hebben gelezen maken duidelijk dat ziekte en genezing in
Gods hand zijn. Hij maakt ziek en Hij geneest. Maar wat betekende dat dan?
De Bijbel laat zien dat ziekte en genezing in Gods hand zijn
1) de ervaring daarvan in de Bijbel
2) wat wij daarvan kunnen leren m.h.o. op ons bidden
Als ik een merkwaardig geluid hoor in mijn auto ga ik naar de garage. Laat een diagnose
stellen, hoor wat er kapot is, hoe duur een reparatie is. En als het dan iets belangrijks is dan
wil ik dat dat snel gerepareerd wordt. Want op mijn auto moet ik kunnen vertrouwen. Het lijkt
wel alsof voor ons lichaam een beetje hetzelfde geldt. Als er iets piept, kraakt of anderszins
niet lekker loopt gaan we naar de dokter. Laten een diagnose stellen. En we willen dat het
gerepareerd wordt. Het liefst snel een beetje. En zoals we bij garages een prijsopgave willen
weten van te voren willen we van tevoren ook weten bij een ziekte hoe lang herstel gaat
kosten. Wat we er voor moeten doen. En dan, hup aan de slag ermee.
Ziektekostenverzekeraars garanderen ook binnen afzienbare tijd behandeling van bepaalde
klachten. De klant is koning. Gezondheid is een markt geworden. Met fitnesscentra, de
diëten, de antirookkuren, de kuurbaden, de vitaminepillen, noem maar op.
In een tijd waarin we gezondheid als ideaal hoog in het vaandel hebben staan worden
kosten noch moeiten gespaard. We doen, als regel, ook heel erg ons best om gezond te zijn
en te blijven. Niet roken. Niet teveel drinken. Niet te vet eten. Regelmatige oefening van het
lichaam. Want een goede score bij vet- en conditiemetingen is belangrijk. En nog
belangrijker natuurlijk: er goed uitzien. Niet alleen als je sport maar ook op feestjes en zeker
op vakantie. Goed d.w.z. gezond.
Gezond zijn is een doel op zich. Dat lijkt niet vreemd. Want wie wil er nu ziek zijn.
Soms kun je dat wel even willen. Met een licht griepje op de bank boeken lezen, video’s
kijken. Maar op een of andere manier werkt dat in de praktijk vaak niet zo. Ziek zijn ontregelt.
Gaat gepaard met je misselijk voelen, met pijn rond lopen, steeds maar moe zijn. En dat is
bepaald geen pretje. Je kunt hier in de kerk zitten met leuke kleren aan, opgemaakt evt.
maar ze moesten je eens zien als je boven de wc pot hangt. Nee, ziek zijn is niet fijn. En dan
heb ik het nog niet gehad over onderzoeken die je moet ondergaan. Na in de meest
vernederende houdingen te hebben gestaan, waarbij door latexgehandschoende handen
gegoogeld is met slangen en buizen, en dan te horen 'kleed u zich daar maar weer aan'. Of
het leven uit je voelen wegtrekken, dingen in je hoofd niet meer op een rijtje kunnen houden
Overgeleverd zijn aan verzorgers die je soms kunnen behandelen alsof je gek bent.
Ziekenhuizen en verzekeringen waar je een nummer bent. En......je maakt nu aan de andere
kant mee hoe mensen je kunnen vergeten. Maar ook hoe misbaar je bent. Ook zonder jou is
1
er een leven op je werk en in je sociale omgeving. Nee, ziek zijn, lichamelijk of psychisch laat
maar, liever niet. Je kunt maar beter gezond zijn. Want pas als gezonde kun je meedoen,
functioneren. En elke storing dat dat verhindert moet zo snel mogelijk verholpen worden.
Maar we zijn hier in de kerk. En daar komt er in het licht na de Bijbel een dimensie bij.
Een dimensie die bij veel mensen kwijt is. Die ook bij Gods kinderen dreigt te verdwijnen. Dat
merk je aan die 9 genezen melaatsen. Jezus heeft als een soort dokter hen genezen en dus
kunnen ze weer volop meedraaien in het leven. Dat deze Israëlieten hun ziekte en
gezondheid ook i.v.m. God brengen, zien we niet gebeuren. Slechts de, niet-Jood, de
Samaritaan deed dat. En toen Hij zijn dankbaarheid uitte ontdekte hij dat niet alleen zijn
lichaam was genezen, maar zijn leven in Jezus ook gered was. Nu kon hij zijn wie hij moest
zijn. Hoe hij moest zijn.
Zo merken we ook dat ziekte en genezing verder in het O.T. werden opgevat. Het
had alles te maken met het leven met en voor God. Op het leesrooster heb ik twee teksten
uit Spr. geschreven die aangeven 'luisteren naar de HERE is gezond. Houdt je ook
lichamelijk gezond. Maakt je gezond.' Andersom wordt er ook een direct verband gelegd
tussen zonde, niet luisteren naar de HERE en ziekte. Dus lezen we in sommige psalmen
over mensen die hun schuld belijden tegenover God. Ze hebben ervaren dat God hen klein
heeft gemaakt in hun ziek zijn om hun kleinheid en gebrokenheid tegenover de HERE te
erkennen. God gebruikt die ziekte als opwekking tot bekering, behoud, verlossing. En in die
situaties krijgt genezing het karakter van vergeving. Zo hebben we dat ook in Hos.6 gelezen.
Maar niet altijd is het verband tussen zonde en ziekte evenzeer duidelijk. Juist uit het
bijbelboek Job blijkt dat de HERE zich niet laat narekenen daar waar Hij het leven van de
mens met ziekte aantast. Dat maakt het voor Job niet makkelijker in zijn relatie tot God. Die
relatie krijgt een tijd lang het karakter van een worsteling met God. Een vragen van 'HERE
doe mij recht.' Bij Job komt het allemaal goed. Maar niet altijd volgt in de Bijbel genezing. Bv.
in Ps.88 en Ps.102 merken we niet dat de ziekte wordt weggenomen. En toch, er is ook in
die psalmen, wel sprake van het betrekken van God in het leven. Er is ook een relatie met
God mogelijk in die ziekte.
Nu staat er in het O.T. niet erg veel over ziekte en genezing. Nog minder over
concrete ziektes. En de woorden die soms met ziekte worden vertaald geven niet eens altijd
zozeer een ziekte aan als wel een toestand. Nl. het niet in conditie zijn. Niet normaal kunnen
functioneren. Een Israëliet ervoer bij het afnemen van de lichamelijke kracht dat de dood het
leven begon over te nemen. En de bedreiging die de Israëlieten daarin ervoer was extra.
Want er was in de tijd van het O.T. een veel minder sterk besef van een leven na dit leven.
Met het sterven was het over en uit. Althans, met het sterven was het leven voor God eruit.
Nietwaar, Ps.30 geeft dat duidelijk aan; Wie zal u loven in de dood? M.a.w. HERE wilt u nog
wat aan me hebben genees me dan. Want dan kan ik er weer helemaal voor u zijn.
Genezing stond dus in het kader van het herstel van de relatie met God. Genezing
betekent in de Bijbel herintegratie. Het weer functioneren. Binnen het totaal van Gods volk.
Maar daarin ook in verhouding tot God. Dat kon gelden voor een heel volk. Dat hebben we
gelezen in Hos.6. Maar het kon ook gelden voor een individuele Israëliet. Herstel betekende
niet dat geluk, welvaart en voorspoed konden opbloeien maar het terugkomen in een leven
waarin er weer sjaloom, heelheid, met God en Gods volk werd ervaren.
De Bijbel zet ziekte en genezing in een allesomvattende samenhang. Nl. De strijd die
er sinds de zondeval is tussen satan en zijn rijk en de Here Jezus Christus en het Koninkrijk
der hemelen. De strijd tussen zwart en wit. Tussen donkerheid en licht. En ziekte wordt dus
ervaren als het wegkruipen van dat licht en een aanstaande overwinning van de duisternis.
Omdat het rijk van de duisternis staat voor gebrokenheid, disharmonie, ziekte, dood. Maar
het Rijk van het Licht voor heelheid, vrede, harmonie, welzijn, gezondheid, leven. En uit de
Bijbel valt te leren dat in kader daarvan de bede om genezing een plaats kreeg. Er weer
helemaal kunnen zijn voor God en zijn gemeenschap. HERE, wat hebt u nu aan zieken aan
mensen die in de greep van de dood of helemaal dood zijn. Doe mij leven. Herstel. Om uw
naams wil
2
2)
De Bijbel laat zien dat ziekte en genezing in Gods hand zijn. Wat wij daarvan
kunnen leren m.h.o. op ons bidden.
Het grote verschil tussen de Bijbel, m.n. het O.T., en ons mensen van vandaag is dus
dat bij ons gezondheid iets is geworden dat op zichzelf staat. Het heeft een doel in zich.
Heeft een waarde in zich. En dan zijn we tegen genezing ondertussen wel iets anders aan
gaan kijken mede door invloeden uit Oosterse landen. Waardoor een ziek orgaan meer
gezien wordt in het totaal van het functioneren van de mens. Maar centraal is en blijft de
mens. Zijn welbevinden.
En dat gaat christenen bepaald niet voorbij. Om het even bij deze tijd van het jaar te
houden. Als iemand opgetogen bij een gebedsgenezingsbijeenkomst vandaan komt, want
zijn rugklachten zijn verleden tijd. En een van de eerste dingen die hij zegt is: nu kan ik
eindelijk weer eens met mijn familie skiën. Ja, dat is de houding van die 9 ondankbare
genezen melaatsen. Doorgaan met je leven. Doorgaan met jezelf.
Het voor mij meest opvallende voorbeeld van iemand die genezen werd en juist zo de
kans om te sterven tegemoet liep was die genezen blinde in Lc.18. De Here Jezus is daar op
weg naar zijn kruisiging. Om Gods vloek te dragen vanwege de zonden van mensen. Hij
loopt daar als de beloofde, geprofeteerde Messias. Hij heeft het zijn discipelen nadrukkelijk
verteld. Nu gaat het bijna gebeuren. Dan is er ineens de ontmoeting met die blinde. En is het
dan geen merkwaardige vraag die de Here Jezus aan die blinde stelt? Als je met een
bloedende hand op de EHBO afdeling van een ziekenhuis komt gaan ze toch ook niet
vragen: wat wil je. Nee, ze gaan direct aan de slag om wat aan die bloeding te doen. Zou de
Here Jezus niet weten wat deze blinde wilde? Dat spreekt toch voor zich? Ja. Maar toch
moet hij dat zelf uitspreken. Hij moet tegenover deze Messiaanse koning, op weg naar de
koningsstad Jeruzalem, precies zeggen wat hij wil. Je zou zeggen 'zien' spreekt voor zich.
Maar deze blinde reageert in geloof. Het is dus niet de reactie van een patiënt tot een
soort wonderdokter: genees mij. Nee, het is de vraag van een gelovige aan de beloofde
Messiaanse koning die het Messiaans heil komt brengen. Messiaans heil waar bv. Jesaja
over had geprofeteerd. De vraag is: laat mij delen in dat Messiaanse heil. Dat ik mag zien.
Dus dat ik mag zien wat er nu te zien valt. Geef mij oog voor wat ik niet wil, voor wat ik niet
mag missen van u de Messiaanse koning.
En dan wordt hij genezen. Uw geloof heeft U behouden. Wij hebben de neiging om
snel te lezen: Omdat je zo goed gelooft heb ik je genezen. Maar nergens in het NT lezen we
dat Jezus mensen alleen genas omdat ze geloofden. Nee Hij genas, dankbare gelovigen en
ondankbare ongelovigen. Maar voor sommigen betekende die genezing ook behoud. D.w.z.
eeuwig heil. Dat zijn ook de twee lagen die er in Jak.5,15 zitten. Het gaat daar niet alleen of
in de eerste plaats om genezing op zich. Maar het gaat om behoud. Een leven in een
herstelde, open relatie met God.
Maar dan kun je dus de vraag stellen wat is 'ziek zijn'. Weer even terug naar het O.T.
In het O.T. werd ziekte dus sterk gezien als het begin van het niet meer kunnen functioneren
voor God. Je niet meer zo kunnen inzetten voor God binnen de gemeenschap van allen die
bij Hem horen. Dus in het OT hoorde je niet iemand zeggen 'wat ben ik rijk dat ik gezond
ben'. Nee, wat ben ik rijk dat ik de gezondheid heb om er helemaal voor God te zijn. Ziekte
luidde de dood in en dat betekende God niet meer kunnen loven. Niet meer kunnen
beantwoorden aan de levensbestemming nl. leven voor God. Nu we als NT-ische gelovigen
intenser bewust zijn van het feit dat ons sterven een doorgang is tot het eeuwige leven, nu
we weten dat in de hemel God lof ontvangt van hen in geloof hier leefden, hoeven we dié
angst m.b.t. ziekte niet meer te hebben.
Tegelijk is ziekte, als teken van sterfelijkheid en dood natuurlijk nog wel steeds een
vijand van het leven dat God heeft gemaakt. Ziekte maakt het mooie dat God maakte kapot.
En de dood wordt in het NT aangewezen als een laatste vijand. Weliswaar door Chr
overwonnen maar toch een vijand. En daarom hoort ziekte niet. Jezus' genezingen laten ook
zien dat het koninkrijk der hemelen een koninkrijk is van heelheid, Gebrokenheid door ziekte
past daar niet in. Hoort daar niet bij.
Dat wij herstel zoeken, genezing van ziekte is dus normaal. Maar in welk kader? Met
welk doel? En kunnen we in het licht van de Bijbel ziektes ook nu nog zien als signaal van
3
God omdat de sjaloom met Hem bezig is schade te lijden? Ziekte als Gods manier om je
aandacht te vragen jouw relatie met Hem? En dan ook eerlijk. Als je een drukke baan hebt
met een ongezonde levensstijl daarbij kun je wel snel genezing zoeken van allerlei
lichamelijke klachten van hart en stress. En dan zeggen 'ja mijn werk is toch in dienst van
Gods koninkrijk'. Maar is dat zo? Of wil je gewoon weer lekker in je vel zitten door de
vertrouwde draad van je leven weer op te pakken. Maar kan een leven in een ongezonde
levensstijl een leven zijn uit God voor God?
M.a.w. brs en zrs je kunt verlangen naar en bidden om genezing. Je kunt genezen
worden. Maar verwar dat niet met behouden worden. Probeer ook eerlijk te zijn. Ik gaf net
het voorbeeld van die man die eindelijk kon skiën. En dan zal een christen het wellicht niet
snel zo zeggen maar wij kunnen onszelf ook iets wijsmaken hè zo van 'als de Here God me
hier van geneest, dat van me wegneemt, dan kan ik er beter voor Hem zijn'. Maar is dat echt
zo? Of is dat een geestelijke lading voor je wens om gewoon lekker met andere gezonde
mensen mee te kunnen doen in het leven. De vraag is dus wat wil je bereiken in je bidden
om genezing?
De door Jezus genezen blinde was behouden. En nu ging hij niet eens even lekker
op zijn rug liggen kijken naar de wolken, de bomen, de vogels. Nee,er staat: Hij volgde
Jezus. En in het licht van die geschiedenis betekent dat: Hij volgde Jezus op de kruisweg.
De weg naar Golgotha. De weg van het je eigen leven willen verliezen. Je zou zeggen: nu
had die man eindelijk de kans om zijn leven op te bouwen. Om er, de resterende tijd, nog
wat van te maken. Om ervan te genieten. En nu ..... was hij bereid zijn nog maar net
kerngezonde leven kwijt te raken. Met open ogen ging hij een zekere dood tegemoet. Hij
volgde immers Hem die had gezegd
Indien iemand achter Mij wil komen, die verloochene zichzelf en neme zijn kruis op en volge
Mij. Want ieder die zijn leven zal willen behouden, die zal het verliezen; maar ieder die zijn
leven verliezen zal om Mijnentwil en omwille van het evangelie, die zal het behouden.
Jezus maakt deze blinde gezond die het offer van zijn leven wilde geven. Voor die blinde had
zijn genezing, zijn gezondheid dus geen waarde in zich. Maar moest zijn gezond zijn
waardevol zijn voor het Koninkrijk van God. Ik denk dat dat het eerste is waar we over na
moeten denken. Als we bidden om gezondheid, als we dokters aflopen, overwegen naar
gebedsgenezers te gaan incl. de teleurstellingen die daarbij horen, omdat niet alle
gebedsgenezers alle mensen ook genezen: de vraag moet zijn: wat is de functie van mijn
leven, de betekenis van gezondheid m.h.o. op Gods koninkrijk. En ja, daar zit onlosmakelijk
de vraag aan vast of ziekte een verhindering is in het leven voor Gods koninkrijk. In het
volgen van Jezus. Een laatste bijbels voorbeeld hierover: De arme Lazarus had zweren. Hij
leefde en stierf als zieke. Maar was behouden. De rijke gezonde man was verloren.
Paulus schrijft aan de Ef. bewerkt uw behoud met vrezen en beven. Dat begint met
bidden. En daarin kan dat gebed om genezing een plek hebben. Maar laat wat u het meeste
waard is het eerste doel blijven. Amen
Ps. 30:1,2
Ng. 79
Hos.6,1
Lc.17,11-19
Lc.18,35-43
Ps. 38:1,2,3,4,9,11
Jak.5,14-16
Ps. 37:2,16
Lb.470
4
4 januari 2004
T:Jak.5,14-16
L: Hos.6,1;Lc.17,11-19;Lc.18,35-43
Aan vragen rond ziekte en gebedsgenezing kunnen we niet voorbij gaan. Maar wat zegt de Bijbel er over?
De Bijbel laat zien dat ziekte en genezing in Gods hand zijn
1) de ervaring daarvan in de Bijbel
2) wat wij daarvan kunnen leren m.h.o. op ons bidden
ad 1) Vanwege de gezondheid die we hoog in ons vaandel hebben staan is er een hele markt gekomen. We willen
er goed d.w.z. gezond uitzien. Ziek zijn voelt verschrikkelijk. Maar toch is in het licht van de Bijbel ziekte meer dan
een storing die even verholpen moet worden. De 9 genezen melaatsen deden wel zo, maar alleen de Samaritaan
heeft begrepen dat ziekte een onderdeel is van het totaal in het leven voor God. De Bijbel geeft aan: Luisteren naar
God houdt je, ook lichamelijk, gezond. Ongehoorzaamheid kan door God worden bestraft met ziekte. Ook
anderszins merken we dat ziekte aanleiding is voor mensen om zich te bezinnen op hun relatie tot God. In ziekte
neemt die relatie soms de vorm aan van een worsteling. Niet ieder die ziek is wordt, na belijdenis van schuld, ook
genezen. (Ps.88\102) Ziekte was voor de Israëliet extra bedreigend. Want de aansluipende dood kon verhinderen
dat hij nog langer kon beantwoorden aan zijn levensdoel nl. loven van God (Ps.30) Genezing betekent in de Bijbel
herintegratie. Het weer functioneren. Binnen het totaal van Gods volk, in verhouding tot God. Herstel betekende niet
dat geluk, welvaart en voorspoed konden opbloeien maar het terugkomen in een leven waarin er weer sjaloom,
heelheid, met God(s volk) werd ervaren.
ad 2) Bij ons is gezondheid een doel op zich geworden. Ook na gebedsgenezing is soms het doel: (weer) kunnen
doen war je een tijd onmogelijk was of waar je altijd al zin in had. De vraag uit Lc.18 van Jezus lijkt en vreemde
vraag. Maar de blinde vraagt om meer dan herstel van zijn ogen Hij wil getuige zijn van het Messiaanse heil. In de
genezing zat een dubbele bodem nl. herstel en behoud. Dat kom je ook in Jak.5 tegen. Ziekte mag ons voor de
vraag zetten als het gaat om onze relatie tot God. Kijk uit dat je (gebeds)genezing niet verwart met behouden
worden. Wees eerlijk in je wens om herstel. Wil je er voor de HERE zijn of gewoon van je ongemak af? De genezen
blinde ging met open ogen een zekere dood tegemoet. Is ziekte een verhindering in het leven voor Gods koninkrijk?
Bijbels voorbeeld hierover: De arme Lazarus, had zweren. Hij leefde en stierf als zieke. Maar was behouden. De
rijke gezonde man was verloren.
Om over na te denken: Ik zou nooit van gebedsgenezing gebruik willen maken want......
Voor de jongeren: Bij griep gepaard met hoofdpijn neem je een paracetamol evt. een penicillinekuur. Een
islamistische jongere zal in een soortgelijke situatie lezen uit de Koran en bidden tot Allah. Is dit laatste overdreven
godsdienstig of kun je er meer van zeggen?
Leesrooster n.a.v. Jak.5,14-16
-Spr. 3,7-8; Spr. 4,20-22
Er is geen reden om deze teksten direct te vergeestelijken. Als je de Bijbel erop gaat onderzoeken ontdek je dat de
HERE bv. ook m.h.o. op de woestijnreis aanwijzingen gaf zodat het volk gezond bleef.
-Ps.16
Pas als Petrus op Pinksterdag de diepere laag aanboort in deze psalm krijgt hij eeuwigheidsperspectief. Maar voor
de O.T.-ische Israëliet was met sterven het leven d.w.z. het loven eruit.
-Ex. 15,22-27
De eerste plaats in de Bijbel waar het woord genezen klinkt. Genezen wordt daar in direct verband gebracht met het
leven in overeenstemming met de bepalingen voor het menselijk samenleven
-Jes.53
Dat de blinden uit Lc.18 tegen het licht van Jes.1 en Jes.53 in Jezus de messiaans heilstijd zag aangebroken laat
zien dat hij nog zo 'blind' niet was.
-Joh.9
De voor Joden bekende vraag tussen ziekte en zonde werd gesteld. Jezus vindt die vraag op zich niet verkeerd
maar had ook al in Lc.13,1-5 aangegeven dat beter dan een antwoord zoeken op die vraag is, je te bekeren.
-Lc.16,19-31
Vroomheid en gezondheid gingen dus ook in Israël niet altijd gelijk op. Maar je bent dus wel gelukkiger af als je
behoud je meer waard is dan je gezondheid.
Over ziekte en genezing en ziekenzalving zie: M.J. Paul, Vergeving en genezing, Boekencentrum-Zoetermeer.
5