Het financieel, fiscaal en boekhoudkundig optimaliseren van de

Het financieel, fiscaal en
boekhoudkundig optimaliseren van
de jaarrekening
Verschelden Accountants en
Belastingconsulenten
Werkwijze



BVBA Optimaal – balans en
resultatenrekening vóór (fiscale)
optimalisatie
Diverse mogelijkheden tot fiscale
optimalisatie
BVBA Optimaal – balans en
resultatenrekening na (fiscale)
optimalisatie
Verschelden - 20 november 2003
Verhouding tussen
boekhoudrecht en fiscaal
recht:



Superioriteit van het boekhoudrecht boven
het fiscaal recht : boekhoudkundige
waarderingsregels moeten worden aanvaard,
tenzij uitdrukkelijke afwijking in fiscale
wetgving
Boekhoudkundig voorzichtigheidsbeginsel:
voorzichtig doch realistisch beeld
Fiscaal doel: zo vlug mogelijk belastbare basis
doen ontstaan
Verschelden - 20 november 2003
Fiscaal optimaliseren
Financieel optimaliseren


Fiscaal optimaliseren = binnen alle wettelijke
grenzen trachten zo weinig mogelijk
vennootschapsbelasting te betalen
(zie tips 1 tot …)
Financieel optimaliseren = binnen alle
wettelijke grenzen trachten een zo positief
mogelijke jaarrekening naar voor te brengen
(zie tips A tot …)
Verschelden - 20 november 2003
1. Oprichtingskosten : wat ?




Kosten van oprichting en
kapitaalverhoging
Kosten bij uitgifte van leningen
Overige oprichtingskosten
Herstructureringskosten
Verschelden - 20 november 2003
1. Oprichtingskosten:
boekhoudkundig



Geactiveerd of onmiddellijk in kosten
Afschrijving: ten minste 20 % per jaar
Uitzondering: de kosten bij uitgifte van
leningen mogen gespreid worden over
de looptijd van de leningen (tip A !)
Verschelden - 20 november 2003
1. Oprichtingskosten: fiscaal





Al dan niet activering
Afschrijving « ad libitum » (dus 100 %
mogelijk)
Boekjaar < 12 maanden
Geen degressieve afschrijvingen
mogelijk
Geen investeringsaftrek
Verschelden - 20 november 2003
1. Oprichtingskosten:
aandachtspunten


Inbreng in natura van een onroerend
goed: de registratierechten van 0,5 % of 12,5
%, notariskosten, … zijn fiscaal aftrekbaar,
hetzij door opname in de resultatenrekening,
hetzij gespreid via activering en afschrijving
bij de oprichtingskosten.
Problematiek van de fiscale afschrijvingen of
fiscale waardevermindering bij aankoop van
een terrein.
Verschelden - 20 november 2003
2. Immateriële vaste activa :
wat ?




Kosten van onderzoek en ontwikkeling
Concessies, octrooien, licenties, knowhow, merken en andere gelijkaardige
rechten
Goodwill
Vooruitbetalingen op immateriële vaste
activa
Verschelden - 20 november 2003
2. Immateriële vaste activa:
boekhoudkundig


Afschrijven volgens afschrijvingsplan
opgesteld door raad van bestuur
Als in uitzonderlijke afschrijvingen de
kosten voor onderzoek en ontwikkeling
of van goodwill worden gespreid over
meer dan vijf jaar, dan moet dit worden
verantwoord in de toelichting.
Verschelden - 20 november 2003
2. Immateriële vaste activa:
fiscaal



Geen degressieve afschrijvingen toegestaan
Minimale afschrijvingstermijn van 3 jaar voor
investeringen in onderzoek en ontwikkeling
en 5 jaar voor de andere immateriële vaste
activa
Kosten m.b.t. zelf tot stand gebrachte IVA:
ineens als kosten aftrekbaar of activeren (tip
B). Bij activering: IA mogelijk.
Verschelden - 20 november 2003
2. Immateriële vaste activa:
GOODWILL




Goodwil is afschrijfbaar, maar de
belastingplichtige moet het bewijs leveren dat
de goodwill een werkelijke
waardevermindering heeft ondergaan.
Maar één client: toch afschrijving mogelijk
Afschrijven over 10-12 jaar.
Kortere termijn mogelijk (20 %), mits bewijs
van effectieve waardevermindering.
Verschelden - 20 november 2003
3.Materiële vaste activa: wat ?






Terreinen en gebouwen
Installaties, machines en uitrusting
Meubilair en rollend materieel
Vaste activa in leasing en soortgelijke
rechten
Overige materiële vaste activa
Vaste activa in aanbouw en
vooruitbetalingen
Verschelden - 20 november 2003
3. Materiële vaste activa:
boekhoudkundig


Waardering aan:
- aanschaffingsprijs
- vervaardigingsprijs (directe / integrale kost)
- inbrengwaarde
Afschrijvingen en waardeverminderingen,
volgens eisen van voorzichtigheid,
oprechtheid en goede trouw, los van het
resultaat
Verschelden - 20 november 2003
3. Materiële vaste activa:
fiscaal





Lineaire en degressieve afschrijvingen (tip 1)
Geen degressief afschrijvingen voor pw’s en
activa waarvan gebruik is afgestaan
Max. 40 % degressief (behalve boekjaren van
meer dan 1 jaar).
Bijkomende kosten: afschrijven ad libitum
(behalve pw’s), maar niet degressief
Eenmalige en gespreide investeringsaftrek.
Verschelden - 20 november 2003
3. Materiële vaste activa:
aandachtspunten





Opsplitsing tussen waarde terreinen en
gebouwen
Gebouwen verworven om gesloopt te worden
Bijkomende kosten bij aankoop van een
terrein
Degressieve afschrijving van activa waarvan
recht van gebruik slechts na verloop van tijd
is afgestaan
Investeringen en investeringsaftrek
Verschelden - 20 november 2003
3. Materiële vaste activa:
opsplitsing terrein / gebouw



Waarde van het terrein is NIET gelijk aan de
geschatte waarde van het terrein as such
Waarde van terrein en waarde van de
gebouwen moeten TERZELFDERTIJD geschat
worden en dan % verdeeld over de waarde
van de aankoopprijs.
Opsplitsing al dan niet opgenomen in
notariële akte.
Verschelden - 20 november 2003
3. Materiële vaste activa:
slopen van gebouw


Wanneer een gebruikt gebouw wordt
afgebroken, zijn de minderwaarden en
slopingskosten beroepskosten van het jaar
waarin de afbraak plaatsvindt.
Gebouwen verworven om gesloopt te worden
zijn dus geen te activeren bedrijfsmiddelen.
De aanschaffingskosten zijn dadelijk
aftrekbaar.
Verschelden - 20 november 2003
3. Materiële vaste activa:
bijkomende kosten aankoop
terrein


Zie artikel in bijlage.
Discussie niet afgelopen !
Verschelden - 20 november 2003
3. Materiële vaste activa:
investeringsaftrek




Voorwaarden: nieuw, uitsluitend voor beroep,
in België, afschrijving over min. drie jaar,
geen pw’s, gebruik niet afgestaan aan derden
Mogelijkheid van gespreide investeringsaftrek
benutten !
Niet op cliënteel
Ook immateriële vaste activa zijn meestal niet
nieuw.
Verschelden - 20 november 2003
3. Materiële vaste activa:
degressieve afschrijvingen



Mogelijkheid om degressief af te schrijven
benutten (tip 2) !!!
Ook wanneer het recht van gebruik pas later
zal worden afgestaan aan derden;
degressieve afschrijvingen zijn immers niet
meer mogelijk wanneer het gebruik aan
derden is afgestaan (dus niet zal worden
afgestaan)
Heeft ook impact op gespreide IA !
Verschelden - 20 november 2003
4. Voorraden en bestellingen
in uitvoering : wat ?







Grond –en hulpstoffen
Goederen in bewerking
Gereed product
Handelsgoederen
Onroerende goederen bestemd voor verkoop
Vooruitbetalingen op voorraadinkopen
Bestellingen in uitvoering
Verschelden - 20 november 2003
4. Voorraden en bestellingen
in uitvoering: boekhoudkundig




Grond –en hulpstoffen, handelsgoederen, OG
bestemd voor verkoop: aanschaffingsprijs of
marktprijs indien lager
Goederen in bewerking: vervaardigingsprijs
Gereed produkt: vervaardigingsprijs of
marktprijs indien lager
Bestellingen in uitvoering: vervaardigingsprijs
+ eventueel winsttoerekening.
Verschelden - 20 november 2003
4. Voorraden en bestellingen
in uitvoering: boekhoudkundig


Aanschaffingswaarde: aankoopprijs +
bijkomende kosten. Er zijn 4 methoden:
- individualisering van de prijs
- gewogen gemiddelde prijs
- fifo
- lifo
Marktwaarde: « normale » aanschaffingsprijs
op datum van de jaarafsluiting
Verschelden - 20 november 2003
4. Voorraden en bestellingen
in uitvoering:
vervaardigingsprijs

Keuze tussen:
- directe vervaardigingsprijs: enkel
directe kosten
- semi-directe vervaardigingsprijs:
directe + deel van onrechtstreekse
productiekosten
- integrale vervaardigingsprijs: directe +
geheel van onrechtstreekse
productiekosten
Verschelden - 20 november 2003
4. Voorraden en b.i.u.: directe
vervaardigingsprijs


Aanschaffingsprijs van grond –en hulpstoffen
+
Directe productiekosten, nl.
- prijs van de onderaannemingen
- diensten & diverse goederen in direct
verband met de productie van die goederen
- personeelskosten die rechtstreeks op de
productie betrekking hebben
Verschelden - 20 november 2003
4. Voorraden en b.i.u. :
onrechtstreekse
productiekosten


Geen definitie in boekhoudwet.
Worden beschouwd als onrechtstreekse
productiekosten:
- Kosten van fabrieksgebouwen en machines
- Indirecte lonen in de fabricage-afdeling
- Deel van de algemene beheerskosten
- Rente op vreemd vermogen
Verschelden - 20 november 2003
4. Voorraden en bestellingen
in uitvoering: waardering b.i.u.



Keuze tussen:
- percentage of completion
- completed contract
Percentage of completion: ook deel van
de winst wordt opgenomen
Completed contract: ook deel van de
winst wordt opgenomen.
Verschelden - 20 november 2003
4. Voorraden en bestellingen
in uitvoering: fiscaal


Geen specifieke fiscale bepalingen, dus
boekhoudwetgeving wordt gevolgd.
Fiscaal veel speelruimte, vooral bij
« vervaardigingsprijs »:
- onrechtstreekse productiekosten niet,
gedeeltelijk of volledig opnemen
- geen duidelijke definitieve van
onrechtstreekse productiekosten
Verschelden - 20 november 2003
4. Voorraden en bestellingen
in uitvoering:
waardeverminderingen


Aanvullende waardeverminderingen mogen
om rekening te houden, ofwel met de
evolutie van de realisatie –of marktwaarde,
ofwel met de risico’s inherent aan de aard
van de betrokken producten of gevoerde
activiteit.
Fiscaal mag prijs niet dalen onder de prijs die
men zo ontvangen in geval van massale
verkoop (uitverkoop)
Verschelden - 20 november 2003
5. Vorderingen om minder dan
één jaar: dubieuze debiteuren



Aanleggen van waardevermindering voor
dubieuze debiteuren op basis van
voorzichtigheidsprincipe, op basis van
inschatting door bestuursorgaan.
Fiscaal aanvaardbaar, als reden van de
waardevermindering zich in het betreffende
boekjaar situeert (annualiteitsprincipe).
Staat 204.3 opmaken en individualiseren.
Verschelden - 20 november 2003
6. Overlopende rekeningen
van het actief:
boekhoudkundig


Betreft:
- over te dragen kosten
- de verworven opbrengsten
Er moet rekening worden gehouden met
kosten en opbrengsten, ongeacht de dag
waarop deze kosten en opbrengsten worden
betaald of geïnd (behalve indien de effectieve
inning onzeker is).
Verschelden - 20 november 2003
6. Overlopende rekeningen
van het actief: fiscaal


Aftrekbaar: kosten die in het belastbare
tijdperk zijn gedaan of gedragen … d.w.z. of
betaald of bedragen of het karakter van
zekere en vaststaande schulden of verliezen
hebben verkregen en als zodanig geboekt
OTDK zijn theoretisch fiscaal aftrekbaar in het
boekjaar van betaling. Administratie
aanvaardt de toerekening aan het boekjaar
waarop de kosten in werkelijkheid betrekking
hebben.
Verschelden - 20 november 2003
7. Voorzieningen voor risico’s
en kosten : boekhoudkundig


Toepassing van de principes van:
- continuïteit
- matching
- getrouw beeld
Voorzieningen: ter dekking van naar hun aard
duidelijk omschreven verliezen of kosten die
op balansdatum waarschijnlijk of zeker zijn,
maar waarvan bedrag nog niet vaststaat.
Verschelden - 20 november 2003
7. Voorzieningen voor risico’s
en kosten: fiscaal


Voorwaarden voor fiscale aftrekbaarheid:
- lasten met beroepsmatig karakter
- lasten van het boekjaar
- afzonderlijke rekening van het passief
- formulier 204.3
Toepassingen: hangende geschillen,
brugpensioenen, groot onderhoud,
pensioenbelofte, technische waarborgen
Verschelden - 20 november 2003
7. Voorzieningen voor risico’s
en kosten: hangende
geschillen

Zie artikel in bijlage.
Verschelden - 20 november 2003
7. Voorzieningen voor risico’s
en kosten: pensioenbelofte

De intern gefinancierde
pensioenbelofte: zie artikel in bijlage.
Verschelden - 20 november 2003
7. Voorzieningen voor risico’s
en kosten: andere
toepassingen





Voorzieningen voor groot onderhoud
Voorziening voor bodemsanering
Voorziening voor brugpensioen
Voorziening voor technische
waarborgen
Voorziening voor 10-jarige
aansprakelijkheid: fiscaal niet aanvaard
Verschelden - 20 november 2003
8. Schulden op minder dan
één jaar


Schulden m.b.t. nog te verletten
overuren
Te ontvangen facturen:
- fiscale opportuniteit
- een must !
- voorbeelden: kost neerlegging
jaarrekening, afsluiting boekhouding,
enz.
Verschelden - 20 november 2003
9. Overlopende rekeningen
van het passief


Over te dragen opbrengsten:
- voorbeelden: abonnementen, huur, enz.
Toe te rekenen kosten:
- intresten kaskrediet
- intresten andere leningen
- OV
- kosten afsluiting boekjaar
- enz.
Verschelden - 20 november 2003
10. Resultaatsbestemming


Voorwaarden voor het verlaagd getrapt
belastingstarief
Mogelijkheid om gebruik te maken van
tantièmes om te voldoen aan de
« éénmiljoenregel »
Verschelden - 20 november 2003