Het financieel, fiscaal en boekhoudkundig optimaliseren van de

Het financieel optimaliseren
van de jaarrekening
Verschelden Accountants en
Belastingconsulenten
Fiscaal optimaliseren
Financieel optimaliseren


Fiscaal optimaliseren = binnen alle wettelijke
grenzen trachten zo weinig mogelijk
vennootschapsbelasting te betalen
Financieel optimaliseren = binnen alle
wettelijke grenzen trachten een zo positief
mogelijke jaarrekening naar voor te brengen
Verschelden - 18 mei 2004
Verhouding tussen boekhouden jaarrekeningrecht en fiscaal
recht



Superioriteit van het boekhoud-en
jaarrekeningrecht boven het fiscaal recht :
boekhoudkundige waarderingsregels moeten
worden aanvaard, tenzij uitdrukkelijke
afwijking in fiscale wetgving
Boekhoudkundig voorzichtigheidsbeginsel:
voorzichtig doch realistisch beeld
Fiscaal doel: zo vlug mogelijk belastbare basis
doen ontstaan
Verschelden - 18 mei 2004
Tip 1:
Oprichtingskosten




Kosten van oprichting en
kapitaalverhoging
Kosten bij uitgifte van leningen
Overige oprichtingskosten
Herstructureringskosten
Verschelden - 18 mei 2004
Tip 1:
Oprichtingskosten:boekhoudkundi
g



Geactiveerd of onmiddellijk in kosten
Afschrijving: ten minste 20 % per jaar
Uitzondering: de kosten bij uitgifte van
leningen mogen gespreid worden over
de looptijd van de leningen
Verschelden - 18 mei 2004
Tip 1:
Oprichtingskosten: fiscaal





Al dan niet activering
Afschrijving « ad libitum » (dus 100 %
mogelijk)
Boekjaar < 12 maanden
Geen degressieve afschrijvingen
mogelijk
Geen investeringsaftrek
Verschelden - 18 mei 2004
Tip 2:
Immateriële vaste activa : wat
?




Kosten van onderzoek en ontwikkeling
Concessies, octrooien, licenties, knowhow, merken en andere gelijkaardige
rechten
Goodwill
Vooruitbetalingen op immateriële vaste
activa
Verschelden - 18 mei 2004
Tip 2:
Immateriële vaste activa:
boekhoudkundig


Afschrijven volgens afschrijvingsplan
opgesteld door raad van bestuur
Als in uitzonderlijke afschrijvingen de
kosten voor onderzoek en ontwikkeling
of van goodwill worden gespreid over
meer dan vijf jaar, dan moet dit worden
verantwoord in de toelichting.
Verschelden - 18 mei 2004
Tip 2:
Immateriële vaste activa:
fiscaal



Geen degressieve afschrijvingen toegestaan
Minimale afschrijvingstermijn van 3 jaar voor
investeringen in onderzoek en ontwikkeling
en 5 jaar voor de andere immateriële vaste
activa
Kosten m.b.t. zelf tot stand gebrachte IVA:
ineens als kosten aftrekbaar of activeren.
Bij activering: IA mogelijk.
Verschelden - 18 mei 2004
Tip 2:
Immateriële vaste activa:
GOODWILL




Goodwil is afschrijfbaar, maar de
belastingplichtige moet het bewijs leveren dat
de goodwill een werkelijke
waardevermindering heeft ondergaan.
Maar één client: toch afschrijving mogelijk
Afschrijven over 10-12 jaar.
Kortere termijn mogelijk (20 %), mits bewijs
van effectieve waardevermindering.
Verschelden - 18 mei 2004
Tip 3:
Materiële vaste activa: wat ?






Terreinen en gebouwen
Installaties, machines en uitrusting
Meubilair en rollend materieel
Vaste activa in leasing en soortgelijke
rechten
Overige materiële vaste activa
Vaste activa in aanbouw en
vooruitbetalingen
Verschelden - 18 mei 2004
Tip 3:
Materiële vaste activa:
boekhoudkundig


Waardering aan:
- aanschaffingsprijs
- vervaardigingsprijs (directe / integrale kost)
- inbrengwaarde
Afschrijvingen en waardeverminderingen,
volgens eisen van voorzichtigheid,
oprechtheid en goede trouw, los van het
resultaat:
- duur verlengen
- pro rata temporis (dagbasis)
Verschelden - 18 mei 2004
Tip 3:
Materiële vaste activa: fiscaal





Lineaire en degressieve afschrijvingen
Geen degressief afschrijvingen voor pw’s en
activa waarvan gebruik is afgestaan
Max. 40 % degressief (behalve boekjaren van
meer dan 1 jaar).
Bijkomende kosten: afschrijven ad libitum
(behalve pw’s), maar niet degressief
Eenmalige en gespreide investeringsaftrek.
Verschelden - 18 mei 2004
Tip 3:
Materiële vaste activa:
aandachtspunten





Opsplitsing tussen waarde terreinen en
gebouwen
Gebouwen verworven om gesloopt te worden
Bijkomende kosten bij aankoop van een
terrein
Degressieve afschrijving van activa waarvan
recht van gebruik slechts na verloop van tijd
is afgestaan
Investeringen en investeringsaftrek
Verschelden - 18 mei 2004
Tip 3:
Materiële vaste activa:
investeringsaftrek




Voorwaarden: nieuw, uitsluitend voor beroep,
in België, afschrijving over min. drie jaar,
geen pw’s, gebruik niet afgestaan aan derden
Mogelijkheid van gespreide investeringsaftrek
benutten !
Niet op cliënteel
Ook immateriële vaste activa zijn meestal niet
nieuw.
Verschelden - 18 mei 2004
Tip 3:
Materiële vaste activa: degressieve
afschrijvingen



Mogelijkheid om degressief af te schrijven
benutten ?
Ook wanneer het recht van gebruik pas later
zal worden afgestaan aan derden;
degressieve afschrijvingen zijn immers niet
meer mogelijk wanneer het gebruik aan
derden is afgestaan (dus niet zal worden
afgestaan)
Heeft ook impact op gespreide IA !
Verschelden - 18 mei 2004
Tip 4:
Voorraden & bestellingen in
uitvoering: wat ?







Grond –en hulpstoffen
Goederen in bewerking
Gereed product
Handelsgoederen
Onroerende goederen bestemd voor verkoop
Vooruitbetalingen op voorraadinkopen
Bestellingen in uitvoering
Verschelden - 18 mei 2004
Tip 4:
Voorraden & WIP:
boekhoudkundig




Grond –en hulpstoffen, handelsgoederen, OG
bestemd voor verkoop: aanschaffingsprijs of
marktprijs indien lager
Goederen in bewerking: vervaardigingsprijs
Gereed produkt: vervaardigingsprijs of
marktprijs indien lager
Bestellingen in uitvoering: vervaardigingsprijs
+ eventueel winsttoerekening.
Verschelden - 18 mei 2004
Tip 4:
Voorraden en WIP:
boekhoudkundig


Aanschaffingswaarde: aankoopprijs +
bijkomende kosten. Er zijn 4 methoden:
- individualisering van de prijs
- gewogen gemiddelde prijs
- fifo
- lifo
Marktwaarde: « normale » aanschaffingsprijs
op datum van de jaarafsluiting
Verschelden - 18 mei 2004
Tip 4:
Voorraden en WIP:
vervaardigingsprijs

Keuze tussen:
- directe vervaardigingsprijs: enkel
directe kosten
- semi-directe vervaardigingsprijs:
directe + deel van onrechtstreekse
productiekosten
- integrale vervaardigingsprijs: directe +
geheel van onrechtstreekse
productiekosten
Verschelden - 18 mei 2004
Tip 4:
Voorraden & WIP: directe
vervaardigingsprijs


Aanschaffingsprijs van grond –en hulpstoffen
+
Directe productiekosten, nl.
- prijs van de onderaannemingen
- diensten & diverse goederen in direct
verband met de productie van die goederen
- personeelskosten die rechtstreeks op de
productie betrekking hebben
Verschelden - 18 mei 2004
Tip 4:
Voorraden & WIP: onrechtstreekse
productiekosten


Geen definitie in boekhoudwet.
Worden beschouwd als onrechtstreekse
productiekosten:
- Kosten van fabrieksgebouwen en machines
- Indirecte lonen in de fabricage-afdeling
- Deel van de algemene beheerskosten
- Rente op vreemd vermogen
Verschelden - 18 mei 2004
Tip 4:
Waardering WIP



Keuze tussen:
- percentage of completion
- completed contract
Percentage of completion: ook deel van
de winst wordt opgenomen
Completed contract: ook deel van de
winst wordt opgenomen.
Verschelden - 18 mei 2004
Tip 4:
Voorraden & WIP: fiscaal


Geen specifieke fiscale bepalingen, dus
boekhoudwetgeving wordt gevolgd.
Fiscaal veel speelruimte, vooral bij
« vervaardigingsprijs »:
- onrechtstreekse productiekosten niet,
gedeeltelijk of volledig opnemen
- geen duidelijke definitieve van
onrechtstreekse productiekosten
Verschelden - 18 mei 2004
Tip 4:
Voorraden & WIP:
waardeverminderingen


Aanvullende waardeverminderingen mogen
om rekening te houden, ofwel met de
evolutie van de realisatie –of marktwaarde,
ofwel met de risico’s inherent aan de aard
van de betrokken producten of gevoerde
activiteit.
Fiscaal mag prijs niet dalen onder de prijs die
men zo ontvangen in geval van massale
verkoop (uitverkoop)
Verschelden - 18 mei 2004
Tip 5: Overlopende rekeningen
van het actief: boekhoudkundig


Betreft:
- over te dragen kosten
- de verworven opbrengsten
Er moet rekening worden gehouden met
kosten en opbrengsten, ongeacht de dag
waarop deze kosten en opbrengsten worden
betaald of geïnd (behalve indien de effectieve
inning onzeker is).
Verschelden - 18 mei 2004
Tip 5: Overlopende
rekeningen
van het actief: fiscaal


Aftrekbaar: kosten die in het belastbare
tijdperk zijn gedaan of gedragen … d.w.z. of
betaald of bedragen of het karakter van
zekere en vaststaande schulden of verliezen
hebben verkregen en als zodanig geboekt
OTDK zijn theoretisch fiscaal aftrekbaar in het
boekjaar van betaling. Administratie
aanvaardt de toerekening aan het boekjaar
waarop de kosten in werkelijkheid betrekking
hebben.
Verschelden - 18 mei 2004
Tip 6:
Herwaarderingsmeerwaarden




Principe: herwaardering van activa
Voordeel: verbetering van het eigen
vermogen
Nadeel: drukt op resultaat van komende
jaren (behalve bij herwaardering van
gronden)
Fiscaal : neutraal
Verschelden - 18 mei 2004
Voorzieningen voor risico’s en
kosten : boekhoudkundig


Toepassing van de principes van:
- continuïteit
- matching
- getrouw beeld
Voorzieningen: ter dekking van naar hun aard
duidelijk omschreven verliezen of kosten die
op balansdatum waarschijnlijk of zeker zijn,
maar waarvan bedrag nog niet vaststaat.
Verschelden - 18 mei 2004
Voorzieningen voor risico’s en
kosten: fiscaal


Voorwaarden voor fiscale aftrekbaarheid:
- lasten met beroepsmatig karakter
- lasten van het boekjaar
- afzonderlijke rekening van het passief
- formulier 204.3
Toepassingen: hangende geschillen,
brugpensioenen, groot onderhoud,
pensioenbelofte, technische waarborgen
Verschelden - 18 mei 2004
Tip 7: Rekening courant
omzetten in lening lange
termijn


Principe van de rekening courant
Voordeel van de langetermijnlening:
- permanent vermogen
- liquiditeitsratio’s zijn beter
- mooiere structuur van de balans
- kan fiscaal nog interessant zijn ook
Verschelden - 18 mei 2004
Schulden op minder dan één
jaar


Schulden m.b.t. nog te verletten
overuren
Te ontvangen facturen:
- fiscale opportuniteit
- een must !
- voorbeelden: kost neerlegging
jaarrekening, afsluiting boekhouding,
enz.
Verschelden - 18 mei 2004
Tip 8:
Overlopende rekeningen van het
passief


Over te dragen opbrengsten:
- voorbeelden: abonnementen, huur, enz.
Toe te rekenen kosten:
- intresten kaskrediet
- intresten andere leningen
- OV
- kosten afsluiting boekjaar
- enz.
Verschelden - 18 mei 2004
Tip 9:
Resultaatsbestemming



Werk met tantièmes (of dividenden)
i.p.v. bestuursbezoldigingen
Voorwaarden voor het verlaagd getrapt
belastingstarief
Mogelijkheid om gebruik te maken van
tantièmes om te voldoen aan de
« éénmiljoenregel »
Verschelden - 18 mei 2004
Tip 10:
Het belastingskrediet




Deel van de winst van het boekjaar
wordt vrijgesteld van belasting
Enkel voor KMO’s
Uitstel van belasting, geen afstel
Op korte termijn wel = financiële
optimalisatie van de jaarrekening
Verschelden - 18 mei 2004
Conclusie:


Kiezen tussen fiscaal of financieel
geoptimaliseerde jaarrekeningen
Maar soms ook: the best of both worlds
…
Verschelden - 18 mei 2004