Nutrition Cellulaire Active Préconceptionnel : Fertilité

Voedingsbehoef ten van de vrouw tijdens de
belangrijkste fasen in haar leven
Dokter Gys Koen
Van harte welkom aan iedereen en vooral bedankt
voor uw komst
Voeding en microvoeding in
onze praktijk.
Hoe kunnen we informatie het
best verspreiden?
Even samen brainstormen...
Welke globale tips moeten
Op welke momenten in het
we aan de patiënten
leven moeten deze
geven?
boodschappen bij voorkeur
worden gegeven?
frequente malnutritie...
Vitamine D
•Voor de hele bevolking
Jodium
•Kinderen, begin van de zwangerschap
IJzer
•Adolescent, vrouwen in de vruchtbare leeftijd, bejaarden
Calcium
•Volwassenen, vrouwen in de menopauze
Vetzuren
•Zuigeling
•Adolescent
•Volwassenen
En in sommige bijzondere gevallen...
Zwangerschap
•Folinezuur, vitamines B9. B12
Menopauze
•Calcium, folaten, essentiële vetzuren
Op vlak van proteïne-energie bij bejaarden, kankerpatiënten
•Proteïnen, onverzadigde vetzuren, vitamines van de B-groep
Bariatrische chirurgie
•Vitamines van de B-groep, vitamine D, calcium, ijzer...
Wijzigingen in het voedingsgedrag (vegetarisme, veganisme, eetstoornissen)
De voedingsstoffen die men moet
controleren
Calcium
Vitamine D
Vitamines B9, B12
IJzer
Oligo-elementen (Mg, Zn, I)
Essentiële vetzuren
MICRONUTRIËNTEN
 Men onderscheidt:
▪ Vitamines (er zijn er 13)
▪ Macro-elementen (elektrolyten, calcium, fosfor, magnesium -
▪ Oligo-elementen = sporenelementen (Zn, Cu, I, Fe)
▪ Fyto-micronutriënten
▪ Pré-/probiotica
▪ Allemaal noodzakelijk voor de verschillende biologische reacties
FY TO-MICRONUTRIËNTEN
 Zeer heterogeen en zeer complex geheel van bestanddelen ,
waar van de biobeschikbaarheid en de werkingsmechanismen
voor sommigen niet altijd gekend zijn.
▪ natuurlijke moleculen die een invloed op het organisme
kunnen hebben (flavonoïden, polyfenolen, carotenoïden, fyto oestrogenen, fytosterolen, knoflookextracten...)
▪ In tegenstelling tot vitamines en oligo -elementen, waar voor
een welbepaalde aanbevolen hoeveelheid nutriëntinname
bestaat, zijn er op dit ogenblik voor de andere fytonutriënten
geen aanbevelingen voor nutriëntinname.
BELANG VAN DE MICRO-ORGANISMEN IN HET
DARMKANAAL
OPPERVLAKKEN
Huid
= 2 m²
luchtwegen
= 80 m²
Barrières
Darmen
= 400 m²
J
Neus en ogen
< 1 m²
BELANGRIJKSTE FASEN IN HET LEVEN VAN
EEN VROUW
 Puber teit/adolescentie
 Vrouwen in de vruchtbare leef tijd
 Zwangere en zogende vrouwen
 Perimenopauze en menopauze
 Bejaarden
 Voedingsbehoef ten van een vrouw die aan kanker lijdt
De adolescent: de uitdaging
De behoeften van een adolescent
 Hogere
energiebehoeften
 In functie van het
groeistadium, van de
erfelijke factoren en
van het fysieke
activiteitenniveau:
 2100 en 2900 kcal
 Vetmassa min. 17 %
(productie van
seksuele hormonen)
Nutriënten
IJzer
Calcium
Folaten
Vitamine B12
Vitamines D
Essentiële vetzuren
Zink
Elementen die het embryo en de gezondheid van de moeder
tijdens T1 beschermen
Impregnatie van de placenta: belang van de periode voor de
conceptie
▪Vitamines B (B2, B6, B9, B12)
▪Jodium
▪Vit D, A, E
▪Zink, ijzer
▪Antioxidanten
-Usha Ramakrishnan et al. Effect of Women’s Nutrition before and during Early Pregnancy on Maternal and Infant Outcomes:
A Systematic Review. Paediatric and Perinatal Epidemiology, 26 (Suppl. 1), 285–301, 2012.
-Cetin I. et al. Role of micronutrients in the periconceptional period. Human Reproduction Update, vol.16, n.I, pp 80-95, 2010
Micronutriënten
en zwangerschap
Sterk toegenomen behoeften wat betreft
micronutriënten
- door de groei van de foetus en van de baby
- door de vorming van nieuw weefsel bij de moeder
(placenta, vruchtwater) en door het uitzetten van de
baarmoeder, de melkklieren en de bloedmassa
- door de wijziging van bepaalde metabolismen
(afscheiding van folaten, urinaire afscheiding van
magnesium...)
Ondermijnende factoren van het nutritionele niveau
vóór de bevruchting
Inname van de anticonceptiepil, chronische medicatie,
tabak, alcohol
Bariatrische chirurgie
Gevolgen van onevenwichtige voeding (zwaarlijvigheid,
ondergewicht, voedingskeuzes, zwakke BET, sociaal
niveau)
Diabetes I en II
Stress
Immuniteitsgebreken, dysbiose (uro-gynaecologische
infecties)
Laattijdig verlangen naar zwangerschap (ouder dan 35
jaar)
Waarom een voedingssupplement?
De aanbevolen hoeveelheden tijdens de zwangerschap en de
borstvoeding vereisen een zeer evenwichtige voeding, en dit al vóór de
bevruchting.
Voor sommige elementen dekt de huidige voeding van de vrouwen met
moeite hun eigen behoeften en die van de foetus. De cruciale
elementen zijn foliumzuur, ijzer, zink, vitamine D en B12, en
meer voudig onverzadigde n -3-vetzuren. Sommigen ondersteunen de
embr yologische mechanismen, anderen de ontwikkeling van het
zenuwstelsel, wat ernstige medische gevolgen kan hebben.
Een kwaliteitsvolle, gerichte aanvulling die wordt ingenomen zodra
men van plan is om een kindje te krijgen en volgehouden wordt
gedurende de volledige zwangerschap en de borstvoeding, brengt
geen gevaar met zich mee en verminder t het risico op aandoeningen
voor de foetus en de moeder, maar helpt ook om het nutritionele
niveau van de moeder op lange termijn te behouden.
HET TRIO DAT EEN MUST
VORMT VOOR DE
ZWANGERSCHAP
IJzer-vitamine B9-vitamine B12
Vóór de bevruchting
Het nemen van een voedingssupplement
aanmoedigen
Minstens één cyclus vooraf, zodra men stopt met de
anticonceptiepil
▪Gezonde vrouw, zonder antecedenten, gediversifieerde,
evenwichtige voeding:
0,4 mg B9 (PMG of 5MTHF) (+ B12)
▪Vrouw met antecedente misvormingen, homocysteïne...:
Vit B9 in een minimum gedeelte in de vorm van 5 MTHF
+ B12
▪Vrouw met onevenwichtige voeding, vermagerd, bypass,
spijsverteringsproblemen...:
Volledige formule met 5 MTHF
Tijdens de zwangerschap en de
borstvoeding
▪ Gezonde vrouw, zonder antecedenten, gediversifieerde,
evenwichtige voeding en met hoge nutritionele densiteit:
Minimum vit. B9 gedurende 3 maanden, volledige formule
Vrouw met antecedente misvormingen, homocysteïne, PLM mutaties, onevenwichtige voeding, vermagerd, bypass,
spijsverteringsproblemen, diabetes,...:
Volledige formule met 5 MTHF en DHA
minstens 1 maand na de bevalling indien flesvoeding wordt gegeven
Gedurende de hele borstvoedingsperiode (6 maanden of meer)
Nadenken over de verhouding rendement/kosten voor de patiënt,
omdat dit op lange termijn wordt genomen
-
IJZER
IJzer: metabolische functies
• Toevoer van zuurstof naar de cellen van de moeder en
de foetus
• Cofactor voor vele enzymen
• Immuniteit
• Ondersteuning van de hersenfuncties
Referenties: Erdman JW, Macdonald IA, Zeisel SH, eds.
Present Knowledge in Nutrition. 10th ed. Washington,
DC: Wiley-Blackwell; 2012:506-20. WaldvogelAbramowski, S. Physiology of iron metabolism.Transfus
Med Hemother 2014;41:213–221
AANBEVELINGEN VAN DE HOGE RAAD VOOR DE
VOLKSGEZONDHEID VOOR IJZER
Leeftijd
Fe, mg/dag
18 jaar tot menopauze
15
Zwangerschap
15
Borstvoeding
15
Referenties: Conseil Supérieur de la Santé
Recommandations nutritionnelles pour la Belgique,
septembre 2016. Avis n°9285
IJzer: voedingsbronnen
heemijzer/non-heemijzer
Naargelang de behoeften van het organisme, kan de opname variëren:
5 tot 40 % voor non -heemijzer, en hoger voor heemijzer
Conseil Supérieur de la Santé Recommandations nutritionnelles pour la Belgique, septembre 2016. Avis
n°9285
Ferriprieve anemie
Opname-insufficiëntie
Belangrijke verliezen
IJzer van plantaardige oorsprong
Spijsverteringsziekten (Crohn, coeliakie...)
Parasitosen
Teveel volle granen (fytisch zuur)
Overvloedige maandstonden
Meerdere zwangerschappen
Opeenvolgende zwangerschappen en
borstvoeding telkens erna
Bloedingen in het algemeen
Gevolgen voor de moeder:
Vermoeidheid
Postpartum bloedingen
Prikkelbaarheid, apathie, gebrek aan
eetlust
Gevolgen voor het kind:
Laag geboortegewicht
Cognitief gebrek
Referenties: Conseil Supérieur de la Santé Recommandations
nutritionnelles pour la Belgique, septembre 2016. Avis n°9285
WHO – World Health Organization. Iron Deficiency Anaemia
Assessment, Prevention, and Control. A guide for programme
managers. WHO/NHD/01.3 ; 2001. Shah MD, Shah SR. Nutrient
deficiencies in the premature infant. Pediatr Clin North Am 2009;
56(5):1069-83.
INNAMENIVEAU VOOR IJZER
•
Gemiddelde innameniveaus bij vrouwen in België: 9,6 mg/dag,
verminderd met de leeftijd en het sociale niveau
•
•
Overvloedige maandstonden
Invloed van de anticonceptiemethode
•
•
Een gevarieerde, evenwichtige voeding aanbevelen
Met een supplement aanvullen op basis van de bloedparameters tijdens
de zwangerschap
•
•
•
50 tot 100 % van de AR (referentiehoeveelheid)
7,5 tot 15 mg/dag
Grotere hoeveelheden onder medisch toezicht, 3 tot 6 maanden
maximum
Referenties: Conseil Supérieur de la Santé Recommandations
nutritionnelles pour la Belgique, septembre 2016
Milman N, Bergholt T, Byg KE, Eriksen L, Graudal N. Iron
status and iron balance during pregnancy. A critical
reappraisal of iron supplementation. Acta Obstet Gynecol
Scand 1999;78:749-57.
•
IJzerzouten vertonen
verschillende tolerantieen efficiëntieniveaus.
•
De kost is zeer variabel
•
De aanwezigheid van
vitamine C vergroot de
ijzeropname
Referenties: Comparison of oral iron supplements. Pharmacist’s Letter/Prescriber’s Letter 2008 ; 24 (8) : 240811. 5
Teucher B. et al. Enhancers of iron absorption: ascorbic acid and other organic acids. Int J Vitam Nutr Res. 2004 Nov;74(6):403-19
Energiebehoeften en zwangerschap
De aanbevelingen voor de gewichtstoename en dus voor de
hoeveelheid voedingsstoffen houden verband met het gewicht vóór de
bevruchting. Vrouwen met een overgewicht of zwaarlijvige vrouwen
moeten de gewichtstoename beperken (5-7 kg) of zelfs wat afvallen
tijdens de zwangerschap.
Conseil Supérieur de la Santé Recommandations nutritionnelles pour la Belgique, septembre 2016
MICRONUTRIËNTEN EN ZWANGERSCHAP
Folinezuur en voedingsfolaten
dietary folate equivalent = DFE
Voedingsbronnen (folaten en glutamaten) :
Orgaanvlees, gist (extracten), groene groenten
(spinazie, spruitjes, broccoli), peulvruchten,
bepaalde fruitsoorten (citrusvruchten, citroenen),
vlees, eieren en aardappelen
1 µg DFE = 1µg voedingsfolaten
Folinezuur (PMG):
Synthetische vorm (voedingssupplementen, verrijkte
voeding)
1 µg DFE = 0,6 µg PMG
5-methyltetrahydrofolaat:
Synthetische vorm (voedingssupplementen)
CSS – Conseil Supérieur de la Santé. Acide folique : analyse risque – bénéfice. Bruxelles : CSS ; 2011. Avis n° 8623..
Suitor CW, Bailey W. Dietary folate equivalents: interpretation and application J Am Diet assoc jan 2000;100(1):88-94
Vansant G. Evaluatie van de foliumzuurinname bij vrouwen in België. Tijdschrift voor voeding en diëtetiek 2005; 31: 5-9
B9 : Metabolische functies
Proteïnemetabolisme
Synthese van DNA en RNA
Methylering van DNA (uitdrukking)
Celdeling
Weefselgroei
Methylering van homocysteïne en methionine
om het risico voor hypercoagulabiliteit te verminderen
zoals trombose, embolie en zwangerschapsvergiftiging
CSS – Conseil Supérieur de la Santé. Acide folique : analyse risque–bénéfice.
Bruxelles : CSS ; 2011. Avis n° 8623.
Karolczak K, Olas B. Mechanism of action of homocystein and thiolactone on hemostasis system. Physiol Res 2009;58:623-33.
B9: preventie van risico's voor moeder en
foetus
Risico op misvormingen:
Neuraalbuisdefecten
Hartafwijkingen
Spleten in het gezicht en de mond (gespleten verhemelte, hazenlip)
Problemen met verstopte urinewegen
Risico voor megaloblastaire anemie, vooral als er een
combinatie is met een gebrek aan vitamine B12
Risico voor accumulatie van homocysteïne,
Risico voor veneuze trombo-embolie
Geschatte B9-innameniveaus in België
Weinig gegevens beschikbaar voor België
In Europa: tussen 168 en 326 μg natuurlijke folaten per dag, België
Als de voeding evenwichtig is: 200 à 300 μg inname mogelijk per dag
Belangrijke gevolgen van de bereidingswijze op het gehalte B9 in de
groenten.
De behoefte stijgt naar 400 μg per dag bij een zwangere vrouw
Omdat voeding alleen deze verhoogde behoefte niet kan dekken, raadt
de Hoge Raad voor de Volksgezondheid vrouwen die (willen) zwanger zijn
aan om een dagelijks supplement van 400 μg folinezuur in te nemen
.
Referenties: Conseil Supérieur de la Santé Recommandations nutritionnelles pour la Belgique, septembre 2016
McKillop DJ et al.The effect of different cooking methods on folate retention in various foods that are amongst the major contributors to folate intake in the UK
diet. Br J Nutr. 2002 Dec;88(6):681-8
Factoren die het risico voor
gebrek aan nuttige B9 verhogen
Chronische medicatie:
Anti-epileptica
Antimalaria
Behandeling na een toxoplasmische seroconversie
Antiacida voor de maag die chronisch worden ingenomen
Diabetes (type 1 of 2)
Zwaarlijvigheid
Malabsorptie (Crohn, chronische diarree)
Constitutionele anemie (sikkelcelanemie, thalassemie)
Polymorfe mutaties
Transport en MB in de darmen B9
Noodzakelijke fasen
voor de metabolisatie van de B9-vormen
Folaten en PMG worden in de jejunum (zure pH) opgenomen
De opgenomen PMG wordt in de enterocyt of door de lever in folaat omgezet
De beperkte folaten (uit voeding of PMG) worden in 5,10 MTHF (B6) en daarna in
5 MTHF (variabele activiteit van de 5MTHR) omgezet
5MTHF is de enige nuttige vorm op celniveau
Folinezuur
De supplementen met 5MTHF:
Dihydrofolaat
stabiliteit en oplosbaarheid in water
Tetrahydrofolaat
Calciumzout (Metafolin)
glucosaminezout (Quatrefolic)
MTHFR C-T
Polymorfisme
-Leemans L. Le 5-méthyl-THF a-t-il des avantages par rapport
à l’acide folique? Journal des Pharmacies de Belgique 2012:16-22
5,10
Methyleentetrah
ydrofolaat
(6S)-5-MTHF
-New revolutionary organic salt of 5-methyltetrahydrofolate showing an unexpected long last stability as well as a
peculiarly high-water solubility instead of the reported slight water solubility of calcium salt of 5-methyltetrahydrofolate
B9: preventie van risico's voor
moeder en foetus
• Risico op misvormingen:
• Neuraalbuisdefecten (9/10.000 geboorten)
• Hartafwijkingen
• Spleten in het gezicht en de mond (gespleten verhemelte,
hazenlip)
• Problemen met verstopte urinewegen
• Risico voor megaloblastaire anemie, vooral als er een
combinatie is met een gebrek aan vitamine B12
• Risico voor accumulatie van homocysteïne
• Risico voor veneuze trombo-embolie
Referenties: Wald NJ. Folic acid and the prevention of neural-tube defects. N Engl J Med 2004;350:101-3
Babak Khoshnood Long term trends in prevalence of neural tube defects in Europe: population based study. BMJ 2015
Cetin I. et al. Role of micronutrients in the periconceptional period. Human Reproduction Update, vol.16, n.I, pp 80-95, 2010
Karolczak K, Olas B. Mechanism of action of homocystein and thiolactone on hemostasis system. Physiol Res 2009;58:623-33
B9: AANBEVELINGEN
Zonder antecedenten:
Ter preventie (zodra men met de pil stopt) en tot 1 2 maanden
zwanger schap:
0,4 mg per dag
Met antecedente misvormingen: 4 mg/dag
Medische controle (serumgehalte folinezuur, B1 2 en homocysteïne)
Bij gescreende variant of als de gen leeftijd (eerdere gevallen in de
familie) onbekend is:
•Systematisch 5 -MTHF in absorbeerbare vorm toedienen
•Kan in hogere dosissen met folinezuur gecombineerd worden
Referenties: CSS – Conseil Supérieur de la Santé. Compléments alimentaires combinant de la vitamine B12 et de l’acide folique. Bruxelles :
CSS ; 2014. Avis n° 9213 - Obeid R, Holzgreve W, Pietrzik K. Is 5-methylTHF an alternative to folic acid for the prevention of neural tube
defects? J Perinat Med 2013:1-13. -Sainty D. Vitamine B12 et acide folique. Hématologie clinique et biologique 2005; 2e éd., 37-41. - Babak
Khoshnood Long term trends in prevalence of neural tube defects in Europe: population based study. BMJ 2015
B9: aanbevelingen
Zonder antecedenten:
Ter preventie (zodra men met de pil stopt) en tot 12 maanden zwangerschap:
0,4 mg per dag
Met antecedente misvormingen:
4 mg/dag
Met controle van het serumgehalte folinezuur, B12 en homocysteïne
Bij gescreende variant of als de gen leeftijd onbekend is:
Systematisch 5-MTHF in absorbeerbare vorm toedienen
Kan in hogere dosissen met folinezuur gecombineerd worden
-CSS – Conseil Supérieur de la Santé. Compléments alimentaires combinant de la vitamine B12 et de l’acide folique. Bruxelles : CSS ;
2014. Avis n° 9213
-Obeid R, Holzgreve W, Pietrzik K. Is 5-methylTHF an alternative to folic acid for the prevention of neural tube defects? J Perinat Med
2013:1-13.
-Sainty D. Vitamine B12 et acide folique. Hématologie clinique et biologique 2005; 2e éd., 37-41.
Andere essentiële
nutriënten tijdens de
zwangerschap
MOEDERSCHAP EN MELKGEHALTE
WHO-classificatie:
Weinig of geen invloed:
Invloed op de
melksamenstelling:
B9, D, calcium, ijzer, koper,
B1, B2, B6, B12, A, jodium, zink
selenium
Maar vergeet de gezondheid
van de moeder niet: grote
vermoeidheid
depressie, haaruitval… ?
Vitaminesupplement
B12: voedingsbronnen
B12: bevolkingsgroepen in gevaar
 Frequente matige tekorten, eerder te wijten aan problemen bij de
darmopname (25% van de bevolking)
 Spijsverteringsproblemen (antiacida, gastrectomie): intrinsieke factor
veroorzaakt door de maagwand
 Dieet met weinig dierlijke producten (vegetariërs, veganisten: 52%)
 Bariatrische chirurgie
B12: preventie van
zwangerschapscomplicaties en
misvormingen
Pre-eclampsie
Prematuriteit
Laag geboortegewicht
Problemen bij de ontwikkeling van de hersenen, waaronder TN
Gespleten verhemelte
Wang Z. P. et al. Low maternal vitamin B(12) is a risk factor for neural tube defects: a meta-analysis. J Matern Fetal
Neonatal Med. 2012; 25:389–394.
COMBINATIE VAN B9 EN B12
Volgens de Hoge Raad voor de Volksgezondheid:
Het voorschrijven van voedingssupplementen die vitamine B12
bevatten kan dus gerechtvaardigd zijn, vooral bij personen die
supplementen met folinezuur krijgen.
Een verhoging van 3 keer enkel de normale hoeveelheid folinezuur
zonder aanvulling met vitamine B12 kan de hematologische gevolgen
van het vitamine B12 -tekort (megalo blastaire anemie) verminderen,
terwijl de neurologische gevolgen van dit tekort verergeren en soms
onomkeerbaar worden .
Referenties: Conseil Supérieur de la Santé
Recommandations nutritionnelles pour la Belgique,
septembre 2016
Malouf M, Grimley EJ, Areosa SA. Folic acid with or
without vitamin B12 for cognition and dementia. Update.
Omega 3 en de vrouw
Waarom en welke omega 3?
Evolutie van de hoeveelheden
vetzuren
Jager-plukker
Landbouw
Industrie
40
30
Totaal vet
20
10
0
Verzadigd
Omega 6
Omega 3
Jaar
Ref.: LECERF.JM, Institut Pasteur de Lille
1. De belangrijkste vormen van vetzuren
VETZUREN
25%
Verzadigde VETZUREN
75%
Onverzadigde VETZUREN
CH3
COOH
15%
60%
Enkelvoudig onverzadigde vetzuren
Meervoudig onverzadigde vetzuren
CH3
3
COOH
3 of n-3
CH3
6 of n-6
-linoleenzuur C18:3
6
COOH
Linolzuur C18:2
CH
3
9
COOH
Functie van vetzuren
1.
ENERGETISCH
Verzadigde vetzuren en
enkelvoudig onverzadigde
vetzuren
2.
STRUCTUREEL
Oxidatie van vetzuren
ATP
Samenstelling van de membranen
DHA en ARA
Membraanceluitwisseling en doorstroming
3.
FUNCTIONEEL
Precursoren van neurotransmitters
EPA, ARA en DGLA
Eicosanoïden: Prostaglandinen,
thromboxanen en leukotriënen
De belangrijkste bronnen van meervoudig onverzadigde
vetzuren
Omega 6
Zonnebloem
Druivenpit
Maïs
Soja
Aardnoot
Olijf
Gefokte dieren
Bernagie
Teunisbloem
Pitten van zwarte
bessen
Vlees
Eieren
Orgaanvlees
Linolzuur
Omega 3
-linoleenzuur
Ideaal = 5/1
10%
γ-LINOLEENZUUR
DGLA
Arachidonzuur
hoeveelheid
zelfs teveel
Voldoende
Koolzaad
Soja
Tarwekiemen
Noten
Mosterd
Vlas
Postelein
Wilde dieren
EPA
1%
DHA
Tekort
Vette vis uit
koude zeeën
Moedermelk
Metabolisme van de meervoudig
onverzadigde vetzuren
6 of n-6
Linolzuur C18:2 n-6
C18:3 n-6
C20:3 n-6
3 of n-3
Mg + Zn
-linoleenzuur C18:3 n-3
 6-desaturase
C18:4 n-3
Elongase
Vit B6
C20:4 n-3
 5-desaturase
Arachidonzuur C20:4 n-6
Vit E
Elongase
C20:5 n-3
Eicosapentaeenzuur (EPA)
C22:4 n-6
C22:5 n-3
 6-desaturase
C22:6 n-6
Docosapentaeenzuur (DPA)
C22:6 n-3
Docosahexaeenzuur (DHA)
Omega 3
• De regelmatige inname van omega -3-vetzuren
vanaf de zwangerschap heeft een positieve invloed
op de ontwikkeling van de hersenfuncties en het
zicht van de toekomstige baby
• Een dagelijkse hoeveelheid van 200 mg DHA wordt
aanbevolen, bovenop de aanbevolen dagelijkse
hoeveelheid omega-3-vetzuren bij een volwassene
(250 mg DHA + AEP)
Referenties: Journal officiel de l’Union européenne – Réglement (UE° N° 440/2011 de la commission du 6 mai 2011)
Conseil Supérieur de la Santé Recommandations nutritionnelles pour la Belgique, septembre 2016
Omega 3 en SNC
 Een tekort aan ARA en DHA bij de zuigeling 
zichtstoornissen (verstoorde ERG) en psychomotorische
vertraging
 Laag DHA-niveau bij de vrouw  DHA-supplement, tijdens
periconceptie, zwangerschap en borstvoeding +++
 Studies voor toediening van DHA-supplemten bij de ziekte
van Alzheimer en preventie van OMD
(ouderdomsmaculadegeneratie) +++
 Mensen die vis eten (> 3 keer per week)
 risico op dementie  met 30% (PAQUID 2000)
 DHA   ischemische letsels post AVC en post convulsie
(Lazdunski.M et al 2004)
6. Oméga 3 en overgewicht
• Concurrentie tussen verzadigde vetzuren en
meervoudig onverzadigde vetzuren: verbruik van EPA +
DHA   postprandiaal energieverbruik. (Verschillend
van verzadigde vetzuren, die eerder in de vetcellen
worden opgeslagen).
• Omega 3 beperkt de ontwikkeling van
vetweefselophoping.
• Omega 3   de lipolytische werking van de
vetcellen, waardoor de membraanceldoorstroming
wordt verbeterd en de receptoren van de lipolyse
worden gestimuleerd.
EPA/DHA
60/40
Calcium
en
vitamine
D
CALCIUM EN VITAMINE D
Calcium: de voorkeur aan voedingsbronnen geven
De aanbevelingen voor calcium zijn lichtjes naar beneden aangepast
voor zwangere en zogende vrouwen.
Een evenwichtige voeding kan deze behoeften dekken, met name via
voedingsmiddelen zoals melkproducten, plantaardige dranken verrijkt
met calcium, mineraal water met groot calciumgehalte en voldoende
groenten.
Vitamine D: staat altijd ter discussie, eerder in stijgende lijn
voor zwangere en zogende vrouwen wordt een vitamine D3 -supplement
van 20 μg/dag aanbevolen.
Het vitamine D-niveau bij de moeder heeft een invloed op het niveau
van de pasgeborene.
Referenties: Conseil Supérieur de la Santé
Recommandations nutritionnelles pour la Belgique,
septembre 2016
Magnesium
Magnesium…
Een absolute
noodzaak voor
de actieve
vrouw.
De oorzaken van magnesiumtekort
 Onevenwichtige voeding
 Restrictieve diëten
 Aandoeningen met diarree
 Opnameaandoeningen
Opnameproblemen
Psychische of psychologische stress
Resultaten van de SUVIMAX-studie
 2/3 van de bevolking kampt met magnesiumtekor t
 Geschatte behoefte bedraagt 6 mg/kg/dag, ongeacht het
geslacht
 Grotere behoeften bij adolescenten, zwangere en zogende
vrouwen en mensen die onder stress lijden.
 Magnesium: nodig om energie te hebben en voor de
overdracht van zenuwprikkels.
Voedingsmiddelen met veel magnesium
genevanbellinghen 2016 - alle rechten
voorbehouden
Samengevat: waarom is Mg een vaste
waarde?

▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
Magnesiumtekor t:
Komt zeer vaak voor
Wordt door stress versterkt (rol van de cor tisol)
Magnesiumtekor t gaat gepaard met:
Een lage energieproductie
Vermoeidheid, vatbaarheid voor infecties
Een verhoogde afscheiding van het stresshormoon:
Angstig gedrag
Overmatige prikkelbaarheid van de spieren
Een chronische ontstekingsreactie
Een aanvulling met nutritionele dosissen is efficiënt, vooral
als de behandelde persoon een tekort heeft
Welke vormen van magnesium moet men kiezen?
,
Zouten
Assimilatie
Andere effecten
Citraten
Goed
Ontzurend
Malaten
Goed
Goede
spijsverteringstole
rantie
Glycerofosfaat
Goed
Bicarbonaten,
lactaten
Slecht
Goede
spijsverteringstole
rantie
Laxerend
Chloriden
Slecht
Aanzurend en
laxerend
genevanbellinghen 2016 - alle rechten
voorbehouden
TAKE HOME MESSAGE
 Nutritionele tekor ten komen behoorlijk vaak voor
 Dit geldt vooral voor folinezuur.
 Maar het geldt ook voor zink, ijzer, vitamine B6 en B12,
jodium, vitamine D en omega 3.
 Dit betekent dat we waakzaam moeten zijn voor de
bevolkingsgroepen die een risico lopen; een supplement kan
voor hen noodzakelijk en zelfs onmisbaar blijken.
 De keuze van een product met optimale nutritionele
supplementen en in voldoende hoeveelheden, is absoluut
noodzakelijk.