Minor Psychologie 1 Inleiding Waarom houden mensen zich niet aan dieetvoorschriften? Hoe kan ik ze dan stimuleren om dat wel te doen? Hoe kan ik teamsporters leren om beter om te gaan met zelfkritiek? Hoe help je iemand die stottert om zich goed te presenteren? Hoe begeleid ik mensen die ziek zijn in het vinden van werk of bij het volgen van een opleiding? Hoe kan ik als ICT’er met klanten communiceren op een manier dat zij de informatie goed begrijpen? Waarom is het voor verslaafden zo moeilijk om van de drugs af te komen? Dit zijn allemaal vragen waar je in de minor Psychologie een antwoord op kunt zoeken. Als je het leuk vindt om je kennis over het gedrag van mensen te verdiepen en als je bereid bent om daar een half jaar fulltime aan te werken, is de minor Psychologie een goede keuze. In deze minor kun je kennis vanuit je eigen beroepsopleiding koppelen aan psychologische kennis. De minor kent een grote verscheidenheid aan onderwijsvormen: hoor- en werkcolleges, training, coaching en zelfstandig werken in groepjes of individueel. De minor Psychologie is intensief. Het lukt niet om hem er “even bij” te doen. Bij sommige onderdelen geldt verplichte aanwezigheid. Maar als jij een half jaar van je studietijd investeert heb je aan het eind van de minor veel geleerd over het gedrag van mensen en de manier waarop je dat kunt beïnvloeden! 2 Leerplanschema Minor Psychologie Minor Psychologie Integrale leerlijn Vaardigheidslijn Conceptuele leerlijn Periode 1/3 Periode 2/4 Project Gedragsinterventie Be|ïnvloeden van gedrag Trainen Oplossingsgericht coachen Inleiding in de OntwikkelingsPsychologie psychologie Crossculturele Sociale Psychologie Psychologie Overzicht EC’s van de Minor Psychologie Project Gedragsinterventie Inleiding in de Psychologie Ontwikkelingspsychologie Sociale Psychologie Crossculturele Psychologie Trainen Oplossingsgericht coachen TOTAAL 5 ECT 5 ECT 5 ECT 5 ECT 5 ECT 3 ECT 2 ECT 30 ECT 3 Project Gedragsinterventie (periode 1 en 2/ 3 en 4) In dit programma werk je in duo’s aan een project. In dit project onderzoek je hoe je psychologische kennis kunt gebruiken om een oplossing te vinden voor een zelfgekozen probleem uit je eigen beroepspraktijk. Aan het eind van de minor heb je een interventie ontwikkeld die je neerlegt in de vorm van een advies, een draaiboek of een artikel. Je ontvangt met zes studenten gezamenlijk coaching, je leert van de problemen van de anderen en passant leer je de werkwijzen en de beroepsculturen van andere dan je eigen werkveld kennen. Vanzelfsprekend kan je jouw eigen eerder verworven kennis en vaardigheden aanwenden om je medestudenten verder te helpen bij hun problemen in dit project. 4 Beïnvloeden van gedrag: trainen en oplossingsgericht coachen (gehele semester) Beïnvloeden van gedrag is een belangrijke competentie binnen de Toegepaste Psychologie. Hierbij gaat het veelal om het aanzetten van mensen tot zelfreflectie en het aanleren van ander gedrag. Trainen en coachen van mensen en groepen zijn hierbij belangrijke vaardigheden. In de trainingslijn van de minor maak je zowel kennis met trainen als oplossingsgericht coachen en leer je hoe je in essentie deze methoden kunt inzetten om gedrag te beïnvloeden. De theoretische basiskennis van de psychologie die je opdoet in de minor leer je hierbij in je eigen beroepspraktijk toe te passen. Trainen In het eerste gedeelte leer je jezelf beter kennen in de rol als trainer en coach. Hierover geef je na de eerste weken een presentatie voor je medestudenten. In het tweede gedeelte leer je de basistechnieken om zelf een training te ontwikkelen en uit te voeren. Het gaat om een gedragstraining die bedoeld is voor (aanstaande) collega’s. Voorbeelden zijn ‘hoe motiveer ik mijn patiënt zijn oefeningen thuis te doen?’ (voor fysiotherapeuten), ‘hoe moet ik reageren bij incidenten in de klas?’ (voor leerkrachten). Je schrijft een trainingshandleiding en voert een deel daadwerkelijk uit voor je medestudenten. Oplossingsgericht coachen In het derde gedeelte leer je de basistechnieken voor het voeren van een oplossingsgericht coachingsgesprek. Oplossingsgericht coachen is een krachtig instrument dat tegenwoordig op vele werkterreinen van de hbo’er wordt gehanteerd. Zo kan coachen bijvoorbeeld worden ingezet om mensen tot betere prestaties te leiden, individuen te helpen bij het maken van keuzes en oplossingen te vinden bij conflictbemiddeling. Bij oplossingsgericht coachen wordt het sterkteperspectief als uitgangspunt wordt genomen. Het is belangrijk dat je de trainingslijn in zijn geheel volgt, aanwezigheid is verplicht. 5 Inleiding in de psychologie (periode 1/3) In ieder beroep krijg je te maken met mensen. Het studieonderdeel ‘Inleiding in de psychologie’ is erop gericht om alledaagse ideeën over menselijk gedrag en de achtergronden daarvan te toetsen aan wetenschappelijke inzichten. Dan zal blijken dat onze ideeën die op gezond verstand of eigen levenservaringen berusten soms wel maar vaak ook niet bestand zijn tegen de toets van het wetenschappelijke experiment. ‘Inleiding in de psychologie’ wil een bijdrage leveren aan je kennis over mensen en hun gedrag en zo een brug slaan tussen je eigen ervaringen in de omgang met andere mensen, (zowel in professionele als in privésituaties) en de wetenschappelijke psychologie. Dit programma legt een basis voor de andere onderdelen van de minor. Onderwerpen die aan de orde komen zijn onder meer: waarneming, leren, geheugen, denken, motivatie, persoonlijkheid, stress en psychopathologie. Ook de hoofdstromingen in de psychologie worden uitgebreid besproken. De lessen worden gegeven in de vorm van hoorcolleges 6 Ontwikkelingspsychologie (periode 2/4) Het onderdeel ‘Ontwikkelingspsychologie’ draait om het gegeven dat gedrag voor een deel wordt bepaald door de ontwikkelingsfase waarin men zich bevindt. Iemand van 13 vertoont ander gedrag dan een persoon van 30 of 70. Om dit te verklaren komen verschillende ontwikkelingsaspecten aan bod. Er wordt onderscheid gemaakt tussen de klassieke ontwikkelingspsychologie en levenslooppsychologie. In het onderdeel ‘Ontwikkelingspsychologie’ wordt aandacht besteed aan theorieën over de psychoseksuele ontwikkeling (Freud), de psychosociale ontwikkeling (Erikson), de cognitieve ontwikkeling (Piaget) en de morele ontwikkeling (Kohlberg). Daarnaast is er aandacht voor socialisatie en opvoeding. De ontwikkeling van het kind wordt chronologisch besproken: van de prenatale ontwikkeling tot aan de pubertijd/adolescentie. ‘Levenslooppsychologie’ beschrijft de ontwikkeling van jongvolwassenen, volwassenen en ouderen. Deze levensfasen worden besproken aan de hand van vier ontwikkelingslijnen: de fysiologische ontwikkeling, de cognitieve ontwikkeling, de ontwikkeling van de persoonlijkheid en de sociale ontwikkeling. De theorie verwerf je door middel van zelfstudie en hoorcolleges. 7 Sociale Psychologie (periode 1/3) Het doel van de module Sociale Psychologie is het vergaren van kennis over sociaalpsychologische theorieën. Als Hbo-professional (bijv. leidinggevende, sportinstructeur of diëtist) moet je kennis hebben van sociale processen en verschijnselen. Jouw handelen dient daarbij gebaseerd te zijn op recente, relevante en betrouwbare wetenschappelijke kennis. In de module Sociale Psychologie verwerf je kennis over een aantal sociaalpsychologische theorieën, die je kunt gebruiken om sociale situaties te begrijpen. Zo’n sociaalpsychologische theorie geeft vaak een verklaring voor het gedrag van mensen in specifieke sociale situaties. Dit onderdeel bestaat uit hoor- colleges en wordt afgerond met een MC-toets. 8 Crossculturele Psychologie (periode 2/4) Welke opleiding je ook doet, cultuurverschillen daar kun je niet omheen. In de samenleving en op je werk krijg je te maken met mensen uit andere culturen. Tijdens dit onderdeel leer je effectief te communiceren en daarbij bewust gebruik te maken van het gegeven dat je eigen manier van denken, voelen en handelen niet universeel is, maar wordt bepaald door je eigen achtergrond. Je leert gedrag van mensen (mede) te verklaren vanuit de culturele achtergrond van de groep en/of het individu. De lessen bestaan uit gecombineerde hoor- als werkcolleges en vereisen voorbereiding (literatuur lezen en opdrachten maken). Om te beoordelen of je de interculturele competentie beheerst, neem je een interview af bij een gastspreker en bij iemand uit je toekomstige beroepspraktijk en verwerk je dit in een groepsverslag. De resultaten van het interview met de gastspreker worden gepresenteerd tijdens één van de bijeenkomsten. 9 Adresgegevens: Academie voor Sociale Studies Opleiding HBO Toegepaste Psychologie Zernikeplein 23 9747 AS GRONINGEN Voor informatie kun je terecht bij Secretariaat HBO TP 050-5953312 [email protected] 10