Wat weten we over discriminatie op de stagemarkt?

Wat weten we over
discriminatie op de
stagemarkt?
ONDERZOEK DOOR KENNISPLATFORM
INTEGRATIE EN SAMENLEVING
WWW.KIS.NL
EVA KLOOSTER
Discriminatie bij toegang tot arbeid/stage
 Discriminatie is het ongelijk behandelen van
sollicitanten met gelijke capaciteiten om redenen die
er niet toe doen (bijv. achternaam).
 Onbewuste discriminatie Voorbeeld; afwijzen van
magere sollicitante voorzij fysieke functie (sollicitant
blijkt topsporter te zijn).
Effecten discriminatie op jeugdigen
 Internalisatie: wanneer het kind zichzelf (onbewust) als ‘mindere’ of ‘zwakkere’
begint te accepteren
en discriminatie accepteert. Mogelijke effecten is het gedragen naar stereotypen en
vooroordelen
 Onzichtbaarheidssyndroom: wanneer een persoon het gevoel heeft dat zijn of
haar talenten en persoon niet naar waarde worden geschat en niet worden gezien,
dat hij of zij er nooit bij zal horen.
 Overassimilatie: waarbij een kind of jongere zich totaal gaat aanpassen aan wat
de ontvangende samenleving van hem of haar verwacht.

Gevoelens van minderwaardigheid, vervreemding, onzekerheid, uitsluiting, er
niet bij horen, laag zelfbeeld, frustratieagressie,…

Psychische problemen zoals angsten, depressie, burn-out, constante stress,
psychose,… (blijkt uit o.a. onderzoek van Birsen Taspinar en Fanny Matheusen)
Aanleiding
 Uitkomsten onderzoeken naar discriminatie op de
arbeidsmarkt : Discriminatie bewezen
 Signalen uit stagemarkt:
 studenten met een niet-westerse achtergrond meer
moeite om stage te vinden, dan autochtone
studenten
Discriminatie arbeidsmarkt
 SCP (2015) onderzoek naar selectie laag en
middenniveaufuncties
 Gelijkwaardige (fictieve) kandidaten reageren op
dezelfde vacature, enige verschil: achternaam
 Uitkomst: kandidaat met autochtone naam heeft
bijna 2x hogere kans op uitnodiging voor gesprek
dan kandidaat met Marokkaanse achternaam
Hoe zit het op de stagemarkt?
 student met migratieachtegrond zoekt langer (SBB)
 solliciteert vaker voor succesvolle uitnodiging (ROA)
 minder vertrouwen in gelijke kansen op stage (SCP)
Medewerkers BPV / stagebegeleiders
 Verschillen observaties & (h)erkenning discriminatie
 Uiteenlopend 'van nooit' tot 'regelmatig‘
 Tussen collega’s BPV weinig uitwisseling
Verschil per sector en functie
 Nauwelijks signalen van discriminatie over
overheidsinstellingen en maatschappelijke (zorg)
organisaties
 Wel signalen van discriminatie door kleine en
middelgrote bedrijven
in oa. (detail) handel, horeca/hotel en advocatuur
 Wel signalen bij representatieve functies (balie)
Hoe wordt gereageerd op signalen?
Weinig meldingen bij SBB, ADV en College
Rechten v.d. Mens
Studenten mijden bedrijven waarover ‘het verhaal
gaat’ dat niet-westerse stagiaires minder gewenst zijn
Stagebegeleiders vermijden moeilijke gesprek
met werkgevers
Sturen andere student die wel voldoet aan wensen
werkgever
Waarom bpv/ stagebegeleiders signalen negeren?
 Is het wel /niet discriminatie? (niet zeker)
 Leerwerkbedrijf willen behouden (eigen belang)
 In belang van leerling (overtuiging - geen probleem
erkenning)
Waarom studenten mijden?
 coping strategie (voorkomen van afwijzing)
 gebrek aan vertrouwen in kansen in arbeidsmarkt
 gemak: eigen netwerk
Mogelijke effecten van mijding/ matching
Studenten met een migratieachtergrond lopen, vaker dan
autochtone studenten , op stage bij
 overheid
 maatschappelijke organisatie
 werkgever met een migrantenachtergrond.
Welke studenten zijn kwetsbaar?
Studenten
 die geen werkgevers hebben in het eigen netwerk
hebben de meest kwetsbare positie.
 die niet kunnen rekenen op betrokken begeleiders
vanuit school
 die studeren aan roc’s die (nog) geen beleid hebben
mbt omgaan met discriminatie.
Hoe kan je verschil maken?
 Leren (h)erkennen en bespreken van discriminatie
 Studenten serieus nemen/ stagebegeleiding = goud!
 Ga ‘rustig’ gesprek aan met leerwerkbedrijven (ABU)
 Maak afspraken (LOB) en leg vast in beleid
 Optimale ontmoeting tussen student en bedrijf
 (geef voldoende info en gebruik rol intermediair)
Zinvolle stappen voor onderwijs
 Erkennen
 Herkennen
 Bespreken
 Handelen