Seksualiteit en intimiteit: Wat is normaal? Workshop: Renna Himonetos Parlan Noord Holland Noord Voordat we beginnen: • In de zorg voor kinderen is seksualiteit en intimiteit veelal een onderwerp wanneer het mis gaat • Veel hulpverleners en (pleeg of -gezinshuis)ouders, medewerkers BJZ e.d. weten nauwelijks wat een gezonde seksuele ontwikkeling inhoud • Vanuit onwetendheid wordt er veel geoordeeld en veroordeeld Seksualiteit en intimiteit Wanneer begint de seksuele ontwikkeling? Wanneer begint het geven van seksuele voorlichting? • Vanaf de geboorte is elk kind in basis een seksueel wezen • Seksualiteit is niet alleen geslachtsgemeenschap, voortplanting en vrijen. Dat is een volwassen visie. Kinderseksualiteit en volwassen seksualiteit wordt gemakkelijk door elkaar gehaald. • Kinderen zijn tot hun zesde en zevende levensjaar nieuwsgierig naar seksualiteit en praten er graag over………..dus……. Wanneer beginnen we met voorlichten……..? Bron: Seksuoloog S.van der Doef, Kleine mensen grote gevoelens Voorwaarden voor een gezonde seksuele ontwikkeling (seksuoloog Rik van Lunsen) • Affectief pedagogisch klimaat Voldoende liefde en veilig geborgen • Positieve voorbeelden van relationeel gedrag • Positieve boodschappen over seksualiteit • De mogelijkheid om met seksualiteit te kunnen oefenen die bij de leeftijd past • Duidelijk geboren als jongen of meisje Gezonde seksuele ontwikkeling • Baby 0-2 jaar Huidcontact, groei centraal zenuwstelsel Geniet van aanrakingen zoals insmeren, strelen ed 4-6 mnd kan geslachtsdelen aanraken: prettig gevoel • Peuter 2-4 jaar Identiteitsontwikkeling, bewust van eigen lichaam Interesse in bloot bij anderen (groot en klein) Geslachtsdelen aanraken bij zichzelf en anderen Masturbatie (zonde de functie tot orgasme komen) Kennen nog geen schaamte of sociale regels • Kleuters 4 tot 6 jaar Leren wat sociaal seksuele regels zijn Seksuele spelletjes met leeftijdsgenootjes Grote interesse in voortplantingsverhaal, waarbij ze alleen datgene begrijpen wat ze aankunnen Aangaan van vriendschappen Experimenteren met gevoelens • Kinderen 6 tot 8 jaar Regels geleerd over wat mag en wat niet mag Verliefd zijn Bekijken en betasten van elkaars geslachtsdelen Groepsnorm is heteroseksueel Meer masturbatie • Kinderen 10-12 jaar Emotionele stemmingswisselingen (hormonen) Verliefd zijn, verkering, (tong)zoenen Praten niet of nauwelijks over seks (raar, lachen enz) De badkamer is al dicht? • Pubers 12-18 jaar Relaties zijn serieuze zaken Menstruatie en zaadlozing Seksualiteit wordt prive Anticonceptie, SOA Grenzen aan seksualiteit • Masturbatie kan niet verboden worden, wel de plek waar een kind masturbeert • Wanneer kinderen bij experimenteer gedrag agressie gebruiken zoals dwang, pijn doen en vernederen is dat reden tot zorg • Wanneer het leeftijdsverschil 3 jaar of groter is, is er reden tot zorg (voor beide kinderen!) • Wanneer een kind een ‘nare ervaring’ heeft gehad, observeer het gedrag of dit afwijkt van ‘normaal’ • Wanneer kinderen iets in elkaar willen stoppen vertel hen dat dit is voor volwassen mensen en niet voor kinderen En ook nog….. • Kinderen waarbij een diagnose is gesteld zoals ADHD vertonen ook impulsief gedrag bij seksualiteit! • Kinderen met PDD-NOS begrijpen behalve sociale interacties, natuurlijk ook de seksuele interacties niet! • Kinderen uit verwaaroosde gezinnen (e.d.) zijn ook verwaarloosd in hun seksuele opvoeding! • Wanneer kinderen seksueel misbruikt zijn loopt de seksuele ontwikkeling door. Het is noodzaak hier met kinderen over te praten! • Vertel kinderen ook over de leuke kant van seksualiteit en intimiteit! Boekjes • Voor iedereen die kinderen opvoed, begeleid en/of verzorgd: Sanderijn van der Doef, Kleine mensen, grote gevoelens En verder…………… Vragen?