Informatie aan de pers Mensen met veel sociale interacties

DIENST INTERNE EN EXTERNE COMMUNICATIE
Jeroen DE SAMBLANCX – Raf VAN DYCK
Persdienst Vrije Universiteit Brussel
Pleinlaan 2 - 1050 Brussel
Tel. +32 (0)2 629 12 31 /21 37 - Fax. +32 (0)2 629 12 10
[email protected] - www.vub.ac.be
Informatie aan de pers
Datum:
Betreft:
1 maart 2006
Mensen met veel sociale interacties geven een aanzet tot coöperatief gedrag in een
samenleving
Mensen met veel sociale interacties geven een aanzet tot
coöperatief gedrag in een samenleving
Wie de theorie van Darwin strikt interpreteert, moet besluiten dat individuen nooit
willen samenwerken omdat ze vrezen dat wanneer ze hun eigen succes aan de kant
schuiven, anderen hier misbruik van zullen maken. En toch kent onze samenleving
heel wat vormen van sociaal gedrag waarbij individuen samenwerken om eenzelfde
doel te bereiken. Tom Lenaerts en zijn collega’s, Francisco Santos en Jorge Pacheco,
tonen in het artikel ‘Evolutionary Dynamics of Social Dilemmas in Structured
Heterogeneous Populations’ aan dat de structuur van het netwerk van interacties
tussen de individuen in de samenleving een belangrijke rol speelt in het ontstaan zulk
coöperatief gedrag. Schaal-vrije netwerken, en hun banderingen, waar enkele
individuen heel veel interacties hebben en de meerderheid van de individuen maar
enkele, dienen als voorbeeld van hoe een sociaal netwerk in werkelijkheid
gestructureerd is. Het zijn juist die verschillen in aantal interacties, d.i. de
heterogeniteit van het netwerk, die een nieuwe weg aanbieden tot het ontstaan van
coöperatief gedrag. In een (fictieve) homogene samenleving – waar iedereen dezelfde
graad van interactie vertoont – ontbreken deze ‘uitzonderingen’ met meer sociale
interacties en wordt dus nergens een aanzet tot coöperatief gedrag gegeven. Verder
wordt er aangetoond dat in een schaal-vrije samenleving waar sociale interacties
gedefinieerd zijn door eenvoudige spelletjes, de angst om uitgebuit te worden door
anderen een belangrijkere factor is om niet samen te werken dan de neiging om een
voordeel te halen uit het werk van anderen.
Tom Lenaerts en zijn collega’s hebben met hun studie een abstracte simulatie gemaakt
van vereenvoudigde sociale dilemma’s in complexe netwerken die gestoeld zijn op
realistische sociologische netwerken waarvan de structuur gelijkaardig is aan het
internet (connecties tussen webpagina’s) of biochemische netwerken (proteïneinteractie van gist bijv.).
Hun artikel verscheen in het februarinummer van “Proceedings of the National
Academy of Sciences of the United States of America.
Voor hun onderzoek gingen de auteurs uit van de zogenaamde ‘speltheorie’. Dat is een
wiskundige theorie die toelaat om allerlei vormen van sociale interacties, en hun ontstaan,
tussen mensen of dieren op een abstracte manier te onderzoeken. De vragen rond het
ontstaan van coöperatief sociaal gedrag worden in dit domein geformuleerd als een spel, in
dit geval het gevangenenprobleem. (Prisoner's Dilemma). Twee personen worden opgepakt
door de politie omdat ze in het bezit zijn van gestolen goederen. Hiervoor kunnen ze een
veroordeling krijgen van twee jaar. De politie denkt echter dat de twee personen deze
goederen ook gestolen hebben wat kan leiden tot een extra acht jaar opsluiting maar ze
kunnen het niet bewijzen. Om er achter te komen worden de twee personen in een aparte
cel geplaatst en krijgen ze een keuze : ze kunnen hun partner verklikken waardoor hun
partner de maximale straf krijgt en ze zelf vrijkomen. Of ze houden allebei hun mond en dan
krijgen ze beiden enkel de straf voor het bezit van gestolen goederen. De ideale keuze voor
de twee spelers samen is om elkaar niet te verklikken aangezien ze dan een mindere straf
krijgen. De ideale individuele keuze is echter om de ander te verklikken zodat ze zelf
vrijkomen.Of anders gezegd : het dilemma is kiezen tussen : zwijgen (coöperatief gedrag) of
spreken (defectief gedrag). In een biologische vertaling van het originele probleem kijkt men
DIENST INTERNE EN EXTERNE COMMUNICATIE
Jeroen DE SAMBLANCX – Raf VAN DYCK
Persdienst Vrije Universiteit Brussel
Pleinlaan 2 - 1050 Brussel
Tel. +32 (0)2 629 12 31 /21 37 - Fax. +32 (0)2 629 12 10
[email protected] - www.vub.ac.be
of de evolutie theorie van Darwin op een of andere manier kan verklaren hoe in een
populatie of samenleving een dergelijk coöperatief gedrag kan ontstaan. Hierbij veronderstelt
men dat het spel meerdere keren gespeeld kan worden en mogelijk tussen de zelfde spelers.
De speltheorie werd in de jaren '40 door John von Neumann en Oskar Morgenstern
ontwikkelt en definieert in feite een wiskundig raamwerk om dit soort problemen te
bestuderen. De theorie is zeer bekend en wordt gebruikt door wiskundigen, economen,
biologen, fysici en onderzoekers in andere wetenschappelijke disciplines.
Meer informatie :
Dr. Tom Lenaerts.
SWITCH (Vlaams Interuniversitair Instituut voor Biotechnologie)
Vrije Universiteit Brussel
Tel. 02 / 629.18.53
E-mail : [email protected]
Website SWITCH : http://switch.vub.ac.be/index.php
Het volledige artikel kan u nalezen via : http://www.pnas.org/cgi/reprint/0508201103