Vragen vooraf naar aanleiding van het huiswerk Noorderpoort Medische Kennis 1 1. 2. 3. 4. Wat is de gemiddelde lichaamstemperatuur? Welke vier factoren hebben invloed op onze temperatuur? Hoe wordt de warmteproductie verlaagd? Hoe wordt de warmteproductie verhoogd? Noorderpoort Medische Kennis 2 Antwoorden 1. 37 graden 2. * het moment van de dag * lichamelijke inspanning * menstruatiecyclys (ovulatie stijging 0,5gr) * koorstverwekkende stoffen (infectieziekten, vaccinatie) 3. Verwijding van de bloedvaten Vergroting van de zweetproductie Noorderpoort Medische Kennis 3 4. Vernauwing van de bloedvaten Vermindering van zweetproductie Verbranding van glucose (schildklierhormoon) Toename van spieractiviteit (rillen, klappertanden) Noorderpoort Medische Kennis 4 Afweersysteem/ infectieziekten Inleiding Noorderpoort Medische Kennis 5 Etiologie: ziekteveroorzakers • Exogene oorzaken: van buiten afkomstig • Endogene oorzaken: vanuit de patiënt zelf (erfelijke aanleg/eigenschappen) Noorderpoort Medische Kennis 6 Afweer • De aspecifieke afweer - uitwendige (exogene) afweer - inwendige (endogene) afweer • De specifieke afweer: immuniteit (a= niet) (endo= binnen) Noorderpoort Medische Kennis 7 Specifieke afweer: immuniteit> afweer past zich aan Wat kan het immuunsysteem verstoren? - Gebruik van geneesmiddelen - Immuunziekte (te kort), kan aangeboren zijn of niet (bijvoorbeeld aids) - Auto-immuunziekte: een reactie tegen lichaamseigen stoffen (MS, diabetes) - Allergie: lichaamsvreemde stoffen geven hevige reactie Noorderpoort Medische Kennis 8 Algemene afweer (aspecifiek) • Huid • Luchtwegen • Mondholte • Keelholte • Maag • Darmwand • Vagina Noorderpoort Medische Kennis 9 Wat verklaart de rokershoest in de ochtend? • Aanwezige trilhaarepitheel is in staat om mo terug te voeren naar naar de keelholte. Bij rokers zijn de trilharen vrijwel stil komen te liggen waardoor de slijmlaag niet of nauwelijks in beweging is. Ongeveer 8 uur na de laatste sigaret komen zij weer in beweging. Noorderpoort Medische Kennis 10 Endogeen aspecifieke afweer Bloed, door middel van bepaalde witte bloedcellen (leucocyten), macrofagen en lymfocyten Noorderpoort Medische Kennis 11 • https://www.youtube.com/watch?v=z5Wt5M91BVs Noorderpoort Medische Kennis 12 Het lymfestelsel zorgt voor vernietiging van lichaamsvreemde stoffen zoals bacteriën en de afbraak van oude cellen. Noorderpoort Medische Kennis 13 Wat is fagocytose? Het ‘opeten’ van micro-organismen of andere lichaamsvreemde stoffen door bepaalde afweercellen Fago= opeten Cyten= afweercellen Noorderpoort Medische Kennis 14 Witte bloedcellen hebben een belangrijke functie in de weerstand Noorderpoort Medische Kennis 15 Een infectie kan veroorzaakt door virussen, bacteriën, gisten, schimmels, protozoën en wormen. Of te wel de micro-organismen (mo) Een aantal micro-organismen hebben een nuttige functie, andere zijn weer schadelijk en andere weer niet nuttig en/of schadelijk Nuttige mo maken stoffen die het lichaam nodig heeft : darmbacteriën Noorderpoort Medische Kennis 16 Commensalen zijn micro-organismen die aanwezig zijn in het lichaam die noch nuttig of schadelijk zijn. Nuttige en commensalen mo kunnen wel schadelijk worden als op een plaats terecht komen waar ze niet horen. Noorderpoort Medische Kennis 17 Virussen Grote eiwitmolecule (alleen te zien onder sterke electronenmicroscoop) Virus hecht zich aan een weefselcel Het virus zelf is moeilijk te bestrijden- waarom? Virussen bevinden zich in de cellen Een virusinfectie bestrijden bestaat meestal uit het bestrijden van syptomen, zoals onderdrukking van koorts Noorderpoort Medische Kennis 18 Welke cellen spelen een rol bij een virusinfectie? Lymfocyten Lymfocytose: groot aantal lymfocyten in het bloed aanwezig Lymfocyten-> lymfeklieren gemaakt-> virusinfectie gaan vaak de lymfeklieren opzetten Noorderpoort Medische Kennis 19 Bij virale infectie: • Ontstekingsverschijnselen • Maken van antistoffen, deze zorgen voor tijdelijke of levenslange immuniteit IMK hfdst 7, pagina 121 Noorderpoort Medische Kennis 20 Bacteriën Algemene bacteriële infectieverschijnselen: leukocytose en koorts Leukocytose: aantal witte bloedcellen in het bloed groter dan normaal Schadelijke bacteriën: pathogenen Noorderpoort Medische Kennis 21 Besmetting besmet maar je merkt nog niks: incubatietijd bij afsterven leuko’s + bacteriën komen stoffen vrij die onze lichaamstemperatuur doen stijgen = koorts Sepsis: bacteriën in de bloedbaan vermenigvuldigen zich, infectie van het bloed IMK hfdst 7, pagina 116 Noorderpoort Medische Kennis 22 Lymfatisch systeem Het lymfatisch systeem bestaat uit: • Lymfevatenstelsel • Lymfatische organen Medische Kennis 23 Medische Kennis 24 Medische Kennis 25