EURISLAM Survey, data collection 2011

« Laat ons dat even onderzoeken »
2 Juni 2016,
Amsterdams Kenniscentrum voor Maatschappelijke innovatie
(AKMI), Hogeschool van Amsterdam
Dirk JACOBS
Hoogleraar sociologie ULB
Twitter: @DirkJacobs71
“The way people live in the West and how
Muslims live don’t go together”
(EURISLAM Survey, data collection 2011)
“It makes no difference whether you are a
Muslim or a non-Muslim, in times of crisis
everyone should stick together”
(EURISLAM Survey, data collection 2011, )
“Our society would do better if Muslims and
non-Muslims took more action together”
(EURISLAM Survey, data collection 2011)
- Er is geen glasheldere opdeling tussen fundamenteel
onderzoek, beleidsondersteunend onderzoek en
praktijkgericht onderzoek, het is eerder een continuum
- De gemeenschappelijke basis voor een wetenschappelijke
(‘objectieve’) benadering wordt gevormd door methodologische
procedures die zo veel mogelijk validiteit en betrouwbaarheid
moeten garanderen
- King, Keohane & Verba:
-> De taak is « reductie van complexiteit van de realiteit »
-> Het doel is inferentie (geldige uitspraken kunnen doen over
ongeobseerveerde fenomenen aan de hand van geobserveerde
fenomenen)
-> methoden net zo belangrijk als resultaten
The noties van bias, fouten en onzekerheid wordt omarmt in de
onderzoekspraktijk, en dat valt vaak moeilijk bij opdrachtgevers en
stakeholders
Stakeholders betrekken in een gezamenlijk (leer)proces aangaande
de optimale benadering
VERGELIJKING KENMERKEN PRAKTIJKKENNIS EN WETENSCHAPPELIJKE KENNIS
Praktijkkennis is grotendeels
Wetenschappelijke
grotendeels
 Vervat in het handelen, praktisch, bruikbaar,
nuttig
 Impliciet (verborgen, onbewust)
 Subjectief (onlosmakelijk verbonden met het
subject)
 ‘Snelle’, parate, automatische kennis
 Contextafhankelijk, -specifiek, particulier
(hier en nu)
 En leidt tot Ja of Nee beslissingen





kennis
is
Los van het handelen, theoretisch
Expliciet
Objectief
‘Trage kennis’, goed doordacht
Contextonafhankelijk,
veralgemeenbaar
 Genuanceerd, gemiddeld
Gebaseerd op: McIntyre, D. (2005). Bridging the gap between research and practice.
Cambridge Journal of Education, 35(3), 357-382.
Bron:
Frederik Maes
(KULeuven)
De olifant in de kamer
 een puur technocratische, procedurele oefening?




onderzoek kan op een neutrale, objectieve en ongecontesteerde wijze
er komt geen politiek bij kijken
er komt geen machtsstrijd bij kijken
« onderzoek » is een puur technische aangelegenheid
DAT IS EEN FOUTE VISIE
 we kunnen objectief zijn, door data en observaties niet te verstoren of te
vertekenen
 maar we zijn nooit betrokken in een neutrale, belangenloze en
conflictvrije oefening
 neutraliteit en consistent conflict vermijden is onmogelijk
 we kunnen objectief zijn maar nooit neutraal
BIJ (PRAKTIJKGERICHT) ONDERZOEK MOETEN WE DEZE VERVELENDE
GEDACHTE OMARMEN.
WE MOETEN NIET STREVEN NAAR NEUTRALITEIT EN HET VERMIJDEN VAN
CONFLICT, MAAR OBJECTIVITEIT, VALIDITEIT EN BETROUWBAARHEID
NASTREVEN, nadruk op METHODOLOGIE
Is het doel van ons onderzoek duidelijk?
- Is de expliciete en impliciete finaliteit van onze vraagstelling
duidelijk?
- Welke (politieke) keuze zit erin verweven?
- Welke tegenreacties mogen we verwachten?
- Welke verschillende doelen proberen we te combineren?
- Is er een impliciete prioriteitskeuze?
Wat gebeurt in de operationaliseringsfase?
Validiteit : meten we echt wat we willen meten?
- is er impliciete prioriteit voor bepaalde dimensies?
- In welke mate hebben pragmatische overwegingen en data
beschikbaarheid een impact?
Betrouwbaarheid : in geval van een ‘stabiele’ realiteit, leidt het
gebruik van andere meetinstrumenten en onderzoeksstragieën dan tot
dezelfde resultaten?
–> notie van intercodeur betrouwbaarheid en intersubjectiviteit
–> triangulatie van methoden
Inspectie- en evaluatie- onderzoek als component in een
leerproces
Inspectie en evaluatie is ideaal een leerervaring
Er zijn echter limieten aan leren en geduld, dus er is ook controle en
sanctionering nodig
Een sleutelelement is legitimiteit van de « assessment »
Wat we willen vermijden:
– bureaucratisering
– window dressing
– een eindeloze machtsstrijd
Mentaliteits wijziging:
Zwakte toegeven is geen falen, maar een mogelijke sterkte (SWOT!)
Berusting en fatalisme is echter geen valabele optie
Data geletterdheid, onderzoekgeletterheid
Data-verzameling is geen deel op zich, maar een middel
Data verzameling zonder finaliteit is verspilling van energie
Meer nadruk nodig op het COLLECTIEVE aspect van kennisverwerving
Indice socioéconomique moyen des écoles en Belgique et performances moyennes
en lecture par école (PISA 2009)
Discussiepunten
- Praktijkgericht onderzoek is het kneusje, maar veel te vaak ook
Calimero
- Vermijden het warm water opnieuw uit te vinden
- Niet elk onderzoek is de moeite om uitgevoerd te worden (te weinig
geld, te weinig tijd, tegenstrijdige doelen stakeholders)
- Vertaalslag van beschikbare kennis, creatie van gemeenschap van
onderzoekers en stakeholders van cruciaal belang -> DIT GEBEURT
VEEL TE WEINIG – institutionele barrières creëren enorme inertie,
naast hyperindividualisering
- Stakeholder engagement, deliberatieve democratie interessante
nieuwe ontwikkelen