Op reis met stakeholders 2 juni 2016 JOS REINHOUDT • MVO training, research, consultancy • MVO Nederland, Duurzame Denkkracht, BECO/EY, Berenschot • Thema’s: transparantie, strategie, stakeholderdialoog, impact, empathie [email protected] @JosReinhoudt 2 INHOUD (EN DAT IN 75 MINUTEN!) Klein beetje theorie Aan de slag: • Stakeholders benoemen • Belangrijkste stakeholders selecteren VRAGEN? ROEPT U MAAR! • Relatie met stakeholder beoordelen • Interactie met stakeholders • Stakeholderinput gebruiken Afronding NB: ZIE OOK HET ONLINE STAPPENPLAN OP http://mvonederland.nl/stappenplan-stakeholdermanagement Wat zijn stakeholders? STAKEHOLDER, DEFINITIES ISO 26000: Stakeholders zijn organisaties of individuen die een belang hebben bij beslissingen of activiteiten van een organisatie. GRI-G4: Stakeholders worden gedefinieerd als intiteiten of individuen waarvan redelijkerwijs verwacht kan worden dat ze op significante wijze beïnvloed worden door activiteiten, producten en diensten van een organisatie; en waarvan redelijkerwijs verwacht kan worden dat hun acties invloed hebben op de mogelijkheden van een organisatie om succesvol zijn strategie te implementeren en zijn doelen te bereiken. AA1000: Stakeholders are those individuals, groups of individuals or organisations that affect and/or could be affected by an organisation’s activities, products or services and associated performance with regard to the issues to be addressed by the engagement. KORTOM: Een stakeholder is iedere persoon of organisatie die beïnvloed wordt door jouw organisatie of die invloed heeft op jouw organisatie. Waarom zijn stakeholdersbelangrijk? STAKEHOLDERS EN MVO Bedrijven kunnen alleen bestaan in een sociale context, in ´de maatschappij´ Stakeholders vertegenwoordigen ‘de maatschappij’ • Wat is acceptabel? Alleen ‘de maatschappij’ kan dat bepalen • Dus: MVO hangt onvermijdelijk af van cultuur, plaats, tijd, je plaats in de keten, etc • Wat is hier en nu ´maatschappelijk verantwoord´? • En in 2020? In China? Conclusie: je zult moeten omgaan met je stakeholders 8 STAKEHOLDER ENGAGEMENT 2.0 Bron: Stephanie Draper, Greenbiz 9 WIE ZIJN MIJN STAKEHOLDERS? WE’RE SURROUNDED! overheid lokale politiek omgeving media brancheorganisaties Uw bedrijf leveranciers klanten wetenschap aandeelhouders belangengroepen medewerkers 11 financiële sector MVO NEDERLAND - MVO: PRINCIPES EN PRAKTIJK STAKEHOLDERS STRUCTUREREN Naar plek in de omgeving • Intern: collega’s, dochterbedrijven, aandeelhouders • In de keten: leveranciers, klanten, concurrenten • Buiten de keten: NGOs, overheid, buren, vakbonden, banken Naar issues: • Klimaat • Werkomstandigheden • Productkwaliteit • Innovatie • Veiligheid • Marktpositie • Lucht/water/bodemkwaliteit • etc 12 STAKEHOLDERS EN WAARDECREATIE Bron: IIRC, integratedreporting.org 13 OPDRACHT 1 Werk in 4 groepjes Kies een bedrijf uit van een deelnemer Maak een lijst van stakeholders In 5 minuten! 14 CONTACT Henry Kissinger: “Who do I call if I want to call Europe?” STAKEHOLDERS WEGEN Alle stakeholders zijn belangrijk, maar… STAKEHOLDERS WEGEN: MACHT/BELANG Macht hoog laag Tevreden houden Key players: goed managen • Lever op verzoek informatie • Probeer ze voor je te winnen • Interviewen over MVO-issues • Persoonlijk contact • Uitnodigen in focusgroepen Minimale inspanning Geinformeerd houden • Info via website • Potentiële ambassadeur • Wees vriendelijk Belang hoog OPDRACHT 2 Selecteer de belangrijkste 3-5 stakeholders uit de lijst Hulpvragen • Belang: Wie is écht geinteresseerd in uw bedrijf? • Macht: Wie kan u echt helpen / dwarszitten? • Maak de stakeholders specifiek (‘naam en rugnummer’) UW RELATIE MET DE STAKEHOLDER 19 MVO NEDERLAND - MVO: PRINCIPES EN PRAKTIJK NIVEAUS VAN STAKEHOLDERBETROKKENHEID Motief: Innovatie / shared value To know me is to love me Richtlijnen volgen License to operate 20 LICENSE TO OPERATE: INGETROKKEN Voorbeelden Pelsdierindustrie Clusterbommen Financiële sector? RICHTLIJNEN, ACCEPTATIE Voorbeelden Intensieve veehouderij? Gentech? APPROVAL Voorbeeld Nanotech CO-CREATIE, INNOVATIE, SHARED VALUE Voorbeelden DSM - World Food Program Nutrition Improvement Program SITA/Suez – Unilever Ontwikkeling nieuwe fles voor zwart wasgoed Vitens - RadboudUMC Geneesmiddelen in grondwater WAT WILT U? Wat wilt u van uw stakeholders? Is dat haalbaar? Wat heeft u te bieden? Samenwerken (‘Stakeholderengagement’) Betrekken (‘Stakeholdermanagement’) Onderhandelen Vertellen, consulteren (‘Crisismanagement’) INTERACTIE MET STAKEHOLDERS STAKEHOLDER INTERACTIE Verschillende vormen, afhankelijk van het doel: • Informatie geven • Information ophalen (enquêtes, surveys) • Individuele interviews (key players) • Multistakeholdersessies • Online discussie • Etc INTERVIEWSCHEMA Vaak mede-uitgevoerd door consultants (neutraal) Wat zijn de belangrijkste MVO-issues voor ons bedrijf? • Eerst: open vraag, dan lijst met issues bespreken Wat verwacht je van ons op deze issues? • Wat is ons corporate image? Hoe ziet u ons merk? Wat denkt u over onze prestaties? • Hoe doen we het? Bent u tevreden met onze inspanningen? Wat kunnen we verbeteren? • Gaan we dat samen doen? GROEPSESSIE Multistakeholderbijeenkomst, soms per issue, vaak niet • Rondleiding • Kennismakingsrondje • Presentatie door het bedrijf • Discussie per issue in subgroepen • Conclusies, terugkoppeling OPDRACHT 3 • Wat wilt u van uw belangrijkste stakeholders? • Wat is een geschikte interactievorm? 30 WAT DOEN MET DE INPUT VAN STAKEHOLDERS? 31 INPUT VERWERKEN • Geen standaard recept • Stakeholders zijn belangrijk, ze zijn niet de baas van uw bedrijf • Resultaten worden besproken door het management (dus presenteer ze op een hanteerbare en begrijpelijke manier) • Plaatjes en grafieken zijn handig 32 MVO NEDERLAND - MVO: PRINCIPES EN PRAKTIJK RESULTATEN: SPINNEWEB climate Wat doen: prestaties verbeteren of verwachtingen bijstellen? water quality working cond air quality product quality safety innovation expected performance transport MATERIALITEITSMATRIX 34 VOORBEELD 35 MVO NEDERLAND - MVO: PRINCIPES EN PRAKTIJK VOORBEELD 36 SAMENVATTING • Stakeholders vertegenwoordigen jouw maatschappij • Maak de lijst stakeholders specifiek • Deel ze in naar plaats in de omgeving, issue of ‘IIRC-kaptaal’ • Schat in welke stakeholders meeste macht/belang hebben • Besteed de meeste aandacht aan key players • Realiseer je wat je relatie is met de stakeholders • Baseer je MVO-strategie mede op stakeholder-input • Streef naar gezamenlijke projecten op belangrijke issues Of kan het ook helemaal anders? 37 RIFKIN OVER EMPATHIE Empathie: Kunnen voelen wat anderen voelen Nieuw tijdperk: • The age of faith: ora et labora • The age of reason: ik denk dus ik ben • The age of empathy: ik participeer dus ik ben Stakeholder management? Jos Reinhoudt [email protected] 06 20408049 @JosReinhoudt