WARANDE

WARANDE
bijeenkomst
aanpak laanbeplanting
25 juni 2015
AGENDA VOOR DE AVOND
20:00 uur
Welkomstwoord door projectleider Harm Niersman
20:10 uur
Toelichting mogelijkheden bomenaanpak Warande door
Huib Sneep (bomendeskundige) en Gudrun Bosch (landschapsarchitecte)
20:30 uur
Meedenksessie
21.15 uur
Afspraken en planning
21:30 uur
Afsluiting
Na afloop mogelijkheid om buiten met Huib Sneep te kijken
AANLEIDING
•
Huidige situatie van het boombestand in de drie delen van de Warande.
• De eens glorieuze boombeplanting is de laatste 6 jaar ernstig afgetakeld.
De aantastingen wijzen vooral op Kastanjebloedingsziekte.
De gezondheid van de bomen heeft effect op de veiligheid (takbreuk e.d.)
De Warande bestaat uit drie delen:
Deel 1. Tussen Westerkade en Schoolstraat
Witbloeiende Paardenkastanjes en een evenwichtige laan met bomen in diverse leeftijden.
Gezonde bomen in een evenwichtige laan in deel 1
Deel 2. Tussen Schoolstraat en Burg. Knappertlaan
Aan de twee einden zijn nog restanten van de vroegere laanstructuur van Roodbloeiende
Kastanjes aanwezig. In het midden zijn recent veel bomen verwijderd en staan zieke jonge
bomen.
Zieke jonge en jeugdige bomen in deel 2
Enkele matig gezonde volwassen rode bomen in deel 2 nabij Schoolstraat
Deel 3. Tussen Burg. Knappertlaan en St. Liduinastraat
Er staan verspreid nog wat volwassen bomen van de Roodbloeiende Kastanje en de jonge
bomen zijn veelal ziek.
Veel ziekejonge en enkele matig gezonde volwassen rode bomen in deel 3
Over de hele lengte staan hier en daar jonge witbloeiende Paardenkastanjes die gezond zijn, de grootste
staan in deel 1 en zijn sinds hun aanplant in 2011 zeer goed gegroeid.
Echter: enkele exemplaren van 15 jaar oud takelen wel af. Ook in andere steden takelen bomen van die
leeftijd massaal af.
Gezonde witte Paardenkastanjes geplant in 2011
ZIEKTEVERSCHIJNSELEN
Aangetaste bomen hebben vaakscheuren in de bast
en soms bladderen stukken schors af.
Aangetaste bomen lijden vaak aan de Kastanjebloedingsziekte, wat zich uit in donkere vlekken op de stam die in de zomer
vochtig zijn en sap lekken.
ZIEKTEVERSCHIJNSELEN
Veel bomen, zowel oude, halfvolwassen als jonge hebben dode takken in de
kroon.
Gezonde bomen hebben een gave stam en een kruin die dicht is bezet met gezond blad. Aangetaste bomen( ook jonge) hebben dode takken.
ZIEKTEVERSCHIJNSELEN
In de winter komen op de aangetaste stammen diverse paddenstoelen van parasitaire schimmels voor. Deze bomen worden op termijn breukgevaarlijk.
HUIDIGE SITUATIE
• Per juni 2015 zijn in deel 1 32 stuks bomen aanwezig, waarvan de meeste volwassen; naar
verwachting zullen in de komende drie jaar 6 volwassen bomen moeten worden verwijderd.
• In deel 2 zijn 6 volwassen, 3 halfvolwassen bomen en 12 jonge bomen aanwezig; naar verwachting zullen in de komende jaren 5 volwassen bomen moeten worden verwijderd en alle
jonge opnieuw worden vervangen.
• In deel 3 zijn 5 volwassen bomen aanwezig en 14 jonge. Naar verwachting zullen in de komende jaren 5 volwassen bomen moeten worden verwijderd en alle jonge opnieuw vervangen.
MAATREGELEN SINDS 2010
• De bomen zijn jaarlijks drie keer geïnspecteerd, eenmaal vanuit de
hoogwerker en tweemaal vanaf de grond in verschillende jaargetijden.
Inspectie op het voorkomen van zwammen wordt uitgevoerd in de
winterperiode.
• De bodem is in 2010 uitgebreid onderzocht, zowel de wortels,
het grondwater als de voedingswaarde. Hierin zijn geen afwijkingen
gevonden. De bodem is prima en zou tot een gezonde groei kunnen
leiden; de resultaten van de jonge witte Paardenkastanjes wijzen hier
op.
• Jaarlijks zijn dode takken verwijderd en slechte bomen geveld, in
2014 8 stuks.
• In 2011 zijn ongeveer 20 jonge bomen in zware maten geplant, in
de jaren daarna jaarlijks 4 tot 6 stuks. In voorjaar 2014 zijn alleen nog
witbloeiende Paardenkastanjes geplant vanwege de slechte resultaten
met de roodbloeiende kastanjes.
CONCLUSIES
•
De oorzaak van de achteruitgang van de laan liggen vooral in de Kastanjebloedingsziekte.
• Vervangen van zieke bomen van de roodbloeiende kastanje door jonge is niet zinvol gebleken.
• Jonge witbloeiende Paardenkastanjes ontwikkelen zich in deze laan tot nu goed, maar
vertonen op vele andere plaatsen in Nederland massale sterfte als ze vijftien jaar oud zijn.
• De komende jaren zullen vanuit veiligheidsaspecten opnieuw veel bomen vervangen
moeten worden, ook de jonge die vanaf 2011 geplant zijn.
VERVANGEN. MAAR WAARMEE?
•
geschiedenis
•
stedenbouwkundige betekenis
•
beschikbare ruimte
•
groentechnische aspecten
•
4 soorten
GESCHIEDENIS
Definitie WARANDE:
“Een warande is de
naam voor een besloten
jachtterrein, doorgaans
eigendom van voorname
families.
Warandes waren er in
meerdere types, zoals de
konijnenwarande, waar
gejaagd kon worden op
konijnen. “ (bron: wikipedia)
historische kaart van1869 (J. Kuyper)
GESCHIEDENIS
De 19e-eeuw was een periode van industriele bloei in
Schiedam.
In de 2e helft van de 19e
eeuw zijn veel woonhuizen
gebouwd aan de warande.
(1866)
historische kaart van1907
GESCHIEDENIS
De Warande is een woonstraat
met middenberm met bomen
1936 De Warande vanaf de Schoolstraat richting Westerkade
De Warande
Sint Liduinastraat
BK-laan
kerk
meest recente
nieuwbouw
Schoolstraat
Westerkade
Westerhaven
Sint Jozefschool
Rijksmonument
1866 gebouwd als woonhuis Melchers/Nolet
vanaf 1920 in gebruik als
klooster
bebouwing uit 1899
14,50 m
4,50 m
7,30 m
4,25 m
13 m
17,90 m
UITGANGSPUNTEN LAAN - opstelling
1 of 2 rijen
ruimte van (gevel tot gevel): 29 m - 32m
UITGANGSPUNTEN LAAN - keuzes
Wat zijn de opties en aanbevelingen vanuit stedenbouw, de bomenspecialist en beheer?
wanneer vervangen
- bij onveiligheid MOET vervangen worden
- een andere boomsoort dan kastanje i.v.m. ziekte
waarmee vervangen
- bomen van de eerste grootte, ca. 20m hoogte
- stadslaan, statige uitstraling, groeivorm
- sierwaarde in het blad en de stam
hoe gaat het eruit zien
- bij vervanging in de nieuwe structuur aanvullen
- gefaseerde vervanging zorgt voor een periode met een gemengd straatbeeld
PLATAAN mediterraan
Platanus x acerifolia
Groeisnelheid
lengte groei: 7 m in 10 jaar
daarna 40 cm per jaar
Eindhoogte 25 meter
hoogte: 20-25 m
kroon: rond
Schors en takken: bijzonder door
afschilferende bast
blad: handlobbig, groen, 12-25 cm
herfst: oranjegeel
bloemen: bolvormige hoofdjes, geelgroen, mei
vruchten: bolvormig, stekelig, bruin
Snelgroeiende boom met een lange
rechte stam en brede, dichte kroon. Kan zeer oud worden. Loopt laat uit.
locatiespecifiek:
klassieke laanboom, geschikt voor grondsoort, komt
veel in de buurt voor, doet het altijd goed, ongevoelig
voor ziektes
BEUK
statig
Groeisnelheid
lengte groei: 4 m in 10 jaar
daarna 25 cm per jaar
Eindhoogte 25 meter
Fagus sylvatica
hoogte: 25 m
kroon: rond
Schors: grijze, gladde schors
blad: ovaal tot eivormig, donkergroen, 4-10 cm
herfst: geelbruin
bloemen: onopvallend, mei
vruchten: nootjes, in geborsteld napje, 1-2 cm
Imposante Europese boom. Park- en solitairboom
locatiespecifiek:
klassieke alleeboom met een brede kroon, hier is de
grondsoort geschikt voor beuk
ZOMEREIK
stoer
Groeisnelheid
lengte groei: 4 m in 10 jaar
daarna 20 cm per jaar
Eindhoogte 20 meter
Quercus robur
hoogte: 20-25 m
kroon: rond
Schors: donkergrijs, diep gegroefd
blad: omgekeerd eirond, gelobd, groen, 5-14 cm
herfst: bruin, het blad blijft lang hangen
bloemen: onopvallende katjes in mei
vruchten: eivormige tot ovale eikel, meerdere bijeen
Knoestige sterk vertakkende boom met een brede
ronde en min of meer onregelmatige kroon. Zeer langzame groeier.
locatiespecifiek:
klassieke alleeboom
ZILVERLINDE
verfijnd
Groeisnelheid
lengte groei: 4 m in 10 jaar
daarna 20 cm per jaar
Eindhoogte 20 meter
Tilia tomentosa
hoogte: 20m
kroon: breed kegelvormig tot rond
Schors: lichtgrijs, glad, later licht gegroefd
blad: rond tot hartvormig, donkergroen, onderzijde
zilverviltig 4-13 cm
herfst: het goudgele blad blijft lang aan de boom
bloemen: hangende tuilen in juli
vruchten: groengrijs, rond en viltig behaard
Forse boom met rechte stam. Later breder en vrijer in
vorm.
locatiespecifiek:
vrij ongevoelig voor luis, bijenvriendelijk
MEEDENKSESSIE
- gelegenheid tot stellen van vragen
- discussie
- vervolg:
Tot woensdag 1 juli gelegenheid voor indienen andere boom-soort
Gelegenheid tot uitbrengen van uw keuze van boomsoort en voorkeur enkele
of dubbele bomenrij. Keuze kan gemaakt worden vanaf dinsdag 7 juli voor
een periode van 4 weken
Begin september verneemt u de uitslag.
Bij toekomstige projecten zal bij boomvervanging hieraan invulling gegeven
worden, dit geldt dus ook al voor het komende plantseizoen
- gelegenheid om met Huib Sneep naar buiten te gaan