B&W.nr. 09.0413, d.d. 28 april 2009 B&W-Aanbiedingsformulier Onderwerp Tussenevaluatie Groenactieplan 2008-2010 BESLUITEN Behoudens advies van de commissie 1. Bijgaande brief aan de gemeenteraad vast te stellen, met als bijlage een tussenevaluatie van het Groenactieplan 2008-2010. Samenvatting In augustus 2008 is het Groenactieplan 2008-2010 vastgesteld. Hierin is onder meer besloten tot evaluatie. Het college heeft de raad door middel van een brief met een tussenevaluatie geïnformeerd over de stand van zaken met betrekking tot het Groenactieplan. Retouradres: Postbus 9100, 2300 PC Leiden Aan de leden van de gemeenteraad Huis van de Raad Breestraat 70 2311 CS LEIDEN Datum 28 april 2009 Ons kenmerk Onderwerp Tussenevaluatie Groenactieplan 2008-2010 Gemeente Leiden Bezoekadres Stadhuis Stadhuisplein 1 Postadres Postbus 9100 2300 PC Leiden Telefoon 071-5165165 E-mail [email protected] Website www.leiden.nl/gemeente Contactpersoon Mw. M. van der Ven Doorkiesnummer 516 7625 Geachte leden van de raad, In augustus 2008 is het Groenactieplan 2008-2010 vastgesteld (B&W-besluit 08.0525; raadsbesluit RV 08.0062). Hierin is onder meer opgenomen dat u door middel van een evaluatie zult worden geïnformeerd over de stand van zaken van dit plan. Uitgangspunten bij dit plan zijn: kwaliteit en kwantiteit: het verbeteren van de kwaliteit van het groen, in het bijzonder met beeldbepalende bomen, en inzet op behoud van kwantiteit, met als aandachtsgebied de Leidse binnenstad; het versterken van de samenhang tussen stadsgroen en het groen in de regio met als speerpunt aandacht voor de ontwikkeling van de stadsranden; het versterken van de betrokkenheid en bewustwording met betrekking tot het groen van bewoners, bedrijven, instellingen en toeristen door communicatie en educatie; het vergroten van de bewonersparticipatie bij het groen in de stad; het bevorderen van kleinschalig groen en de functie daarvan voor de biodiversiteit en de ecologische structuur. Hierbij treft u ter kennisname een tussentijds overzicht aan van de stand van zaken van een aantal activiteiten uit het groenactieplan. Hoogachtend, Burgemeester en Wethouders van Leiden, de Secretaris, de Burgemeester, Tussenevaluatie Groenactieplan (GAP) 2008-2010 1. Bomen 1.1. Aanplant bomen In de stad zijn/worden locaties onderzocht op de aanwezigheid van kabels en leidingen en de mogelijkheid daar bomen te planten. In het plantseizoen 2008-2009 zijn bijna 300 bomen geplant. In het plantseizoen 2009-2010 zullen opnieuw boomplantactiviteiten plaatsvinden met als gegeven dat ernaar wordt gestreefd binnen de periode van het Groenactieplan 1000 bomen te planten. Aangeboden bomen door bedrijven en particuliere organisaties zijn/worden gefaciliteerd. Dit betekent dat ook zij waarde hechten aan en een bijdrage willen leveren aan een groene stad. Waar mogelijk worden grotere maten bomen geplant. Bij de locatiekeuze wordt ook gekeken op welke plekken de bomen een respectabele leeftijd kunnen krijgen, zodat ook volgende generaties kunnen genieten van monumentale bomen. Er zullen randvoorwaarden worden opgesteld voor het verplanten van bomen en het claimen van toekomstige boomplaatsen. De aanwezigheid van kabels en leidingen zijn er vaak de oorzaak van dat een boom niet kan worden geplant. Bij de locatiekeuze vindt een afweging plaats tussen het belang van de locatie, de mogelijkheid kabels en leidingen te verplaatsen en de financiële consequenties. Zodoende wordt zowel een kwaliteits- als de kwantiteitsslag gemaakt, zoals vastgelegd in het Groenactieplan. 1.2. Bomenverkiezing “Wat is de meest geliefde boomsoort en op welke plek staat uw meest geliefde boom?” De campagne start na de zomervakantie. Er vindt nauwe samenwerking plaats met de Bomenstichting en een exemplaar van de verkozen boomsoort zal in najaar 2009, op een van de onderzochte locaties, worden geplant. 1.3. Jan van Houtkade Het (gedeeltelijk) vervangen van de kastanjes door vleugelnoten zal in het najaar van 2009 zijn uitgevoerd. De Jan van Houtkade maakt deel uit van een belangrijke boomstructuur langs de Singels. 1.4. Boomstructuur Singels De bomen langs de Singels vormen een beeldbepalende boomstructuur in Leiden. Er wordt een visie ontwikkeld voor een duurzame boomstructuur langs de Leidse Singels. Er zijn al onderzoeken gedaan naar de kwaliteit en toekomstverwachting van de bomen langs de Maresingel en Rijnsburgersingel. Het verduurzamen van het bomenbestand door verbeteren van groeiplaatsomstandigheden en/of aanplant van nieuwe bomen lift hier mee in de reconstructie en herprofilering van deze singels. 2. Bomenverordening De Bomenverordening zal in het tweede kwartaal van 2009 in de inspraak worden gebracht en het streven is deze in september operationeel te laten zijn. Op dit moment vindt een controle en bijstelling van de groenkaart plaats. In de nieuwe Bomenverordening wordt de toets voor een kapvergunning voor een beschermde houtopstand in de ARK geregeld. De bomenadviseur is geen vast lid van de ARK maar is een oproepbaar, extern deskundige. 3. Beheerplannen In de eerste helft van 2009 wordt een beheerplan voor natuurlijke oevers gemaakt. Het team Stadsruimte maakt in 2009 beheerplannen voor 4 parken, te weten Tuin van Noord, park Merenwijk, Leidse Hout en Stevenshofpark. Zo mogelijk wordt er ook een beheerplan gemaakt voor het Hooghkamerpark. 4. Biodiversiteitplan Er zijn bijeenkomsten georganiseerd waarbij bewoners en andere betrokkenen suggesties kunnen doen voor acties. In december 2008 heeft een presentatie plaatsgevonden van de verzamelde ideeën. Naast subsidie vanuit de provincie is er vanuit het budget Leiden Lekker Wild geld gereserveerd voor uitvoering van acties. Op de Dag van het Park, 7 juni 2009, wordt door concrete activiteiten ook aandacht besteed aan het biodiversiteitsplan. 5. Groencommunicatie 5.1. Leiden Lekker Wildboekjes In de serie Leiden Lekker Wild zijn de boekjes “Leidse Longen” en “Leiden leeft met water” op de markt gebracht en zeer succesvol gebleken. 5.2. Dag van het Park Op 7 juni 2009 doet Leiden mee aan de Dag van het Park. In Leiden vindt deze plaats in het polderpark Cronesteyn. Het 25-jarig bestaan van dit park en de Stadsvogelcampagne staan op deze dag centraal. 5.3. Andere groencommunicatieactiviteiten waren/zijn: tentoonstellingen in de bezoekerscentra Koetshuis en Reigersbos; educatieve activiteiten voor het onderwijs (natuur- en milieueducatie) en andere belangstellenden op verschillende plekken in de stad; via het boekje “Leidse Longen” kreeg het groen in de stad extra aandacht door verschillende groene excursies in de stad en het heempark (maandelijks van maart tot oktober); via de verschillende media is over groen in de stad gecommuniceerd; er zijn/worden informatieborden geplaatst bij de parken. 6. Stadsvogelcampagne De Stadsvogelcampagne is gestart op 25 januari 2009. Er is een activiteitenkalender opgesteld. Het gehele jaar vinden verschillende activiteiten plaats. Er komt een Stadsvogeldag in september 2009. Mede dankzij samenwerking met externe partners zoals de Vogelbescherming, IVN, woningbouwcorporaties en vrijwilligers is de Stadsvogelcampagne succesvol. Begin november wordt in Leiden de landelijke dag van de Vogelbescherming georganiseerd. Wekelijks besteedt het Leidsch Dagblad aandacht aan de campagne. Er vindt overleg plaats met woningbouwcorporaties Portaal, De Sleutels en SLS over acties binnen de Stadsvogelcampagne. Zo richt Portaal waar mogelijk binnentuinen natuurlijk in en plaatst zij nestkasten en speciale dakpannen bij Nieuwe Energie. SLS heeft onlangs 50 nestkasten opgehangen in binnentuinen. 7. Stadsnatuurmeetnet In 2008 zijn de eindanalyse en de telgegevens van het onderzoek uit 2006 bekend geworden en deze zullen op de gemeentelijke website worden gezet. Ondertussen is opdracht gegeven voor het ontwikkelen van een interactieve website, die in 2009 in de lucht gaat. 8. Continuering bestrijding meeuwenoverlast. In mei 2009 wordt de proef met gele vuilniszakken voortgezet. Er resteren nog voldoende vragen waarover op basis van een nieuwe proef duidelijkheid kan worden verschaft. De belangrijkste vraag is natuurlijk: helpen deze zakken om zwerfafval, veroorzaakt door meeuwen die de zakken opentrekken, tegen te gaan? Om de overlast van meeuwen te verminderen zullen ook dit jaar weer eieren worden verwisseld. 9. Natuur- en milieueducatie Activiteiten op het gebied van natuur- en milieueducatie vinden plaats in de gehele periode 20082010 op scholen, in het bezoekerscentrum en op de kinderboerderij. De thema’s uit het GAP, zoals aandacht voor water, vogels en meer groen, zijn in het programma opgenomen. Bijvoorbeeld: tijdens de boomfeestdag in de Leidse Hout kregen de deelnemende scholen een krentenboompje om in hun schooltuin te planten. Meer groen en attractief voor vogels. 10. Groene daken In het eerste kwartaal van 2009 is een verkennende notitie gemaakt en bediscussieerd over de mogelijkheden voor het realiseren van groene daken in Leiden. In binnen- en buitenland is al veel ervaring opgedaan met groene daken. Belangrijkste reden blijkt het verhogen van het waterbergend vermogen: het groene dak absorbeert het hemelwater en voert het geleidelijk af zodat de piekbelastingen van het riool afnemen. De isolerende werking van het groene dak is eveneens een belangrijk gegeven om het aanbrengen van groene daken te stimuleren. Het is de bedoeling in 2009 een pilot te starten op een gemeentelijk gebouw. Deze pilot moet informatie opleveren over randvoorwaarden, technische en financiële uitvoerbaarheid en informatie over communicatiemiddelen. 11. Groen in de regio Om het recreatieve gebruik en de belevingswaarde van het groen in de regio te verbeteren vindt overleg plaats met Land van Wijk en Wouden en de Werkgroep Groen Holland Rijnland en wordt onder meer gebruik gemaakt van het Regionaal Groenfonds. Wij hebben in december besloten mee te betalen aan de herinrichting van de Boterhuispolder en polder Achthoven. 12. Aanleg natuurvriendelijke oevers De eerste natuurvriendelijke oevers (Meijerskade en Van Vollenhovenkade) zijn inmiddels gerealiseerd. De aanleg van een tweede reeks natuurlijke oevers volgt in het vierde kwartaal van 2009. Op dit moment wordt gewerkt aan een beheerplan voor natuurlijke oevers. 13. Parken In het eerste kwartaal van 2009 zal het park Oud Hortuszicht zijn opgeknapt. De herinrichting van het Merenwijkpark zal in juni gereed zijn. Er is dan ook gebaggerd. Heemtuin: in december 2008 is begonnen met het baggeren in de heemtuin. Op basis van oude tekeningen worden gefaseerd de verschillende biotopen in ere hersteld en het beheer daarop toegepast. Er is gestart met de sanering van het Huigpark. In mei 2009 zal de sanering klaar zijn en kan met de nieuwe inrichting worden begonnen. Eind 2009, begin 2010 worden nieuwe, zo mogelijk grotere maten bomen geplant. Matilo: in het kader van de ontwikkeling van park Matilo wordt het bomenfonds ingezet voor meer kwaliteit van bomen bij de oplevering van het park. 14. Postzegelparkjes Onder een ‘postzegelparkje’ verstaan we een kleine, groene ontmoetingsplek met een buurtfunctie op een autovrije locatie die goed te voet bereikbaar is. Het resultaat van het project postzegelparkjes is dat eind 2009 een aantal van deze parkjes gerealiseerd zal zijn. Daartoe worden eerst beleidsuitgangspunten vastgelegd, mogelijke locaties geïnventariseerd die aan de uitgangspunten voldoen en wordt een aantal parkjes uitgevoerd en het beheer ervan, zo mogelijk door middel van convenanten, geregeld. Er zijn verschillende initiatieven in de geest van de postzegelparkjes. Vanuit het Bureau Openbaar Onderwijs is een project gestart om schoolpleinen natuurlijker in te richten. Natuur- en milieueducatie en het team Stadsontwerp werken hieraan mee. Zowel vanuit team Stadsontwerp als vanuit team Stadsdelen worden bewoners betrokken bij (kleinschalige) verbeteringen van het groen in de wijk. 15. Bloemrijke binnenstad In het programma binnenstad is in het uitvoeringsprogramma opgenomen dat de binnenstad er bloemrijk uit moet zien. Dit zal gebeuren door het aanbrengen van hanging baskets, bloembakken, inclusief aan een aantal brugleuningen. Samengevat: Het Groenactieplan ligt op schema.