Speurtocht, Moerasje Hooglandsedijk

Speurtocht Natuurclub Moerasje Hooglandsedijk
→ Loop over het asfaltweggetje rechtdoor.
Turf op je hele wandeling wat voor watervogels je ziet
………….. wilde eenden
………….. waterhoentjes
…………… meerkoeten
…………… reigers
………….. aalscholvers
……………………….. (nog een andere watervogel)
p.s. in september zitten hier wel 30 tot 40 eenden in het water, die zijn nu op zoek naar een vrouwtje!
Er zitten hier ook tortelduiven, er zat eens een jong met z’n bek vast in de keel van z’n moeder en kon er niet
meer uit (ging dood )! Een reiger heeft er hier een keer een half uur erover gedaan om een kikker naar
binnen te werken; de pootjes staken alsmaar uit zijn snavel……
→ Je komt langs een heleboel klimplanten om bomen heen
Zijn die klimplanten wurgplanten (maken ze de bomen dood?)
□
Nee, het is klimop
□
Ja, het is kamperfoelie
□
Ja, het is hop.
De bladeren en vruchten van de klimop zijn voor ons giftig, maar merels eten graag van de bessen. Insecten
gebruiken de nectar en het stuifmeel van deze laatbloeier; er zijn dan weinig andere bloemen. Voor vogels is de
plant ook een goede schuil- en nestelplaats.
Op de geurende bloemen van de Kamperfoelie komen allerlei soorten nachtvlinders af. De plant is ook
waardplant voor nachtvlinders: de vlinder zet er zijn eitjes op af en de rupsjes eten van de jonge blaadjes
De hopbloemen worden gebruikt om bier te brouwen omdat de olie een bittere smaak heeft en een
conserverende werking heeft (zodat het lang goed blijft).
→ In de stronk van een oude beuk links van het pad wonen heel veel beestjes,
kijk eens met je loep of je ze ziet, teken er eentje na hier, hoe heet-ie denk je? Kijk op je kleine beestjeszoekkaart of je hem ziet
april 2011
Hij heet:
→ Lees op het informatiebord het stukje over dit Moerasje
Het water vormde ooit een deel van de Grebbelinie
Waarom heet dat eigenlijk zo?
□
soldaten speelden er graag scrabble maar konden niet zo
goed engels
□
de linie begon bij de Grebbeberg en liep door tot het
IJsselmeer, was bedoeld als verdedigingslinie. Het hele
gebied werd onder water gezet als er een vijand kwam
□
de linie is genoemd naar de 18e eeuwse generaal Grebbe
→ ergens rechts zie je klittenplanten
Weet je op welk idee deze plant uitvinders heeft gebracht? Pak
je loepje maar eens en kijk goed!
…………………………………………………………………..
Waarom denk je dat-ie klitjes heeft?
………………………………………………………………………………………………
Weet je dat ze de wortel van deze plant in Azië eten (van eerstegroei-jaars-planten die nog niet gebloeid hebben)? Je maakt
hem klaar als pastinaak. De wortel helpt ook tegen ontstekingen als je er medicijnen van maakt.
→
Ga aan het einde van dit pad naar rechts en bekijk het groepje bomen na
het informatiepaneel
april 2011
Hoe komt het dat er een soort folie of papier om de bomen en struiken zit?
□
dat heeft een boomchirurg gedaan om de bomen te beschermen tegen schimmel en rot; eigenlijk
bestaan boomchirurgen niet meer, het is tegenwoordig een specialisatie in de opleiding tot hovenier
□
dat komt door de rupsen van de spinselmot, die vreten de boom kaal en worden daarna vlindertjes. De
boom krijgt daarna gewoon weer opnieuw blad
□
domme grote jongens hebben allemaal dun plasticfolie om de bomen gewikkeld
→ Loop langs de picknicktafel richting weg, steek over de rest van het gebied in
hoe heten de slanke hoge bomen die hier naast elkaar geplant staan (het gras is hier niet hoor, foto=van
internet)?
□
Platanen
□
Wilgen
□
Populieren
→ Loop de bloemenweide op naar de paddenpoel
Aan de overkant van de weg bij de sluis is een paddentunnel waar padden gebruik van maken in het voorjaar.
Waar is de tunnel voor en wat komen de padden in de poel doen?
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
Weet je dat het vrouwtje groter is dan het mannetje? In paartijd
hebben ze een gladdere huid en het mannetje krijgt dan donkere
kussentjes op zijn 1e 3 vingers... Ze hebben kleine zwemvliezen
omdat ze niet echt in het water leven. Ze hebben geen
kwaakblaas, zoals kikkers. Ze leven ’s nachts en paren bij 3 á 4° C, dit is vaak in maart of april. Het vrouwtje legt
dan 3000-8000 eieren! Ze zijn erg honkvast. Ze eten insecten en spinnen maar ook wormen en naaktslakken.
Gewoonlijk loopt een pad, maar kan bij verstoring ook sprongetjes maken. Overwintert op het land onder de
grond in holtes of verlaten holen tussen boomwortels, onder boomstammen, stenen en dergelijke.
april 2011
→ loop het pad af, stop even op het bruggetje
Die balkjes in het water vormen een vistrap. Wat is dat:
□
het is plek voor kleine bodembewonende waterdieren en witvissen
om te fitnessen
□
het is een cascade van kleine bakken waar springende vissen als zalm
en forel steeds naar een hoger niveau moeten zwemmen of springen
□
het is een waterbouwkundige aanpassing voor vissen die anders geen toegang hebben tot afgesloten
water verderop doordat er een hindernis tussen zit (stuw, sluis, dijk of dam).
In dit natuurgebied zijn 7 biotopen. Een biotoop is een op zichzelf staand leefgebiedje waar allerlei organismen
(bomen, planten, dieren) samenleven, dat noem je ook wel ecosysteem. Een biotoop ontwikkelt zich naar een
climax volgens een bepaald patroon. Bijvoorbeeld: laag water→verlanding→moeras→broekbos. Waar denk je
dat de biotopen in dit natuurgebied zijn (geef aan op het kaartje)? Een broekbos is een bosachtige vegetatie op
laaggegelegen drassig land (of broek); naast zwarte els groeit er ook vaak wilg, berk en es. De els heeft
tegelijkertijd twee soorten katjes: de mannelijke zijn lang en hangen, de vrouwelijk zijn groene propjes die min
of meer rechtop staan en na bevruchting zaadjes krijgen waar veel vogels gek op zijn (o.a. sijsjes komen in het
moerasje met tientallen tegelijk daar luidkwetterend van eten)
-
Rietland
Oevervegetatie
Elzenbroekbos
-
Vlindervallei
-
Vogelbos
Bloemenweide
Paddenpoel
Kaartje
→ ga bovenop de heuvel verder met je telling van watervogels, als je dat
gedaan hebt kan je teruglopen.
Bij de paddenpoel zie je knotbomen. Weet jij waarom sommige bomen geknot worden?
□ de boom scheurt anders door het gewicht van de takken kapot
□ er worden van de geknotte takken bezems, manden en andere dingen gemaakt
□ we vinden knotbomen gewoon mooi (of niet?)
→ loop maar weer de weg over, je gaat nu na de bomen met folie links het
gebied in, over de flonders
april 2011
Net voor het begin van de flonders zie je een steile oever bij een smal watertje. Hier leeft de ijsvogel. Waarom
zou hij zo heten?
□ zijn naam komt eigenlijk van het duitse Eisenvogel, wat ijzervogel betekent, slaat op de metaalachtige glans
van zijn veren
□ hij wordt vaak ‘s winters op het ijs gezien bij een wak om te vissen
□ hij kan ijzingwekkend snel vliegen
→ loop over de flonders tussen het riet.
Weet je dat hier de kleine karakiet leeft?
Het nest van de kleine karekiet is een kunstig gevlochten mandje van natte
plantenresten tussen drie of vier rietstengels. Omdat die plantenresten ook
modder bevatten dat geleidelijk opdroogt, werkt dit als een soort plaksel of
cement waardoor het nestje toch een stevig verankerd bouwsel wordt.
Er staan hier en daar nog wat rietsigaren. Wat zijn dat eigenlijk?
□ het zijn de sigaren die de reiger rookt
□ het zijn vruchten die verpakt worden en verkocht in de sigarenhandel
□ het zijn de vrouwelijke rijpe aren van de lisdodde
→ loop naar het einde van de flonder
Aan het einde heb je een soort meertje rechts waar een pijp uit steekt. Wat is dat?
□ dat is een artesische bron: daar komt spontaan water uit een zoetwaterbekken in de grond omhoog
□ dat is de kraan van generaal Grebbe die hij vergeten is dicht te draaien
□ dit is een geneeskrachtige bron waar mensen in gaan liggen om beter te worden
DIT WAS HET EINDE VAN DE SPEURTOCHT; VOND JE HET LEUK? NEE? MAG JIJ ‘M VOLGENDE KEER MAKEN!!
april 2011